از گذشته سبز کرج تا درختانی که خاطره شدند/ چه‌چیزی از باغ‌شهرما، تیرآهن‌شهر ساخت؟

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از البرز، سال‌های دور، پیش از آن که انسان پا بر زمین بگذارد، درختان و گیاهان جهان را  فرا گرفته بود که ایران و ایران کوچک نیز از این قاعده مستثنی نبود و از نظر کیفیت فضای سبز شهره عام و خاص بود.

 شاید بسیاری از شهر‌های فلات ایران سال‌ها پیش حیات سبز خود را از دست داده بودند، اما شهر کرج تا همین چند دهه پیش دارای باغ‌هایی سرسبز و آب و هوایی مطلوب بود که سیر و سفر در هوای آن آدمی را به دنیای دیگری می‌بُرد.

اکنون گستره بیشتر شهر‌ها خصوصا کلانشهری چون کرج را آسمان‌خراش‌ها، روگذر‌ها و زیرگذر‌ها فراگرفته و سبزی نفس‌ساز کرج جای خود را به سیاهی دود نفس‌گیر، آسفالت و سیمان داده است.

امروزه از باغ‌شهر کرج تنها خاطرات و عکس‌های سیاه و سفید باقی مانده است و رونق طرح‌های عمرانی شهری نیز هر روز چوب بزرگ‌تری را لای چرخ پوشش گیاهی می‌گذارد.

باغ‌شهری به اندازه حیات خانه!

شاهمحمدی یکی از شهروندان بومی کرج می‌گوید: روزگاری  کرج ما مملو از درخت و گل و گیاه بود، اما اکنون وقتی به هرجا که درگذشته باغ بوده است سر می‌زنید تنها ساختمان و کوچه و خیابان می‌بینید.

او می‌افزاید: از تمام باغ‌های شهرکرج تنها درختان سبز حیات خانه‌ام برای‌ ما مانده است که آن‌هم شک دارم فرزندانم بعد از من آن را نگهدارند و از همین الان درپی تبدیل این خانه باغ به ساختمان چندین طبقه هستند.

باغ‌شهر کرج، غرق در دریای تیرآهن‌های عمرانی/ نفس سبزی که خاطره شد

رجبی، رئیس بنیاد البرزشناسی می‌گوید: مساحت شهر کرج در طول تاریخ ،سیال و بین دویست تا دویست و پنجاه کیلومتر مربع بوده است.

او با بیان این که هرشهری دارای کاربری خاصی است، می‌افزاید: کاربرد اساسی کرج، کشاورزی، باغبانی و زراعی بوده است.

رجبی می‌گوید: رونق باغبانی تاحدی در البرز چشمگیر بوده که کهن‌ترین موسسه کشاورزی به نام برزگران بیش از یک سده قبل در کرج تاسیس شد، این موسسه مرکز آموزش عالی کشاورزی محسوب می‌شده است و افرادی در رده سنی هفده تا بیست و پنج سال در آن مورد تعلیم قرار می‌گرفتند.

او می‌افزاید: گسترش شهرنشینی و تعرض به طبیعت اکنون باغ شهرکرج را که روزگاری بیش از نود درصد آن محیط زراعی و باغبانی بوده است به لباسی از جنس آهن و سیمان ملبس کرده تا جایی که دیگر باید آن را تیرآهن شهر خطاب کرد.

رئیس بنیاد البرزشناسی می‌گوید: بعد از انقلاب اسلامی و خیل مهاجرت به پایتخت و گرانی‌ها در این استان باعث مهاجرات جمعیت چشمگیری به کرج شد.

او می‌افزاید: اکنون تنها یک بیستم فضای سبز کرج در مقایسه با گذشته باقی مانده است.

سقف باغی که شکوفه باران بود

منطقه جهانشهر کرج که در روزگاری نه چندان دور پر از باغ و درخت بود به مدد توسعه شهرنشینی و کم لطفی مسئولان امروز به منطقه ای مرفه نشین در قلب کرج تبدیل شده که چیز زیادی از باغات آن نمانده است، اما همان اندک بازمانده های طبیعت بکر کرج خودنمایی می کنند.

شهرداری کرج هم بخشی از باغات مثمر منطقه جهانشهر را حفظ کرده تا لااقل دلخوشی هر چند اندکی برای مردم ایجاد کنند و نشانه های  سرسبزی و طراوت باغشهر کرج خودی نشان دهد.

بسیاری از وسعت باغهای کرج که تا چندی پیش ریه های تنفسی شهر بودند امروز نیستند، اما همانهایی هم که هستند نیازمند محافظت و مراقبت جدی مسئولان و توجه مردم هستند.

یکی از شهروندان کرجی ساکن در کرج می گوید: دلمان به این درختان و شکوفه هایش خوش است اما هر روزی عامدانه یا غیرعمدی درختی بر زمین می افتد.

شکیبا مهری می گوید: زمانی که ما ساکن منطقه جهانشهر شدیم این باغ مملو از درخت بود به گونه ای که در فصل بهار سقف باغ شکوفه باران بود اما امروز بسیاری از درختان آن خشکیده اند.

او می گوید: از این که فضای باغ عمومی شده نه تنها ناراحت نیستیم بلکه خوشحال هم هستیم اما مسئولان باید برای حفظ همین اندک باقیمانده های باغ تلاش کنند.

شهروند دیگری گفت: هر روز به باغ خانواده می آیم و به یاد روزهای پرشکوه این باغها چشمم پر می شود.

گذشته جبران می‌شود؟ / امید سبز کرج

برای آن‌که اقدامات مدیریت شهری کرج برای احیای این باغ‌شهر مرده را جویا شوم با پیمان بضاعتی‌پور، رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری تماس گرفتم.

بضاعتی‌پور می‌گوید: مساحت کل فضای شهر کرج ۴هزار و سیصد هکتار است که در این مساحت پنج هزار درخت مثمر وجود دارد.

او می‌افزاید: ۳هزار و چهارصد هکتار از فضای سبز کرج نیز جنگل‌کاری و کمربند سبز است.

رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری کرج می‌گوید: تا سه سال پیش سرانه فضای برای هر شهروند سیزده و نیم متر بود که تاکنون به شانزده و نیم متر ارتقا پیدا کرده است!
او می‌افزاید: تلاش می‌کنیم یک متر به این مقدار تا پایان بهار سال جاری بیافزاییم.

تیشه انسان‌ساز

 پیشرفت و توسعه حق مسلم هر انسان زنده ای است اما توسعه ای که به قیمت نابودی طبیعت و تخریب محیط زیست باشد بی شک مضرات آن بیشتر از فوایدش خواهد بود.

درختان و پوشش گیاهی درادوار گذشته و اکنون فارغ از حوادث طبیعی به دست انسان نابود شده است؛ چه به بهانه رسیدن به شهری نوین توسط مدیریت شهری و چه برای احداث ساختمان‌های مسکونی و تجاری به‌منظور کسب ثروت توسط شهروندان؛ درهردو مسیر عامل انسانی عامل مؤثر در مرگ باغ‌شهر کرج است.

به نظر می‌رسد تا مای انسان به اهمیت نفس سبز پی نبریم و در عمق این تفکر غرق نشویم بعید است که بتوانیم برای احیای پوشش گیاهی کرج و نجات این شهر از دریای تیرآهن‌های عمرانی قدمی برداریم.

گزارشی از دانیال خلج

انتهای پیام/د. خ