به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، سعدی شاعری است که بر زبان فارسی تأثیر انکارناپذیری گذاشت. شباهت زیادی میان فارسی امروز و زبان این شاعر پارسی‌گوی وجود دارد. آثارش تا مدت‌ها در مدارس و مکتب خانه‌ها تدریس می‌شد و بسیاری از ضرب المثل‌های رایج از آثار این شاعر نامی کشورمان اقتباس شده است.
بیشتر بخوانید
سعدی برخلاف بسیاری از نویسندگان معاصر یا پیش از خود، ساده نویسی و ایجاز را در پیش گرفت. برای همین توانست حتی در زمان حیاتش به شهرت زیادی برسد. ویژگی آثارش را در اصطلاح سهل و ممتنع بودن می‌توان دانست. از سوی دیگر در آثارش نکته سنجی و طنزی آشکار یا پنهان وجود دارد.
در کتاب «کلیات سعدی» می‌توان علاوه بر گلستان که به نثر نوشته شده است، بوستان را در قالب مثنوی و غزلیات مشاهده کرد. علاوه بر این آثاری در قالب‌های قصیده، قطعه، ترجیع بند، ترکیب بند و تک بیت به زبان‌های فارسی و عربی دیده می‌شود. اغلب غزلیات سعدی به توصیف عشق زمینی می‌پردازند؛ هرچند غزلیات عارفانه و پندآموز هم سروده است. گلستان و بوستان هم در ردیف کتاب‌های اخلاقی قرار می‌گیرند.
بسیاری از شاعران و نویسندگان زبان فارسی از سبک سعدی تقلید کرده اند. از جمله آن‌ها در ادبیات کلاسیک می‌توان به حافظ و در ادبیات معاصر به محمد علی جمالزاده و ابراهیم گلستان اشاره کرد. آثار سعدی بعد‌ها در قالب موسیقی هم اجرا شد و بسیاری از غزلیاتش را کسانی چون تاج اصفهانی، محمدرضا شجریان و غلامرضا بنان خوانده اند.
بنا بر آنچه سعدی در دیباچه گلستان می‌گوید، او اول اردیبهشت ماه نگارش گلستان را آغاز کرد. او در گلستان نوشته است: «هنوز بقیتی از کتاب بوستان مانده بود که نگارش «گلستان» را آغاز کردم. گلستان سعدی در هشت باب (یا به اصطلاح امروزی آن بخش) به رشته تحریر درآمد. از جمله آن‌ها می‌توان به «سیرت پادشاهان»، «اخلاق درویشان»، «فضیلت قناعت»، «فوائد خاموشی»، «عشق و جوانی»، «ضعف و پیری»، «تأثیر تربیت»، و «آداب صحبت»» اشاره کرد. سعدی در گلستان، از پرداختن به تاریخ‌نگاری و تذکره نویسی پرهیز می‌کند و تنها به بیان مسائل مرتبط با زندگی و منش اشخاص می‌پردازد. کتاب گلستان را می‌توان گزارش سعدی از جامعه زمان خود دانست که در آن اوضاع فرهنگی و اجتماعی زندگانی مردم به صورت واقعی به تصویر کشیده شده است.
سعدی در نگارش نثر آهنگین گلستان، از جناس و تقارن‌های لفظی و داستانی استفاده می‌کند؛ در حالی که سخنش متصنع و متکلف نیست. کلمه‌ها و ترکیب‌های پیچیده و دور از ذهن در گلستان سعدی دیده نمی‌شود؛ برای همین ساده‌تر و روان‌تر از کتاب‌هایی مانند مقامات حمیدی، تاریخ وصاف و تاریخ جهانگشای جوینی است.
سعدی در گلستان، سبک شخصی و فردی خود را برگزیده است که از حیث سادگی نگارش، به ویژگی‌های سبک خراسانی نزدیک است. برخی از صاحب‌نظران، گلستان را اوج آمیزش دو سبک نثر موزون خواجه عبدالله انصاری و قاضی حمیدالدین حمیدی بلخی می‌دانند. این اثر یکی از نخستین کتاب‌های فارسی است که با استفاده از ماشین چاپ برای نخستین بار در سال ۱۸۲۴ میلادی در تبریز منتشر شد.
در دیباچه گلستان سعدی می‌خوانیم:
«منّت خدای را عزّ و جلّ که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت. هر نفسی (نفس) که فرو می‌رود ممدّ حیات است و چون بر می‌آید، مفرّح ذات. پس در هر نفسی دو نعمت موجود است و بر هر نعمتی شکری واجب.»
انتهای پیام/