روش‌های تامین مالی شرکت‌های خصوصی و دولتی از بازار سرمایه

مهدی قلی پور کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار بورس گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان،  در پاسخ به این سوال که شرکت‌ها از چه روش‌هایی می‌توانند از بازار سرمایه تامین مالی کنند؟ بیان کرد: روش های اصلی تامین مالی از بازار سرمایه، پذیره نویسی سهام و افزایش سرمایه، انتشار انواع ابزار‌های بدهی، صندوق‌های تامین مالی از قبیل صندوق پروژه ها، صندوق‌های زمین و ساختمان، صندوق‌های جسورانه، تامین مالی جمعی از طریق سکو‌های مجوزدار است.

او افزود: خارج از بورس هم روش‌های مشارکت مدنی، شرکت‌های مشارکتی و سهامی خاص، تسهیلات بانکی ارزی و ریالی، اعتبارات اسنادی ریالی و ارزی و پیش فروش محصولات یا خدمات تامین مالی  برای تامین سرمایه وجود دارد.

قلی پور در مورد ابزار‌های بازار بدهی بیان کرد: بازار بدهی بورسی شامل انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت دولتی است که به طور خلاصه عبارتند از اوراق مشارکت، اوراق صکوک اجاره، اوراق مرابحه، اوراق سلف موازی، اوراق منفعت، اوراق استصناع، اوراق و اسناد خزانه دولتی و گواهی‌های سپرده.

این کارشناس در مورد انواع این اوراق اظهار کرد:در کل این اوراق یا دولتی هستند که برای تامین مالی دولت برای کسری بودجه با عملیات بازار باز منتشر می‌شوند یا اوراق بخش عمومی یا خصوصی. همچنین اوراق از نظر پرداخت یا عدم پرداخت سود نیز طبقه بندی می‌شوند، اوراقی که سود پرداخت نمی‌کنند زیر قیمت اسمی یا به کسر فروخته می‌شوند.

او افزود: خارج از نوع عقود مالی اسلامی که مکانیزم محاسبه نحوه مشارکت سرمایه گذار و سرمایه پذیر را نشان می‌دهد، خریدار اوراق پس از خرید در قیمت مشخص و نگهداری تا سررسید، از سود ثابتی برخوردار خواهد بود، هر چند سود‌ها بعضا علی الحساب در نظر گرفته می‌شوند.

این کارشناس در پاسخ به این سوال که شرکت‌ها برای انتشار اوراق باید چه اصولی را رعایت کنند؟ گفت: اوراق بدهی منتشره در بورس نیازمند تدارکات زیادی است، البته انتشار هر نوع اوراق الزامات و دستورالعمل خاص خود را دارد، ولی مهمترین شان کسب مجوز از سازمان بورس است، البته اوراق دولتی و بانکی از این الزام کسب مجوز از بورس مستثنی شده اند و توسط بانک مرکزی مدیریت می‌شوند.

وی  افزود: در کل اوراق بخش خصوصی توسط شرکت‌هایی قابل انتشار است که ساختار مالی مناسب، صورت‌های مالی شفاف و طرح کسب و کار شامل گزارش توجیهی و نیز بیانیه ریسک مناسب و حسابرسی شده داشته باشند و از حداقل سابقه فعالیت سه ساله برخوردار باشند.

این کارشناس بور گفت: همچنین سقف مبلغ تامین مالی حسب نوع اوراق بین ۶۰ تا ۱۰۰ درصد سود متوسط دو سال گذشته شرکت است. وجود ضامن اصل و فرع، بازارگردان، مشاور عرضه و پذیرش هم از مهمترین الزامات انتشار اوراق است، البته اخیرا بورس اجازه انتشار اوراق بدون ضامن صرفا با رتبه بندی اعتباری البته حداقل با رتبه BBB را هم صادر نموده است.

این کارشناس بورس در مورد این که چرا استقبالی از تامین مالی از طریق بورس نشده است؟ اظهار کرد:اقتصاد ایران کاملا بانک پایه است، تامین مالی بخش خصوصی در بازار سرمایه ایران با لحاظ افزایش سرمایه‌ها و اوراق بدهی تقریبا صفر است، البته با لحاظ شرکت‌های خصولتی این عدد به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد که آن هم عمدتا افزایش سرمایه با انتشار اوراق است.

او ادامه داد: با اضافه کردن بخش دولتی اعداد تامین مالی از طریق بورس به بیش از ۵۰۰ هزار میلیارد تومان نیز می‌رسد، ولی تامین مالی بخش خصوصی واقعی و غیرخصولتی تقریبا صفر است. ولی در سیستم بانکی با آمار سرانگشتی سالیانه شاهد تامین مالی بیش از ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان، برای بخش خصوصی واقعی حقیقی و حقوقی هستیم، بنابراین استقبالی از تامین مالی از طریق بورس نشده است.

وی  افزود: این امر دلایل مشخصی دارد، مهم‌ترین دلیل سهولت اخذ تسهیلات نسبت به انتشار اوراق است. نکته دوم شفافیت است، بسیاری از فعالان اقتصادی به هر دلیلی از شفافیت شدیدی که در فرایند انتشار اوراق وجود دارد استقبال نمی‌کنند. نکته سوم مقیاس تامین مالی است، در سیستم بانکی امکان گرفتن تسهیلات جزئی چند میلیونی برای کسب و کار‌ها وجود دارد، ولی بازار سرمایه برای تامین مالی خرد طراحی نشده است.

انتهای پیام/