به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان، اواسط آبان‌ماه و در پی کشف اتفاقی تعدادی از اشیای فلزی در محله سرچشمه شهر تاریخی استرآباد(گرگان) آثار و شواهدی تاریخی از دوره سلجوقی شناسایی شد که به گفته باستان شناسان کشف چنین مجموعه‌هایی که در بستری تاریخی و در حین کاوش‌های باستان‌شناسی به‌دست‌آمده باشد، در کشور بی‌نظیر است.
حبیب رضایی سرپرست هیئت کاوش باستان‌شناسی شهر تاریخی استرآباد(گرگان) می گوید: در این کشف اتفاقی بیش از 80 قلم شی تاریخی‌فرهنگی هنگام حفر چاه برای احداث بنایی مذهبی توسط کارگران ساختمانی به دست آمد و پس از اطلاع و حضور مسئولان و کارشناسان اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان در محل کشف، با اخذ مجوزهای لازم از پژوهشگاه میراث‌فرهنگی کشور، عملیات اولین فصل کاوش باستان‌شناسی در این محل آغاز شد و به‌مدت دو ماه ادامه یافت.
حبیب رضایی افزود: درنتیجه‌ی کاوش صورت‌گرفته در این فصل کاوش، آثار و شواهدی تاریخی از دوره‌های قاجار، صفوی، تیموری، ایلخانی و سلجوقی شناسایی شد که شامل بقایای معماری، یافته‌های سفالی و شیشه‌ای و همچنین اشیا و ظروف فلزی است.
او ادامه داد: مهم‌ترین یافته‌های فرهنگی به‌دست‌آمده از این کاوش مجموعه‌ای از اشیای فلزی مسی و مفرغی مربوط به دوره سلجوقی با قدمتی نزدیک به هزار سال است. این اشیا فلزی شامل انواع شمعدان، پی‌سوز، بخوردان، عود سوز، قندیل، سراج و ظروف بزرگ و کوچک است که دارای تزئینات و کتیبه نیز هستند.
رضایی گفت: تاکنون کشف چنین مجموعه‌ای فلزی از دوره سلجوقی که در بستری تاریخی و در حین کاوش‌های باستان‌شناسی به‌دست‌آمده باشد، در ایران سابقه نداشته و بی‌نظیر است و اندک نمونه‌های مشابه کشف‌شده در ایران و دنیا، فاقد هویت و شناسنامه مشخص هستند و محل دقیق بستر باستان‌شناسی آن اشیا بر ما پوشیده است.
سرپرست هیئت کاوش باستان‌شناسی شهر تاریخی استرآباد می گوید : بر اساس یافته‌های اخیر، محل کشف‌شده درگذشته احتمالاً محل ساخت این اشیای فلزی در دوران سلجوقی باشد.
حبیب رضایی گفت: در پایان فصل اول کاوش در این سایت، این گنجینه ارزشمند و نفیس فلزی موجود از بستر تاریخی به شکل کامل برداشت و به آزمایشگاه حفاظت و مرمت موزه باستان‌شناسی گرگان انتقال داده شد تا عملیات نجات‌بخشی و حفاظت اولیه این یافته‌ها آغاز شود.
به گفته او ، ادامه کاوش در این سایت برای رسیدن به خاک بکر و کامل شدن آگاهی‌های باستان‌شناختی این محوطه ارزشمند، نیاز به انجام کاوش‌های آتی و مطالعات تکمیلی دارد و می‌تواند در پاسخگویی به بسیاری از پرسش‌های ما در خصوص کارکرد فضایی محل کشف این گنجینه فلزی منحصربه‌فرد و همچنین مطالعه لایه و نهشته‌های فرهنگی تحتانی‌تر از دوران سلجوقی در این سایت کمک شایانی کند.
شهری که امروزه گرگان نامیده می‌شود، در منابع و متون تاریخی مختلف از اوایل دوران اسلامی تا دوره پهلوی اول استرآباد نام داشت که در سال 1316 خورشیدی و به دستور رضاشاه پهلوی به گرگان تغییر نام پیدا کرد.
سکه‌های ضرب شده از قرون اولیه اسلامی که در شهر استرآباد ضرب شده، نشان از اهمیت و رونق این شهر در آن دوران دارد. علاوه بر آن در منابع و متون مختلف تاریخی برجای‌مانده از دوران متقدم تا متأخر اسلامی نیز به این موضوع اشاره شده است.
شواهد معماری زیادی از دوران گذشته مانند مناره مسجد جامع و بنای امامزاده نور از دوره سلجوقی، مدرسه عمادیه از دوران صفوی و بسیاری بناهای دیگر از دوران قاجار و پهلوی در این شهر باقی‌مانده است که بخشی از هویت و شناسنامۀ این شهر را تشکیل می‌دهند.
بافت تاریخی گرگان با مساحت 156 هکتار در سال 1310 به شماره 41 به‌عنوان اولین بافت تاریخی کشور در فهرست آثار ملي به ثبت رسيد. آنچه اكنون آن را بافت تاريخي گرگان می‌نامیم بازمانده مجموعه‌ای از يك شهر(استرآباد) و عناصر آن و فضاهاي شهري هم چون مساجد، آب‌انبارها، قنات‌ها، معابر و واحدهاي مسكوني يك يا چندطبقه است.
انتهای پیام / فا