به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان ازقم، نام طلا که می‌آید، اولین تصویر ذهنی همه ما زیورآلاتی ست که بیشتر خانم‌ها از آن‌ها استفاده می‌کنند، اما وقتی وارد دنیای آزمایشگاهی می‌شویم این تصویر به کلی تغییر می‌کند، اینجا طلا را جور دیگری می‌شناسند، کاربردهایش به حدی است که خود فرصتی دیگر می‌طلبد و گزارشی مبسوط که سیر تا پیاز این ماده ارزشمند را بازگو کند، اما آن چه در این وجیزه فرصت پرداختن به آن مهیا شده، دستاوردی نو از دانشمندان قمی ست که حاصل تحقیقاتشان، کمک شایانی به ساخت کیت‌های تشخیص بیماری، به ویژه بیماری کرونا کرده، همان کیت‌هایی که زیر نظر دانشمند هسته‌ای کشورمان، شهید حاج محسن فخری زاده به دنیای علوم پزشکی معرفی شد.
در خیابان بلوارامین قم به ساختمانی سر زدم که ساکنانش در ابعاد نانو فعالیت می‌کنند، اندازه نانو به زبان ریاضی می‌شود ده به توان منفی، یعنی نه بار کوچکتر از آن چه که ما با چشممان می‌بینیم، به عبارت دیگر، در فضای آزمایشگاهی، مواد از ابعاد روی یک متر، یک میلیارد بار کوچکتر اند.
اگر بخواهم خانه نانو قم را تعریف کنم، همین یک جمله گویای آن است، مجموعه‌ای کوچک که در دل خود کار‌های بزرگی را در برنامه دارد، مدیر این خانه، خانم کاشانیان است، او می‌گوید: رسالت خانه نانو ساخت پیش ماده محصولات بالا دستی و پایین دستی در حوزه نانو است.
در آزمایشگاه‌های این مجموعه محصولات نانویی همچون نیترات نقره با خلوص بالا و کیتوسان تولید می‌شود که می‌توان این نانو مواد را در بخش‌های آزمایشگاهی و صنعت استفاده کرد، اما یکی از مهم‌ترین مواد نانویی، نمک کلروآئوریک اسید و سیانید طلا یا همان نمک طلاست (HAuCL ۴)، ماده‌ای که خودش به عنوان ماده اولیه در ساخت دیگر مواد نانویی کاربرد دارد.
برای آن که بدانم نمک طلا دقیقا چیست و کاربردهایش کجاست، در یکی از آزمایشگاه‌های این خانه، سر تا پا گوش شدم برای شنیدن توضیحات خانم کاظمی، او که کارشناس ارشد نانو مواد است می‌گفت: در ذهن مردم، طلا به شکل زرد یا سفید شناخته می‌شود، اما وقتی به آزمایشگاه می‌آید با توجه به اندازه اش به رنگ‌های صورتی، بنفش، قرمز، سرخابی و مشکی است.
خانم کاظمی در ادامه گفت: نمک طلا یک ترکیب شیمیایی است که در ترکیبش از طلا هم استفاده می‌شود؛ این نانو ماده در حوزه پزشکی، صنعت و تولید لوازم بهداشتی مانند سرم ضد چروک پوست هم کاربرد دارد.
سرطان یکی از بیماری هاست که پژوهشگران در دنیا به دنبال رسیدن به راهکار‌های تشخیص زود هنگام آن و سپس تهیه داروی مناسب برای آن هستند، مدیر خانه نانو می‌گوید: بسیاری از علائم بیماری‌های سرطانی با همین نانو ذرات طلا قابل تشخیص است آن هم در حدی بسیار دقیق، حتی می‌توان در کیت‌های تشخیص ویروس کرونا هم از نمک طلا استفاده کرد.
خانم کاشانیان، با اشاره به تولید کیت‌های تشخیص سریع کووید ۱۹ که سر تیم این گروه پژوهشی را شهید دانشمند محسن فخری زاده بر عهده داشت، گفت: نمک طلا موجود در این کیت‌ها توسط کارشناسان این خانه ساخته شده است و ما در حال همکاری با دانشگاه تهران و دانشگاه شهید بهشتی هم هستیم.
برای پرسیدن در خصوص کیفیت نانو مواد این خانه با دکتر دارایی استاد دانشگاه شهید بهشتی تلفنی صحبت کردم، او گفت: تست‌های کمی و کیفی لازم بر روی مواد ساخته شده در این خانه گرفته شده است که پس از چند مرحله بررسی، مورد تایید قرار گرفت تا در امور آزمایشگاهی و ساخت مواد نانویی دیگر استفاده شود.
او با اشاره به کاربرد‌های نمک طلا در صنعت و پزشکی گفت: نانو ذرات به عنوان پایه سنسورها، پایه بعضی از داروها، درمان برخی سرطان ها، ماده ضد ویروس، و مصارف تحقیقاتی استفاده می‌شود، که پیش از این از آمریکا خریداری می‌شد.
دکتر دارایی ادامه داد: این نانو مواد با قیمت‌های گزافی به دست ما می‌رسید که خوشبختانه حالا در این شرکت دانش بنیان داخلی ساخته و استفاده می‌شود.
استاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: اگر قیمت نمک طلای ساخته شده در ایران برابر با قیمت مشابه خارجی اش باشد، باز هم از شرکت دانش بنیان داخلی خرید کنیم، چرا که اعتماد به توان داخلی سبب رشد بیشتر در حوزه نانو می‌شود.
یکی از ماموریت‌های دانشگاه شهید بهشتی ساخت مواد نانویی زیر نظر متخصصانی مانند آقای دارایی ست، او می‌گوید: در این دانشگاه تلاش می‌کنیم موادی بسازیم که با محیط سازگار است و می‌توانند تاییده‌های لازم را برای کاربرد‌های صنعتی و پزشکی دریافت کند.
در حین تحقیقاتم، به نکته جالبی برخوردم، این که برای اولین بار نمک طلا را جابربن حیان، شاگرد امام صادق (ع) ساخته، اما سال‌ها این فناوری از کشورمان دور بوده است و از کشور‌های اروپایی و چین به کشور می‌آمده، حالا، اما دانش فنی آن با تلاش محققان داخلی به کشورمان بازگشته و این نانو ماده طی همین یک سال اخیر ساخته شده است.
مدیر خانه نانو قم می‌گوید: توان ساخت نانو مواد مورد نیاز صنایع مختلف، در کشور وجود دارد و این در حالی ست که نمک طلای مورد استفاده در کشور همچنان وارداتی ست، آن هم با خرید از یک شرکت معروف اروپایی و نوع بی کیفیتش هم از چین وارد می‌شود.
خانم کاشانیان در خصوص قیمت تمام شده نمک طلا هم گفت: نمک طلای وارداتی قیمت‌های بسیار بالا دارد، اما نمک طلای ایرانی یک پنجم مشابه خارجی اش به دست محققان می‌رسد.
کاشانیان هزینه‌های تهیه محصولات بالادستی نانو مواد را هنگفت خواند و گفت: رسیدن به دانش فنی و تولید محصول نانویی مانند نمک طلا هزینه‌های محصولاتی را که از این ماده استفاده می‌کنند، بسیار پایین می‌آورد و زمینه را برای کاربردی کردن نانو در محصولات مختلف فراهم می‌کند.
با وجود این که نانو فناوری یک علم جدید در دنیاست، اما کشور ما، در تولید فناوری‌های نانو و مواد نانویی در میان چهار کشور برتر دنیا قرار دارد؛ خانم کاشانیان در این رابطه گفت: نانو از جمله علومی است که با احتیاط وارد فضای کاربردی می‌شود، در حالی که ویژگی‌های اعجاب انگیز نانو مواد سبب می‌شود که بهره وری استفاده از طبیعت را افزایش دهیم و با کاربرد این مواد می‌توان به بالا بردن کیفیت محصولات کمک کرد.
او کاربرد نانو مواد را در کشور بسیار ناچیز دانست و گفت: بازار جهانی آن روز به روز در حال افزایش است، به طوری که پزشکی و صنایع مختلف را در آینده دچار تغییرات هیجان انگیزی می‌کند، بی شک زمانی می‌رسد که به جای استفاده از سرنگ‌هایی ضخیم، از چسب‌هایی با سوزن‌های نانویی استفاده کنیم که شخص بیمار رنج تزریق را احساس نکند.
برای دانستن بیشتر در مورد نانو و کاربردهایش، با مدرس ستاد توسعه ویژه فناوری نانو نهاد ریاست جمهوری مصاحبه کردم، آقای هادی سردار آبادی گفت: دنیای نانو وسعت بسیار زیاد دارد تا بتوان برای مواد مختلف خواص دیگری شناسایی کرد.
او با اشاره به نمک طلای ساخته شده در خانه نانو قم گفت: استفاده در سنسورها، کیت‌های تشخیصی بارداری، شناخت باکتری ها، کاهش حجم نمونه آزمایشگاهی و سرعت در تشخیص بیماری‌ها از مزیت‌های این ماده اولیه نانویی است که وارد صنعت شده و کاربرد‌های بسیار هم دارد.
سردارآبادی در خصوص واردات مواد پایه‌ای مورد نیاز محصولات نانویی از سایر کشور‌ها هم گفت: تکیه بر توان داخل می‌تواند ما را در پیشرفت بیشتر در حوزه نانو کمک کند شاید کاربرد‌هایی که وجود دارد احساس نشده است وگرنه محققان ما توان ساخت نانو مواد بسیاری را دارند.
آنچه دنیای امروز نشان می‌دهد، این است که در آینده‌ای نزدیک، درصد بالایی از بازار‌های محصولات مختلف متکی بر نانوتکنولوژی خواهد بود، به همین دلیل شرکت‌های بزرگ و کوچک دنیا به دنبال کسب جایگاهی برای خود در این بازار‌ها هستند، در بخش دارو نیز پیش‌بینی شده است، تا ۱۰ سال آینده دست کم نیمی از این صنعت به نانوتکنولوژی وابسته باشد، خواص بی شمار این محصولات نو ظهور، هم، چون نانو لوله‌های کربنی که با وزن کمتر و استحکام بیشتر، جایگزین همنوعان فولادی خود شده اند، قطعا بازاری سرشار از سود‌های کلان را به همراه خواهد داشت، چرا که قیمت تمام شده این محصولات نسبت به نسل‌های قدیمی‌تر خود به مراتب به صرفه‌تر و مزیت هایشان بیشتر و کاربردی‌تر است، حال باید دید با توجه به جایگاه ویژه ایران در صنعت نانو تکنولوژی، حمایت مسئولان کشور برای تصاحب بازار‌های بین المللی این محصولات به چه میزان خواهد بود.
منبع:صدا و سیما
انتهای پیام/ش