به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از همدان، بنا بر اسناد و مدارک بر جای مانده از انقلاب مشروطیت در آن زمان کمبود نان و احتکار مایجتاج بود که باعث شد مردم همدان علیه حاکمان وقت قیام کردند، اما پس از آن و با رسیدن به آغاز نهضت اسلامی در سال ۴۲ این درد دین بود که همدانی‌ها را به حرکت واداشت.
با آغاز سخنرانی‌های امام خمینی (ره) در قم برخی از بازاریان همدان در این منبر‌ها حضور پیدا می‌کنند و سفیری می‌شوند برای انتقال نظرات ایشان به مردم؛ به طوری که پس از همه گیری قیام، دستگیری و تبعید امام خمینی (ره) در همدان نوروز ۱۳۴۳ را جشن نمی‌گیرند. مردم همدان از همان موقع با اعلام همبستگی با روحانیت در بطن مبارزات انقلابی قرار می‌گیرند. پس از دستگیری امام در سال ۴۲ شاه به همدان سفر می‌کند و در سخنرانی‌اش به روحانیت توهین می‌کند، سفری که مردم در آن زمان استقبال چندانی از آن نمی‌کنند.
یکی از فعالیت همدانی‌ها، مخالفت با لایحه انجمن ایالتی و ولایتی بود که شاه آن را به راه انداخت. شخصیت برجسته‌ای که در این زمان بر اساس اسناد ساواک فعالیت می‌کرده سید صادق حجازی است. در اسناد ساواک آمده است: با آنکه نامبرده مستخدم دولت بوده، اما عملاً هدفش مخالفت با دولت بوده و با روحانیون هم آهنگ بوده و محصلان را به پیروی از دستور روحانیون تشویق می‌کرده است. بسیاری از گزارش‌های ساواک این مهم را تأیید می‌کند.
می‌توان دیگر خواسته همدانی‌ها را در واکنش به اعلامیه‌ای دانست که در سال ۴۲ پخش شد. اعلامیه‌ای که در آن حضرت امام اعلام می‌کند: این پادشاه ظالم می‌خواهد اسلام را ریشه‌کن کند و مقصودش از بین بردن اسلام است و بر هر مسلمی لازم است که دفاع کند و این ظلم را از جامعه مسلمانان برطرف کند.
پس از آن جامعه روحانیت همدان در سال ۴۲ با شنیدن تصمیم هجرت علما به عتبات، اعلام آمادگی می‌کند. در نامه دیگری که امضاء ۱۸۰ نفر از روحانیون و معتمدان شهر همدان بر آن است، همدانی‌ها پشتیبانی خود را از مواضع علما به خصوص حضرت امام اعلام می‌کنند.
با جدی شدن مبارزات در سال ۵۶، همدان همنوا با مولا و مقتدایشان در صف مقدم مبارزه علیه مظاهر ظلم و استبداد حضور داشته و با تأسی به ولایت مطلقه فقیه به مبارزه با رژیم طاغوت پرداختند. در این مبارزات روحانیت فهیم همدان و روشنگر در استان، با محوریت حضرت آیت‌الله معصومی همدانی معروف به آقای آخوند، مردم را هدایت کرده و اوامر مولایشان حضرت امام خمینی (ره) را از منابر و تکایا به گوش مردم می‌رساندند. مرحوم آقای آخوند و شهید محراب، آیت‌الله مدنی نقش محوری در شکل‌گیری انقلاب در همدان داشتند. حضور مرحوم آیت‌الله آخوندهمدانی و پس از ایشان شهید آیت‌الله مدنی در همدان مبارزات منسجم و با حضور جدی مردم تا پیروزی انقلاب به پیش رفت.
پس از واقعه خونین در قم و تبریز در زمستان سال ۱۳۵۶ و تجمیع نظر روحانیون همدان با محوریت آقای آخوند، برگزاری مراسم عید نوروز سال ۵۷ تحریم و در همین راستا مراسمی تحت عنوان چهلم شهدای تبریز در مسجد جامع همدان برگزار شد که طی آن تمام بازار همدان به حالت تعطیل درآمد و جمعیتی بالغ بر چندهزار نفر گرد هم آمدند که با حمله گسترده نیرو‌های شهربانی و ساواک مردم مورد ضرب و شتم قرار گرفته و تعداد زیادی دستگیر و روانه زندان شدند.
همچنین طی مراسمی دیگری که در تاریخ ۱۹ اردیبهشت سال ۵۷ به وقوع پیوست جمعیت کثیری از مردم همدان در مسجد جامع شهر گرد هم آمده و ضمن سر دادن شعار‌هایی علیه رژیم نسبت به کشتار در برخی شهر‌ها اعتراض خود را اعلام کردند که باز هم با هجوم گسترده و شلیک تعداد زیادی تیر هوایی توسط شهربانی و ساواک مراسم به هم خورده و تعداد زیادی دستگیر و مجروح شدند. از آن پس دامنه تعطیلی‌ها بسیار گسترده و بعضاً هرچند روز یکبار به وقوع می‌پیوست و نمونه بارزآن تعطیلی کلی بازار همدان به مناسبت بزرگداشت پانزدهمین سالگرد حادثه خونین ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ بود.
اما نقطه عطف انقلاب اواخر تیرماه و اوایل مرداد ماه سال ۵۷ روی داد، آیت‌الله آخوند همدانی دار فانی را وداع گفت و مراسم تشییع آن مرحوم در ۴ مردادماه، با شکوه هر چه تمام‌تر و با حضور ده‌ها هزار نفر از مردم همدان انجام شد. در این مراسم اولین بار شعار «مرگ بر شاه» در همدان سر داده شد و در باغ بهشت بین مردم و ساواک درگیری به وجود آمد و عده‌ای شهید شدند.
پس از رحلت مرحوم آقای آخوند، شهید مدنی که دوباره به همدان بازگشته بود، ابتکار عمل را به دست گرفت و حرکت انقلابی را ادامه داد. مساجد و هیأت‌ها محل اصلی فعالیت‌های انقلابی بود و اعلامیه‌ها و نوار‌های سخنرانی امام خمینی (ره) به سرعت توسط مبارزان تکثیر و در اختیار مردم قرار می‌گرفت. جوانان تشنه خواندن اعلامیه‌ها و شنیدن نوار‌های سخنرانی امام بودند و برای رسیدن آن لحظه‌شماری می‌کردند.
سراسر تابستان سال ۱۳۵۷ مبارزه در همدان با جدیت ادامه یافت. ۱۵ مهرماه پرچم طاغوت در پایگاه سوم شاهرخی کبودراهنگ – شهید نوژه امروزی- به آتش کشیده شد. تا سرانجام ۳۰ مهر از راه رسید و دانش‌آموزان همدانی در قیامی علیه ظلم زمانه قیام کردند و حرکتی ماندگار در طول مبارزات انقلابی به ثبت رساندند. پس از آن در ۱۵ آبان ماه که مردم نهاوند برای نخستین بار مجسمه شاه را پایین کشیدند.
پس از شدت گرفتن مبارزات و نزدیک شدن به زمان پیروزی انقلاب اسلامی، بار دیگر مردم همدان نقش اساسی در مبارزات انقلابی ایفا کردند، وقتی در مقابل انتقال ارتش به فرمان آیت‌الله مدنی ایستادند و اجازه سرکوب انقلابیون را توسط ارتش ندادند. ۲۱ بهمن ماه اقدام بزرگ مردم همدان در مقابل ستون زرهی که از کرمانشاه به حرکت درآمده بود، ایستادند که اگر این مقاومت روی نمی‌داد روز ۲۲ بهمن ماه در تهران حمام خون به راه می‌افتاد.
به هر روی انقلاب خونبار اسلامی پس از سال‌ها مجاهدت و جانفشانی مردم در سایه رهبری پیامبرگونه خمینی کبیر و همراهی روحانیون متعهد به بار نشست و به عنوان اعجاز بزرگ قرن بیستم پا به عرصه نظام جهانی گذاشت.
منبع: فارس
انتهای پیام/ا