به گزارش خبرنگار
گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از
ساری تا همین دوسال قبل زمستان که می‌آمد آسمان
تالاب میانکاله پر می‌شد از هیاهوی پرندگان و شوق آدم‌هایی که با انگشت اشاره رد عبور آنان را به هم نشان می‌دادند و در خیالشان با پرندگان می‌رفتند تا انتهای افق، تا ابتدای ساحلِ آسودگی و کمی شاعرانه‌تر که بودند چشم‌ها را می‌بستند و روی امواج با پلیکان‌ها نجوا می‌کردند و یک خوشا بحالشان می‌گفتند که فارغ از دغدغه‌های زمینی‌ها هستند و هر کجا دلشان بخواهند می‌روند، اما دو سال است که می‌گویم " کاش پرندگان نیایند، اینجا سفره مرگ برایشان پهن است"
آغاز تراژدی
مرگ پرندگان میانکاله بر می‌گردد به سوم بهمن ۱۳۹۸ روزی که اعلام شد لاشه ۵۰۰ قطعه
پرنده مهاجر در تالاب شناسایی شد، علت تلف شدن نامعلوم و همان روز کارشناسان دامپزشکی، پرندگان تلف شده و زنده را بردند برای آزمایش و سه روز بعد اعلام کردند علت مرگ دسته جمعی پرندگان در میانکاله بوتولیسم است و هیچ راه درمانی ندارد جز جمع کردن لاشه پرندگانی که یکی یکی در تالاب سقوط می‌کنند یا باید منتظر باشیم همه آن‌ها برگردند به سرزمینشان در سیبری، اینجا که باشند بوتولیسم کارشان را می‌سازد.
پرندگان تا فروردین اینجا ماندند و محیط بانان هم از بهمن تا فروردین ، هر روز لاشه پرندگان را از میان آب و باتلاق جمع می‌کردند و آخرش بیش از ۳۸ هزار قطعه پرنده زیر خاک دفن شدند، و دیگر کسی چشمش به آسمان نبود تا پرندگان را تا انتهای افق همراهی کند.
تکرار تراژدی تلخ
پاییز امسال که آمد آسمان و تالاب‌های مازندران لبریز از قو و اردک و فلامینگو شد، جمع پرندگان سرمستِ پرواز دوباره جمع شدند و ما خوشحال از حضور این مهمانان زیبا برایشان آذوقه می‌بردیم که ببخشید اگر پارسال به همسفران شما بد گذشت و نمی‌گذاریم امسال آب در دلتان تکان بخورد، اما انگار خیالمان خام و باز قرار به تکرار یک تراژدی تلخ بود.
پنج شنبه ۹ بهمن ۹۹ آفتاب هنوز غروب نکرده بود که خبر رسید لاشه چند پرنده در تالاب میانکاله مشاهده شده است، نمی‌خواستم باور کنم که مرگ دوباره در هر گوشه‌ای از تالاب به کمین پرندگان نشسته است، نمی‌خواستم ببینم تالابِ مهربانِ شهرم را دوباره بدنام کنند، میانکاله هیچگاه قتلگاه پرندگان نبود، یادم می‌آمد عمو شکرالله که سال‌ها قبل تفنگش را شکسته بود و زمستان که می‌شد با قایق برای قو‌ها غذا می‌برد ، آن‌ها را عزیزکانم صدا می‌زد.
گاهی گریه هم می‌کرد، می‌گفت یک بار در جوانی یک قوی مادر را به اشتباه شکار کرده بود، حالا که برایشان غذا می‌برد گاهی زیر لب زمزمه هم می‌کرد، انگار از همه آن‌ها معذرت می‌خواست، نمی‌دانم، بگذریم، باید به خبر می‌رسیدم، زنگ میزنم به مدیر روابط عمومی محیط زیست استان " کامیار واقعا پرنده‌ها دوباره تلف شدن یا شایعه است؟ صدای پشت گوشی بغض آلودتر از من است تایید می‌کند و می‌گوید ظهر امروز محیط بانان بهشهری چند لاشه در خلیج گرگان دیدند و خودم دل و دماغ رفتن به تالاب را نداشتم، نمی‌توانم پرنده‌های تلف شده را ببینم، لاشه‌ها را دادند به دامپزشکی برای آزمایش و ... بقیه اش را نمی‌شنوم غمگین و سردرگم ، خاطرم می‌رود پی عمو شکرالله که اگر بود حتما از ناراحتی نمی‌توانست چشم به انتهای افق بدوزد به دنبال رد پرندگان.
بوتولیسم متهم اول
با انتشار خبر تلف شدن پرندگان، دوباره تالاب میانکاله به سر خط خبر‌ها آمد و گمانه‌زنی‌ها شروع شد، نکند آنفلوآنزا باشد، نکند مسموم شده باشند، شاید همان بیماری پارسال است که یکسال در کمین نشسته بود، شاید همین تعداد تلف شده باشند و چند روز دیگر تمام شود و صد‌ها شاید و اما و اگر که نشست فوق العاده در ساختمان سفید استانداری برگزار می‌شود، همه آمده اند مدیران محیط زیست و دامپزشکی و شیلات و دریابانی و آب منطقه‌ای و سپاه مازندران که پارسال بچه هایش سنگ تمام گذاشته بودند برای کمک و مهدی رازجویان معاون استاندار و فرمانداران بهشهر و گلوگاه و من هم هستم.
صحبت‌ها زیاد است مدیر کل دامپزشکی مازندران می‌گوید: چندین آزمایش بر روی پرندگان تلف شده در استان انجام شد و فرضیه ابتلا به آنفلوآنزا و نیوکاسل و مسمومیت رد است و نمونه‌ها را برای اطلاع ازنتیجه قطعی فرستادیم برای سازمانمان در تهران.
او می‌گوید: نحوه تلف شدن ، گونه‌های درگیر و زمان تلف شدن که تقریبا مانند پارسال همزمان شده بود با موج سرما و پس از آن گرمای زمستانه نشان می‌دهد احتمالا باز پای بوتولیسم در میان است.
مدیر کل دامپزشکی می‌گوید: وقتی آب تالاب راکد و باتلاقی و کم شود سم بوتولیسم در گیاه و آب تولید می‌شود و پرندگان وقتی از آن تغذیه کنند ابتدا دچار فلج عصبی و یک روز بعد تلف می‌شوند و فعلا هیچ راهی برای پیشگیری وجود ندارد جز اینکه لاشه‌ها هر روز از سطح تالاب جمع آوری شوند.
او می‌گوید: اگر آب تالاب فراوان باشد بوتولیسم فعال نمی‌شود و همان سال هم با محیط زیست یک راه میان مدت پیشنهاد داده بودیم" احیای تالاب با هدایت بخشی از آب سد گلورد و رودخانه‌های اطراف به کانال‌های منتهی به میانکاله" که قرار بود اجرا شود و انگار ....
بیشتر بخوانید
ابراهیمی مدیر کل محیط زیست مازندران هم این گفته‌ها را تایید می‌کند و می‌گوید برای جلوگیری از تکرار این فاجعه باید حقابه تالاب را بدهند، چاه‌های غیر مجاز منطقه را مسدود کنند، الگوی کشت کشاورزی را تغییر دهند، جلوی ساخت وساز‌های غیر مجاز و ورود فاضلاب را بگیرند، بهره برداران شیلاتی را ساماندهی کنند و ...
او می‌گوید: امسال کرونا هم کار جمع آوری لاشه را سخت‌تر کرده است، محیط بانان شبانه روز کار می‌کنند و نمی‌شود نیرو‌ها را در یک جا مستقر کرد، نیروی بیشتر می‌خواهیم، قایق بیشتر، سوخت و ... بالاخره مصوب می‌شود، آب منطقه‌ای بخشی از آب نکارود را به تالاب هدایت کند، شیلات و دریابانی تعدادی قایق بدهند، برنامه و بودجه بخشی از هزینه‌های خرید تجهیزات را بدهد به محیط زیست و فرمانداران هم نیرو در اختیار بگذارند تا لاشه‌ای روی آب نماند و همه متفق القول که نگذاریم فاجعه پارسال دوباره در آن حجم تکرار شود.
مرگ‌ها چهار رقمی، علت نامعلوم
سال قبل سال سخت و تلخی برای پرندگان مهاجر میانکاله بود امسال هم می‌گویند سال سختی خواهد بود این را ابراهیمی مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران می‌گوید و ادامه می‌دهد: تعداد پرندگان مهاجر تلف شده در تالاب میانکاله از ۹ بهمن تا دیروز ۱۵ بهمن به ۱۲۸۲ قطعه رسیده است و همه توان خود را به کار می‌گیریم تا نگذاریم تلفات همانند پارسال شود.
می گوید : چون تجربه پارسال را داشتیم امسال از همان ابتدا آماده بودیم و با مشاهده اولین تلفات تلاش کردیم تا موج مرگ به پرندگان دیگر سرایت نکند.
مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران مرجع اعلام علت تلف شدن پرنده ها را دامپزشکی می داند و می گوید: این اداره ویروسی بودن بیماری را رد کرده یعنی علت مرگ آنفلوانزا نیست و دارند پیگیری می‌کنند تا با اطلاعات و آزمایشات دقیقتر علت اصلی را مشخص کنند.
ابراهیمی ادامه می دهد: بر اساس تقسیم وظایف تشخیص بیماری با دامپزشکی است و جمع آوری لاشه‌ها با محیط زیست که از روز اول اقدام کردیم و محیط بانان شبانه روز به صورت شیفتی با حداقل امکانات همچنان به جمع آوری لاشه‌ها ادامه می‌دهند.
رضوانی مدیر کل دامپزشکی مازندران هم می‌گوید: از لاشه پرنده ها، رسوبات، آب ، گیاهان و پرندگان بیمار و زنده نمونه برداری شده و به سازمان دامپزشکی ارسال کردیم و منتظر پاسخ هستیم.
او که به همراه مدیر کل محیط زیست استان همانند پارسال بازید‌های میدانی از تالاب میانکاله را در دستور کار دارند می‌گوید: مردم تا مشخص شدن علتِ دقیقِ تلف شدنِ پرندگان از ورود به تالاب و خلیج خودداری کنند.
رضوانی می گوید پارسال هشدار داده بودیم اگر تالاب را احیا نکنند و آب به این پهنه نرسانند، تراژدی مرگ پرندگان در میانکاله تکرار خواهد شد که شد.
هر چه هست داستان تکراری مرگ دسته جمعی پرندگان حالا دیگر یک داستان معمولی نیست باید برای رهایی از آن چاره‌ای اساسی کرد، چاره آن هم افزایش آب تالابی است که می‌گویند دارد نفس‌های آخرش را می‌کشد.
گزارش: سید رضا کریمیانتهای پیام / ک