به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، دلال و دلال‌بازی واژه‌هایی است که کم‌وبیش به گوش همه ما خورده و وقتی این واژه‌ها را می‌شنویم ناخودآگاه یاد درآمدهایی می‌افتیم که این درآمدها به قیمت فلج کردن تولید ملی و نابودی اقتصاد کشورمان به جیب عده‌ای به اسم آقایان دلال می‌رود، در این گزارش معضل دلالان در حوزه محصول استراتژیک پسته را بررسی خواهیم کرد.
غلامحسین ساربان معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌رضوی می گوید: در حال حاضر استان خراسان رضوی با ۲۵ درصد سطح زیرکشت و ۲۳ درصد تولید پسته کشور در جایگاه دوم سطح و تولید پسته پس از استان کرمان است.
او می افزاید: کل سطح زیرکشت پسته ۱۱۲ هزار هکتار بوده که از این مقدار ۷۵ هزار هکتار بارور بوده و ۹۰ هزار تن پسته خشک برداشت می‌شود که این مقدار از نظر سطح زیرکشت نسبت به سال قبل ۳.۷ درصد افزایش داشته و همچنین تولید این محصول ۲۵ درصد افزایش یافته است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌رضوی ادامه می دهد: با نگاهی به آمار ۱۰ ساله کشت و تولید پسته (۸۹-۹۹) در استان ملاحظه می‌شود که سطح زیر کشت از ۵۰ هزار هکتار به ۱۱۲ هزار هکتار و تولید از ۴۸ هزار تن به ۹۰ هزار تن افزایش داشته است که سالیانه رشدی معادل ۵ تا ۸ درصد را نشان می‌دهد.
ساربان با اشاره به اینکه شهرستان‌های مه‌ولات، بردسکن، خوشاب، گناباد، بجستان، خلیل‌آباد، خواف، سبزوار و نیشابور از مهم ترین شهرستان‌های تولید پسته در استان است، بیان می کند: متوسط قیمت محصول امسال از قرار هر یک کیلو پسته خشک (متوسط انس ۲۶-۲۸) ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار تومان است که نسبت به سال گذشته حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد رشد را نشان می‌دهد، اما با نگاهی به افزایش چند برابری قیمت تمامی کالاها، هزینه تمام شده، هزینه نگهداری و عملیات باغی قیمت این محصول امسال رشد زیادی نداشته و پیش‌بینی می‌شود تولیدکننده با کمبود سرمایه مواجه شود.
بیشتربخوانید
سهم صادرات پسته در خراسان‌رضوی
او تصریح می کند: ارزش صادرات محصولات تولیدی استان سالیانه ۶۳۰ میلیون دلار است که طبق گزارش دریافتی متاسفانه سهم صادرات محصول پسته از مبادی خروجی استان کمتر از ۵ درصد در سال گزارش می‌شود و سود حاصله از صادرات این محصول به جیب صادرکنندگان سایر استان‌ها از جمله کرمان می‌رود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌رضوی تاکید می کند: سهم صادرات پسته از استان با برنامه‌ریزی مسئولان استانی از قبیل تسهیل در مبادی خروجی استان، ترغیب و تشویق صادرکنندگان و همت مضاعف آنان به چند برابر افزایش خواهد یافت.
ساربان اظهار می کند: در مذاکراتی که با تعدادی از تجار شهرستان مه‌ولات به عنوان اولین و بزرگترین مرکز تولید و صادرات پسته استان انجام شده، اقداماتی در جهت خرید، فروش و صادرات پسته انجام شده و در حال انجام است.
او می افزاید: راه‌اندازی بورس کالای پسته به نام پسته زرین مه‌ولات و خرید و فروش از قرار کیلویی ۱۶۰ تا ۱۷۰ هزار تومان، راه‌اندازی طرح کشاورز محور و خرید دلاری پسته با مشارکت تولیدکنندگان و مشارکت در سود و زیان ناشی از صادرات و همچنین انعقاد قرارداد با تولیدکنندگان محصول ارگانیک و سالم از جمله این اقدامات است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌رضوی ادامه می دهد: حمایت مسئولین استانی به‌ویژه جهاد کشاورزی، استانداری، سازمان صمت و اداره استاندارد، استقرار نماینده و یا ایجاد نمایندگی اداره استاندارد و گمرک در محل جهت تایید محموله صادراتی، از جمله درخواست‌های شرکت‌هایی است که در این حوزه فعالیت می‌کنند.
مشکلات تولید پسته در خراسان‌رضوی
ساربان بیان می کند: تنوع اقلیم و تولیدکنندگان و کارشناسان برتر پسته از مهم ترین پتانسیل‌های استان در کشت و تولید این محصول باغی است.
او تصریح می کند: باغات مکانیزه و نیمه مکانیزه، عملیات باغی مناسب، هرس و تربیت اصولی درختان، استفاده بهینه از آ‌ب‌های شور، عملکرد بالاتر از متوسط عملکرد پسته کشور از جمله مزیت پسته استان خراسان‌رضوی است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌رضوی تاکید می کند: به دلایل مختلفی کشت و تولید این محصول در تمام نقاط استان به شدت رو به افزایش است که از مهمترین دلایل آن می‌توان به درآمدزایی بالای این محصول نسبت به سایر محصولات زراعی و باغی و همچنین تحمل محصول به شرایط سخت محیطی، خاک و آب شور اشاره نمود.
ساربان اظهار می کند: فراهم‌آوردن زیرساخت‌های لازم در صنایع بسته‌بندی، تکمیل و فرآوری در جهت پیشگیری از خام‌فروشی محصول و صادرات بهتر و بیشتر از جمله مواردی است که در رونق تولید پسته نقش بسزایی دارد.
بیشتربخوانید
هادی ساربان سرپرست جهادکشاورزی مه‌ولات می گوید: مه‌ولات با سطح زیر کشت ۱۹۳۰۰ هکتار پسته از نظر تولید و سطح زیر کشت، مقام اول استان خراسان‌رضوی را به خود اختصاص داده و میزان محصول تولیدی در سال زراعی ۹۹-۹۸ حدود ۲۶۰۰۰ تن پسته خشک برآورد شده است که از این لحاظ ۵۳ درصد تولید استان و ۶.۷ درصد کشور را دارا هستیم.
او می افزاید: یکی از معضلات مهم شهرستان در زمینه فروش محصول بحث دلالان پسته است، کشاورز با زحمات زیاد و صرف هزینه‌های بالا محصولی با کیفیت بالا را تولید کرده و در زمان فروش با مشکل خرید مواجه می‌شوند.
سرپرست جهادکشاورزی مه‌ولات ادامه می دهد: با گذری در سطح شهر مشخص می‌شود بیش از نیمی از واحد‌های تجاری مربوط به کسب و کار در خصوص خرید و فروش پسته است که از یک لحاظ جهت اشتغال زایی کار مفیدی بوده، ولی از طرفی اینگونه شغل‌ها اگر برنامه‌ریزی مشخصی نداشته باشند به دلیل حق‌العمل‌کاری باعث افزایش دلال و دلال‌بازی می‌شود که متضرر اصلی آن مستقیما کشاورزان خواهند بود.
ساربان بیان می کند: تغییر تفکر فعلی در زمینه نحوه فروش محصول، اختصاص کمک تسهیلاتی دولت در جهت افزایش نقدینگی کشاورزان در زمان فروش محصول و هزینه‌کردن بخشی از درآمد بدست آمده در جهت افزایش صنایع وابسته و عدم فله فروشی محصول به صورت فردی یا مشارکتی از جمله اقدماتی است که در حل معضل دلالان موثر است.
او تصریح می کند: تشکیل شرکت تعاونی فعال در زمینه خرید و فروش محصول و تامین نهاده‌ها با حضور حداکثری کشاورزان، فعال نمودن بورس پسته و پای‌کارآمدن تمام مسئولان مربوطه در جهت وادارنمودن صادرکنندگان پسته به خرید از بورس تا کشاورزان نیز رغبت بیشتری به فروش محصول از طریق بورس داشته باشند، از دیگر اقداماتی است که در حل معضل دلال تاثیر دارد.
سرپرست جهادکشاورزی مه‌ولات تاکید می کند: ایجاد بارانداز پسته در شهرستان جهت صادر نمودن محصول از همین شهرستان که نیاز به حمل به سایر استان‌ها نباشد از دیگر اقداماتی است که در حوزه حذف واسطه و دلال نقش بسزایی دارد که در این خصوص کمک همه مسئولان مربوطه و کشاورزان را طلب می‌کند.
نام مه‌ولات باید به عنوان قطب تولید پسته مطرح شود
ساربان اظهار می کند: نام شهرستان مه‌ولات به عنوان یک قطب تولید پسته در ایران با استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی و تجار باید معرفی شود.
او می افزاید: تلاش جهت حضور تجار و صادرکنندگان اصلی پسته در شهرستان مه‌ولات از اقداماتی است که به حذف واسطه و دلال کمک می‌کند و این امر بدون کمک سایر مسئولان از جمله استانداری، نماینده مجلس، وزارت صمت و ... امکان پذیر نیست و باید اقدامات لازم انجام شود تا تجار اصلی ملزم به خرید مستقیم از کشاورزان باشند و یا حداقل نماینده تجار در شهرستان حضور فعال داشته باشند.
سرپرست جهادکشاورزی مه‌ولات ادامه می دهد: جهت حمایت از پسته‌کاران، بورس پسته فعال شده که نویدبخش روز‌های خوبی خواهد بود و جهت حذف واسطه و دلالان نیازمند مشارکت و همراهی کشاورزان هستیم.
یک شبه بار خود را می‌بندند!
غلامرضا عزار رئیس نظام صنفی کشاورزی مه‌ولات می گوید: متاسفانه معضل دلالی در ایران گریبانگیر تمامی اقشار است و آنچه که در این میان بیش از همه خودنمایی می‌کند، حرص و طمع زیاده از حد دلالان است، تا آنجا که اکثرا به دنبال این هستند که به هر روشی شده، حتی به قیمت به فلاکت کشیدن هم‌نوع خود یک شبه بار خود را ببندند.
او می افزاید: در این بین قشر زحمتکش باغدار و کشاورز هر ساله در دام دلالان گرفتار و دسترنج یک ساله‌شان با قیمتی بسیار پایین‌تر از نرخ واقعی نصیب دلالان می‌شود، به ویژه کشاورزانی که جهت پرداخت بدهی و اقساط تسهیلات بانکی خود مجبور هستند به هر قیمتی که دلالان تعیین کنند محصول خود را بفروشند.
رئیس نظام صنفی کشاورزی مه‌ولات ادامه می دهد: به منظور جلوگیری از دلال‌بازی و واسطه‌گری در سال ۱۳۹۸ جلسات متعدد با جمعی از باغداران در راستای ایجاد شرکتی با محوریت کشاورزان شهرستان برگزار شد تا پس از ثبت شرکت و ورود به بورس کالا، نسبت به صادرات پسته از شهرستان به خارج از کشور بدون واسطه اقدام شود، اما متاسفانه به دلیل عدم همراهی و حمایت کشاورزان راه به جایی نبرد.
عزار بیان می کند: این در حالی بود که شاید با برگزاری بیش از ۲۰ جلسه با افراد مختلف، بر خلاف انتظار تنها تعداد محدودی از خرده مالکان از این حرکت استقبال نمودند، البته نباید در این زمینه تبلیغات سو دلالانی که سالیان متمادی محصول کشاورزان و باغداران منطقه را مفت‌خری نموده اند، بی‌تاثیر دانست.
راه‌حل معضل دلالان پسته
او تصریح می کند: با همه مشکلات فراروی محصول ارزشمند پسته، خوشبختانه ۲ نماد فندقی و بادامی از شهرستان در بورس کالا ثبت شده است که صد البته جهت توفیق بیشتر حمایت و همراهی همه کشاورزان و باغداران را می‌طلبد.
رئیس نظام صنفی کشاورزی مه‌ولات تاکید می کند: به منظور بهره‌مندی از عایدات بیشتر و کوتاه شدن دست واسطه‌ها، به ویژه صادرات مستقیم پسته از شهرستان مه‌ولات به خارج از کشور نیازمند همراهی همه اعم از مسئولین، کشاورزان و باغداران هستیم.
حکیم تقوی کشاورز مه‌ولاتی می گوید: دلالان افرادی هستند که با گرفتن پورسانت اندک و ناچیز از تجار زیر پای کشاورز را خالی کرده و با نامیدکردن آنان مال آنان را هرطور که شده مفت از چنگ آنان در می‌آورند و به تجار خارج از استان و خارج از کشور می‌فروشند.
او می افزاید: دلالان با این کار خود خسارت‌های میلیونی و حتی میلیاردی به کشاورزان شده و با ناامید کردن کشاورز به دنبال ضربه به تولید ملی و تضعیف کردن بازار و در نتیجه بهم‌خوردن عرضه و تقاضا می‌شوند
کشاورز مه‌ولاتی ادامه می دهد: متاسفانه تجار شهرستان توانایی فروش پسته را به قیمت واقعی آن که ۱۰ دلار می‌باشد ندارند و تجار هم پورسانت زیادی را برای دلالانی در نظر می‌گیرند که پسته را ارزان‌تر از کشاورز خریداری نمایند.
تقوی بیان می کند: از دیگر مشکلات در این حوزه این است که کشاورزان رقابتی دارند که این رقابت به ضرر آنان است به این طریق که آنان پسته خود را از ترس شسکت در رقابت با بهترین شرایط اقساطی می‌فروشند که این خود باعث ضعف بازار و کاهش نقدینگی می‌شود.
او با تاکید بر اینکه باید فروش این محصول به صورت نقدی باشد تا کشاورز به پول خود برسد و تجار هم قدرت خرید از کشاورز را داشته باشد، تصریح می کند: متاسفانه یک رقابت ناسالم باعث شده است که برای دریافت پورسانت بیشتر از تجار خارجی زحمت کشاورزان هدر برود.
حالا باید دید در سالی که به عنوان جهش تولید نامگذاری شده است، هرچند چند ماه دیگر از آن باقی نمانده است، آیا می‌شود معضل دلالان را به ایستگاه آخر رساند؟ آیا می‌شود در قرن جدید که در پیش‌رو اسا، واژه دلال به خاطره‌ها بپیوندد؟ باید منتظر ماند و دید که تا به کی در اثر سهل‌انگاری و کم‌کاری برخی اقتصاد کشور با دلال و دلال‌بازی گره می‌خورد.
منبع:تسنیم
انتهای پیام//ز.ق