به گزارش
گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از
مشهد،کشور‌های آسیای میانه سهم بسیار در
کالا‌های صادراتی خراسان رضوی دارند و کشور‌های افغانستان و ترکمنستان شاهراه‌های ورود این استان به آن کشور‌ها می‌باشند لذا انسداد هر یک از این دو مسیر تاثیر قابل توجهی بر میزان صادرات از خراسان رضوی دارد، همان اتفاقی که در ایام
شیوع کرونا رخ داد.
خراسان رضوی در شمال شرق کشور به عنوان چهارمین استان پهناور ایران هفت درصد از خاک کشور را در اختیار دارد، بیشترین مرز مشترک خراسان رضوی با ترکمنستان به میزان ۵۳۱ کیلومتر و افغانستان به میزان ۳۰۲ کیلومتر است و مجموع مرز‌های مشترک زمینی آن به ۸۳۳ کیلومتر می‌رسد.
از اسفندماه پارسال کشور ترکمنستان برای جلوگیری از انتقال ویروس کرونا، مسیر زمینی و ریلی خود را به سوی همه کشور‌ها از جمله ایران بست و این مشکل بزرگی برای دستیابی خراسان رضوی به بازار‌های کشور‌های آسیای میانه از طریق مرز‌های سرخس، لطف آباد و باجگیران ایجاد کرد.
با این حال افغانستان محدودیتی در ورود کامیون‌های صادراتی ایران به کشورش ایجاد نکرد و تجارت از طریق این کشور طبق روال سابق ادامه یافت، هرچند نقص زیرساخت‌ها در مرز در جریان عادی صادرات از این مرز بی تاثیر نبود.
محدودیت‌های ترکمنستان و تاثیر آن بر صادرات
عمده‌ترین کالا‌های صادراتی از خراسان رضوی زعفران، پسته، مقاطع فلزی و مصالح ساختمانی است و سهم افغانستان و ترکمنستان و عراق و برخی کشور‌های آسیای میانه از این کالا‌ها زیاد است.
محمدعلی امیرفخریان رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: امسال تجارت در کل جهان متاثر از شیوع کرونا و لزوم قطع ارتباطات بود و این شرایط کاهش میزان صادرات را نه تنها در خراسان رضوی بلکه در کل جهان رقم زد.
او افزود: در هشت ماه امسال یک میلیون و ۷۰۸ هزار تن کالا به ارزش ۸۷۳ میلیون دلار از این استان صادر شد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر وزن ۲۷ درصد و از نظر ارزش ۲۲ درصد کاهش داشته است.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی ادامه داد: ترکمنستان دروازه ورود به کشور‌های آسیای میانه و اوراسیا است و شیوع ویروس کرونا باعث شد دولت ترکمنستان محدودیت‌هایی را در ورود کالا به کشورش اعمال کند، این محدودیت، اتخاذ مسیر‌های جایگزین را برای صادرات کالا از خراسان رضوی در پی داشت که از جمله این مسیرها، استفاده از مسیر کشور افغانستان و بندر امیرآباد و گمرک آن منطقه در استان مازندران بود.
امیر فخریان بیان کرد: براساس شرایط ناشی از شیوع کرونا، پیش بینی‌ها در ابتدای امسال از کاهش ۲۰ درصدی در صادرات کالا از استان خراسان رضوی بود که تاکنون این میزان کاهش به دلیل ایجاد مسیر‌های جایگزین برای صادرات کالا از استان به کمتر از ۲۰ درصد رسیده است.
او تصریح کرد: دلیل دیگر کاهش صادرات از این استان در هشت ماه امسال استفاده از مسیر‌های جایگزین به ویژه بندر امیرآباد در استان مازندران است، زیرا کالا‌های خراسان رضوی که از گمرک مازندران صادر می‌شوند، جزو آمار خروجی گمرکات آن استان به شمار رفته و در آمار صادرات خراسان رضوی قرار نمی‌گیرند.
جابه‌جایی‌ها در درجه بندی مقاصد صادراتی
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با اشاره به ۱۲ کشور به عنوان مقاصد مهم کالا‌های صادراتی خراسان رضوی، تاکید کرد: در ایام شیوع کرونا هیچ کدام از کشور‌های مقصد صادراتی استان حذف نشدند و فقط در جدول کشور‌های مقصد صادراتی استان جابه‌جا گشتند به طوری که ترکمنستان که شریک دوم تجاری استان بود به رده چهارم تنزل یافت و عراق به شریک سوم تجاری استان مبدل شد.
امیر فخریان اظهار کرد: در مجموع این استان با ۶۸ کشور جهان مراوده تجاری دارد که امسال با وجود شیوع کرونا مبادلات تجاری با کشور‌های ارمنستان، کویت، هلند، عمان و چین افزایش یافته است.
او با اشاره به زعفران به عنوان نخستین کالای صادراتی خراسان رضوی، افزود: در هشت ماه امسال صادرات زعفران از این استان نسبت به مدت مشابه پارسال از نظر وزن ۳۱ درصد افزایش یافت، اما از نظر ارزشی با ۱۵ درصد کاهش مواجه شد که کاهش صادرات زعفران مربوط به بسته بندی‌های ۱۰ تا ۳۰ گرم آن است.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی ادامه داد: مقصد صادراتی زعفران خراسان رضوی، کشور‌های جنوب شرقی آسیا، اروپایی و امارات متحده عربی است و محدودیت‌های مرزی از سوی ترکمنستان تاثیری در این بخش نداشته، اما دلیل کاهش صادرات زعفران از نظر ارزش اصلاح ارزش گذاری نرخ گمرکی و کاهش این نرخ است.
امیرفخریان بیان کرد: در این مدت صادرات کالا‌هایی مانند رب گوجه فرنگی، انواع کف پوش ها، گوشت مرغ، سیب زمینی، کیسه‌های پلی اتیلنی، محصولات صنایع تبدیلی مانند انواع نان، سیمان و پوشاک از خراسان رضوی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش یافت.
او تصریح کرد: در مقابل در هشت ماه نخست امسال صادرات سیب تازه، مصنوعات آهنی، صنایع رنگرزی از خراسان رضوی کاهش یافت که این کاهش به دلیل محدودیت‌های اعمال شده مرزی از سوی کشور ترکمنستان بود، زیرا مقصد اصلی این کالا‌های صادراتی کشور‌های آسیای میانه بودند.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی تاکید کرد: این کاهش اغلب متاثر از محدودیت‌های مرزی اعمال شده توسط ترکمنستان برای ترانزیت کالا از مسیر این کشور به کشور‌های آسیای میانه است.
محمدحسین روشنک رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی گفت: امسال صادرات کالا به دلیل تشدید تحریم‌ها و شیوع کرونا با چند وضعیت بازدارنده مواجه شد که شماری از بازار‌های صادراتی استان از جمله ترکمنستان را تعطیل یا دچار محدودیت کرد.
او افزود: از سوی دیگر فضاسازی یا جوسازی علیه صادرکنندگان اتفاق ناخوشایند دیگری بود که بر وضعیت صادرات استان تاثیر گذاشت، زیرا برخی افراد در لباس صادرکننده با استفاده از کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای یا حتی بدون کارت، کالا صادر کردند و ارز حاصل از آن را به کشور بازنگرداندند و این موضوع باعث نگرش‌های منفی و جوسازی‌ها نسبت به کل صادرات کشور شد.
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: به دلیل عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات، بخشنامه‌های بانک مرکزی نیز بر صادرات استان اثر منفی گذاشت و صادرات کالا را از خراسان رضوی تحت تاثیر قرار داد.
روشنک بیان کرد: با وجود همه محدودیت‌هایی که از داخل و خارج از کشور برای بخش صادرات استان به وجود آمد، امیدواریم با پیگیری سفیران جمهوری اسلامی ایران در کشور‌های همسایه خراسان رضوی و آسیای میانه، بازار‌های نزدیک به این استان فعال تر شوند و تا پایان سال شرایط بهتری در صادرات برای استان فراهم شود.
او تصریح کرد: از سوی دیگر مشکلات چندین ساله مربوط به زیرساخت‌های صادراتی در خراسان رضوی به ویژه کمبود واگن برای صادرات ریلی از طریق مرز ترکمنستان در داخل استان قابل حل نیست و نیاز به اتخاذ تصمیماتی در مرکز دارد که در صورت پیگیری از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت می‌توان امید به حل این مشکلات و رسیدن به هدف صادراتی تا پایان سال داشت.
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی تاکید کرد: به دلیل شرایط شیوع کرونا و تحریم ها، هدف گذاری صادراتی استان از ابتدای امسال تاکنون چندین نوبت توسط نهاد‌های دولتی با مشارک بخش خصوصی تغییر کرد، اما در نهایت هدف استان رسیدن به سرانه ۵۰۰ دلار صادرات در سال نسبت به جمعیت خراسان رضوی است.
روشنک اظهار کرد: هدف دیگر استان در صادرات، ارتقای کیفیت آن و صادرات کالا‌هایی بود که ارز کمترین مداخله را در آن داشته باشد و بتوان از طریق تهاتر کالا یا با کمترین مصرف ارزی آن را صادر کرد، همچنین صادرات متناسب با توان اقتصاد مردمی انجام گیرد و مشکلی برای میزان مصرف داخلی ایجاد نکند.
مداخله در صادرات، عامل نابودی
او با بیان اینکه هر نوع دستکاری در ساختار‌ها و اقتصاد باعث بروز مشکل می‌شود، افزود: بازار فقط فضای رقابت است و هیچ چیز جز رقابت نمی‌تواند در آن تصمیم گیرنده باشد لذا هر گونه مداخله در روال عادی بازار همه چیز را نابود می‌کند.
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: به عنوان مثال اینکه چگونه و چطور زعفران خرید و فروش شود، بازار آن را برهم می‌زند لذا دولت باید ارز حاصل از صادرات زعفران و پسته و دارو‌های گیاهی از خراسان رضوی را مرغوب ترین ارز بداند و با آن ارز اجازه واردات خودرو، تلفن همراه و اجناس لوکس را بدهد تا سود آن به بخش صادرات برسد.
روشنک بیان کرد: صادرکننده تاجر است، اگر گران بخرد، گران هم می‌فروشد، حال اگر فردی در این حوزه دخالت کند و به صورت مصنوعی قیمت را افزایش یا کاهش دهد، راه به جایی نمی‌برد.
او تصریح کرد: دولت باید مداخله خود در تعیین نرخ برای کالا‌های صادرات بخش خصوصی را به حداقل برساند و این مداخله باید در صنایع و کالا‌هایی مانند خودرو و قطعه انجام گیرد که مسئولیت آن‌ها با دولت است.
رییس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی تاکید کرد: صادرات کالا از این استان به افغانستان و کشور‌های آسیای میانه اغلب کالا‌هایی است که تولید آن‌ها اشتغال زایی بسیار و مصرف ارز کمتری دارند لذا تقویت فعالیت صادرکنندگان در آن بازار‌ها باعث رونق صادرات می شود.
انتهای پیام// م.ب