به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، کشور ایران یکی از قدیمی‌ترین کشور‌های دنیا در زمینه پرورش نژاد‌های مختلف اسب است.
در ایران باستان بهترین اسب‌های جهان پرورش داده می‌شدند و ایران را می‌توان مهد پرورش نژاد‌های مختلف اسب در جهان دانست.
نژاد‌های اسب متنوعی در ایران وجود دارد، نژاد‌های مختلف اسب حاصل آمیختگی اسب‌ها توسط انسان بوده و یا به روش انتخاب طبیعی بوجود آمده اند.
بیشتر بخوانید
اسب‌ها و اسبچه‌ها به دلیل تفاوت قد با هم متفاوت هستند این اسب‌ها اغلب قد بلند می‌شوند و بلندی جدوگاه بیش از ۱٫۴۸ متر است.
تاریخچه پرورش اسب در ایران
یکی از ورزش‌های باستانی ایران چوگان است که امروزه در تمام جهان یک ورزش رایج است.
همواره یکی از تفریحات اصلی پادشاهان ایرانی شکار با اسب بوده است که در طول آن شکارگر باید از روی موانع می‌پرید و امروزه این مهارت یکی از رشته‌های ورزش سوارکاری است.
در ایران باستان بانوان نیز همچون مردان سوارکاری و شکار می‌آموختند و بازی چوگان را نیز از کودکی فرا می‌گرفتند.
در کاوش‌های باستان شناسی تعدادی دهنه آبخوری در استان لرستان یافت شد که قدمت آن‌ها به دو هزار سال قبل از میلاد بازمی گشت، این شواهد نشان می‌دهد که در ایران باستان، سوارکاری بسیار رواج داشته است و برای هر نوع ورزش سوارکاری نوع ویژه‌ای دهنه یا آبخوری ساخته می شده است.
امروزه هنوز هم از همان نوع افسار و دهنه‌های ایران باستان در ورزش‌های اسب سواری استفاده می‌شود.
مارکوپولو در سفرنامه خود به وجود زیباترین و گران قیمت‌ترین اسب‌های جهان در ایران اشاره کرده است، گفته می‌شود اولین بار در ایران باستان قاطر از جفت‌گیری الاغ نر با مادیان بوجود آمد.
گفته می‌شود کوروش پادشاه هخامنشی اهمیت زیادی به پرورش اسب می‌داد به طوری که سالیانه ۱۲۰ هزار راس اسب در آن زمان در ایران پرورش یافت.
جالب است بدانید در آن زمان همه اسب‌ها شجره‌نامه و شناسنامه انفرادی داشتند و در سواره نظام ارتش هخامنشی برده می‌شدند.
سوارکاری یکی از مهمترین مهارت‌ها بود که مطابق با قانون، هر ایرانی باید این مهارت را فرا می‌گرفت.
ارزش، اهمیت و جایگاه سوارکاری مورد توصیه و سفارش بزرگان دینی بوده است به گونه‌ای که پیامبر اعظم (ص) نیز آموزش سوارکاری را در کنار شمشیربازی و شنا مورد تاکید قرار دادند.
سوارکاری در بعضی از کشور‌ها از جمله ایران به عنوان ورزش و سرگرمی مانند بازی چوگان مورد توجه قرار می‌گرفت، اما در اواخر قرن نوزدهم با پیشرفت صنعت و جایگزینی ماشین آلات به جای اسب‌ها، سوارکاری به صورت ورزشی و سرگرمی ادامه یافت.
شرایط اقلیمی، آب و هوای مناسب، ارتفاع از سطح دریا و مراتع از جمله ویژگی‌های خدادادی و طبیعی در چهارمحال و بختیاری است تا این استان ظرفیت تبدیل شدن به قطب پرورش اسب را داشته باشد.
بافت زندگی عشایری چهارمحال و بختیاری باعث شده مردم استان از گذشته‌های تاریخی بسیار دور همواره با اسب و سوارکاری عجین باشند و این ورزش بخشی از زندگی آنان بوده است.
کارشناسان معتقدند در چهارمحال و بختیاری به دلیل ارتفاع بالا از سطح دریا، میزان نفس‌گیری و گردش خون اسب‌های کورس مطلوب‌تر می‌شود.
حمید کریمی مدیرکل ورزش و جوانان چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه امروزه اسب یکی از سرمایه‌های پر رونق و اقتصاد در جهان است گفت: علی رغم پیشینه تاریخی و حضور پر رنگ اسب در زندگی عادی اقوام مختلف استان، نتوانسته ایم از این ظرفیت عظیم در زمینه‌های مختلف از جمله اشتغال استفاده کنیم
او بزرگترین مشکل هیئت سوارکاری استان را عدم تعامل و همدلی در هیئت دانست و افزود: سهم سوارکاری از یک هزار و ۴۰۰ مدال کسب شده در سال گذشته کم رنگ بوده است.
کریمی اضافه کرد: تدوین راهبرد و برنامه ریزی، همدلی، رفع سو تفاهم‌ها می‌تواند از صدمات بیشتر به هیئت جلوگیری کند.
کمبود باشگاه‌های آموزشی حرفه‌ای از مشکلات حوزه سوارکاری است
هادی قاسمی یکی از پرورش‌دهندگان اسب در چهارمحال و بختیاری گفت: فعال نبودن پیست اسب دوانی، مستمر نبودن مسابقه ها، کمبود باشگاه‌های آموزشی حرفه ای، گرانی اسب و هزینه‌های نگهداری بالا، نبود درمانگاه تخصصی و کمبود دام پزشک تخصصی از مهمترین مشکلات این استان در حوزه سوارکاری به شمار می‌رود.
او افزود: آب و هوای مطلوب، ارتفاع بالا از سطح دریا و انگیزه و علاقه فراوان مردم استان به اسب جزو نقاط قوت این استان در حوزه سوارکاری است.
قاسمی پیشنهاد داد: اداره کل ورزش و جوانان چهارمحال و بختیاری و هیئت سوارکاری استان نسبت به برگزاری دوره‌های آموزشی حرفه‌ای، تامین مربی، استمرار در برگزاری مسابقات و اختصاص اعتبارات کافی برای برگزاری مسابقات تدبیر لازم را بیندیشند.
به گواهی تاریخ اولین کسانی که اسب را رام کرده و آن را به کار گرفتند اقوام عشایری بودند که به دامداری مشغول بودند.
مردم ایل قشقایی علاقه زیادی به اسب‌های اصیل داشته و احترام ویژه‌ای برای آن‌ها قائل هستند.
تربیت اسب در ایل قشقایی بسیار مرسوم است، طایفه دره شوری، بزرگترین پرورش‌دهندگان و صاحبان اسب در ایل قشقایی بودند.
امروزه اسب نژاد قشقایی در ایران و جهان شناخته شده است و معروف‌ترین اسب نژاد قشقایی اسب نژاد دره شوری هست که شهرت جهانی دارد.
زیادخان سترگ دره شوری اولین پرورش دهنده اسب‌های نژاد دره شوری است که انگلیسی‌ها او را «پدر» پرورش دهنده اسب اصیل لقب داده اند.
دره شوری یک اسب نژاد قشقایی است که از مناطق مرکزی و جنوبی دامنه کوه زاگرس سرچشمه می‌گیرد، نام این اسب درواقع برگرفته از نام طایفه دره شوری ایل بزرگ قشقایی است.
مسعود خلیلی رئیس فدراسیون سوارکاری در سفر به شهرکرد گفت: چهارمحال و بختیاری یکی از خاستگاه‌های اصلی اسب دره شوری است و در این راستا کتابی نوشته شده است که به زودی رونمایی می‌شود.
او میزان بارش و ارتفاع از سطح دریا را دو مولفه مهم در پرورش اسب بیان کرد و افزود: همین عوامل چهارمحال و بختیاری را از سایر استان‌ها متمایز کرده است.
خلیلی اضافه کرد: هزینه‌های زیاد، گرانی زمین و بالا بودن دستمزد‌ها باعث شده تا پرورش اسب در تهران و استان‌های نزدیک پایتخت مقرون به صرفه نباشد و در این راستا پرورش دهندگان اسب به دنبال انتقال مراکز خود به استان‌هایی با قابلیت بالا و هزینه‌های ارزان‌تر مانند چهارمحال و بختیاری هستند.
او ادامه داد: در همین راستا رییس هیئت سوارکاری چهارمحال و بختیاری موظف به ارائه برنامه چهار ساله و فعال کردن این هیات در تمامی شهرستان‌های ۱۰ گانه استان است.
خلیلی با اشاره به نایب قهرمانی جهانی ایران بعد از کشور چین در رشته هنرهای رزمی روی اسب گفت: با توجه به ظرفیت‌های چهارمحال و بختیاری باید این رشته در استان راه‌اندازی شود و تقویت رشته‌های اسب دوانی و استقامت در مسیر‌های طولانی در این استان جزو برنامه‌های اولویت‌دار قرار می‌گیرد.
حمید کریمی مدیرکل ورزش و جوانان چهارمحال و بختیاری نیز گفت: محل تعیین شده در منطقه رحمتیه شهرکرد برای احداث پیست سوارکاری این استان ۱۰۰ هکتار برابر یک میلیون مترمربع دارد و پارسال میزبان برگزاری سه دوره سوارکاری ملی بوده است.
او افزود: از اعتبارات یک میلیارد ریالی ورزش سوارکاری چهارمحال و بختیاری در سال ۹۸ تنها ۱۶ درصد تخصیص پیدا کرد.
کریمی اضافه کرد: ایجاد کورس سوارکاری در چهارمحال و بختیاری از مهمترین نیاز‌های این استان است که جزو برنامه‌های اولویت‌دار اداره کل ورزش و جوانان نیز است.
سوارکاری در چهارمحال و بختیاری حال خوبی ندارد
محمد علیزاده رئیس هیئت سوارکاری چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: اختلاف نظر و درگیری‌های شدید بین اعضای هیئت سوارکاری استان از بزرگترین موانع رشد این هیئت است.
او با اشاره به بخش بانوان افزود: نداشتن مربی خانم برای آموزش سوارکاری از دیگر موانع رشد سوارکاری استان است که در حال پیگیری آن هستیم، اما هنوز مجوز‌های لازم صادر نشده است.
علیزاده اضافه کرد: تعدادی کلاس تربیت مربی برگزار شده، اما آزمون در تهران برگزار می‌شود که در حال حاضر به دلیل شیوع کرونا، فراگیران هنوز موفق به اخذ گواهی مربی‌گری خود نشده اند و هزینه اعزام مربی هم از فدراسیون باید توسط هیئت تامین شود.
او با بیان اینکه در بخش آقایان نیز کمبود مربی داریم ادامه داد: امیدواریم بر اساس قول مساعدت رئیس فدراسیون سوارکاری در انتخابات رئیس هیئت چهارمحال و بختیاری در بهار امسال، مربی متبحر از فدراسیون به‌منظور تربیت‌مربی به استان اعزام شود.
علیزاده گفت: در چهارمحال و بختیاری حدود شش باشگاه سوارکاری دارای مجوز فعال است و میدان کورس جاده شهرکرد به سامان نیز که به تازگی ایجاد شده در صورت بازدید و تائید مسئولان فدراسیون آماده استفاده برای مسابقات کشوری است.
او افزود: حضور سوارکاران استان نسبت به سال‌های قبل در رقابت‌های کشوری افزایش داشت و منجر به کسب عناوین اول در رقابت‌های کورس کشور برای اولین بار شده است.
خلیلی رئیس فدراسیون سوارکاری جمهوری اسلامی ایران گفت: اقدامات لازم برای ثبت جهانی چهار نژاد اسب ایرانی از سوی این فدراسیون اجرایی شده است و نژاد دره شوری نیز یکی از اسب‌های است که برای ثبت جهانی آن اقدام شده است.
او افزود: میکروچیپ‌های نمونه برداری شده از نژاد اسب‌های چهارمحال و بختیاری برای ثبت به آزمایشگاه مراجع در خارج از کشور ارسال شده است و اکنون دو کتاب تبارنامه اسب ایرانی نیز آماده انتشار است.
حمید کریمی مدیرکل ورزش و جوانان چهارمحال و بختیاری گفت: از طرح‌های اشتغالزا در حوزه پرورش اسب حمایت و برای دریافت تسهیلات بانکی به کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری معرفی می‌شود.
او افزود: وجود باشگاه‌های سوارکاری، نژاد اسب دره شوری و سوارکاران مستعد می‌تواند این استان به یکی از پایگاه‌های مهم رشته سوارکاری تبدیل کند.
هم اکنون بیش از هشت باشگاه سوارکاری با بیش از ۲۰۰ راس اسب شناسنامه دار، از نژاد‌های عرب، کرد، تروبرد، دوخون و نژاد محلی در استان چهارمحال و بختیاری وجود دارد که طی سه سال گذشته منجر به کسب بیش از ۵۰ عنوان برتر برای استان شده است.
افرادی که به دنبال تفریح سالم هستند، فارغ از زندگی ماشینی و کلان شهرنشینی خود، می‌توانند ساعاتی را در دشت‌های این استان، به ورزش مفرح سوارکاری با موجود نجیبی، چون اسب سپری کنند.
انتهای پیام/ف