سایر زبان ها

صفحه نخست

سیاسی

بین‌الملل

ورزشی

اجتماعی

اقتصادی

فرهنگی هنری

علمی پزشکی

فیلم و صوت

عکس

استان ها

شهروند خبرنگار

وب‌گردی

سایر بخش‌ها

پاسخ سوالات شرعی درباره احکام «سقط جنین»

پاسخ سوال‌های شرعی خود درباره احکام «سقط جنین» را در گزارش زیر بخوانید.

به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، متأسفانه یکی از موضوعاتی که در جوامع مختلف از جمله در کشور ما وجود دارد، سقط جنین است. به همین دلیل در کشور‌های مختلف، متناسب با نوع دیدگاه مکاتب عقیدتی آنها، قوانین متفاوتی در مورد سقط جنین وضع شده است. از دیدگاه فقهای امامیه، جنین موجودی محترم است و سقط آن، بجز مواردی که به عنوان ثانوی مجاز شناخته شده است، حرام و نامشروع است و جایز نیست.

اهمیت این امر باعث شده تا موضوع سوال شرعی این هفته را در همین باب مطرح کنیم که آیا سقط جنین در مواردی استثناء دارد؟، آیا دیه جنین در ماه‌های مختلف فرق می‌کند؟، آیا گناه سقط جنین با پرداخت دیه برطرف می‌شود؟. در همین زمینه با حجت الاسلام و المسلمین مهدی آذری طوسی گفت‌وگو داشتیم که می‌توانید در ادامه بخوانید.

حجت الاسلام و المسلمین مهدی آذری طوسی، سخنران و کارشناس امور دینی به خبرنگار حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: در مورد سقط جنین باید به دو نکته ضروری اشاره کرد؛ اول اینکه مادامی که هنوز در بدن و کالبد جنین روح دمیده نشده است آیا می‌توان این جنین را سقط کرد یا خیر؟ و نکته دیگر بعد از دمیده شدن روح تکلیف چیست؟

در جواب این دو سوال باید گفت تا قبل از دمیده شدن روح سقط جنین حرام است منتها عنوان قتل نفس بر آن صادق نیست. این حرام مانند محرمات دیگر است که اگر عنوان ضرر یا مشقت آن به هرنحوی که برای پدر و مادرغیرقابل تحمل باشد یا ایجاد عسر و حرج شدید کند، هرکدام از این عناوین مانند این که روزه خواری حرام است و بر اساس ضرر و مشقت می‌توان ارتکاب این حرمت را مجاز دانست در اینجا نیز به همین نحو است.

البته این موضوع تا زمانی است که روح دمیده نشده باشد و تشخیص این امر بر عهده پزشک قانونی است. برخی گمان می‌کنند مادامی که روح دمیده نشده بدون وجود این عناوین ثانویه خاص (عسر، حرج و مشقت) نیز می‌توان جنین را سقط کرد که به هیچ وجه جایز نیست این فعل حرام را انجام داد.

اما بعد از دمیده شدن روح عنوان قتل نفس بر آن صادق است و احکام خاص خودش را دارد. اگر زمان دمیده شدن روح حتی عنوان ضرر و مشقت وجود داشته باشد باز نمی‌توان به هیچ شکلی این جنین را سقط کرد.


بیشتر بخوانید


تنها موردی که بعد از دمیده شدن روح علما ذکر کردند یک مصداق بسیار نادر و خاص دارد که مادر و فرزند هر دو در معرض خطر هستند و یکی از بین می‌رود و فقط یکی زنده می‌ماند؛ در اینجا به عهده پزشک جراح است که کدام را فدای دیگری کند، اما به طور کلی بعد از دمیده شدن روح جنین دیگر یک نفس و انسان حساب می‌شود.

حجت الاسلام و المسلمین آذری طوسی به سوالات شرعی شما هم پاسخ داده است که می‌توانید در ادامه آن را بخوانید:

مقدار دیه سقط جنین چقدر است؟

دیه براى نطفه ۲۰ مثقال شرعى طلاى سکه دار؛ براى علقه (خون بسته شده) ۴۰ مثقال و براى مضغه (پاره گوشت) ۶۰ مثقال است. اگر استخوان داشته و بدون گوشت باشد، ۸۰ مثقال و اگر گوشت آن را پوشانده و خلقت کامل شده باشد، ۱۰۰ مثقال است. اگر روح در آن دمیده شده؛ چنانچه پسر باشد، ۱۰۰۰ مثقال اگر دختر باشد، ۵۰۰ مثقال شرعى طلاى سکه دار دیه دارد. گفتنى است روح در حدود چهار ماهگى، در جنین دمیده مى شود.

من در ۱۸ هفتگی و با مجوز پزشکی قانونی به دلیل ناقص الخلقه بودن جنین در بیمارستان سقط انجام دادم. می‌خواستم بدانم این کار من گناه داشت؟ باید کفاره بدم؟ من هنوز عذاب وجدان دارم، ولی تمام کار‌هایی که انجام دادم قانونی بود.

در پاسخ باید گفت چنانچه یک انسان را به خاطر این معایب یا فقر نمی‌توان کشت، جنین هم در این حکم است. تنها تفاوتی که جنین روح دمیده شده با دیگران دارد در بحث قصاص و نحوه دیه است، اما در اصل حرمت با یکدیگر مشترک هستند. (در قسمت استثناء و حکم پزشک بیان شد).

اما در ادامه پاسخ باید گفت کسانی که به هر دلیلی این کار را انجام دادند آیا خداوند این افراد را می‌بخشد؟ خداوند فرموده است غیر از شرک تمام گناهان بخشیدنی است و باید امیدوار بود و همین یأس و ناامیدی گناه بزرگی است و البته باید کفاره و دیه را پرداخت کرد.

پرداخت دیه سقط جنین  به عهده چه کسی است؟

به عهده آخرین نفری است که مباشرت در این کار را انجام داده است مثلا اگر دکتر این کار را انجام داد بر عهده دکتر است یا اگر زن دارویی به دستور همسرش مصرف کند تا فرزند سقط شود، چون این عمل را خودش انجام داده دیه بر عهده خودش است.

روح در چه زمانی در کالبد دمیده می‌شود؟

در حدود چهار ماهگی روح در جنین دمیده می‌شود البته دمیده شدن روح برای فرزند هیچ معیار خاصی ندارد که دقیق در چه زمانی این اتفاق می‌افتد و بحثی است که تشخیصش برعهده مکلفین است و صرف اینکه کلامی در بین افراد رایج باشد دلیلی بر دمیده شدن یا نشدن روح نیست.

برخی افراد که سقط جنین می‌کنند به دلیل فقر و اوضاع مالی نا مساعد است، آیا این دلیل توجیه کننده نیست؟

در پاسخ به این عزیز خداوند در آیه ۳۱ سوره اسراء می‌فرماید: «وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَکُمْ خَشْیَةَ إِمْلَاقٍ ۖ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِیَّاکُمْ ۚ إِنَّ قَتْلَهُمْ کَانَ خِطْئًا کَبِیرًا»؛ هرگز فرزندان خود را از ترس فقر به قتل مرسانید (زنده به گور مکنید) که ما رازق آن‌ها و شما هستیم، زیرا قتل فرزندان بسیار گناه بزرگی است.

استفتاء از آیت الله خامنه‌ای درباره احکام سقط جنین

آیا سقط جنین بر اثر مشکلات اقتصادى جایز است؟

سقط جنین به مجرّد وجود مشکلات و سختى ‏هاى اقتصادى جایز نمی ‏شود.

پزشک بعد از معاینه در ماههاى اول حاملگى به زن گفته است که استمرار باردارى احتمال خطر جانى براى او دارد و در صورتى که حاملگى ادامه پیدا کند، فرزندش ناقص‏ الخلقه متولد خواهد شد و به همین دلیل پزشک دستور سقط جنین داده است، آیا این کار جایز است؟ و آیا سقط جنین قبل از دمیده شدن روح به آن جایز است؟

ناقص ‏الخلقه بودن جنین، مجوّز شرعى براى سقط جنین حتّى قبل از ولوج روح در آن محسوب نمی ‏شود، ولى اگر تهدید حیات مادر بر اثر استمرار حاملگى مستند به نظر پزشک متخصص و مورد اطمینان باشد، سقط جنین قبل از ولوج روح در آن اشکال ندارد.

پزشکان متخصص می توانند از طریق استفاده از روش‌ها و دستگاه هاى جدید، نواقص جنین در دوران باردارى را تشخیص دهند و با توجه به مشکلاتى که افراد ناقص ‏الخلقه بعد از تولد در دوران زندگى با آن مواجه می شوند، آیا سقط جنینى که پزشک متخصص و مورد اطمینان آن را ناقص ‏الخلقه تشخیص داده، جایز است؟

 سقط جنین در هر سنّى به مجرّد ناقص‏ الخلقه بودن آن و یا مشکلاتى که در زندگى با آن مواجه می شود، جایز نمی شود.

آیا از بین بردن نطفه منعقدشده‏ اى که در رحم مستقر شده، قبل رسیدن به مرحله علقه که تقریباً چهل روز طول مى‏ کشد، جایز است؟ و اصولاً در کدامیک از مراحل ذیل سقط جنین حرام است:
۱ ـ نطفه استقرار یافته در رحم‏،
۲ ـ علقه،
۳ ـ مضغه‏،
۴ ـ عظام (قبل از دمیدن روح).

 از بین بردن نطفه بعد از استقرار آن در رحم و همچنین سقط جنین در هیچ‌یک از مراحل بعدى جایز نیست.

استفتاء از آیت الله سیستانی درباره احکام سقط جنین

چه موقعی سقط جنین جایز است؟ آیا برای آن سن خاصیّ مطرح است؟

پس از انعقاد نطفه، سقط جنین به هیچ وجه جایز نمی‌باشد مگر زمانی که مادر بر جان خود بترسد و یا ماندن جنین در شکم او آنقدر پر زحمت باشد که غیر قابل تحمل گردد و خلاصی از آن، جز سقط جنین راهی دیگری ندارد، در این صورت تا روح در جنین دمیده نشده است سقط جایز است و اما پس از دمیده شدن روح در جنین سقط آن به احتیاط واجب به هیچ وجه جایز نیست حتی با وجود شرایط مذکور.

آیا مادری که فرزند نمی‌خواهد می‌تواند جنین خود را قبل از حلول روح بیندازد در حالی که ماندن جنین، خطری جدی برای مادر ندارد؟

او چنان حقی را ندارد مگر آن که بقای جنین برای مادر موجب زحمت فوق العاده و طاقت فرسا باشد.

گاهی پزشکان، چنان تشخیص می‌دهند که جنین بیماری خطرناکی دارد واگر زاده شود اوناقص الخلقه خواهد بود و یا پس از اندک زمانی، خواهد مرد و پزشکان، ترجیح می‌دهند که جنین را ساقط کنند آیا چنان حقی را دارند؟  وسرانجام دیه او به عهده کیست؟

تنها بدین جهت که جنین ناقص الخلقه و یا پس از تولد، فقط مدت کوتاهی زنده خواهد بود، مجوز سقط جنین نمی‌شود پس مادر نمی‌تواند اجازه چنین کاری را به پزشکان بدهد و آنان نیز نمی‌توانند جنین را خارج کنند و دیه بر عهده کسی است که عملاً به چنان کاری دست زده است.

آیا زنی که به بیماری ایدز مبتلاست می‌تواند سقط جنین کند؟

این کار جایز نیست بخصوص پس از آنکه روح به جنین دمیده شده، اما اگر ادامه حاملگی برای مادر ضرر داشته باشد قبل از دمیده شدن روح در جنین، سقط آن جایز است، ولی پس از آن اشکال دارد.

از نظر شرع سقط جنینی که در شکم مادر است و مشخص شده که معلول است در صورتیکه زیر ۴ ماه باشد چگونه است؟ اگر از ۴ ماه بگذرد چگونه است؟

بعد از دمیدن روح حرام است و قبل از آن اگر حفظ جنین برای مادر ضرری یا حرجی باشد سقط آن مانعی ندارد.

جنینی توسط پدر و مادر سقط شده است. سن او بین ۲۲ تا ۴۸ روز بوده است. دیه او چقدر است؟ و به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

دیه بر مباشر اسقاط واجب است پس اگر با خوردن قرص بوده بر مادر واجب است و باید به پدر بدهد و پدر مى تواند ببخشد واگر به وسیله پزشک بوده بر او دیه واجب است (هرچند که قتل به درخواست پدر و مادر بوده) و باید به پدر ومادر دیه را بدهد و مى توانند ببخشند و مقدار آن ۱۰۵ مثقال نقره است.

زنی که ۲ هفته حامله است و ۲ فرزند دارد و می‌خواهد سقط جنین کند چه حکمی دارد؟ (می ترسد که چون دارو استعمال کرده فرزند ناقص باشد)؟

سقط جنین جایز نیست مگر اینکه نگه داشتن آن برای مادر ضرری باشد یا مشقّت زیاد داشته باشد که در این صورت سقط آن ما دامی که و لوج روح نشده باشد مانعی ندارد.

استفتاء از آیت الله مکارم درباره احکام سقط جنین

اگر طبیبى متوجّه نقض عضو جنین درون شکم مادرى شود، و در صورت اطّلاع دادن به والدین او، احتمال مى دهد آنان سقط جنین کنند، و شاید هم در مقام معالجه نقص عضو از جنین برآیند، که احتمال بهبودى بسیار کم است؛ و در ضمن اگر اطّلاع ندهد، در معرض شکایت والدین نسبت به عدم اطّلاع به آنان از وضعیّت جنین قرار خواهد گرفت، وظیفه طبیب در اینجا چیست؟

اطّلاع دادن اشکالى ندارد.

اگر پزشک به طور قطع تشخیص دهد که فرزندان بعدى زن و شوهرى، ناقص العضو خواهند شد، بفرمایید: ۱. آیا بر طبیب واجب است، در صورت سؤال والدین، واقعیّت را به آنان اطلاع دهد؟ ۲. آیا در صورت عدم سؤال، بر طبیب واجب است به آنان بگوید، تا از پیدا کردن چنین فرزندانى جلوگیرى نمایند؟ اگر واجب نیست، آیا گفتنش حرام است؟ ۳. اگر طبیب احتمال دهد که در صورت اطّلاع والدین از این مطلب، هربار که فرزندى پیدا کنند، اقدام به سقط وى خواهند نمود، در اینجا وظیفه طبیب چیست؟

۱. واجب نیست، مگر اینکه در سرنوشت آنان اثر مهمّى داشته باشد. ۲. در این گونه موارد اگر مسأله مهمّى است طبیب کتمان نکند. ۳. طبیب باید به وظیفه خود عمل کند، و اگر بیمار عمل خلافى انجام دهد او مسئول نیست منتها طبیب وظیفه خود را در امر به معروف و نهى از منکر انجام دهد.

مادران بارداری که نقص هورمونی دارند و لازم است برای حفظ جنین درمان خاصی را رعایت کرده و آمپول ویژه‌ای تزریق نمایند اگر کوتاهی کنند حکم سقط را دارد؟

در صورتی که ضرورت مهمی نباشد باید تزریق آمپول مزبور را ترک نکنند.

انتهای پیام/

تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۳
در انتظار بررسی: ۱
زهرا
۲۳:۵۰ ۰۲ خرداد ۱۴۰۲
سلام خانمی ۳۲ هفته باردار بود که سونو گرافی تو ۳۲ هفته گفت جنینی هیدروسفالی هست بعدش این خانم بچه رو بصورت غیر قانونی سقط کرد حکم این خانم چی هست. آیا مرتکب گناه شده اند
ناشناس
۱۹:۲۹ ۱۳ اسفند ۱۴۰۰
سلام خسته نباشید من شش سال پیش دوماه باردار بودم به خاطر اینکه همسرم نمیخاست با هزار ناراحتی سقط کردم و عذاب وجدانش منو هیچوقت ول نکرد الان هم حدود یکسال و نیم هست که میخام باردار شم ولی نمیشم نمیدونم چه کار کنم تا خدا منو ببخشه دیعه بدم چون من خیلی تنها و غریبم
سمیه حاجیزاده
۲۳:۲۱ ۰۶ بهمن ۱۴۰۰
من دوتا دختر دارم دخترم ۱۶ ماهه است و شیر خواره.تازه متوجه شدم دوقلو باردارم ولی هنوز پل جنینی دیده نشده اینم بگم برام ن شرایط مالی عالی دارم م شرایط روحی واز زحمت سخ بچه کوچیک خیلی میترسم میتونم سقط کنم اگه سقط کنم دیه وکفاره رفع گناه میکنه؟
هادی
۱۲:۲۳ ۱۰ آبان ۱۳۹۹
از کجا دانسته می شود که آیا به جنین روح دمیده شده است یا نه؟

مگر دستگاه روح سنج بدن داریم.
پریسا
۰۱:۰۷ ۱۰ آبان ۱۳۹۹
خدایا ب من و هزاران زن امثال من ک سالهاست منتظر مادر شدن هستیم ی بچه سالم و صالح بده چرا چ حکمتی هست ک ب کسی ک نمیخواد بچه میدی ک مجبور باشه سقطش کنه ویکی مثل منم از نداشتن بچه گریه کنم خدایا خسته شدم از انتظار
ناشناس
۲۲:۲۶ ۰۹ آبان ۱۳۹۹
اینا که همش نوشته در هر صورتی حرامه. دور از جان شما و فرزندتان، اگر جنین سندروم داون داشته باشد یا نقص عضو یا بیماری قطعی تشخیص داده شود، قانون میگه مشکلی در سقط نیست و مجوز هم میده. چون هم خود اون بچه کلی بدبختی میکشه هم پدر و مادرشون تا آخر عمر یعنی ده ها سال عذاب و هزینه های مادی و معنوی زیاد. تا جایی که من میدونم شرع گفته که قانون حکومت اسلامی رو رعایت کنید.
هادی
۱۲:۲۲ ۱۰ آبان ۱۳۹۹
هر مریضی هم داشته باشد اسلام چنین اجازه ای را نمی دهد.

اینها همه قتل نفس است.
ناشناس
۱۵:۲۶ ۱۰ آبان ۱۳۹۹
وقتی که آزمایشگاه اشتباه تشخیص میده رو چه اطمینانی باید بچه رو تو سن حاملگی ۵ یا ۶ ماه سقط کنیم چرا هم باید بچمون رو از دست بدیم وهم جون خودمون رو به خطر بیندازیم این اتفاق برای خود من افتاد که میگم
ناشناس
۲۰:۰۵ ۰۹ آبان ۱۳۹۹
شرایط طوری شده ک هیچ توان نداره خرج خودشوبده چ برسه ب بچش وعوامل وبانیش مسولین هستند ومیدونند که مردم ازنداری سقط میکنند اگه ازاختلاسهاشون کم کنند وکار ایجاد بکنند وتورم رومهار بکنند اره میشه یه کاریش کرد ولی وقتی نمیخوان دست ازکارهاشون بکشند دیگه نباید به مردم بگن سقط بکنند چون خودشون مقصرند وخودشونم کامل میدونند ک مقصرندمنتها براشون مهم نیست اگه بخوان مردم بچه بیارن کمک کنند ودست همت بکشند بطرف مردم یاعلی ولی اگه نمیخوان کمک کنند منتظرعواقبش باشند که سرخودشون خراب میشه این عواقب از وقتی کردنا امده ومرگ ومیرزیادشده بیشترتوسایتتون درباره ازدواج وفرزنداوری وسقط نکردن جنین میگید ولی کی گوش کنه مسولین کارخودشونومیکنندمردم هم کارخودشون میکننددیگه هیچ کس به حرف هیچ کس حاضرنیست گوش بده اگه مسولین بفکر شکمشون هستن برا هفت نسل ایندشون جمع میکنند مردم هم بفکراینده نداشته بچشون هستند وسلام ختم کلام موفق باشید یا علی مدد!!!
ناشناس
۱۹:۵۱ ۰۹ آبان ۱۳۹۹
من خیدیها رومیشناسم بخاطر نداری فرزند سومشونو سقط میکنند چون پول ندارند مخارج بچه اول دومشونو تامین کنند سومی روسقط میکنند!!!
ناشناس
۱۹:۴۹ ۰۹ آبان ۱۳۹۹
من ی بار دو هفته بار داربودم نمیدونستم منتها سرماخوردگی داشتم رفتن اویشن خوردم بچم سقط شد بعدها فهمیدم ک باردارم ایا ندانسته کاری را انجام بدی گناه و بازم باید دیه بدی؟!!!
ناشناس
۱۵:۳۱ ۱۰ آبان ۱۳۹۹
خوردن آویشن ربطی به سقط نداره بدن شما اون بچه رو قبول نکرده عذاب وجدان نداشته باشید ولی از این به بعد رعایت کنید چون سقط آسیب بدنی برای خود تون داره