به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، خطه زرخیز خراسان رضوی از دیرباز در حوزه کشاورزی سرآمد بوده و در زمینه تولید زعفران به عنوان یکی از استان‌های مهم و پیشرو کشور شناخته شده است با این حال مشکلات و چالش‌های کشاورزی در اشکال مختلف وجود دارد.
در حالی که در جلسه شورای ملی زعفران کف قیمت خرید گل زعفران برای هر کیلو ۱۵۰ هزارتومان تصویب شد، ولی پس از حدود ۱۰ روز از تصویب این موضوع و اوج گرفتن برداشت زعفران در منطقه، شاهد نزول قیمت گل زعفران تا کیلویی ۵۰ هزار تومان هستیم.
موضوعی که یک بار دیگر نشان داد متاسفانه حرف اول و آخر در بازار این محصول را دلالان می‌زنند، نه شورای ملی زعفران.
سود سرشار خریدوفروش گل زعفران در فصل برداشت این محصول هر سال پای دلالان را به این بازار باز می‌کند و کشاورزان به دلیل نداشتن نیروی کار برای برداشت محصول، چاره‌ای جز فروش گل زعفران به دلالان ندارند.
حدود دو هفته است که برداشت زعفران (طلای سرخ) در برخی شهرستان‌های استان آغازشده است، اما تنها عایدی که این طلای سرخ برای کشاورزان و زعفران کاران دارد، دست‌های پینه‌بسته و چشمان ناامیدی است که ارزان فروشی محصولشان را نظاره می‌کند. درواقع زعفران برای دلالان طلای سرخ است و برای زعفران کاران آه و افسوس.
آن چه که امسال بارقه امیدی را در دل زعفران کاران استان روشن کرد، تصویب قیمت خرید گل زعفران با نرخ کف هر کیلو ۱۵۰ هزار تومان بود که در جلسه شورای عالی زعفران اعلام شد، اما پس از حدود ۱۰ روز از تصویب این موضوع و اوج گرفتن برداشت زعفران در منطقه، بار دیگر شاهد نزول قیمت این محصول تا کیلویی ۵۰ هزار تومان هستیم.
روزنامه خراسان در گزارشی از جلسه شورای ملی زعفران در تاریخ ۱۱ مهر امسال از مصوبه تعیین کف قیمت خرید زعفران این شورا به منظور حمایت از زعفران کاران خبرداد، در این مصوبه حداقل قیمت‌های خرید گل زعفران کیلویی به ترتیب ۱۵۰ هزار تومان و زعفران پوشال کیلویی ۱۶ میلیون تومان و نگین زعفران کیلویی ۲۰ میلیون تومان تعیین شد همچنین روزنامه خراسان در گزارشی به تاریخ ۳۰ مهر از ابلاغ پرداخت تسهیلات هزار میلیاردی به بانک‌ها برای خرید زعفران خبر داد.
گلایه زعفران کاران
برای پیگیری این موضوع و شنیدن درد دل زعفران کاران سری به بازار زعفران در باخرز می‌زنیم. رضا آئیش یکی از کشاورزان منطقه باخرز در این باره گفت: یک سال تمام در سرما، گرما و کم‌آبی چشم‌انتظار برداشت این محصول در فصل پاییز هستیم، ولی وقتی فصل برداشت می‌رسد باز هم مانند هر سال، نبود نظارت و خریدار ثابت برای این محصول باعث می‌شود که دلال‌ها زعفران را به کمترین قیمت ممکن از کشاورز خریداری کنند و چیزی عاید کشاورز نشود.
جواد اسدی یکی دیگر از کشاورزانی که برای فروش گل زعفران خود به بازار آمده بود، در خصوص قیمت زعفران گفت: متاسفانه تنها کاری که این روز‌ها مسئولان ما انجام می‌دهند حرف زدن است. آیا واقعا زور دولت به چهار نفر دلال که خون کشاورز را در شیشه کرده اند، نمی‌رسد؟ چرا باید نرخ خرید گل زعفران از باخرز تا یک شهرستان همجوار تا ۲۰ هزار تومان در هر کیلو متفاوت باشد؟ اگر این در سایه بی نظارتی نیست پس چه می‌تواند باشد؟
حاجی حسن پیرمردی که با کیسه‌ای گل بر دوش در بازار می‌گشت، نظرم را به خودش جلب کرد. به سراغش رفتم و او در خصوص قیمت زعفران گفت: من ۷۵ سال از خدا عمر گرفته و به پایان زندگی نزدیک‌تر شده ام، اما این جوانان با این گرانی‌ها چه کار کنند؟ چرا قیمت هر جنسی از اول سال تا الان چند برابر شده، ولی گل زعفران را که تنها امید ما روستاییان است با قیمت کمتر از سال گذشته هم نمی‌خرند؟ من دو جوان دختر و پسر دم بخت دارم و همه چشم و امیدم به همین زعفران است که با این قیمت‌ها چیزی جز ضرر برایم باقی نمی‌ماند. پس این مسئولان کی می‌خواهند به داد دل ما برسند؟ آیا واقعا قیمت گل زعفران با این شرایط باید کیلویی ۵۰ هزار تومان باشد؟
پیش بینی برداشت ۲۰ تن زعفران خشک در باخرز
محمد دوست خواه احمدی مدیر جهاد کشاورزی باخرز گفت: مشکل کشاورزان در حال بررسی است؛ در سال زراعی ۹۹ سطح زیر کشت زعفران در این شهرستان با ۵۰۰ هکتار افزایش به چهار هزار و ۵۰۰ هکتار رسید که نسبت به پارسال ۱۲ درصد افزایش داشت و امسال پیش بینی برداشت ۲۰ تن زعفران خشک را در این شهرستان خواهیم داشت.
بیشتر بخوانید
همچنین احمد شافعی فرماندار شهرستان باخرز نیز با تاکید بر عزم دولت در حمایت از تولیدکنندگان گفت: همه فعالیت‌های افراد در بازار گل زعفرا ن با نظارت کامل کارشناسان بهداشت و درمان، جهاد کشاورزی و صنعت و معدن انجام می‌شود و با متخلفان برخورد قانونی صورت می‌گیرد.
او با بیان این که مشکل زعفران کاران را با حضور میدانی در بازار فروش این محصول رصد کرده ایم، افزود: یکی از مشکلات کشاورزان در منطقه نبود نیروی کار برای پرکنی گل زعفران است که این موضوع موجب می‌شود کشاورزان گل زعفران خود را به صورت خام فروشی با قیمت کمتر به بازار عرضه کنند که پیگیری‌ها درخصوص استقرار دستگاه‌های پرکنی گل زعفران با حمایت بخش خصوصی در این شهرستان در حال انجام است.
فرماندار شهرستان باخرز ادامه داد: اما آن چه که بیش از هر موضوع دیگری می‌تواند در سامان دهی بازار این محصول نقش اساسی ایفا کند، برند سازی با ایجاد صنایع تبدیلی و فراوری زعفران است که امیدواریم این موضوع با همکاری معین اقتصادی شهرستان در قالب اجرای طرح مثلث اقتصادی هر چه سریع‌تر انجام شود تا شهرستان باخرز بتواند با داشتن یک برند خوب در زمینه زعفران، به بازار جهانی ورود کند و سود واقعی این محصول به کشاورزان منطقه برسد.
کشاورز چاره‌ای جز فروش دسترنج یک ساله به قیمتی که خریدار عمده تعیین کرده، ندارد
محسن زنگنه نماینده مردم تربت‌حیدریه، زاوه و مه‌ولات در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: کشاورزی که برای هر کیلوگرم زعفران ۱۲ میلیون تومان هزینه کرده است چاره‌ای جز فروش دسترنج یک ساله اش به هر قیمتی که خریدار عمده تعیین کرده است، ندارد.
او در تشریح دلایل خریداری نشدن زعفران کشاورزان به قیمت مصوب، افزود: رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران، این محصول را به قیمت هرکیلوگرم ۹ میلیون تومان می‌خرد، درحالی که قیمت مصوب ۲۰ میلیون تومان است.
نماینده مردم تربت‌حیدریه، زاوه و مه‌ولات در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: همین افراد زعفران را به قیمت ۱۵۰۰ دلار (بیش از ۴۰ میلیون تومان) صادر می‌کنند.
زنگنه بیان کرد: کشاورزی که برای هر کیلوگرم زعفران دست کم ۱۲ میلیون تومان هزینه کرده است چاره‌ای جز فروش دسترنج یک ساله اش به هر قیمتی که خریدار عمده تعیین کرده است، ندارد.
او تصریح کرد: امکان دریافت وام برای خریداران عمده زعفران فراهم است، اما شورای ملی زعفران به تعهداتش عمل نمی‌کند.
نماینده مردم تربت‌حیدریه، زاوه و مه‌ولات در مجلس شورای اسلامی با بیان این که درخصوص محصول زعفران باید کار‌های اساسی و بنیادی زیادی انجام شود، تاکید کرد: ابتدا در زمینه کاشت، داشت و برداشت این محصول باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود تا زعفران تولید شده به استاندارد‌های روز دنیا نزدیک شود که متولی این کار نیز جهاد کشاورزی است.
زنگنه اظهار کرد: موضوع دیگری که باید درباره زعفران به آن توجه شود قیمت‌گذاری و مدیریت توزیع، صادرات و فروش این محصول است که در این باره جلسات زیادی با تولیدکنندگان، صادرکنندگان عمده و همچنین شورای ملی زعفران و اتحادیه صادرکنندگان برگزار شد.
او افزود: آن چه مجلس یازدهم در زمینه زعفران باید انجام دهد بازنگری در قوانین مربوط به صادرات این محصول و هدفمند کردن آن هاست، زیرا صادرات بی برنامه و بدون استاندارد در مقابل سودآوری بالای این محصول باعث شده است که هر چند بیش‌از ۹۰ درصد زعفران دنیا در ایران و به ویژه خراسان رضوی تولید می‌شود، اما از لحاظ قیمتی و ارزش افزوده‌ای که وارد کشور می‌شود قابل توجه نیست.
بیشتر بخوانید
محسن احتشام رئیس شورای ملی زعفران هم گفت: همه ما قبول داریم که قیمت فعلی خرید زعفران از کشاورزان منصفانه نیست و حدود یک هفته زعفران به قیمت مصوب (حدود ۲۰ میلیون تومان) از کشاورزان خریداری شد.
گلایه کشاورزان از عمل نکردن اعضای شورای ملی زعفران به تعهدات
سید هاشم نقیبی مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: گلایه کشاورزان از اعضای شورای ملی زعفران این است که به تعهدات خودشان عمل نکردند، اعضای این شورا تصویب کردند که کف قیمت خرید گل زعفران از کشاورزان ۱۵۰ هزار تومان برای هرکیلو باشد درحالی که الان (روز دوشنبه) قیمت خرید هرکیلو گل زعفران حدود ۸۰ تا ۸۵ هزار تومان است و در مقاطعی چند روز قبل تا کیلویی ۶۰ هزار تومان هم کاهش یافت.
او در خصوص خبر‌هایی که از برخی شهرستان‌ها نظیر رشتخوار رسیده بود که زعفران کاران به دلیل مقرون به صرفه نبودن برداشت زعفران، مزارع را شخم می‌زنند افزود: منکر این موضوع نیستم، ولی باید توجه داشته باشیم که عمر مفید مزرعه زعفران شش تا هشت سال است و ممکن است عملکرد گل زعفران پایین بیاید و پیاز زعفران ضعیف شود و برداشت مقرون به صرفه نباشد.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی درباره این که «آیا تسهیلات هزار میلیاردی برای خرید زعفران به صادرکنندگان و عمده فروشان زعفران پرداخت می‌شود یا نه؟» ادامه داد: بله کسانی که تمایل به دریافت این تسهیلات دارند باید در سامانه سیتا ثبت نام کنند تا از طریق این سامانه به بانک معرفی شوند و پس از انجام مراحل مد نظر بانک تسهیلات دریافت کنند.