سایر زبان ها

صفحه نخست

سیاسی

بین‌الملل

ورزشی

اجتماعی

اقتصادی

فرهنگی هنری

علمی پزشکی

فیلم و صوت

عکس

استان ها

شهروند خبرنگار

وب‌گردی

سایر بخش‌ها

آیا سفره نان کولبران پر برکت می‌شود؟/ وعده های جدید برای حمایت از مرزنشینان

کولبری و تجارت مرزی که به تجارت چمدانی هم معروف است هزاران نفر از مردمان مناطق مرزی را مشغول به کار کرده که یکی از فاکتور‌ها در امرار معاش این مردمان مرزنشین است.

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمانشاه؛ ششم اسفند ۱۳۹۸ خبری مبنی بر اینکه "آیا کابوس کوله بران پایان دارد؟" منتشر شد. خبری که با وعده و وعید‌های نادری نماینده سابق اورامانات، ایده پور فرماندار پاوه و دارابی رئیس سازمان صنعت و معدن و تجارت همراه بود، اما اکنون بعد از گذشت هشت ماه با صحبت مدنی مدیرعامل بنیاد برکت درباره ایجاد طرح‌های اشتغالزایی برای کولبران، دری تازه به روی مردمان مرزنشین باز شد.

ایجاد طرح های اشتغالزایی در آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه

امیرحسین مدنی مدیرعامل بنیاد برکت، با بیان اینکه تاکنون ۲۵۰۰ طرح اشتغالزایی در سه استان آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه، برای کولبران شناسایی شده که نیمی از منابع آن هم تامین شده است، گفت: از این تعداد هزار طرح اشتغالزایی سهیمه استان کرمانشاه است که عمدتا در حوزه کشاورزی و متناسب با ظرفیت‌های بومی این منطقه خواهد بود.

او افزود: قطعا تا پایان امسال ۳۵۰۰ طرح اشتغالزایی برای کولبران این سه استان مرزی ایجاد خواهد شد.

کار کولبران چگونه است؟

دل انگیزان کارشناس مسائل اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمانشاه؛ گفت: کولبران در فاصله ۱۵ کیلومتری از مرز قرار دارند که می‌توانند با مراجعه به دوطرف مرز محصولات مورد نظر دوطرف را جابجا کنند، این بخش را قانون پذیرفته است و محصولات به صورت سنتی تعریف شده است.

دل انگیزان بیان کرد: در طول سال‌های گذشته که بازارچه‌ها شکل گرفتند چند بازارچه محلی در مرز تاسیس شد که این بازارچه‌های رسمی وظیفه صادرات و واردات را به صورت رسمی برعهده داشته و کولبران هم کار خود را می‌کردند.

او افزود: بعضی افراد در این بین بعضی وسایل که در لیست کولبری وجود ندارد را از طریق کولبران جابجا (قاچاق) می کنند.  

دل انگیزان ادامه داد: جابجایی‌های سنتی اکنون دیگر طرفدار ندارد، مثلا قبلا توت خشک و رب انار از سمت ما به آن طرف منتقل می‌شد که دیگر الان خریدار ندارد.

او افزود: وزارت اقتصاد و دارایی، گمرک، وزارت کشور و وزارت صمت باید تعریف کنند محصولی جابجا شود که کفاف زندگی مرز نشین را بدهد. محصول سنتی خریدار ندارد محصول جدید هم شامل کالای قاچاق می‌شود و این تناقض به وجود می‌آید که از یک طرف مسائل قانونی به وجود می‌آید از طرف دیگر کولبر می‌گوید باید زندگی من بچرخد.

دل انگیزان گفت: نیازمند بازتعریف و بازنگری در مجموعه کالا‌هایی هستیم که در مرز جابه جا می‌شوند.

او افزود: باید اجازه دهیم در این بازارچه‌های کوچک محلی این کالا‌ها حداقل تا حدودی بتوانند زندگی آن‌ها را بچرخاند، البته به گونه‌ای که تولید داخلی را تحت تاثیر قرار ندهد. هرچند بخش قابل توجهی از کالا‌هایی که آن‌ها جابه جا می‌کنند کالا‌های تولید داخل نیست.

تدبیر دولت درخصوص اشتغال کولبران کارساز است؟

 

او افزود: در مرز تراکم جمعیت نداریم ، به همین دلیل در مرز نمی‌توانیم کار‌های فنی و حرفه‌ای و کشاورزی انجام دهیم. در مرز‌های اینجا شیب‌ها همه بالای ۴۵ درجه و ۳۰ درجه و ۲۵ درجه است. در این شیب‌ها هیچ محصولی نمی‌توان کاشت حتی باغداری در این نوع شیب‌ها امکان پذیر نیست. این شیب آنقدر زیاد است که آب و حتی خاک را نگه نمی‌دارد. 

ایران ۵۷ بازارچه مشترک مرزی دارد

اکنون در ۱۶ استان کشور با حدود ۴۵ درصد جمعیت ایران، ۵۷ بازارچه مشترک مرزی (فعال و غیرفعال) با هفت کشور وجود دارد، اما توسعه صادرات غیرنفتی و بهبود وضعیت مرزنشینان به عنوان اهداف اصلی تاسیس بازارچه‌ها هنوز محقق نشده است‌.

کردستان، کرمانشاه، ایلام، سیستان و بلوچستان، خراسان های شمالی و رضوی و جنوبی، آذربایجان شرقی و غربی، مازندران، گلستان، گیلان و ... از جمله استان‌هایی هستند که دارای بازارچه‌های مرزی فعال و نیمه فعال هستند.

با ساماندهی کولبران شرایط بهتر خواهد شد

حامد قادرزاده عضو هیات علمی و مدیر گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه کردستان هم در گفت و گو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از سنندج، گفت: ساماندهی کولبران در مرز‌های مناطق غربی کشور ‏مستلزم تلاش در جهت دو هدف اعتلای ارزش آنان و استفاده مطلوب از اقتصاد مرزی ‏است. ‏

او افزود: اساسا ساماندهی هر فعالیتی و به ویژه فعالیت‌هایی که دارای اثرات مستقیم و ‏غیر مستقیم اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است، بسیار مهم و ضروری ‏است، چرا که ساماندهی به طور کلی یعنی امکان تخصیص بهینه منابع در راستای تحقق ‏اهداف از قبل تعیین شده برای فرصت‌های ایجاد شده است  بنابراین هم امکان مدیریت میسرتر می‌شود و هم قابلیت آینده ‏پژوهشی و پیش بینی را بیش از پیش تعیین کرده و مانع وارد شدن شوک و سوء استفاده ‏می شود. ‏

این عضو هیات علمی و مدیر گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه کردستان گفت:‏ در ‏گذشته عنوان نامناسبی به فعالین مرزی و یا کولبران به نام قاچاقچی نسبت داده می‌شد، اما ‏با ورود علمی از سوی مرکز مطالعات کاربردی نیروی انتظامی، گامی مناسب در جهت ‏تغییر این عنوان و تبیین واقعیت‌های موجود در مرز برداشته شد.

او افزود: با سفر مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۸ به استان کردستان موضوع با تغییر نگرش ‏ملی مواجه و با دادن نشانی به مراتب گویاتر بحث تغییر مسیری در جهت اصلاح پیدا ‏کردند.

قادرزاده بیان داشت: امروزه که صحبت از ساماندهی این صنف زحمت کش به میان آمده است، ‏مطمئنا با درایت مردم و مسئولان جهت بهتری نیز خواهد یافت. ‏

این عضو هیات علمی و مدیر گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه کردستان گفت:‏ ‏با ‏ساماندهی این قشر نه فقط وضع اقتصادی آنان بهبود پیدا خواهد کرد و فعالیت آنان در ‏زمره‌ فعالیت‌های رسمی قرار می‌گیرد، بلکه موجبات افزایش امنیت و ردگیری همه ‏اثرات فعالیت مرزی خواهد شد و جمعیت پذیری مناطق مرزی و توزیع عادلانه درآمد را ‏افزایش و بهبود می‌دهد و در تامین امنیت کولبران قطعا اثر مثبت خواهد داشت. ‏

قادرزاده تاکید کرد: آنچه بیشتر باید هدف گذاری شود توسعه فعالیت‌های پیله وری و انجام ‏فعالیت‌های منسجم است که این باعث خواهد شد تا با تغییر وضعیت معیشت و اقتصاد مردم ‏منطقه امکان نگهداشت هویت و سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی هم فراهم گردد. ‎

او افزود: ‏برای تحقق این امر لازم است با تعریف تشکل‌هایی قانونی همراه با آموزش ‏و نظارت علمی و بلندمدت نگرانه از این فرصت در جهت امنیت ملی و منطقه گام ‏برداشت، چرا که بهبود وضعیت معیشت مرزنشینان، نفوذ ناپذیری فرهنگ نامناسب را ‏تقویت و هزینه‌های نگهداشت امنیت را هم از نظر انسانی و هم هویت‌های ارزشی در ‏سطح ملی کاهش می‌دهد. ‏

مراقبت از اشتغال در مرزها

هدایت حاتمی معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری کرمانشاه هم گفت: مراقبت از اشتغال در مرزها، کمک به پایداری مشاغل مرزی و تثبیت جمعیت در این مناطق، از مهمترین مواردی است که همواره به آن پرداخته می‌شود و در استان مرزی کرمانشاه این مهم را با جدیت پیگیری می‌کنیم.

او از آمادگی بنیاد برکت برای کمک به اشتغال مرزنشینان یاد کرد و ادامه داد: اگرچه بنیاد برکت سقف خاصی برای ایجاد اشتغال در این مناطق در نظر گرفته، اما در صورت نتیجه مثبت  می‌توانیم این سقف را افزایش دهیم.

حاتمی افزود: منابعی هم در داخل استان در اختیار داریم که می‌توانیم از آن‌ها نیز برای کمک به ایجاد اشتغال در روستا‌های مرزی و یا شهر‌هایی مانند نوسود و نودشه استفاده کنیم.

ایجاد طرح‌های اشتغالزا در مناطق مرزی

هادی جوهری معاون توسعه کارآفرینی و مشارکت‌های اقتصادی بنیاد برکت با اشاره به طرح‌های اشتغالزایی این بنیاد گفت: این برنامه‌ها در دو سطح دنبال می‌شوند که یک سطح مربوط به کسب و کار‌های خرد و خانگی است.

جوهری از تمرکز بنیاد برکت برای ایجاد اشتغال در استان‌های مرزی و کمک به معیشت مرزنشینان نیز یاد کرد و افزود: در این بخش نیز عمدتا بر سه استان مرزی کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی تمرکز داریم تا به رفع معضل بیکاری مردم این مناطق کمک کنیم.

او از اجرای ۳۵۰۰ طرح خرد در روستا‌های مرزی شامل ۴۸۴ روستا در امسال خبر داد و افزود: با اجرای این طرح‌ها برای بیش از ۱۰ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم شغل ایجاد خواهد شد.

معاون توسعه کارآفرینی و مشارکت‌های اقتصادی بنیاد برکت ادامه داد: بیش از ۲۵۰۰ طرح از این تعداد برای دریافت تسهیلات به بانک‌ها معرفی شده است.

جوهری از هشت رسته شغلی اصلی که در این طرح‌ها در نظر گرفته شده هم یاد کرد که شامل دامداری سبک و سنگین، پرورش زنبور عسل، پرورش طیور، تولیدی پوشاک، صنایع دستی، آبزی پروری، خدمات گردشگری و مشاغل فنی است.

مرز یک ظرفیت برای صادرات و واردات کالا است

حاتمی معاون اقتصادی استانداری کرمانشاه در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمانشاه؛ گفت: مرز یک ظرفیت برای صادرات و واردات کالا است، ما در مرز فقط صادرات داریم در حالی که می‌توانیم خیلی از نیاز‌های وارداتی را تامین کنیم.

او گفت: با لفظ کولبری موافق نیستم در قرن ۲۱ ما باید تجارت مرزی را تقویت کنیم، هم صادرات و هم واردات.  تجارت داخلی و تجارت خارجی امری حرفه‌ای است و نباید انتظار داشته باشیم همه مردم نواحی مرزی تاجر باشند. باید از ظرفیت مرز استفاده کرد و برای مرزنشینانمان تسهیلات قائل شویم مانند تخفیف در سود بازرگانی.

حاتمی افزود: باید در مرز به دنبال  افزایش درآمد و ایجاد اشتغال باشیم. افزایش درآمد با دادن تسهیلاتی است که دولت در نظرگرفته و تقاضا بالایی هم دارد. مهمترین مسئله دیگر ایجاد اشتغال در نواحی مرزی است.

او افزود : در برخی نواحی شیب برای کشاورزی زیاد است، اما در باغداری مرزنشینان بسیار توانمند هستند و فقط باید آب آن ها را تامین کنیم. منطقه برای تولید عسل و طیور هم خوب است. در تولید دام سبک هم اکنون مردم منطقه به این کار می‌پردازند و فقط باید اصلاح نژاد را تقویت کنیم یا تولید بز را بیشتر کنیم.

حاتمی ادامه داد: ایجاد کارگاه‌های مونتاژ و کارگاه‌های روستایی از دیگر برنامه های دولت است.

او در پایان افزود: ما راه نجات را در ایجاد اشتغال و افزایش درآمد در نواحی مرزی می دانیم و هدفمان این است که شغل کولبری را حذف کنیم، کسانی که توان تجارت مرزی را دارند  در قالب گمرک کار خود را انجام دهند و کسانی که توان تجارت ندارند کار‌های فنی انجام دهند و ما ۲۱ هزار خانوار مرزنشینمان را در قالب این طرح حمایت کنیم.

برگزاری اولین نشست تخصصی بررسی راهکار‌های اشتغال کولبران

محمود عسکری‌آزاد رئیس هیات مدیره بنیاد برکت در  اولین نشست تخصصی بررسی راهکار‌های اشتغال کولبران (کاک برکت) در ‏سه ‏استان مرزی کردستان، آذربایجان غربی و کرمانشاه با تاکید بر اینکه باید روش‌ها و راهکار‌های بهتری برای ‏تامین معیشت ‏کولبران طراحی و اجرا شود، گفت: ‎اتخاذ یک راهبرد موثر برای رفع معضل کولبری لازم و ضروری است.

او افزود: ‏تنها دلیلی ‏که باعث می‌شود کولبران چنین شغل سخت و طاقت‌فرسایی را انتخاب ‏کنند، فقر و نبود ‏درآمد است. باید با اشتغال‌زایی، جایگزینی برای کولبری ایجاد ‏کرد. ‎

رئیس هیات مدیره بنیاد برکت، با اشاره به توجه این بنیاد به پنج سرمایه برای رفع ‏معضل ‏کولبری، خاطرنشان کرد: توانایی خود کولبران، اجتماع و اتحاد آن‌ها، ‏سرمایه‌های ‏مغفول‌مانده محلی، طبیعت محیطی و توانمندی مالی این پنج سرمایه و ‏پتانسیل را تشکیل ‏می‌دهند. ‎

مهدی عیسی‌زاده رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی هم در ادامه این نشست گفت: کولبری ‏یکی از معضلات ‏بزرگ کشور است و هر ساله بسیاری از جوانان تحصیلکرده و نخبه ‏درگیر این ‏معضل می‌شوند. ‎

عیسی زاده با تاکید بر این‌که باید به معضل کولبری یک نگاه جامع داشت، ‏گفت: ما ‏علاوه بر اشتغال‌زایی ‏پایدار و دائمی در مناطق مرزی، باید امنیت مرز‌ها و کشور را ‏نیز لحاظ و تامین ‏کنیم. ‏

او تاکید کرد: نباید کولبران را بیگانه بدانیم و لازم است تا آن‌ها را ‏ساماندهی ‏کنیم. حتی می‌توانیم معابر مشخصی را برای کولبران تعریف و مقرر ‏کنیم تا کالا‌های ‏مشخصی را حمل کنند. ‎

رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس با تاکید بر آمادگی این کمیسیون برای حل ‏مشکل ‏کولبران گفت: ما در کمیسیون اجتماعی آماده همه نوع همکاری برای رفع ‏معضل ‏کولبری هستیم و حتی می‌توانیم هر پیشنهادی را در این رابطه، در قالب طرح ‏در ‏صحن علنی محلس مطرح و تصویب کنیم تا به شکل قانون درآید‎.‎

حال باید دید در این گیرودار اشتغال زایی کولبران، چه کسی موفق خواهد شد. بنیاد برکت می تواند اشتغال ایجاد کند یا نه.

انتهای پیام/د

تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی: ۰
ناشناس
۲۳:۲۸ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
باسلام آخه شما که می گید اینه قاچاقچی هستن چی میدونی حتمن ن بی کاری کشیدی ن بی پولی اونها مجبورند که جانشان میگرن دست وبه دشت وبیابان میرن واسه خرج زندگی
ناشناس
۲۲:۴۰ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
با تحریم ها جای تعجب نیست دست به دامن کولبرها شدن!!!
حسام
۲۱:۰۹ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
رنج کار مال کولبر، سود کلان مال قاچاقچیان مرفه که غیر پول هیچی براشون مهم نیست. باید شغل پایدار مانند تولید و مونتاژ در این مناطق راه بیفته. کولبری یعنی افشار ضعیف و نیازمند با رنج زیاد و خطر بالا جان را بر کف بگیرند برای یک لقنمه نان حلال. در مقابل قاچاقچیان بیشترین بهره را از زجر کولبران می برند. در نهایت به تولید و اشتغال ضربه می زنند.
اشتغال پایدار و مولد تنها راه کرامت و عزت مردم.
ناشناس
۱۹:۵۳ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
تنها چاره کار
کوچ دولتمندان در مرزهاست
باید در انجا زندگی کنند تا شاید درک مشکلات کنند
ناشناس
۱۹:۵۱ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
از نخبگان اقتصادی باید راه حل مشکلات آنها گرفته شود
باید طبق جعرافیای محل شون کار ایحاد کنیم
اگر محل مناسب کشاورزی است
زمین مجانی .و وام بدون سود تا خودکفا شوند
اگر پرورش ماهی .مرع .شتر مرع .گیاهان دارویی .
مناسب متطقه است .یاری شون دولت دهد
ناشناس
۱۹:۴۷ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
من شغلم پرواز است از بالا سرزمین پر از اب و رودخانه است ولی مردم به پول بدون دردسر عادت کرده اند وگرنه می توانند درامد داشته باشند و کوله بری نکنند
ناشناس
۱۹:۱۴ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
شماکه مگین اینهاقاچاقچی هستندومثل واگن قطارآیالوله های نفت وگازودکلهای برق رودرمناطق مرزی ندیدی چیش نسیب مرزنشین میشه جاده برای لوله مسیربرای دکل وکوه ودره درراه کوله بر
کشورپرست
۱۹:۰۴ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
برای قاچق کالا امکانت بیشتر تهیه کنند !عجب ! جوون تولید کننده بیکار بشه سفره قاچاقچیان بزرگتر
ناشناس
۱۵:۳۹ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
شما جیبشون را نزن، آوردن برکت به سفرشون پیشکش!
ناشناس
۱۴:۵۷ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
چرا شغل سخیف کوله بری جمع نمیشود و جایگزین آن مانند مناطق آزاد کالا ترانزیت نمیشود!
مردم غیور کورد را با این شغل پست در کل دنیا خار و خفیف کردید!
من کورد نیستم ولی هروقت تصاویر کوله بران را میبینم تاسف میخورم
ماشاءالله هم جاده داریم هم کامیون و تریلی داریم هم زمین برای ایجاد منطقه گمرکی یا منطقه آزاد!
از همین افراد در حمل و نقل کالا استفاده کنید ولی بصورت شرافتمندانه! در محل های ترخیص کالا، توزیع کالا به کل کشور، ناوگان حمل و نقل کالا و ....
خدای نکرده دزد که نیستند مخفیانه یخچال و گاز و کولر و ... را حمل بر پشت میکنند و از هفت کوه و دره با پای پیاده عبور میدهند تا به یک آبادی برسند....

جای بسی تامل و تاسف دارد......
جعفري
۱۲:۴۵ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
اين كولبران شبيه انتهاري عا هستند كه خود و ديگران را نابود ميكنند اگر واقعا اين حجم واردات از يك مرز وجود دارد چرا دولت يك گمرك و تشكيلات اداري و جاده و وسائل حمل و نقل چرا تدارك نميبيند!!؟؟اگر واردات قانوني نيست قاچاق اين حجم مثل واگن هاي قطار بهم متصل شده مانند رَيَّل قطار سيل سيل وسائل قاچاق وارد ميشود هم توليد و اشتغال را نابود ميكند و هم كشور رو در نهايت دود كشوري كه اقتصادش اتش گرفته ميسوزه دودش به چشم توليد مردم عادي و هم كولبران ميرود و نهايتش قاچاقچيان و توليد خارج سود ميبرد و در نهايت اين كولبران مثل باروت است كه براي نابودي مردم كشور خود و مردم خود و نهايت خود كولبران عمل انتهار ميكنند صدالبته مقصر أصلي عمل مسئولين است كه اگاهانه خيانت به كشور ميكنند
ناشناس
۱۱:۳۵ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
براشون جاده بسازند .
ناشناس
۱۱:۳۵ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
براشون جاده بسازند .
ناشناس
۱۱:۳۵ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
براشون جاده بسازند .
عمار
۱۱:۲۴ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
بنام خداوند جان و خرد :
باید براشون امکانات حمل بار توسط کابینهای برقی ریل هوایی بسازید تا خودشون و بارشون رو سوار این واگنها کنند برن اون بر مرز بیان این بر مرز با سحولت و آسانی هر چند کیلومتر هم که طولش باشه باشه این پروژه ساختشم بدیت به شرکتهای مهندسی ساخت و راه اندازی کابینهای ریلی برقی حمل بار هوایی تا براتون بسازنش این کار از هر لحاظ به منفعت هم دولت محترمه هم به منفعت و کمک به کولبران بیچاره زحمت کشه که خودشون و بارشون در ایمنی و امنیت جابجا شوند از این بر مرز به آن بر مرز در نقاطی که بارشان را تحویل می گیرند و تخلیه می کنند .
والسلام و صلوات التماس دعا و التماس تفکر .
ناشناس
۱۰:۵۰ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
جنگ و بدبختی را ما مرز نشین ها کشیدیم،اما بعد چ شد
به جای آبادانی شهر هایمان،و بهبود وضعیت اجتماعی فرزندانمان،هر روز وضعمان بدتر شد.
با دقت به استان های مرز نشین نگاه کنید
آیا از نظر اقتصاد،اجتماعی و ...پیشرفتی داشته اند
ما جوانانمان در شهرهایمان کار ندارند،و مجبورن برن استان های بزرگتر ،غریبی بکشن،با هزار بدبختی کار کنند،که فقط زنده بمانند
دستمریزاد از این همه وعده
ناشناس
۱۰:۳۱ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
اینها قاچاقچی هستن کولبر نیستن
ناشناس
۲۳:۱۲ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
بیچاره کولبرها باخودشون بارحمل میکنند اینها کمرهاشون نمیشکنه گناه دارن!!!!
ناشناس
۱۰:۳۱ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
اینها قاچاقچی هستن کولبر نیستن
حسام
۱۲:۲۳ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
نژادپرست ذلیل
فردین
۰۹:۴۲ ۰۷ آبان ۱۳۹۹
ایوالله حمایت کنید...کمکی خواستین ما مردم هستیم.....هر کسی ننیدونه این کار چقدر سخته لطفا فقط یک کیسه برنج ۱۰ کیلویی رو ۴ طبقه ببرید بالا تا بفهمید یعنی چه