مصطفی پورعلی مدیر کل ثبت آثار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، درباره ارسال پرونده خوشنویسی ایران به یونسکو به خبرنگار حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: ما برای سال ۲۰۲۰ پرونده ثبت جهانی خوشنویسی ایران را در یونسکو اولویت قرار دادیم. یونسکو هم پذیرفت که پرونده ما را در اولویت فهرست اجلاس کمیته بین الدول برای سال ۲۰۲۱ قرار دهد.
وی افزود: مشکل فعلی محدودیت سهمیه‌ای است که یونسکو برای ارزیابی آثار مشخص کرده است. ما برای سال ۲۰۱۹ که اجلاس آن باید امسال برگزار شود، ۴ پرونده ثبت جهانی داریم؛ ولی یونسکو سهمیه‌های ۲۰۲۰ را دوباره کم کرد. قبلاً می گفت هر کشوری می تواند یک پرونده ملی ارسال کند؛ اما در ارسال پرونده‌های چندملیتی هیچ محدودیت سهمیه‌ای وجود ندارد. از همین رو ما پرونده ثبت جهانی «عود» را با سوریه یا پرونده مینیاتور را به صورت مشترک با یک کشور دیگر تنظیم و آماده کردیم. با کم شدن سهمیه ها اعلام شد که باید برای ۲۰۲۱ تنها یک پرونده برای ثبت جهانی هر کشور ارائه شود.
پورعلی توضیح داد: با توجه به شرایط فعلی ما مجبوریم از بین عناصر گوناگون میراث ناملموس کشور، دست به انتخاب زده و یک اثر را به یونسکو بفرستیم. اگر پرونده خوشنویسی ما که امسال ارسال شد، در سال ۲۰۲۱ بررسی و ثبت جهانی شود، بازهم ۴ پرونده در رزرو ثبت جهانی داریم. به طور مثال پرونده «یلدا» و پرونده «رباب» در رزرو هستند. چند پرونده دیگر هم باید در سال‌های آینده بررسی شوند.
وی ادامه داد: طی صحبتی که پیش از شیوع کرونا با دوستان متخصص در حوزه خوشنویسی داشتیم، تصمیم بر این شد پرونده ثبت جهانی خط نستعلیق را به عنوان یک پرونده ملی به یونسکو ارسال کنیم. البته باید بگویم چیزی که به عنوان میراث فرهنگی ناملموس در کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو ثبت جهانی می شود، مالکیت نیست؛ یعنی این طور نیست که یک کشور میراثی را به نام خود ثبت کند و حتما برای او باشد. به عبارتی فضا برای باز پس گیری یا ثبت آثار در زمان دیگر فراهم است. البته دغدغه مردم ایران در خصوص هنر خوشنویسی، قابل توجه و مهم است و به همین دلیل باید بگویم که پرونده ثبت جهانی خوشنویسی به یونسکو ارسال شده است.
مدیر کل ثبت آثار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره اعتراض این وزارتخانه به ادعای کشور ترکیه برای ثبت جهانی خوشنویسی اسلامی به نام خود گفت: پرونده‌ای که ترکیه به یونسکو ارسال کرده خوشنویسی اسلامی است. وزارت میراث فرهنگی هم به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران به این موضوع اعتراض کرد. علت اصلی اعتراض ما هم صفت «اسلامی» است. نامه‌ای هم که به دبیر کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو فرستادیم با همین محور است؛ زیرا این صفت گستره ای فراتر از ترکیه را در برمی گیرد. باتوجه به اینکه ریشه بسیاری از هنرهای خوشنویسی اسلامی متعلق به ایران است و حتی در جا‌هایی ترکیه وامدار ماست، دبیر کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو هم در پاسخ به معاون وزیر میراث فرهنگی نوشت، این نامه اعتراضی را در کمیته مربوط قرائت می کند؛ بنابراین انتظار داریم که موقع ثبت این هنر، اصلاح پرونده یا اصلاح عنوان صورت بگیرد.
گفتنی است چندی پش کشور ترکیه مدعی ثبت خوشنویسی اسلامی به نام خود شد و به دنبال اعتراض‌های هنرمندان و خوشنویسان ایرانی، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم به این مسئله اعتراض کرد.
انتهای پیام/