تاسوعا؛ روزی که با آئین‌های هزارساله روایت می‌شود

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل؛ تعزیه امام حسین (ع) و عزاداری ماه محرم در کشور ما با پیشینه چند هزار ساله به جزئی از فرهنگ و تمدن‌مان تبدیل شده است؛ آئینی که همه ساله با شور و شکوه خود همگان را برای تحقیق و مطالعه در مورد این آئین و رسم‌های مختلف عزاداری در قومیت و زبان‌های مختلف کشور مشتاق می‌کند.

اگر چه عزاداری ماه محرم فراخور فرهنگ هر منطقه و استانی متفاوت بوده، اما از دیرباز در اقصی‌نقاط کشور در قالب هیئت‌های مذهبی با راه‌اندازی دسته های عزاداری و تکایا برگزار شده که تمامی این تعزیه‌ها جزو ارزشمندترین و ریشه‌دارترین مناسک فرهنگی، دینی و مذهبی ما به شمار می‌آیند.

هرچند شکل تعزیه‌خوانی و عزاداری ماه محرم در طول دهه‌های مختلف دگرگون شده و تحول یافته است، اما شاید از زمان پادشاهی تمام حاکمان ایران تا به اکنون بهترین و خالصانه‌ترین شکل عزاداری را در عصر حاضر در نقاط مختلف کشور شاهد هستیم.

یکی از ایام محرم که عزاداری در آن جایگاه و مقبولیت ویژه‌ای در بین مردم دارد و با اهداف مقدسی همه ساله در دهه نخست محرم اجرا و برگزار می‌شود، تعزیه به عشق سقا و در سوگ علمدار کربلا در نهمین روز از ماه محرم، یعنی روز تاسوعاست.

در این روز تمامی مردم اعم از شیعه و سنی حتی اقلیت‌ها، زبان، رنگ، مذهب و فرهنگ را کنار زده و برادرانه و خالصانه، گرد هم آمده و عزاداری می‌کنند.

روضه‌خوانی، برپایی دسته‌جات، علم‌گردانی، شمع‌گردانی، علم‌بندان، مشعل‌گردانی و نخل‌بندی از عمده آئین‌های روز تاسوعا در استان‌های مختلف کشور می‌باشد.

ارادت ویژه مردم به ساحت مقدس حضرت عباس (ع)

جامعی کارشناس مسائل مذهبی، با اشاره به ارادت خاص مردم آذری زبان کشور به سقای کربلا گفت: روز تاسوعا در فرهنگ بسیاری از مردم کشور به ویژه آذری‌زبانان ایران جایگاه والایی دارد به طوری که بیشتر مردم در استان‌هایی همچون آذربایجان شرقی، غربی، زنجان و اردبیل اجتماعات گسترده‌ای برگزار کرده و به عزاداری می‌پردازند.

او با اشاره به برگزاری برخی مراسم‌های ویژه در این روز توسط مردم اظهار کرد: علم، نخل و شمع گردانی از آئین‌های ویژه این روز می‌باشد که در یکی از این آئین‌ها به طور مثال مردم شمع‌هایی را به نیت امامان معصوم و برای حاجات خویش در تعدادی از مساجد روشن کرده و حتی نذر شمع ادا می‌کنند.

این پژوهشگر تصریح کرد: سوگواران حضرت اباعبدالله‌الحسین (ع) همه ساله در قالب هیئت‌های مذهبی و شبیه‌خوانان با تجسم وقایع دشت کربلا به تشریح این واقعه می‌پردازند که تمامی این عزاداری‌ها باید به دور از بدعت باشد.

جامعی با بیان اینکه تظاهرات مذهبی باید به دور از تجملات مدرن‌گرا باشد، افزود: یک عزادار واقعی باید با در نظر داشتن جایگاه شیعه، اسلام و صاحب عزا، نسبت به حضور در تظاهرات مذهبی و تجمعات دینی اقدام کند.

او با اشاره به شرایط پیش آمده در کشور بخاطر کرونا، گفت: عزاداری امسال شاید کمی کم‌رونق برگزار شود، اما هدف از شرکت یا حضور در مجالس مهم و تعزیه در ماه محرم این است که عزاداری امام حسین (ع) بر روی زمین نماند، اما در این رابطه حفظ سلامت مردم هم از اهمیت بالایی برخوردار است.

تراژدی‌ای که نقطه تحکیم پیوند دل‌ها و ارزش‌هاست

با آنکه نبرد کربلا در دهم محرم ۶۱ هجری قمری در نزدیکی کربلا اتفاق افتاد، اما هنوز هم با گذشت سالیان دور و دراز این تراژدی پرشور در دین اسلام نقطه تحکیم برادری و پیوند بسیاری از دل‌ها و ارزش‌هاست.

یکی از عزاداران سیدالشهدا (ع) با اشاره به عشق و ارادت مردم کشور به امام حسین (ع) و خاندان ایشان اظهار داشت: اوج ارادت خالصانه مردم به ساحت مقدس حضرت امام حسین(ع) و یارانش تداوم عزاداری محرم در فرهنگ دینی آنهاست.

او با تاکید بر شور حسینی در کنار شعور حسینی گفت: اگر بنا بر ادامه مسیر آزادی‌خواهی و دین‌طلبی امام حسین(ع) و یارانش باشد باید با بصیرت و شعور کافی در این مسیر قدم برداریم.

یکی از شهروندان از جامعه فرهنگیان، درباره نبرد کربلا و استمرار هر ساله عزاداری در کشور یادآور شد: استمرار و تداوم این شکل از عزاداری در فرهنگ اصیل ایرانی جای بسی خوشحالی دارد، اما گاهی بدعت و خرافه‌گویی از سوی برخی مداحان یا جامعه روحانیت در خصوص واقعه کربلا و فرهنگ عاشورایی به هیچ وجه شایسته نیست.

این بانو با تاکید بر ضرورت حفظ وجه عزاداری در قالب و شاکله اصلی آن گفت: نخستین اصلی که باید در عزاداری سید و سالار شهیدان در نظر داشته باشیم طلب حاجت با خلوص نیت و با تضرع به اندازه است، اما گاهی برخی آئین‌های نوظهور در برخی نقاط کشور دیده می‌شود که همه این‌ها سبب تضعیف جایگاه آئین محرم می‌گردد.

برخی عزاداران نیز بر معرفت‌افزایی، تقویت بینش دینی، تربیت جوانان عاشورایی و تحکیم بنیه عزاداری مردم و آئین‌های مختلف عزاداری در این ماه تاکید کرده و هیچگونه شرایطی را مانع تضعیف عزاداری محرم در نقاط مختلف کشور ندانستند.

هر کوی و برزن یک حسینیه

با شرایط پیش آمده در کشور پیش از آغاز ماه محرم، انتظار می‌رفت که سلامت همگانی بر گستردگی مراسم‌های عزاداری محرم ترجیح داده شود، به طوری که این روز‌ها نیز برای حفظ سلامت مردم، عزاداری در حسینیه‌ها، تکایا، مساجد و امامزاده‌ها تعطیل شده و هر کوچه و خیابانی محل تجمع عزاداران حسینی شده است.

وقتی عشق به حسین فاطمه مرزی نشناسد، وقتی دل‌ها به عشق علمدار کربلا زنده باشد هیچ شرایط خاصی مانع و جلودار عزاداران و عاشقان واقعی حضرت نخواهد بود.

جعفرزاده، مدیرکل تبلیغات اسلامی استان اردبیل با اشاره به وضعیت مراسم‌های تعزیه‌خوانی، مجالس عزاداری و اجتماعات روز‌های تاسوعا و عاشورا گفت: تعزیه امام حسین(ع) و حضرت عباس (ع) امسال به دلیل وضعیت هشدار و قرمز بیماری کرونا در تمامی نقاط کشور به شکل ویژه برگزار می‌شود که اصل اساسی، کم کردن انبوه جمعیت و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در صورت برگزاری هرگونه مراسم تعزیه‌خوانی است.

هر خانه یک حسینیه

او با بیان گسترش هشتگ "هر خانه یک حسینیه" یادآور شد: ماه محرم امسال سعی بر این است تا مردم با حضور در خانه‌های خود و با استفاده از ظرفیت فضای مجازی نسبت به دنبال کردن برنامه‌های مداحی، روضه‌خوانی، عزاداری و تعزیه‌خوانی اقدام کنند.

این مسئول با اشاره به موفقیت برگزاری عزاداری در هر یک از محلات در استان‌های مختلف گفت: در بیشتر استان‌ها مراسم‌های عزاداری در فضای کاملا آزاد و با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی معقول برگزار می‌شود که این حد شعور و شور حسینیِ مردم متدین کشور قابل تقدیر و مایه مباهات است.

ارادتی که در اسارت هم رنگ نباخت

کشور ما در طول سال‌های دور و دراز ناملایمات زیادی را به خود دیده است که یکی از این بی‌مهری‌ها هشت سال دفاع مقدس و اسارت رزمندگان اسلام در خاک عراق بود که شاید یکی از عمده کسانی که بتوانند به خوبی گوشه‌ای از سختی‌های واقعه کربلا را درک کنند،‌ همین انسان‌ها باشند.

غضنفر محبی، یکی از رزمندگان و آزادگان کشور با اشاره به اینکه در طول سال‌های اسارت بچه‌های ما هرگز در ماه محرم و در عزاداری و تعزیه برای امام حسین(ع) تنبلی نکردند به خبرنگار ما ‌گفت: در آن سال‌ها ما با رزمندگان دور هم جمع شده،‌ مداحی کرده و در سوگ حضرت عباس و  ابی‌عبدالله‌الحسین(ع) عزاداری کرده و اشک می‌ریختیم.

او یادآور شد: اسارت هرگز دست و پای رزمندگان و سربازان ولایت را نبست، طوری که حتی نیروهای عراقی گاه با دیدن این اندازه شور و شوق حسینی و زینبی بچه‌های ما به وجد آمده و ساعت‌ها به تماشای ما می‌نشستند.

این آزاده با اشاره به جایگاه حضرت ابوالفضل‌العباس(ع) در بین مردم ایران گفت: عزاداری در ماه محرم محبوبیت ویژه‌ای در بین مردم ایران دارد و در روز تاسوعا نیز این عزاداری در اقصی‌ نقاط کشور با آئین و رسم‌های مختلف برگزار می‌شود که تمامی این عزاداری‌ها ریشه در فرهنگ مذهبی کشور دارد.

بی‌شک تاریخ دینی ایران با آئین‌های خاص، ویژه مناسک مذهبی همچون محرم بوده که اعتبار یافته است، آئین‌هایی که از اعتقاد و باور مردم باستان این سرزمین ریشه دوانده و امروز به درخت تنومندی تبدیل گشته است که هیچ تبر سختی توان نشانه رفتن آن را ندارد.

انتهای پیام/س