به گزارش گروه بینالملل باشگاه خبرنگاران جوان، فارن پالیسی در گزارشی با عنوان «ترامپ فرصت توافق با ایران را از دست داد» به بررسی رویکرد دولت دونالد ترامپ در قبال ایران به ویژه توافق هستهای پرداخت.
در این گزارش آمده است: دولت ترامپ قصد دارد این هفته را با اقدامی با هدف تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد به پایان برساند و اگر چنین نکند، این تحریمها در ماه اکتبر منقضی خواهند شد. این در حالی است که او احتمالا در انجام دادن چنین کاری با ناکامی مواجه خواهد شد، زیرا از حمایت کشورهای کلیدی دارای حق وتو به ویژه روسیه و چین برخوردار نیست. با این حال این موضوع سبب بازدارندگی واشنگتن نخواهد شد، زیرا اعلام کرده است در صورت ناکام ماندن این قطعنامه، میتواند سازوکار «بازگرداندن سریع تحریم» ها، مندرج در توافق هستهای معروف به «برنامه جامع اقدام مشترک» یا همان برجام را احیا کند. هدف از این سازوکار احیای خودکار تحریمهای سازمان ملل علیه ایران است، تحریمهایی که قبل از سال ۲۰۱۵ وجود داشت.
بیشتر بخوانید:
در ادامه این گزارش آمده است: برای کسانی که مایل به مشاهده پایدار محدودیتهای برجام بر برنامه هستهای ایران هستند، اقدام آمریکا یک ایده بد محسوب میشود که در اینجا به چرایی این موضوع میپردازیم:
چین و روسیه در این مسیر (با آمریکا) همراه نیستند. آنها احتمالا چنین قطعنامهای را وتو میکنند. «کلی کرافت» نماینده آمریکا در سازمان ملل این حقیقت را تصدیق و هفته گذشته اعلام کرد که آمریکا امید چندانی برای همراه کردن روسیه و چین با خود ندارد. دو کشور احتمالا در صورت منقضی شدن تحریمهای تسلیحاتی از آن سود خواهند برد، زیرا آنها نامزدهای اصلی تأمین تسلیحات جدید و سامانههای تسلیحاتی برای ایران هستند. مسکو و پکن روابط دیرینهای با تهران دارند، روابطی که شامل ابتکار عملهای مشترک نظامی و انتقال فناوری میشود.
در بحبوحه تشدید تنشها بین آمریکا و جمهوری اسلامی اواخر سال ۲۰۱۹، چین، ایران و روسیه تمرینهای مشترک نظامی در خلیج فارس برگزار کردند. به طور کلی، هیچ کشوری عجلهای برای تمدید تحریمهای اعمال شده علیه ایران ندارد. در اوایل ماه ژوئیه، تهران اعلام کرد در حال مذاکره برای یک شراکت راهبردی ۲۵ ساله با پکن است که (در صورت نهایی شدن و اجرای آن) شامل سرمایه گذاریهای گسترده بلند مدت چین به ارزش تا ۴۰۰ میلیارد دلار خواهد بود. به همین ترتیب، ایرانیها و روسها نیز در تلاش برای دست یابی به سازوکاری هستند که شامل تمدید توافق نامه موجود برای تسهیل انتقال تسلیحات و کالاهای دیگر روسی به ایران طی سالهای آتی میشود.
در هر صورت، ممکن است نیازی نباشد تا روسیه و چین بخواهند این قطعنامه را وتو کنند، زیرا تاکنون این قطعنامه از حمایت اکثریت ۹ عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت برخوردار نشده است. فرانسه، آلمان و انگلیس نیز مخالف این اقدام آمریکا هستند. این سه بازیگر مشهور به «ای سه» رویکرد پیچیدهتری در قبال مسئله تحریم و تمدید آن دارند. اگرچه اعضای گروه «ای سه» نگران نقض برجام از سوی ایران و همچنین اجرای پادمانهای هستهای هستند که این کشور با آن موافقت کرده است، اما از تلاشهای آمریکا برای از بین بردن این توافق نیز ناراحتند. گروه «ای سه» احتمالا تا زمانی که دولت جدید آمریکا سوگند یاد نکرده است مشتاق حفظ برجامند. به این ترتیب، آنها سعی کرده اند در صورت امکان یک رویکرد مشترک در ارتباط با مسائل مهم و اساسی مورد اختلاف درباره برجام پیدا کنند. آنها به احتمال زیاد از قطعنامه آمریکا حمایت نمیکنند، اگرچه به طور شبانه روزی تلاش کرده اند تا یک حد وسط مورد قبولی را برای واشنگتن و بلوک پکن-مسکو پیدا کنند. نکته قابل توجه این است که تحریمهای اتحادیه اروپا در زمینه صادرات تسلیحات متعارف و فن آوری موشکی به ایران بدون توجه به اتفاقاتی که تا اکتبر رخ میدهد، تا سال ۲۰۲۳ همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند.
همچنین این سوال مطرح است که آیا آمریکا از زمان خروج از این توافق در سال ۲۰۱۸، حق احیای سازوکار بازگرداندن سریع تحریمها را دارد یا خیر؟ آمریکا میگوید که این حق را دارد، اما سایر اعضای برجام حاضر در شورای امنیت (آلمان در حال حاضر عضو غیر دائمی شورای امنیت است) در این ادعا اختلاف نظر دارند. ممکن است که آنها به سادگی چنین حرکتی را از سوی آمریکا نادیده بگیرند؛ بنابراین دولت ترامپ احتمالا درسی را میآموزد که دولت ریگان سال ۱۹۸۲ ارائه کرد: صرف نظر از این که یک نهاد بین المللی چه نقصهایی میتواند داشته باشد، زمانی که یک کشور از آن خارج میشود، توانایی نفوذ در آن را از درون از دست میدهد.
هم اکنون نیز گرچه ترامپ قول داده است که به توافق دست پیدا میکند، در واقع خارج شدن از سازمانها و توافق نامههای بین المللی و نه دستیابی به آنها، یک ویژگی بارز در سیاست خارجی او محسوب میشود. در این زمینه ایران یک نمونه محسوب میشود. دولت ترامپ پس از خارج شدن از برجام بدون ارائه طرح دیگری، هم اکنون درمورد لزوم تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران ناتوان مانده است. برخی از تحلیلگران بر این باورند که تیم ترامپ که به خوبی از شکست احتمالی طرحش در شورای امنیت آگاه است، در واقع به دنبال ایجاد «حقایقی روی زمین» پیش از پیروزی احتمالی جو بایدن نامزد دموکراتها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست تا احیای توافق نامه ایران را به شدت دشوار سازد.
انتهای پیام/