به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از البرز، آبله قناری از بیماری‌های ویروسی قناری سانان است که با انتشار تدریجی روی پوست بدن پرندگان به خصوص در نواحی سر، گردن و ساق پا ایجاد جراحت می‌کند. گاهی اوقات در قسمت فوقانی دستگاه تنفس و گوارش ایجاد ضایعه کرده که به فرم دیفتریک معروف است. عامل آن ویروس Canary pox از زیرخانواده Orthopox virinae و از خانواده Pox viridae است. با ایجاد زخم آبله در حنجره، نفس کشیدن پرنده مشکل می‌شود. این حالت همزمان با ورود ویروس در خون بروز می‌کند ولی اگر شدت ویروس و یا مقدار آن زیاد باشد پرنده تلف می‌شود.
این بیماری در بسیاری نقاط دنیا از جمله ایران بسیار شایع است، اما به این علت که قناری در دسته پرندگان زینتی است و تولید واکسن آبله قناری، کالایی استراتژیک به لحاظ مصرف انسانی محسوب نمی‌شود، برای تولید آن تا سال ۱۳۸۸ اقدامی انجام شده بود و تنها به صورت غیررسمی و در اصطلاح چمدانی واکسن مورد نیاز به قیمتی بسیار گزاف وارد کشور می‌شد.
در سال ۱۳۸۸ پس از درخواست سازمان دامپزشکی از موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، تحقیقات برای ساخت این واکسن در دستور کار موسسه قرار گرفت و گروه تحقیقاتی به سرپرستی دکتر محمد مجید ابراهیمی کار خود را آغاز کرد.
ابراهیمی، رئیس بخش واکسن گامبورو موسسه رازی، درباره این ویروس گفت: ویروس آبله در سلول‌های پوست، تکثیر می‌شود سپس آن‌ها را تخریب کرده، می‌ترکاند و در نتیجه ترشح لنف را تحریک می‌کند. زخم‌های پوست متورم می‌شوند و حالت طاول به خود گرفته که به اندازه‌های مختلف و جدا از هم قرار می‌گیرند.
او افزود: طاول‌ها پر از مایع و مملو از ویروس هستند. پس از ترکیدن تاول‌ها پوست روی آن‌ها زرد رنگ و نکروتیک می‌شود. این زخم‌ها در اثر آلودگی ثانویه متورم و شکل زگیل به خود می‌گیرند و گاهی نیز زخم‌ها در اثر آلودگی باکتری‌ها باعث نکروز می‌شود.
ابراهیمی گفت: گاهی این زخم‌ها در دهان، حنجره و قسمت‌های مخاطی دیده می‌شود که سفید رنگ و متورم است. گاهی لایه‌هایی از سلول‌های مرده به وجود آمده و حالت دیفتریک به خود می‌گیرد سپس با انباشتگی و به هم پیوستگی سلول‌ها مخاط ورق ورق و کنده شده و می‌افتد و زیر آن‌ها نسوج تازه و قرمز رنگ نمایان می‌شود. با ایجاد زخم آبله در حنجره، نفس کشیدن پرنده مشکل می‌شود. این حالت همزمان با ورود ویروس در خون ایجاد می‌شود ولی اگر شدت ویروس و یا مقدار آن زیاد باشد پرنده از بین می‌رود.
رئیس بخش واکسن گامبورو موسسه رازی گفت: امروزه با توجه به گسترش پرورش قناری مراقبت‌های دقیقی لازم است تا پرورش دهندگان بتوانند به خوبی در پرورش موفق شوند یکی از مهمترین دغدغه‌های پرورش دهندگان بیماری آبله است که باعث تلفات سنگینی در سالن پرورش می‌شود و با توجه به قیمت بالای این پرنده، خسارات اقتصادی زیادی به بار می‌آورد. در ایران نیز تقریبا در تمام استان‌ها وجود دارد و پیشگیری به روش واکسیناسیون، بهترین روش کنترل بیماری است.
او در اختیار داشتن واکسن ایمن و کارا و طراحی روش‌های ایمونوپروفیلاکتیک (ایمنی پیشگیرانه) با استفاده از واکسن‌های مناسب را روشی موثر برای جلوگیری و کنترل بیماری‌های انزئوتیک عنوان کرد و افزود: این واکسن ارزش اقتصادی بالایی دارد و قیمت هر دوز واکسن آبله قناری خارجی دست کم صد هزار ریال است. با توجه به نیاز سال جاری کشور به حدود یک میلیون دز از این واکسن، ارزش اقتصادی آن دست کم ده میلیارد ریال است.
رئیس بخش واکسن گامبورو موسسه رازی همچنین با بیان این که بیشتر واکسن طیور تولیدی موسسه رازی، ویژه طیور صنعتی است که قابلیت مصرف انسانی دارند، گفت: ساخت این واکسن به لحاظ ساختاری از واکسن‌های هم رده خود مشکل‌تر است، اما با توحه به محبوبیت بالای این پرنده در بین مردم و خطر این بیماری، سازمان دامپزشکی ساخت آن را از موسسه رازی درخواست کرد.
او افزود: فعالیت‌های آزمایشگاهی و تولید واکسن به ویژه واکسن‌های وایرال (ویروسی) مشکلات خاص خود را دارد، زیرا وابسته به آزمون و خطا‌های متعدد است تا به نتیجه برسد و همین امر در زمانبر شدن فرآیند تحقیقات تاثیرگذار است.
بر اساس این گزارش، تا سال ۱۳۹۴ مرحله آزمایشگاهی واکسن آبله قناری در موسسه رازی به پایان رسید و پس از ارسال اسناد و مدارک تحت عنوان (VMF) یا فایل اصلی تولید واکسن به سازمان دامپزشکی، در نهایت پروانه تولید صنعتی این واکسن در سال ۱۳۹۸ صادر و نخستین بچ صنعتی آن به زودی وارد بازار خواهد شد.
انتهای پیام/د.خ