ابیانه یاقوت سرخ روستا‌ها
ویونا نامی که ابیانه ای‌ها روستایشان را با گویش محلی به آن می‌خوانند به معنی بیدستان است. ابیانه روستایی در ۴۰ کیلومتری نطنز که خانه هایش با خاک سرخ دارای املاح مس و پلکانی بنا شده است. قدمت این روستا را بین چهار هزار تا ۱۵۰۰ سال تخمین می‌زنند، اما بافت فعلی روستا متعلق به سه دوره سلجوقیه، صفویه و قاجاریه است.
بیشتر بخوانید
شهرام امیری مدیر امور فرهنگی و ارتباطات اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: خانه‌های روستا عمدتا دو و سه طبقه هستند و با رعایت اصول مهندسی واستفاده از خاک رس، سنگ وچوب ساخته شده اند؛ تزیینات زیبا و هنر گره چینی روی در و پنجره‌ها و حکاکی‌های متنوع مانند تصویر نقاش معروف کاشانی، کمال الملک بر روی در و پنجره ها، این روستا را منحصر به فرد کرده است.
ابیانه مقصد گردشگران داخلی و خارجی
مدیر امور فرهنگی و ارتباطات اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: روستای ابیانه تفرجگاه شاهان و درباریان صفوی در فصول بهار و تابستان بوده و اکنون هم بیشتر گردشگران در همین ایام راهی این روستا می‌شوند.
امیری افزود: سالیانه ۵۰ هزار گردشگر خارجی و یک میلیون و ۵۰۰ هزار گردشگر داخلی از روستای تاریخی ابیانه بازدید می‌کنند.
لباس سنتی همچنان بر قامت اهالی ابیانه
زبان مردم ابیانه، فارسی با لهجه خاص ابیانه ای و متفاوت با لهجههای متداول در مناطق دیگر است. مردم این روستا که امروز فقط حدود ۳۰۰ نفر هستند؛ هنوز همان لباس سنتی خود را می‌پوشند. مردان، شلوار گشاد و بلندی از پارچه سیاه و زن‌ها پیراهن بلندی با روسری‌هایی که در نگاه اول همه گلدار و یک شکل است و با توجه می‌توان دید که هر کدام طرحی و رنگی و نقشی دارد.
نوروز ۹۷ از لوح ثبت مهارت دوخت پوشاک سنتی ابیانه در فهرست میراث ملی ناملموس رونمایی شد.
رضا علیرضایی رییس وقت شورای اسلامی روستای ابیانه گفت: برای استانداردسازی و جلوگیری از تغییر‌های ناهمگون لباس سنتی ابیانه، حفظ و احیای این هویت منحصر به فرد، تشویق نسل جدید به استفاده از این میراث تاریخی، اشتغالزایی و حمایت از تولیدکنندگن محلی لباس سنتی ابیانه را به ثبت ملی رساندیم.
روستایی با تعدد آثار تاریخی یک شهرستان
ابیانه دارای بنا‌های تاریخی متعددی است از مسجد جامع با منبرچوبی متعلق به قرن پنجم هجری، مساجد برزله و حاجتگاه، آتشکده و قلعه تا دو زیارتگاه که بیشتر آن‌ها به ثبت ملی رسیده است.
فریدون اللهیاری مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: ابیانه از روستا‌های تاریخی شاخص کشور با ۳۱ اثر ثبتی در فهرست میراث ملی است که این تعداد از آثار ملی بسیاری از شهرستان‌ها هم بیشتر است.
مدیر امور فرهنگی و ارتباطات اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان هم درباره آیین‌های سنتی ابیانه گفت: آیین‌هایی مثل عیدقربان و عید نوروز و مراسم سوگواری ماه محرم به صورت ویژه و بسیار منحصر به فرد در ابیانه برگزار می‌شود و حتی برخی از آیین‌های محرم در روستا به ثبت ملی رسیده است.
شهرام امیری افزود: از دیگر آیین‌های سنتی اهالی ابیانه جشن خرمن است که در فصل پاییز هنگام برداشت محصول برگزار می‌شود.
او گفت: یکی از هنرهای سنتی اهالی ابیانه که به دنبال ثبت ملی آن هستیم تهیه زیورآلات نقره است که طرح‌ها و نقش‌های آن مختص هنرمندان ابیانه است.
روستایی بدون بی سواد
مکتب خانه‌ها که سالیان دور در بسیاری از شهر‌ها و روستا‌ها دایر بوده، در ابیانه هم شکل گرفته بود. موئسسان این مکتب خانه‌ها مهاجرانی اهل علم از یزد و خوانسار بودند که علم آموزی را در روستا رواج دادند.
ابیانه از پیشگامان تاسیس مدارس به شیوه نوین است. دبیرستان روستا ۷۰ سالگی را پشت سر گذاشته و گزارشی که خبرنگار خبرگزاری پارس در سال ۱۳۵۶ منتشر کرده نشان می‌دهد، در زمانی که کودکان و نوجوانان زیادی در شهر‌ها و روستا‌های مختلف کشور از نعمت تحصیل محروم بودند، دانش آموزان ابیانه در دبیرستان روستای خود مشغول تحصیل بوده اند.
از ثبت ملی تا ثبت جهانی
روستای تاریخی ابیانه، ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ با شماره ثبت ۱۰۸۹، به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. حالا ۴۵ سال بعد از این اتفاق مسئولان میراث فرهنگی درصدد هستند برای ابیانه شماره ثبت جهانی هم بگیرند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: پرونده ثبت جهانی ابیانه تهیه شده، اما برخی مشکلات ثبتی و زیرساختی وجود دارد که از جانب سازمان‌های جهانی موانعی برای ثبت جهانی روستا هستند.
فریدون الهیاری گفت: با همکاری شورای اسلامی روستا و دیگر نهاد‌های مرتبط امیدواریم این مشکلات سریع‌تر رفع شود.
انتهای پیام/ش
گزارش از محدثه محمدی