به گزارش حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اسحاق جهانگیری صبح امروز (دوشنبه) در نشست با مدیران ارشد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به اینکه دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور دستاورد‌ها و کار‌های بزرگی برای حل مشکلات پیش رو انجام داده اند، گفت: نتایج و برون داد تحقیقات و پژوهش‌های دانشگاه‌ها امید، نشاط و دلگرمی را به مردم ایران هدیه می‌کند و آن‌ها را نسبت به آینده کشور خوشبین و امیدوار می‌سازد.
معاون اول رییس جمهور با اشاره به تبلیغات منفی و سیاه نمایی‌های انجام شده از سوی رسانه‌های بیگانه برای ناامید کردن مردم ایران تاکید کرد: کار‌های بزرگی که در دانشگاه‌های کشور انجام شده و یا در حال انجام است باید به اطلاع مردم رسانده شود تا آن‌ها بدانند که چه آینده روشنی برای ایران رقم خواهد خورد.
او افزود: دانشگاه‌ها و مراکز علمی هم در دوران پیش از کرونا و هم در دوران شیوع این بیماری عالم گیر توفیقات خوبی داشتند و باید کارنامه درخشان آن‌ها با افتخار در سطح ملی، منطقه‌ای و بین المللی ارائه شود.
جهانگیری با بیان اینکه همواره در دوران مسئولیت خود دغدغه توسعه ایران را داشته است گفت: ایران از هر منظر دارای شرایط توسعه یافتگی است هم از نظر تاریخی و فرهنگی و هم به لحاظ زیرساخت‌ها که اصلی‌ترین آن نیروی انسانی تحصیلکرده است، شرایط لازم را برای توسعه بدست آورده است، اما باید بدانیم که توسعه همه جانبه، متوازن و پایدار نیازمند توسعه علمی است.
معاون اول رییس جمهور تاکید کرد: باید به توسعه علمی باور و اعتقاد داشته باشیم و نباید از کنار این مسئله به سادگی عبور کرد.
او با اشاره به اینکه از بدو انقلاب برنامه " توسعه ملی رمز بقای ایران" یا تعابیری مانند توسعه ملی و توسعه یافتگی شکل گرفته است، گفت: در هر مقطعی گام‌های خوبی برای دستیابی به توسعه علمی برداشته شده است. در دولت اصلاحات، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پس از یک اصلاح ساختاری شکل گرفت، آن موقع تصور می‌شد که این اصلاح ساختار فقط یک تغییر نام است، اما امروز مشخص شده که نتیجه آن بسیار درخشان بوده است. وقتی بنای پارک‌های علمی و رشد و فناوری در اطراف دانشگاه‌های کشور شکل گرفته معنایش این است که خشت‌هایی از یک بنایی در حال شکل گیری است که می‌تواند در آینده ایران تاثیر گذار باشد و کشور را در مسیر توسعه به پیش ببرد.
جهانگیری با اشاره به تعبیر امام خمینی (ره) مبنی بر اینکه "دانشگاه مبدا تحولات در کشور است" گفت: رهبر معظم انقلاب نیز که معتقدند " اقتدار علمی کشور مایه اقتدار نظام است" خودشان بانی توسعه علمی و فناوری در کشور شده اند و با تمام ظرفیت به صحنه آمده اند اینکه تولید علم و فناوری به گفتمانی قالب تبدیل شده به دلیل این است که در بالاترین سطح کشور پرچم برافراشته شده و ما باید این پرچم را همیشه بالا نگه داریم.
معاون اول رییس جمهور با بیان اینکه هیچ وجهی از توسعه اعم از توسعه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بدون توجه به توسعه علمی پیش نخواهد رفت گفت: ایران با ابر چالش‌ها و تنگنا‌هایی نظیر مشکل کم آبی، محیط زیست، نظام بانکی و یا مسائلی مانند تحریم‌های ظالمانه و یا بحران‌های طبیعی نظیر سیل و زلزله و پدیده نوظهوری مثل کرونا مواجه بوده است که عبور از آن‌ها جز با توسعه علمی محقق نخواهد شد.
او از دانشگاه‌های کشور به عنوان مغز متفکر اصلی توسعه و عبور دادن مردم از مشکلات و تنگنا‌ها یاد کرد و گفت: دانشگاه‌های کشور در دوران کرونا کارنامه درخشانی از خود به جا گذاشتند و مردم می‌توانند به برخورداری از چنین ظرفیت بزرگی افتخار کنند.
جهانگیری از وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، مدیران این وزارتخانه، روسای دانشگاه ها، پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد به خاطر عملکرد درخشان در مقطع شیوع کرونا قدردانی کرد و افزود: این عزیزان در شرایط شیوع کرونا با تمام ظرفیت خود پای کار آمدند و با اتکا به توانمندی آن‌ها توانستیم از بحرانی بزرگ با سرفرازی عبور کنیم.
معاون اول رییس جمهور ادامه داد: البته نقش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نقش اصلی و استثنایی بود و دست اندرکاران این وزارتخانه و کادر پزشکی و درمانی کشور شجاعانه و با از خودگذشتگی به صحنه آمدند و به خصوص در روز‌های نخست شیوع بیماری کرونا، با وجود محدودیت در امکانات پزشکی و تجهیزات حفاظت شخصی از جان خودشان مایه گذاشتند و شهدایی را نیز در عرصه سلامت تقدیم کردند.
او با تاکید بر اینکه مسئولین اجرایی و سیاسی کشور اگر قدر مراکز علمی و پژوهشی کشور را بدانند و نسبت به تثبیت خدمات آن‌ها تلاش کنند، خدمتی ماندگار برای کشور انجام داده اند، خاطر نشان کرد: مسئولین کشور اگر به دلیل تعدد مشکلات و یا کم توجهی به مراکز علمی و پژوهشی، خدمات این بخش را نادیده بگیرند و آنطور که لازم است این خدمات را تثبیت و پایدار نکنند، در پیشگاه تاریخ مسئول خواهند بود.
جهانگیری در ادامه با یادآوری اینکه بیماری کرونا علاوه بر سلامت مردم سایر بخش‌ها نظیر بخش اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را نیز تهدید کرد، اظهار داشت: کرونا زندگی‌ها را دچار تغییر و تحول و در بخش اقتصادی نیز کسی تصور نمی‌کرد که مشکلی بتواند تا این اندازه اقتصاد جهان را متاثر کند.
معاون اول رییس جمهور با اشاره به گزارش صندوق بین المللی پول مبنی براینکه اقتصاد دنیا در سال جاری میلادی به دلیل شرایط کرونا ۳ درصد کوچکتر خواهد شد، گفت: این صندوق هفته گذشته پیش بینی خود را اصلاح کرد و در گزارشی جدید اعلام کرد که رشد منفی اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۰ به منفی ۷ درصد خواهد رسید و پیش بینی می‌شود که ممکن است آثار جدی‌تر و تهدیدات بیشتر نیز متوجه اقتصاد جهانی باشد.
او با تاکید بر اینکه باید از دل این تهدید‌ها به دنبال فرصت‌های بزرگ برای تغییر و تحرک باشیم، خاطر نشان کرد: یکی از این فرصت‌ها در بخش آموزش کشور بود. در اسفندماه سال گذشته مدارس تعطیل شد و ۱۴ میلیون دانش آموز و ۱ میلیون معلم از حضور در کلاس‌های درس منع شدند و آموزش در کشور به معنای کلاس درس حضوری متوقف شد.
جهانگیری با اشاره به اینکه دانشگاه‌های کشور نیز به دلیل حساسیت‌های موجود نسبت به سلامت اساتید و دانشجویان تعطیل شدند، گفت: تعطیل شدن علم و آموزش می‌تواند تهدیدی بزرگ برای هر کشور باشد، اما فرصتی که در این میان برای بخش آموزش کشور ایجاد شد فرصتی استثنایی بود تا از طریق آموزش مجازی و آنلاین، دانشگاه‌ها و مدارس فعالیت خود را ادامه دهند و در واقع راه چند ساله را یک شبه طی کردند.
معاون اول رییس جمهور اضافه کرد: اگر در شرایط عادی از مدارس و دانشگاه‌ها خواسته می‌شد که بخشی از برنامه‌های آموزشی خود را از طریق فضای مجازی دنبال کنند، شاید این برنامه در طی دوره‌ای چند ساله دنبال می‌شد و هر سال ۱ تا ۲ درصد پیشرفت می‌داشت، اما امروز تقریبا صد در صد آموزش در کشور به فضای مجازی و آنلاین متکی شده است.
او خاطر نشان کرد: تا پیش از شیوع کرونا دغدغه آموزش و پرورش این بود که دانش آموزان موبایل نداشته باشند، اما امروز دغدغه این است که برای دانش آموزانی که تلفن همراه و ابزار‌های لازم برای آموزش آنلاین ندارند، امکانات تهیه شود.
جهانگیری با بیان اینکه ممکن است برای ترم آینده تحصیلی براساس پیش بینی‌های سازمان جهانی بهداشت و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز مشکلاتی وجود داشته باشد و در پاییز با شیوع مجدد بیماری کرونا مواجه شویم گفت: تابستان امسال فرصت مناسبی است که وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و علوم، تحقیقات و فناوری برای سناریو‌های مختلف برنامه ریزی‌های لازم را انجام دهند.
معاون اول رییس جمهور ادامه داد: بعید می‌دانم حداقل تا زمان از بین رفتن کامل ویروس کرونا و تولید واکسن و داروی قطعی این بیماری بتوانیم کلاس‌های حضوری و فیزیکی درس را مانند گذشته برگزار کنیم. باید برای برگزاری کلاس‌های آموزشی بصورت ترکیبی از کلاس‌های حضوری و مجازی برنامه ریزی کنیم و از فرصت تابستان برای تامین زیرساخت‌های لازم، پیش بینی‌های مورد نیاز را انجام دهیم.
او یکی از دلایل موفقیت ایران در شرایط کرونا را برخورداری از ظرفیت‌های ایجاد شده در بخش فناوری دانست و گفت: در روز‌های نخست شیوع بیماری که گزارش‌هایی از بیمارستان‌های کشور مبنی بر کمبود ونتیلاتور، تجهیزات پزشکی، ماسک و لباس حفاظت شخصی دریافت می‌شد، دغدغه‌های فراوانی برای تامین این اقلام وجود داشت که خوشبختانه با بسیجی که در بخش فناوری کشور برای ساخت این تجهیزات به وجود آمد، بخش زیادی از مشکلات مرتفع شد که این اقدامات باید در تاریخ ثبت شود.
جهانگیری خاطر نشان کرد: کسانی که با تولید و صنعت آشنایی دارند می‌دانند که از زمانی که قصد تولید و یا ایجاد یک صنعت را داریم تا زمانی که بتوانیم خط تولید را راه اندازی کنیم، ۲ تا ۳ سال طول می‌کشد، اما در مقطع شیوع کرونا بخش‌های فناوری و تولیدی کشور موفق شدند ظرف ۴ ماه به نقطه‌ای برسند که امروز اعلام می‌شود در خراسان رضوی ظرفیت تولید ونتیلاتور به میزانی افزایش یافته که ۵۰ درصد از تولید این محصول صادر می‌شود و کشور‌های پیشرفته متقاضی این محصولات هستند.
معاون اول رییس جمهور افزود: این دستاورد‌ها نتیجه تربیت و پرورش نیروی انسانی در دانشگاه‌های کشور است که توانسته اند تجهیزات مورد نیاز را برای مقابله با ویروس کرونا به حد وفور تامین کنند که باید از این نیروی انسانی حفاظت و حمایت کنیم.
او اظهار داشت: در مقطع شیوع کرونا متوجه شدیم که بسیاری از " نه " گفتن‌ها مبنای صحیح ندارد چرا که مثلا در زمینه واردات که طبق روال عادی از زمان ثبت سفارش، تخصیص ارز، واردات و ترخیص کالا در بهترین حالت ۲ تا ۳ ماه زمان سپری می‌شد، این روند در شیوع کرونا ظرف ۴۸ ساعت به انجام رسید.
جهانگیری با اشاره به نمونه دیگری از تغییر و تحول در فرایند‌ها و روند‌های اداری ناشی از شیوع کرونا، گفت: معمولا برای دریافت تسهیلات بانکی چندین بار مراجعه و حضور ضامن در بانک لازم است، اما در مقطع شیوع کرونا ظرف چند روز به ۲۰ میلیون خانوار، تسهیلات ۱ میلیون تومانی قرض الحسنه بدون حتی یک بار مراجعه به بانک پرداخت شد و این‌ها نشان می‌دهد که می‌توان راهکار‌هایی پیدا کرد تا بدون رفت و آمد و سختی برای مردم، مشکلات آن‌ها حل شود.
معاون اول رییس جمهور از این اتفاقات بعنوان نقطه عطفی در تغییر و تحولات در فرایند‌های اداری نام برد و گفت: این تغییرات به عنوان نمونه و الگو‌هایی در ذهن مردم باقی خواهد ماند و دیگر نمی‌توان پس از بین رفتن بیماری کرونا به شرایط گذشته بازگشت چرا که مردم اعتراض خواهند کرد که اگر در زمان شیوع کرونا با سادگی و سرعت کار‌ها انجام می‌شد امروز هم می‌تواند انجام شود.
وی ادامه داد: یکی از افتخارات سازمان بورس در سال ۹۸ این بود که توانسته برای ۸۰۰ هزار نفر متقاضی، کد بورسی صادر کند، اما در شرایط شیوع کرونا مشاهده کردیم که با استفاده از فضای مجازی و بدون حضور افراد برای احراز هویت و دیگر امور اداری، ظرف مدتی کوتاه برای چند میلیون نفر کد بورسی و مجوز فعالیت در بازار سرمایه صادر شد.
جهانگیری در بخش دیگری از سخنان خود مسئله محور کردن دانشگاه‌ها را موضوعی پراهمیت عنوان کرد و گفت: خوشبختانه امروز از سند دانشگاه کارآفرین که آخرین نسل دانشگاه‌ها است رونمایی شد و این گونه دانشگاه‌ها قادر خواهند بود که بسیاری از مشکلات کشور را حل و فصل کنند.
معاون اول رییس جمهور بالاتر بودن متوسط نرخ بیکاری در میان فارغ التحصیلان را یکی از دغدغه‌های کشور برشمرد و گفت: این یک دغدغه است که نیروی تحصیلکرده و تربیت شده بیکار باشد و اینکه گفته می‌شود با فعالیت دانشگاه کارآفرین، اشتغال نیرو‌های تحصیلکرده رصد خواهد شد، می‌تواند در سیاست‌های آموزشی و اداری کشور تحول ایجاد کند.
وی با اشاره به ارتباط دولت و دانشگاه که از سال گذشته از سوی دولت در دستور کار قرار گرفت، خاطر نشان کرد: سال گذشته با روسای ۱۳ دانشگاه بزرگ کشور جلساتی برگزار شد که این جلسات منجر به شکل گیری خوشه‌هایی در دانشگاه‌ها شد و گزارش جلسات این خوشه‌ها از سوی روسای دانشگاه‌ها به دولت ارسال می‌شود و دولت در تصمیم گیری‌ها برای حل مشکلات از این گزارش‌ها بهره برداری می‌کند.
جهانگیری یکی از مهمترین مسائل اصلی کشور را بیماری‌های مزمن اقتصادی دانست و گفت: سال‌ها و دهه‌ها است که اقتصاد کشور گرفتار تورم دو رقمی، رشد اقتصادی ناپایدار و رشد نقدینگی بالا است که به بیماری‌هایی مزمن تبدیل شده است و در این شرایط، شرایط زندگی مردم نیز سخت و دشوار است که باید برای حل این چالش‌ها از طریق ارتباط دولت و دانشگاه تلاش کنیم.
معاون اول رییس جمهور با اشاره به تبعات و پیامد‌های کرونا گفت: شرایط پساکرونا موضوعی بسیار جدی است که مورد توجه همه سیاستمداران و نخبگان در جهان قرار گرفته است چرا که در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اثرگذار است.
او افزود: دانشگاه‌های کشور باید بر شرایط پساکرونا متمرکز شوند و برای همه پیامد‌های آن حتی در حوزه‌های مذهبی و فکری راهکار ارائه دهند تا از آثار منفی آن کاسته شده و تبدیل به فرصت شود. این مسئله درخواست جدی دولت از دانشگاه‌ها است.
دکتر جهانگیری با بیان اینکه در حوزه آموزش مجازی تحولات چشمگیری در کشور رخ داد، اظهار داشت: اینکه کلاس درس یک استاد جوان فیزیک بیش از ۱۲ هزار بار توسط کاربران دیده می‌شود موضوع مهمی است و باید از این ظرفیت و فرصت در تدریس زبان فارسی که مورد توجه کشور‌های منطقه است استفاده کنیم.
معاون اول رییس جمهور در انتهای سخنان خود با اشاره به موضوع بودجه دانشگاه‌های کشور و کاهش درآمد‌های ارزی گفت: قطعا اگر کشوری به آینده خود علاقمند است به صورت جدی باید به دانشگاه‌ها توجه کند چرا که توجه به دانشگاه‌ها توجه به آینده کشور است. دولت با همه محدودیت‌های درآمدی تلاش کرده است بودجه دانشگاه‌ها و مراکز علمی را به طور کامل تخصیص دهد. نگاه ما به پژوهش نگاهی حمایت گرایانه است اگرچه نمی‌توان از مشکلات چشم پوشی نمود.
او با اشاره به اقدام دولت در جبران حقوق و مزایای اعضای هیات علمی دانشگاه‌های کشور گفت: اطمینان می‌دهم دانشگاه‌ها مسئله اصلی دولت هستند و اگر جایی کاستی مشاهده می‌شود به دلیل محدودیت‌هایی است که دولت نمی‌تواند اقدام بیشتری برای حمایت از مراکز علمی انجام دهد.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز در این نشست با اشاره به رویکرد آموزشی و پژوهشی این وزارتخانه برای حل مسائل و مشکلات کشور گفت: مراکز علمی کشور در بحران کرونا و چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیش رو آماده ورود و همکاری به منظور حل مشکلات هستند تا ارتباط میان دانشگاه و جامعه بیش از پیش مستحکم شود.
او با ارائه گزارشی از اقدامات انجام شده توسط دانشگاه‌ها و مراکز علمی برای رفع نیاز‌های صنعت و فناوری‌های نوین، ارائه راهکار و مباحث فرهنگی و اجتماعی برای آمایش و ساماندهی دانشگاه‌های کشور، ماموریت گرا کردن، کیفی سازی و تجمیع و شبکه سازی واحد‌های آموزشی تاکید کرد.
او با اشاره به برخی از دغدغه‌های پیش روی این وزارتخانه گفت: موضوع کرونا موجب تحول جدی در دانشگاه‌ها و استفاده از فناوری‌های جدید شده است.
در این جلسه همچنین چند تن از روسای دانشگاه‌ها و مراکز علمی و فناوری کشور و نیز معاونان این وزارتخانه به طور جداگانه گزارشی از میزان اشتغال به تحصیل در دانشگاه‌های کشور، فعالیت‌های انجام شده در حوزه تقویت مهارت، طرح آمایش آموزش عالی، محقق کردن اهداف محول شده در اقتصاد مقاومتی، وضعیت دانشگاه‌ها در سطح جهانی و ایران در دوران شیوع کرونا، آموزش الکترونیک، توسعه زیست بوم اقتصاد دانش بنیان، رصد اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاه ها، احداث پارک‌های علم و فناوری و میزان درآمدزایی آن‌ها و نیز عملکرد مراکز علمی در مقابله با کرونا نظیر تولید تجهیزات و ملزومات پزشکی و تحقیقاتی و درمانی و طرح ملی ردیابی ارائه کردند.
در این جلسه از سند دانشگاه کارآفرین و جامعه محور که با استناد از بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری با توجه به شرایط کشور تدوین شده است رونمایی شد.
انتهای پیام/