ام‌اس روی موج آلودگی هوا

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، سال‌هاست تحقیقات زیادی روی بیماری ام‌اس، عوامل موثر در ابتلا به این بیماری تضعیف‌کننده سیستم عصبی و درمان آن در حال انجام است، اما این تحقیقات تاکنون موفق نبوده‌است. تحقیقات چند سال اخیر نشان داده‌است عوامل ژنتیکی و محیطی در ابتلا به این بیماری تاثیر دارد.

حتی محققان فرانسوی در مطالعات خود دریافته‌اند رابطه مستقیمی میان میزان آلودگی‌هوا و بازگشت ام‌اس بیماران وجود دارد. اخیرا نیز نتایج تحقیق پژوهشگران ایتالیایی نشان داده‌است خطر ابتلا به بیماری ام‌اس در میان ساکنان شهر‌ها ۳۰درصد بیشتر است.

زیرا آلودگی هوا می‌تواند فاکتور خطرزایی در بروز این بیماری باشد. در این‌که بیماری‌های درگیرکننده سیستم ایمنی مثل ام‌اس با فاکتور‌های متعدد ژنتیکی و محیطی ارتباط دارد، شکی وجود ندارد.

اما این‌که میزان اثرگذاری عواملی مثل آلودگی‌هوا در افزایش خطر ابتلا به بیماری ام‌اس چقدر است، هنوز به‌درستی مشخص نیست و نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد. این موضوعی است که در رابطه با آن با دکتر مریم زری‌بافیان، متخصص مغز و اعصاب گفتگو کردیم.

چه عواملی در ابتلا به بیماری ام‌اس که بیشتر در افراد ۲۰ تا ۴۰ساله تشخیص داده‌می‌شود و همچنین در زنان بیش از مردان رایج است، موثر است؟
بیماری ام‌اس بیماری التهابی سیستم اعصاب مرکزی است که بر اثر آسیب به غلاف میلین رشته‌های عصبی ایجاد می‌شود و فرد را دچار اختلال بینایی و حرکتی می‌کند. فرد مبتلا به این بیماری با احساس خستگی، مشکل در راه‌رفتن، احساس بی‌حسی، درد و گرفتگی ماهیچه‌ها همراه‌است. با این حال، هنوز علت این بیماری ناشناخته است و محققان معتقدند ترکیب علائم محیطی و ژنتیکی منجر به آن می‌شود. بعلاوه پیشرفت، شدت و نوع علائم ام‌اس در افراد مبتلا متفاوت است.

آیا نمی‌توان عامل ژنتیک را در ابتلا به بیماری‌های خودایمنی مثل ام‌اس موثرتر دانست؟
یک‌سری بررسی‌ها انجام شده‌است که تاثیر ژنتیک در بروز این بیماری را تایید می‌کند. ازجمله این‌که مشخص شد در دوقلو‌هایی که دوتخمکی باشند در صورت ابتلای یکی از آن‌ها به ام‌اس، حدود ۲ تا ۵ درصد احتمال ابتلا برای دیگری وجود دارد. در حالی که در دوقلو‌های تک‌تخمکی، احتمال بروز این بیماری برای خواهر یا برادر دوقلوی یک بیمار مبتلا به ام‌اس بین ۲۵ تا ۳۰ درصد است.

همچنین مشخص شده‌است که خطر ابتلا به ام‌اس در خویشاوندان درجه یک و ۲ شخص بیمار بیشتر است یا این‌که سفیدپوستان بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند و احتمال انتقال ژن در سفیدپوستان ۵ تا ۱۵ برابر بیشتر از سیاهپوستان است.

سبک زندگی فرد چقدر در بروز این بیماری موثر است؟
اگر منظورتان از سبک زندگی نوع تغذیه است باید گفت تحقیقات در این مورد قطعی نیست. چنان‌که ابتدا گفته می‌شد ابتلا به ام‌اس با رژیم غذای پرچرب مرتبط است، اما بعد از مدتی محققان دریافتند این‌طور نیست.

اکنون مشخص شده‌است مبتلایان به ام‌اس، بیشتر از سایر افراد جامعه کمبود ویتامین D دارند. به همین دلیل هم آمار مبتلایان به ام‌اس در مناطق اسکاندیناوی که نور خورشید کمتری دارند بیشتر است.

آیا ابتلا به بیماری‌های ویروسی مثل کووید-۱۹ ممکن است خطر ابتلا به ام‌اس را افزایش دهد؟
بررسی‌هایی نشان داده‌است که ابتلا به ویروس سرخک، تبخال و آنفلوآنزا با افزایش خطر ابتلا به ام‌اس مرتبط است. اما در مورد ویروس کووید-۱۹ یا همان کروناویروس جدید باید بررسی‌های بیشتری صورت‌بگیرد. البته مواردی از التهابات سیستم عصبی مرکزی در بیمارانی که سابقه ابتلا به کووید-۱۹ را داشته‌اند نیز دیده شده‌است که البته باید در ارتباط با آن تحقیقات بیشتری انجام شود.

چرا محققان همچنان بر احتمال بالاتربودن خطر ابتلا به این بیماری در شهر‌ها تاکید دارند؟
طی بررسی‌هایی مشخص شده‌است که فلزات سنگین (آلوده‌کننده‌های هوا) می‌تواند در ابتلا به ام‌اس نقش داشته باشد و بررسی اخیر محققان ایتالیایی نیز مؤید همین مسأله است. حتی محققان دریافته‌اند آلودگی‌هوا یا ذرات ریز ۱۰میکرومتری قابل استنشاق می‌تواند باعث بازگشت ام‌اس شود. اما برای این‌که جامعه علمی این موضوع را تأیید کند نیاز به تحقیقات بیشتری است.

آیا استرس و اضطراب می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند ام‌اس را بیشتر کند؟
همان‌گونه که می‌دانید ام‌اس، نوعی بیماری خودایمنی است؛ یعنی بدن به‌دنبال ابتلا به این بیماری علیه خودش سرباز می‌سازد. از آنجا که استرس و اضطراب، سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند، می‌تواند در فردی که شرایطش را داشته باشد باعث بروز این بیماری شود.

منبع: جام جم

انتهای پیام/