به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از سنندج ، آبخیزداری به معنای تغذیه سفره‌های زیرزمینی و برنامه‌ریزی و مدیریت آبخیز، برای جلوگیری از به هم خوردن وضعیت منابع آبخیز و حفظ آن با اجرای طرح‌های مختلف در حوزه آبخیز است.
افزایش تولید محصول با بهره‌گیری از دانش، تجربه و استفاده از بند‌ها و سد‌های خاکی ازجمله نتایج مثبت و کاربردی اجرای طرح‌های آبخیزداری است.
عملیات آبخیزداری در ۳ بخش مکانیک، بیومکانیک و بیولوژیک ازجمله جنگل‌کاری، مرتع‌داری، ایجاد پوشش گیاهی و فضای سبز در سطح خاک، احداث بند‌ها و سد‌های خاکی، چاله‌های فلسی، تورکینست و عملیات‌های سخت‌افزاری و سازه‌ای در راستای جلوگیری از هدر رفت آب و رواناب در بارش‌ها، کمک به تغذیه سفره‌های زیرزمینی، ذخیره نزولات آسمانی، کنترل سیل و رسوبات است.
آبخیزداری و آبخوان‌داری در کاهش عوامل تخریب منابع طبیعی ازجمله سیل، خشک‌سالی، تغییر اقلیم، مقابله با کمبود و بحران آب و بیابان‌زایی تأثیرگذار است.
در این میان جوامع محلی، کشاورزان و باغداران به‌ضرورت اجرای طرح‌های آبخیزداری پی بردند و معتقدند اجرای این طرح‌ها علاوه بر رونق‌بخش کشاورزی و باغداری، در افزایش ذخیره آب، تقویت سفره‌های زیرزمینی و کاهش سرعت سیلاب و کنترل دبی آب رودخانه، قنات و چشمه‌ها تأثیرگذار است.
از آنجایی‌که ۶۲ درصد مساحت استان کردستان اراضی ملی و عرصه‌های طبیعی تشکیل داده است باید در راستای حفظ و توسعه این منابع طبیعی بیش از هر چیزی کوشا باشیم.
مهاجرت معکوس یکی دیگر از ثمرات اجرای طرح‌های آبخیزداری است که شاید کمتر به گوشمان رسیده یا شاهد رخداد آن در شهر و دیار خود بوده باشیم، اما اجرای موفق طرح‌های آبخیزداری به روستا‌های زیادی در استان کردستان جان دوباره بخشیده و علاوه بر رونق کشاورزی موجب کاهش مهاجرت از روستاها و حتی مهاجرت معکوس شده است.
به همین منظور و جهت تهیه گزارش سری به روستای کریم‌آباد از توابع شهرستان دهگلان زدیم که تا همین چند وقت پیش خالی از سکنه بود و امروز اجرای همین طرح‌های آبخیزداری موجب بازگشت اهالی روستا به شهر و دیار خود شده است.
سردار مهرجو معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان گفت: سهم اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کردستان از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی در سال ۹۸، بالغ‌بر ۳۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بوده است که این اعتبار در ده شهرستان و در ۲۴ حوزه تقسیم‌بندی و عملیات آبخیزداری آن‌ها در قالب ۱۹ پروژه اجرا شده است.
مهرجو افزود: بخشی از این اعتبارات در دشت دهگلان در قالب پروژه‌های آبخوان‌داری و پخش سیلاب به مرحله اجرا درآمده است که درنتیجه آن ایجاد ۷ بند خاکی و ۱۱ بند بتونی و سنگ ملاتی باهدف کنترل سیلاب و تغذیه سفره‌های زیرزمینی بوده است.
او بیان کرد: مابقی این اعتبارات هم در سایر حوزه‌ها و باهدف کنترل سیلاب به‌صورت بند‌های کوتاه اصلاحی در قالب ۲۶۰ بند به مرحله اجرا درآمده و مورد بهره‌برداری قرارگرفته است.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان به اجرای عملیات بیومکانیکی در سال ۹۸ نیز اشاره کرد و یادآورشد: به جهت مدیریت رواناب در دامنه‌ها نیز عملیات بیومکانیکی و بانکت بندی در سطح ۱۲۲ هکتار از اراضی استان اجرا و به اتمام رسیده است.
مهرجو به فواید و نتایج اجرای این طرح‌ها گریزی زد و اظهار داشت: اجرای این پروژه‌ها در دشت دهگلان علاوه بر توسعه کشاورزی در منطقه، باعث می‌شود سالانه در یک دوره آبگیری که ۱۲۰ الی ۱۵۰ روز طول می‌کشد، ۲۵ تا ۳۰ میلیون مترمکعب آب به سفره‌های زیرزمینی منطقه برگردد.
او بابیان اینکه در سال ۹۹ از محل صندوق توسعه ملی در مرحله اول اعتباری بالغ‌بر ۲۳۳ میلیارد ریال به بخش منابع طبیعی و آبخیزداری استان تخصیص داده‌شده است بیان کرد: این اعتبار در قالب ۲۵ زیر حوزه و ۲۸۲ روستا در ده شهرستان تقسیم‌بندی می‌شود تا در قالب عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری و عملیات توسعه جنگل و غنی‌سازی و اصلاح مراتع عملیاتی شود.
سعدی نقشبندی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان گفت: در کردستان ۴۰۱ زیر حوزه آبخیزداری مصوب وجود دارد که از این تعداد در سال ۹۸ مطالعات مربوط به اجرای فعالیت و پروژه‌های آبخیزداری ۲۴ زیر حوزه انجام‌شده است.
نقشبندی با اشاره به اینکه برای این ۲۴ زیر حوضه در مرحله اول ۳۲ میلیارد تومان اعتبارات مصوب شد افزود: با پیگیری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان و همچنین پیشرفت فیزیکی پروژه‌ها در استان میزان اعتبارات مصوب در سال ۹۸ از ۳۲ میلیارد تومان به ۴۹ میلیارد تومان افزایش‌یافته که از رشد ۱۵۶ درصدی برخوردار بوده است.
او بیان کرد: علا رغم تحریم‌های حاکم بر کشور سال ۹۸ بهترین سال مالی در حوزه منابع طبیعی در دهه گذشته بوده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان یادآور شد: با اجرای طرح‌های آبخیزداری در سال ۹۸ قریب به ۲۶۶ روستا به محدوده اجرایی ۵۴ هزار هکتار از مزایای اجرای این طرح‌ها بهره‌مند شدند و قرار است در سال جاری نیز ۲۸۲ روستا مشمول اجرای پروژه‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری قرار گیرند.
طاهر کرمی معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان گفت: در سال ۹۸ از محل صندوق توسعه ملی ۶ میلیارد تومان اعتبار از دو بخش بیولوژیک جنگل و مرتع به اداره کل منابع طبیعی استان تخصیص داده‌شده که ۴ میلیارد تومان آن جهت توسعه جنگل‌های سطح استان در مساحت هزار و ۴۰۰ هکتار هزینه شده است.
کرمی افزود: دو میلیارد تومان هم در بخش بیولوژیک مرتع جهت انجام فعالیت‌های کپه کاری، نصب آبشخورشرب دام و توسعه گیاهان دارویی در مساحت حدود ۲۰۳ هکتار انجام شد.
او بابیان اینکه ۷ میلیارد تومان اعتبار در سال ۹۹ در این خصوص اختصاص داده‌شده اظهار داشت: پیش‌بینی‌شده امسال در ۲۰۰ هکتار از اراضی ملی استان عملیات توسعه گیاهان دارویی با مشارکت مردم انجام شود.
پای دردو دل مردمی که به‌تازگی به روستای خود آمده بودند نشستم و با چند تن از آنان گفتگو کردم که در زیر مشروح آن را می‌خوانید.
علت مهاجرت به روستا را از یکی از زنان روستایی جویا شدم و او نیز دراین‌باره گفت: چند سال پیش در روستای کریم‌آباد زندگی می‌کردیم، اما به دلیل نبود حداقل امکانات به شهرستان دهگلان مهاجرت کردیم و بعد از چند سال زندگی در آنجا و به‌دوراز خانه و کاشانه خود در روستا، خبر‌هایی مبنی برآبادانی و رسیدگی مسئولان به روستایمان به گوشمان رسید.
او گفت: پسرانم بیکار بودند و تا قبل از مهاجرت به روستا جهت ایجاد اشتغال و کسب درآمد حلال به شهر‌های دیگر می‌رفتند، اما از زمان ورود به روستای خود شوهر و پسرانم به کار دامداری و کشاورزی مشغول شده و سایر اهالی روستا نیز درحال ساختن خانه جدید برای خود و خانواده‌هایشان هستند.
یکی از جوانان روستا که با ماشین‌آلات کشاورزی خود درحال کاربر روی زمین کشاورزی خود بود بیان کرد: ایجاد سیل بند و سد در این منطقه آب کشاورزی را برای ما تأمین کرده و موجب ایجاد اشتغال در شهر و روستای خودمان شده است.
او که خود تا قبل از مهاجرت به روستا دریکی از کلان‌شهر‌های کشور کارگری می‌کرد آینده زیبایی برای خود ترسیم کرده بود و صحبت‌هایی از توسعه زمین‌های کشاورزی و کشت انواع محصولات باغی در زمین‌های خود می‌زد که بوی از زندگی می‌داد.
پدر این پسر جوان نیز در ادامه گفته‌های پسرش کفت: در مدت مشابه سال گذشته ارتفاع آب در درون چاه‌های کشاورزی ما تا ۹۰ متر پایین می‌رفت، اما اکنون به لطف خدا و یاری و همت مسئولین منابع طبیعی استان این میزان به ۷ الی ۸ متر رسیده و رونق کشاورزی را در روستا به دنبال داشته است.
او افزود: درگذشته مردم از روستا به شهر مهاجرت می‌کردند، اما حالا علاوه بر بازگشت مجدد اهالی به روستا، تعداد زیادی از مردم نیز جهت ایجاد اشتغال و افزایش درآمد به روستا رویی آورده‌اند.
حال که اجرای پروژه‌های آبخیزداری در حفظ آب، خاک، پوشش گیاهی و حتی اشتغال اهالی منطقه نقش دارد، بیاییم با یک تیر چند نشان بزنیم، تا هم شاهد رونق اشتغال و کاهش آفت بیکاری در جوامع محلی باشیم، هم از منابع طبیعی و خدادادی حفاظت کنیم، ضمن اینکه حتی الامکان از بلایای طبیعی و حوادث ناگوار هم مصون خواهیم ماند.
گزارش از شیدا علیمرادی
انتهای پیام/ع