سیستم ضد لغزش در خودرو چیست؟

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، (ASR) سیستمی است که از هرزگردی چرخ‌های محرک در هنگام گاز دادن از حالت سکون و یا در عین حرکت جلوگیری می‌کند. به عبارت ساده‌تر هنگامی که خودرو در حال حرکت است و یا از حالت سکون حرکت می‌کند در صورتی که به خودرو گاز داده شود و گشتاور ارسالی از موتور به چرخ‌ها بیشتر از نیروی اصطکاک لاستیک با سطح زمین باشد باعث خواهد شد که چرخ‌های خودرو به جای انتقال خودرو به جلو به دور خود چرخیده و به اصطلاح هرزگردی کند. این وضعیت در شرایطی که سطح جاده به دلایلی نظیر یخ زدگی یا بارندگی از اصطکاک کمتری برخوردار باشد، بیشتر رخ خواهد داد. اما زمانی که این سیستم بر روی خودرو نصب شده باشد از بروز چنین وضعیتی و هرزگردی لاستیک‌ها به دور خود جلوگیری می‌کند.

بارزترین دلیل وجود بروز لغزش یا همان هرزگردی در چرخ خودرو به ایراد دیفرانسیل‌های آزاد باز می‌گردد. همانطور که می‌دانید گشتاور ارسالی از موتور ابتدا وارد جعبه دنده شده و سپس برای ارسال به چرخ‌های طرفین خودرو، وارد دیفرانسیل می‌گردد. اما دیفرانسیل آزاد خودرو به سبب مکانیزمش قادر خواهد بود که بیشترین گشتاور را به چرخی ارسال نماید که از اصطکاک کمتری برخوردار است. این مکانیزم به این دلیل طراحی شده است که خودرو در سر پیچ‌ها دچار انحراف نگردد چرا که در پیچ‌ها چرخ بیرونی خودرو باید با سرعت بیشتری حرکت کند و چرخ داخلی پیچ باید از سرعت کمتری برخوردار باشد.

اگر دیفرانسیل آزاد نبود و دیفرانسیل مجبور بود که به اندازه مساوی گشتاور را به هر دو چرخ ارسال کند چرخ‌ها با سرعت یکسانی به چرخش در می‌آمدند و در نهایت خودرو منحرف می‌گردید. اما همین امر در شرایط بحرانی مانند شرایط جوی بد و جاده‌های لغزنده پاشنه آشیل دیفرانسیل‌های آزاد است. چرا که وقتی چرخ یک طرف یا هر دو طرف بدلیل اصطکاک کم شروع به لغزش کند دائما گشتاور بیشتری را دریافت می‌کند و چرخی که دارای اصطکاک بیشتری است از دریافت گشتاور محروم شده و ثابت می‌ماند همین امر موجب عدم حرکت خودرو در هنگام سکون یا انحراف خودرو در حال حرکت می‌گردد.

حتما از خود می‌پرسید، حالا لاستیک خودرو برای لحظاتی هم هرزگردی کند مگر چه مشکلی دارد که حضور این سیستم را آنقدر مهم می‌کند. برای درک بهتر این موضع و جواب این سئوال به زمانی که خودرویی به این سیستم مجهز نباشد می‌پردازیم.

همانطور که می‌دانیم کوچکترین انحراف برای خودرو‌های در حال حرکت می‌تواند حکم مرگ و یا زندگی را داشته باشد چرا که انحراف خودرو باعث بروز حادثه می‌گردد. اولین دلیل برای انحراف خودرو لغزش چرخ‌ها بر روی سطح جاده است. همان طور که می‌دانید سیستم ABS , این سیستم کمکی ترمز باعث می‌گردد که در ترمز‌های ناگهانی چرخ خودرو قفل نکند تا چرخ‌ها همچنان روی سطح جاده استوار مانده و دچار لغزش نشود. همین حالت نیز در حالت حرکت هم نیز وجود خواهد داشت. به عبارتی در صورتی که هر کدام از چرخ‌های خودرو بدلیل عدم اصطکاک مناسب جاده دچار هرزگردی شود بدین معناست که سرعت چرخ هرزگرد با سرعت چرخ‌های دیگر متناسب نخواهد بود و موجب انحراف خودرو خواهد شد؛ لذا همانطور که سیستم ABS در هنگام توقف از لغزش چرخ‌ها جلوگیری می‌کند سیستم TCS هم در حالت حرکت موجب عدم لغزش چرخ‌ها می‌گردد. این سیستم در روز‌های برفی و بارانی و یا در زمانی که جاده از یخ پوشیده باشد بسیار کاربردی خواهد بود چرا که اصطکاک جاده به کمترین میزان خود رسیده و امکان هرزگردی چرخ‌ها بیشتر از هر زمان دیگر می‌گردد.

اما سیستم ضد لغزش ASR دارای مزایایی دیگر هم است. این سیستم باعث افزایش راندمان خودرو می‌گردد و کمک حال راننده در شرایط نامساعد جوی به منظور حرکت مستمر خودرو می‌گردد. برای مثال در نظر بگیرید که در یک روز برفی در شیب کاملا ملایم تصمیم به حرکت می‌گیرید. از آنجایی که کف جاده از برف و یخ پوشیده شده است گشتاور ارسالی به چرخ‌ها کاملا بیشتر از اصطکاک موجود است و چرخ‌های محرک بدون مشکل خاصی شروع به هرزگردی می‌کند. هر چقدر شما بیشتر گاز دهید این هرزگردی بیشتر می‌گردد. اما اگر خودروی شما به سیستم ASR مجهز باشد چرخ‌ها از هرزگردی منع می‌شوند و باعث می‌گردد که چرخ‌ها به آرامی شروع به حرکت کند. توجه داشته باشید در چنین شرایطی به هیچ عنوان نمی‌توانید با خودروی بدون این سیستم در شیب جاده یخ زده حرکت کنید. حضور این سیستم حرکت خودرو را هموارتر می‌کند.

اما این سیستم در جاده‌های عادی و عاری از یخ زدگی هم نیز کمک حال راننده است. سیستم ASR می‌تواند به راننده کمک کند تا مطمئن‌تر از پیچ‌ها عبور کند. اگر راننده هنگام دور زدن بیش از حد گاز بدهد چرخ‌های متحرک چسبندگی خود را از دست می‌دهند و خودرو به یک سمت کشیده می‌شود که در خودرو‌های دیفرانسیل جلو باعث کم فرمانی و در خودرو‌های دیفرانسیل عقب باعث بیش فرمانی می‌شود. سیستم کنترل هرزگردی با محدود کردن قدرت انتقالی به چرخ‌ها می‌تواند جلوی این حالت را بگیرد. البته این سیستم نمی‌تواند باعث افزایش چسبندگی خودرو به سطح مسیر حرکت شود فقط می‌تواند ناتوانی راننده در سریع عکس العمل نشان دادن به هرزگردی را جبران کند.

سیستم ASR همچنین در شرایط مسابقه و رانندگی هیجانی بسیار کاربرد دارد. چرا که در چنین شرایط راننده بطور ناگهانی پدال گاز را فشرده و حجم زیادی از گشتاور را روانه چرخ‌ها می‌کند. از این رو چرخ‌ها بدون معطلی شروع به هرزگردی می‌کنند. در این حالت به جای که خودرو حرکت روبه جلویی داشته باشد برای لحظاتی در سر جای خود ثابت می‌ماند. همین میزان کافی است تا از رقیب عقب بمانید. اما این سیستم از هرزگردی چرخ‌ها را کنترل می‌کند و نمی‌گذارد که چنین اتفاقی رخ دهد.

این سیستم با همکاری سنسور‌های مختلف و سیستم ترمز ABS باعث عدم هرزگردی چرخ‌ها می‌گردد. برای توضیح این مطلب باید گفت در خودرو‌های مجهز به سیستم ASR در تمامی چرخ‌ها سنسور‌های با نام سنسور سرعت چرخ یا Wheel Speed Sensor تعبیه شده است که بطور مدام سرعت دوران چرخ‌ها را به رایانه مرکزی خودرو یا ECU ارسال می‌کنند. زمانی که هرزگردی رخ دهد یکی یا چندین چرخ خودرو دارای سرعت چرخش بیشتری می‌گردند در چنین شرایط ECU از طریق کنترل دریچه گاز خودرو گشتاور ارسالی به چرخ‌ها را کاهش می‌دهد سپس از طریق ترمز ABS سرعت چرخی که در حال هرزگردی می‌باشد را کنترل می‌کنند تا بیشترین گشتاور به دیگر چرخ‌ها منتقل شود. به عبارت بهتر وقتی سیستم کنترل هرزگردی شناسایی کند که یکی از چرخ‌ها سرعت دوران بیشتری نسبت به چرخ‌های دیگر دارد به طور خودکار به آن چرخ نیروی ترمز اعمال می‌کند تا سرعت دوران آن کمتر شده و از این طریق هرزگردی کاهش یابد. در واقع سیستم ASR اطمینان حاصل می‌کند که حداقل گشتاور ممکن به چرخی که در حال هرزگردی است منتقل شود تا هرزگردی آن چرخ از بین برود و چرخی که در حال هرزگردی نیست گشتاور بیشتری دریافت کند تا تعادل برقرار شود.

اگر دو چرخ به طور همزمان دچار هرزگردی شوند سیستم ASR سرعت دوران هر دو چرخ را به مقدار مساوی کاهش می‌دهد تا اینکه چسبندگی خود را به دست آورند. در غیر اینصورت ASR سیگنالی به ECU ارسال می‌کند تا از این طریق گشتاور ارسالی موتور با آن چرخ‌ها کاهش یابد و هرزگردی آن‌ها خنثی شود.

در پایان اشاره می‌کنیم که سیستم کنترل کشش یا ASR کاملا با سیستم EPS یا همان ESC متفاوت است. در حقیقت سیستم کنترل کشش بخشی از سیستم EPS محسوب می‌گردد.

در انتها اشاره می‌کنیم که سیستم ASR همان سیستم کنترل کشش TCS است که در اکثر خودرو‌های آلمانی ASR نامیده می‌شود.

منبع: تسنیم

انتهای پیام/