سازمان بهداشت جهانی در حال حاضر درگیر بحران جهانی همه گیری شیوع ویروس کووید -۱۹ یا کروناست، اما همزمان دولت ترامپ با انتقاد از این سازمان، بودجه کمک مالی به آن را قطع کرده و همکاری‌هایش با این سازمان را به شدت محدود کرده است.
دولت ترامپ، سازمان بهداشت جهانی را در همه گیری و جهان گیری ویروس کرونا مقصر می‌شناسد و «تدروس ادهانون»، رئیس این سازمان را به عدم شایستگی و فقدان صلاحیت در مقابله با شیوع کرونا متهم کرده است. رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین مدعی شده که سازمان بهداشت جهانی در جریان شیوع کرونا دست به پنهانکاری زده است.
این گونه رویکرد ترامپ و حملات لفظی او به سازمان بهداشت جهانی اگر بی سابقه ندانیم، کم سابقه و حداقل در حال حاضر اقدامی نادر است، تا آنجا که دیگر رهبران سیاسی و حتی متحدان اروپایی و غربی آمریکا از رئیس جمهور این کشور خواسته‌اند تا در شرایط فعلی متأثر از بحران کرونا، تمرکز خود را بر مقابله با شیوع این ویروس به جای انتقاد از سازمان بهداشت جهانی قرار دهد.
تا کنون در میان رهبران سیاسی، تنها «اسکات موریسون»، نخست وزیر استرالیا بوده که در موضعی مشابه رئیس‌جمهور آمریکا درباره میزان شفافیت در عملکرد سازمان بهداشت جهانی ابراز نگرانی کرده است، اما حتی استرالیا نیز به مانند آمریکا بودجه و کمک‌های مالی به سازمان بهداشت جهانی را تعلیق نکرد.
اما چه شد که به یکباره دولت ترامپ همزمان با شیوع کرونا، سازمان بهداشت جهانی و شخص رئیس آن را به باد انتقاد گرفت و بودجه این سازمان را تعلیق کرد؟
کم کردن بار سنگین انتقادات
مدیریت دولت ترامپ در مقابله با کرونا تا کنون با انتقادات بسیار گسترده‌ای در آمریکا روبرو شده و منتقدان ترامپ او را به عدم جدیت کافی و عملکرد مناسب در برابر شیوع کرونا متهم کرده‌اند. اما واکنش ترامپ نسبت به انتقادات علیه او در برابر شیوع کرونا، متهم کردن سازمان بهداشت جهانی است.
ترامپ علت بحرانی شدن شیوع کرونا را عملکرد سازمان جهانی بهداشت می‌داند و در مقابل دموکرات‌های آمریکایی نیز این رفتار و انتقاد دونالد ترامپ از سازمان بهداشت جهانی را تلاشی برای منحرف کردن اذهان عمومی می‌دانند. این استدلال دموکرات‌ها چندان هم عاری از حقیقت نیست، طبیعی است که با تشدید فشارها و انتقادات از نحوه عملکرد در برابر شیوع کرونا، حال ترامپ به دنبال مفری برای گریز از این وضعیت است و حال دیواری کوتاه‌تر از سازمان بهداشت جهانی ندیده است.
لذا بخش زیادی از رفتار و انتقادات ترامپ علیه سازمان بهداشت جهانی در واقع تلاشی از جانب او برای کاستن از سنگینی انتقادات در داخل آمریکا علیه مدیریت ناموفق او در مقابله با کرونا است.
فرصتی برای حمله به چین
اما سوی دیگر حملات و انتقادات ترامپ از سازمان تجارت جهانی، متهم کردن این سازمان به حمایت از چین است.
ترامپ سازمان بهداشت جهانی را به حمایت از چین متهم می‌کند و مدعی شده که این سازمان در ارتباط با نحوه مدیریت و اطلاع رسانی دولت چین درباره بحران کرونا برخورد قاطع نداشته است. کاخ سفید علاوه بر این در ادعاها و حملات خود علیه سازمان بهداشت جهانی مدعی شده که بسیاری از تصمیم‌های سازمان بهداشت جهانی «چین محور» است.
با این حال راستی آزمایی اتهامات ضد چینی ترامپ علیه سازمان بهداشت جهانی چندان کار سختی نیست. مراجعه به توئیت‌های پیشین ترامپ نشان می‌دهد که او حتی در مقطع ابتدای شیوع کرونا و در زمانی که هنوز شیوع این ویروس به آمریکا نرسیده بود، حتی همسو با سازمان بهداشت جهانی از اقدامات دولت چین در مقابله با کرونا تقدیر کرده است، از جمله پیش‌تر در توییتی از چین به‌خاطر «تلاش‌ها و شفافیت» در مقابله با ویروس کرونا تشکر کرده بود.
در واقع حملات ترامپ علیه سازمان بهداشت جهانی با طرح اتهام حمایت از چین از زمانی شروع شد که پای کرونا به آمریکا باز شد و انتقادات علیه عملکرد ترامپ بالا گرفت و در این شرایط ترامپ حملات خود علیه سازمان بهداشت جهانی را تشدید کرد. براین اساس نیز بسیاری طرح اتهام چین محوری سازمان بهداشت جهانی را تلاش ترامپ برای انحراف اذهان عمومی عنوان می‌کنند.
یک سوی دیگر حملات به چین از سوی کاخ سفید، ریشه در نگرانی رهبران واشنگتن از جایگاه چین در نظم پسا کرونایی دارد.
در حال حاضر در میان کشورهای درگیر بحران کرونا، آمریکا دارای بیشترین مبتلایان و بیماران به این ویروس قرار دارد و دیگر کشورهای اروپایی نیز پس از آمریکا در جایگاه‌های بعدی بیشترین آمار مبتلایان قرار دارند.
این در حالی است که همزمان چین شرایط بحرانی ناشی از شیوع کرونا را پشت سر گذاشته و شرایط اقتصادی این کشور در حال بازگشت به شرایط عادی است. در مقابل اما بحران کرونا اقتصاد آمریکا را به شدت به سمت رکود برده است. تأثیرات این بحران به حدی است که شرکت عظیم ساختمان‌سازی ترامپ نیز به خطر افتاده و فرزندان ترامپ برای نجات آن دست به دامن دویچه بانک شده است.
واقعاً به سختی بتوان اهمیت و شدت اخبار بیکاری چند هفته گذشته در ایالات متحده را نادیده گرفت. گزارش تاریخی اخیر وزارت خزانه داری آمریکا، حاکی از بیکار شدن ۶.۶ میلیون آمریکایی و درخواست آنها برای دریافت تسهیلات بیکاری است و به نظر می‌رسد که احتمالاً طی چند هفته اخیر مشاغل آمریکا به اندازه کل دوران رکود بزرگ مالی سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ از دست رفته است و وضعیت قرار است از این هم بدتر شود، خیلی بدتر.
شرایط در کشورهای اروپایی نیز چندان امیدوار کننده نیست و بیشتر کشورهای بزرگ اروپایی از جمله آلمان، فرانسه، انگلیس و ایتالیا متحمل هزینه‌های گسترده مالی و اقتصادی در پی شیوع کرونا شده‌اند.
در عین حال تأثیرات اقتصادی کرونا در آمریکا و اروپا به دیگر حوزه‌های سیاسی و امنیتی نیز کشیده خواهد شد و تردیدی در این نیست که جهان پس از کرونا به دلیل تأثیرات ژرف اقتصادی و سیاسی خود متفاوت از قبل خواهد بود.
تأثیرات اقتصادی کرونا در آمریکا که تا کنون بسیار گسترده بوده است، نظم بین‌المللی پساکرونایی را دچار دگرگونی خواهد کرد و این نظم دگرگون شده پسا کرونایی خواسته یا ناخواسته با تغییر جایگاه بازیگران بین‌المللی به ویژه چین و آمریکا روبرو خواهد شد و این موضوعی نیست که مطلوب رهبران واشنگتن باشد.
در شرایط فعلی نیز حملات واشنگتن علیه پکن در جریان شیوع کرونا گویا مقدمه چینی و ایجاد زمینه لازم برای تغییر مبادلات و تعاملات آمریکا و چین در دوران پساکرونا است.
در شرایطی که بحران کرونا همچنان به پایان نرسیده، سیاستمداران آمریکایی به فکر تحریم چین به بهانه شیوع کرونا هستند و دیگر رهبران غربی و اروپایی خواستار تحقیقات مستقل درباره منشأ شیوع کرونا و برخی اقدامات قهری علیه پکن شده‌اند. مشخص است که این گونه جهت گیری سیاستمداران غربی ریشه در نگرانی آنها در تغییر معادلات دوران پسا کرونا دارد و از هم اکنون غرب در تلاش است تا مناسبات جدید خود در دوران پساکرونا را با فشار و نفی جایگاه چین دنبال کند. در این شرایط، اتهام زنی دولت ترامپ به سازمان بهداشت جهانی به دلیل حمایت از چین چندان جای تعجب نخواهد داشت. حتی می‌توان انتظار داشت، آمریکایی‌ها در مقدمه سازی دوران پساکرونا، دیگر سازمان‌های جهانی را نیز متهم به «چین محوری» کنند و فشارها را بر سازمان‌های بین‌المللی برای فاصله گرفتن از چین در دوران پسا کرونا را تشدید کنند.
لذا اتهام «چین محوری» که آمریکای ترامپ این روزها متوجه سازمان بهداشت جهانی کرده است، بیش از آنکه جایگاه این سازمان را هدف قرار دهد، در واقع با هدف فشار بیشتر بر چین و هدف قرار دادن چین صورت می‌گیرد.
رویکرد نژادپرستانه دولت ترامپ
روی دیگر انتقادات رئیس جمهور آمریکا از سازمان بهداشت جهانی و بویژه از شخص رئیس این سازمان، شاید ریشه در نگاه و رویکرد نژادپرستانه دولت ترامپ داشته باشد.
حتی زمانی که ترامپ در ادعاهای خود، «تدروس ادهانون»، رئیس سازمان بهداشت جهانی را به سوءمدیریت متهم کرد، روز پس از آن، رئیس سازمان بهداشت جهانی در نشست خبری از حملات نژادپرستانه علیه خود پس از سخنان رئیس جمهور آمریکا خبر داد و اعلام کرد که در میان حملات صورت گرفته حتی عده‌ای او را «کاکا سیا» خوانده‌اند. این حملات به طور دقیق پس از انتقادات بسیار تند ترامپ صورت گرفت و نشان داد تا چه اندازه حملات و سخنان ترامپ در برانگیختن احساسات نژادپرستانه علیه رئیس سازمان بهداشت جهانی مؤثر بوده است.
در عین حال این برای اولین بار نیست که نگاه نژادپرستانه ترامپ در سخنان و رویکرد او در قبال مسائل مختلف تجلی می‌یابد. ترامپ اگرچه دولت دموکرات پیش از خود را بارها مورد انتقاد و حملات لفظی قرار داده، اما سخنان نژادپرستانه او تا کنون بسیار بیشتر علیه شخص و اعضای خانواده باراک اوباما به عنوان اولین و آخرین رئیس جمهور رنگین پوست آمریکا تکرار شده است.
حتی پایگاه طبقاتی حامیان ترامپ نیز به ندرت از میان رنگین پوستان است و در مقابل جامعه رنگین پوست آمریکا عمده‌ترین بخش از مخالفان ترامپ را تشکیل می‌دهند.
بر همین اساس نیز وقتی ترامپ رئیس سودانی تبار سازمان بهداشت جهانی را در تندترین حملات لفظی به سوءمدیریت متهم می‌کند، چندان بعید نیست که این گونه رفتار و ضدیت رئیس جمهور آمریکا با رئیس سازمان بهداشت جهانی ریشه در رویکرد نژادپرستانه او داشته باشد.
منبع: مهر
انتهای پیام/