چرا ترامپ به هذیان‌گویی افتاده است؟

به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، در دنباله ادعای مقامات آمریکایی درباره ایجاد مزاحمت قایق‌های سپاه برای ناو‌های این کشور در شمال خلیج فارس، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا هم به لفاظی علیه ایران پرداخت. وی در توییتی نوشت: «به نیروی دریایی ایالات متحده دستور داده‌ام به سمت هر یا همه قایق (های) ایرانی که قصد مزاحمت برای کشتی‌های ما را در دریا دارند، شلیک و آن‌ها را نابود کنند.»

در پی بیانیه ناوگان پنجم نیروی دریایی تروریست آمریکا در منطقه و متعاقباً اظهارات مقامات سیاسی و نظامی این کشور و ادعای ایجاد مزاحمت ۱۱ قایق سپاه در ۲۷ فروردین ۹۹ (۱۵ آوریل ۲۰۲۰) برای ناو‌های آمریکایی در شمال خلیج فارس و عبور نزدیک و بسیار سریع آن‌ها از مقابل دماغه و انتهای ناو‌ها که درحال عملیات مشترک بودند! روابط عمومی نیروی دریایی سپاه اطلاعیه‌ای منتشر کرد. در این اطلاعیه، با هالیوودی خواندن روایت تروریست‌های آمریکایی از این ماجرا، تاکید شده است، به آمریکایی‌ها توصیه می‌کنیم مقررات بین‌المللی و پروتکل‌های دریانوردی را در خلیج فارس و دریای عمان تمکین و از هرگونه ماجراجویی و روایت‌های جعلی و دروغ پرهیز کنند. اما سوال مهم این است که چرا ترامپ بار دیگر ایران را تهدید کرده است و آیا باید این تهدید را جدی گرفت؟

۱. دو دلیل لاف جدید ترامپ
دونالد ترامپ لاف جدید جنگی خود را متاثر از دو پدیده و اقدام بیان کرده است:
۱.۱. انحراف از مسائل داخلی
ناکارآمدی دولت آمریکا در مقابله با ویروس کرونا باعث شده تا این کشور زیر ذره بین رسانه‌های جهان قرار بگیرد. آلمان اعلام کرده که آمریکا ۲۰۰ هزار ماسک محافظتی این کشور را که برای مقابله با این بیماری همه گیر خریداری کرده بود، ضبط کرده است. «اندرئاس گایزل» نماینده مجلس در آلمان با انتقاد از این اقدام آمریکا، آن را «راهزنی دریایی مدرن» توصیف است. تبعات اقتصادی کرونا در آمریکا نیز وجه دیگر از این مسئله است. دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا در حساب توییتری خود با وخیم خواندن شرایط در آمریکا، نوشت: «اوضاع کنونی بی‌سابقه است، شکی در آن نیست. اقتصاد، اشتغال و دستمزد با سرعت در حال رشد بود که این ضربه اپیدمی اتفاق افتاد.» ترامپ تاکید کرد که «اقتصاد آمریکا تعطیل شده است». نشریه آمریکایی «پولیتیکو» اخیرا درباره روند افزایشی مطالبه بیمه بیکاری از سوی آمریکایی‌ها، نوشت: «بر اثر شیوع ویروس کرونا تعداد افرادی که در آمریکا تقاضای دریافت کمک‌هزینه بیکاری دارند، طی سه هفته به ۱۶ میلیون نفر رسید.»

وضعیت به قدری در آمریکا وخیم است که ترامپ مجبور شد برای نخستین بار در طول تاریخ، به طور همزمان در تمام ۵۰ ایالت کشورش به دلیل شیوع کرونا، حالت «فاجعه بزرگ» اعلام کند و بدین ترتیب، تمامی ۵۰ ایالت آمریکا به دلیل شیوع کووید ۱۹ ناشی از کروناویروس در وضعیت فوق‌العاده به سر می‌برند. رشد شدید این ویروس در آمریکا باعث شده تا همه، دولت ترامپ را دولتی ورشکسته و ناکارآمد بخوانند. هفته نامه آلمانی اشپیگل در آخرین شماره خود از عبارت ایالات مبتلایان به جای ایالات متحده برای توصیف آمریکا استفاده کرد. اشپیگل تاکید کرده که ویروس کرونا تمام حوزه‌های اقتصاد مالی آمریکا را بلعیده است. اخیرا نیز این هفته نامه با انتشار عکسی از مجسمه به اصطلاح آزادی با ماسک اکسیژن به وضعیت درمان و مبارزه با ویروس کرونا در آمریکا تاخته بود؛ بنابراین در این شرایط ترامپ برای انحراف افکار عمومی از ناکارآمدی داخلی به تهدید ایران روی آورده است. البته این نخستین بار نیست که وی ایران را تهدید می‌کند و در یک سال گذشته بار‌ها وی با توییت‌های خود از احتمال حمله به ایران سخن گفته، اما هیچ گاه جرات و توان آن را نداشته است. در شرایط کنونی نیز وی سعی دارد تمرکز رسانه‌ای را از ناکارآمدی دولتش به مسئله ایران بکشاند.

۱.۲. هراس از پرتاب ماهواره بر ایران
دلیل دیگر ترامپ برای تهدید ایران به پرتاب موفق ماهواره بر نظامی ایران بر می‌گردد. ماهواره نور به‌عنوان نخستین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران صبح چهارشنبه ۳ اردیبهشت ماه از ماهواره‌بر ۳ مرحله‌ای قاصد از کویر مرکزی ایران توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با موفقیت پرتاب شد و در مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین قرار گرفت. خبرگزاری آسوشیتدپرس نخستین رسانه‌ای بود که این خبر را گزارش داد و نوشت، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با این «پرتاب غافلگیرانه» از آنچه کارشناسان آن را برنامه فضایی محرمانه می‌دانند رونمایی کرده است. این خبرگزاری آمریکایی نوشت وزارت خارجه و وزارت دفاع آمریکا فوراً به درخواست‌های این رسانه برای اظهارنظر پاسخ نداده‌اند، اما پرتاب چنین ماهواره‌ای موجب ایجاد نگرانی میان کارشناسانی می‌شود که می‌پرسند آیا این فناوری می‌تواند به ایران برای ساخت موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای کمک کند یا خیر. در واقع رونمایی ایران از موفقیت جدید نظامی خود باعث شده تا ترامپ به شدت عصبانی شده و به نوعی به هذیان گویی بیفتد و همانند یک سال گذشته توییتی بیهوده منتشر کند.

۲. چرا تهدید جنگی ترامپ را باید لاف جدید وی دانست؟
بررسی چند نمونه از شکست‌های آمریکا در برابر ایران نشان دهنده این است که این بار نیز ترامپ صرفا با لفاظی علیه ایران به دنبال اهداف دیگری بوده است و نمی‌توان این تهدید وی را چندان جدی پنداشت. در ادامه چند نمونه از شکست‌های آمریکا در برابر ایران بررسی می‌شود و این مسئله خود نشان دهنده جدی نبودن لفاظی جدید ترامپ است.

۲.۱. حمله ایران به پایگاه عین الاسد
به دنبال ترور سردار سلیمانی توسط آمریکا، رهبر معظم انقلاب وعده انتقام سخت دادند. در جریان این انتقام سخت، ۱۳ موشک به سمت پایگاه‌های آمریکا در عراق شلیک شد که طبق اعلام سردار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده هوافضای سپاه پاسداران حتی یک تیر به سمت این موشک‌ها نیز شلیک نشد. این مسئله در حالی بود که ترامپ پیش از این عملیات تهدید کرده بود که در صورت حمله ایران، ۵۲ نقطه مهم و فرهنگی ایران هدف قرار خواهد گرفت. به دنبال این حمله نظامیان زیادی مجروح شدند و آمریکا هیچ گاه شمار واقعی کشته‌ها و زخمی‌های این حمله را اعلام نکرد. در جریان این حمله، پایگاه عین الاسد به عنوان بزرگترین پایگاه آمریکا در عراق هدف حملات موشکی ایران قرار گرفت. رسانه‌ها منتظر بودند تا ترامپ همان طور که وعده داده بود دستور حمله به ایران را صادر کند. پس از عملیات موشکی ایران به پایگاه عین الاسد رسانه‌های آمریکایی در بهت فرو رفتند. همه نگاه‌ها به کاخ سفید بود.

طرفداران و امیدواران به ترامپ منتظر بودند تا وی سرانجام آغاز حمله نظامی به ایران را اعلام کند. اما وی تنها به یک توییت بسنده کرد: «از ایران موشک‌هایی به دو پایگاه نظامی واقع در عراق شلیک شده است. ارزیابی تلفات و خسارات الان در جریان است. تا الان همه چیز خوب بوده! ما قدرتمندترین و مجهزترین ارتش کل جهان را داریم!.» در نهایت ترامپ در ۹ دقیقه سخنرانی ۵۸ بار تپق زد! لکنت و اضطراب ترامپ هنگام سخنرانی پس از حمله موشکی ایران به پایگاه عین الاسد مایه طنز و کنایه کاربران آمریکایی شد و هشتگ "slurring" به معنای بریده بریده حرف‌زدن در میان کاربران آمریکایی ترند شد.

ترامپ با صدایی لرزان اعلام کرد که به دنبال واکنش نظامی نخواهد بود. تغییر لحن و رویکرد دونالد ترامپ در سخنان وی به طور کامل مشهود بود. روزنامه گاردین نوشت، سخنرانی ترامپ بسیار ملایم‌تر از آن چیزی بود که برحسب تجربه از او انتظار می‌رفت. در واقع ترامپ که چند روز پیش از حمله ایران به پایگاه عین الاسد، تهدید به بمباران ۵۲ سایت در ایران از جمله اماکن فرهنگی کرده بود، مدعی شد: «در پایان خطاب به مردم ایران و سران ایران می‌گویم که ما می‌خواهیم که شما آینده خوبی داشته باشید. ما دوست داریم با همه کشور‌هایی که خواستار صلح هستند، همکاری کنیم.» در واقع سخنرانی ترامپ از منظر حامیان جنگ طلب وی بسیار ناامیدکننده و منفعلانه بود. کارشناسان نظامی این سخنرانی لرزان را به دلیل قدرت موشکی ایران دانستند چرا که بسیاری از کارشناسان اعلام کرده بودند که ایران به یک ابرقدرت موشکی تبدیل شده و آمریکا به خوبی به این نکته واقف است. به همین دلیل ترامپ از واکنش به عملیات ایران خودداری کرد تا جان نظامیان آمریکایی را نجات دهد.

۲.۲. ساقط کردن پهپاد گلوبال هاوک
در نخستین ساعات بامداد پنجشنبه ۳۰ خرداد یک فروند پهپاد جاسوسی آمریکایی موسوم به گلوبال هاوک که بسیار غول پیکر و گران قیمت بود در حال تعرض به حریم هوایی کشورمان توسط پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سرنگون شد. در ابتدا مقام‌های آمریکا تلاش در انکار ضمنی ماجرا داشتند و اعلام شد که هیچ هواپیمای آمریکایی در زمان مورد اشاره فعالیتی در حریم هوایی ایران نداشته است. اما با گذشت ساعاتی سرانجام مقام‌های آمریکایی هدف قرار گرفتن پهپاد خود را به صورت رسمی تایید کردند. منابع دولتی در گفتگو با رسانه‌ها اعلام کردند که پهپاد این کشور با موشک زمین به هوای ایران سرنگون شده است.

پس از مدتی در بیانیه‌ای رسمی ارتش آمریکا همزمان با تایید هدف قرار گرفتن پهپاد این کشور ادعا شد که پهپاد مورد اشاره در حال پرواز بر فراز آب‌های بین‌المللی بوده و وارد حریم ایران نشده است. در مقابل ترامپ در توییتر بار دیگر فعال شد و در اولین واکنش توییتری خود به ماجرا نوشت: «ایران اشتباه بسیار بزرگی مرتکب شد.» خیلی‌ها این توییت را به معنای احتمال واکنش سریع آمریکا قلمداد کردند. اما مدت کوتاهی پس از این توییت ترامپ در جریان دیدار با نخست وزیر کانادا ناگهان موضع‌گیری خود را تغییر داد. او در این نشست گفت: «این حادثه می‌تواند محصول یک اشتباه فردی بوده باشد.» او که هم چنان بر اینکه ایران اشتباه کرده تاکید می‌کرد، گفت: «آن‌ها مرتکب یک اشتباه شدند، فکر می‌کنم یک ژنرال یا یک نفر بوده است که مرتکب اشتباه شده است. خوشبختانه آن هواپیما غیرمسلح بود و سرنشینی نداشت. آن پهپاد به روشنی بر فراز آب‌های بین‌المللی بود.» علاوه بر این پس از برگزاری نشست کاخ سفید، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، اعلام کرد، در نظر داشته تا در پاسخ به ساقط شدن پهپاد آمریکایی توسط ایران، به سه هدف در ایران حمله کند، اما به واسطه برآوردی که از کشته شدگان احتمالی به او ارائه شد، تصمیم گرفت این کار را انجام ندهد! ترامپ در توییتر خود نوشت: «آماده بودیم تا با زدن سه هدف تلافی کنیم، وقتی پرسیدم چند نفر کشته می‌شوند، یک ژنرال گفت ۱۵۰ نفر قربان، ١٠ دقیقه قبل از حمله متوقفش کردم.».

اما بسیاری از روزنامه‌ها و کارشناسان این اظهارات ترامپ را تنها یک بلوف می‌دانند که با هدف ارعاب صورت گرفته است. روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست در یادداشتی به قلم «آرون بلیک»، در خصوص ترامپ اینکه تنها ۱۰ دقیقه پیش از آغاز اقدام نظامی علیه ایران آن را به‌خاطر احتمال کشته شدن ۱۵۰ نفر لغو کرده، تشکیک کرده است. بلیک در توضیحات خود در خصوص این ادعا نوشته است: «رئیس‌جمهور تنها ده دقیقه قبل از حمله در خصوص ارزیابی کشته شدن افراد سوال کرده است؟ آیا این مساله را زودتر نپرسیده بود یا زودتر به او گفته نشده بود؟ این سوالی بسیار اساسی به نظر می‌رسد که شما باید قبل از آماده شدن برای یک حمله پیچیده بپرسید.» واشنگتن‌پست تصریح کرده که توضیحات ترامپ این ایده را تقویت می‌کند که او تمایلی برای اقدام نظامی علیه تهران ندارد.

۲.۳. گرونان گیری ملوانان آمریکایی
در ساعت ۱۶ تاریخ سه شنبه ۲۲ دی ۱۳۹۴ (۱۳ ژانویه ۲۰۱۶) دو فروند قایق جنگی آمریکایی حامل ۱۰ کماندو آمریکایی توسط نیرو‌های تیپ ۲۱۴ تکاوران دریایی سپاه پاسداران در محدوده آب‌های سرزمینی ایران در دریای سرزمینی جزیره فارسی خلیج فارس به دلیل ورود غیرقانونی به آب‌های سرزمینی ایران توقیف شد. ۱۰ ملوان نیروی دریایی آمریکا توسط سپاه پاسداران در جزیره فارسی که محل یکی از پایگاه‌های سپاه است، بازداشت شدند. نشریه واشنگتن پست تاکید کرد که ایران با دستگیری ملوانان آمریکایی دولت اوباما را تحقیر کرد. در واقع این مسئله اوج تقابل دریایی ایران و آمریکا در خلیج فارس بود و دولت آمریکا به هیچ عنوان توان پاسخگویی به ایران را نداشت.

۲.۴. شکست آمریکا در برابر محورمقاومت
علاوه بر شکست‌های متوالی آمریکا در برابر ایران به صورت مستقیم، این کشور در جنگ علیه متحدان ایران نیز شکست خورده است. در عراق پروژه آمریکا برای به آشوب کشاندن این کشور با شکست مواجه شد. لبنان نیز هدف پروژه آشوب بود که در نهایت با درایت حزب الله این مسئله تا حدودی مدیریت شد. در سوریه تلاش زیادی از سوی آمریکا در ۸ سال گذشته صورت گرفته تا بشار اسد و نظام حاکم بر سوریه ساقط شود. اما در نهایت این محور مقاومت بود که توانست با شکست تروریست‌های مورد حمایت آمریکا بار دیگر شکست سختی را بر آمریکا تحمیل کند. اما اوج شکست‌های آمریکا در یمن است. عربستان با چراغ سبز و حمایت‌های همه جانبه آمریکا به یمن حمله کرده و در ۵ سال گذشته شکست‌های متعددی را متحمل شده است. در واقع یک گروه به نام انصارالله موفق شده تا عربستان، امارات و آمریکا را شکست دهد. تمام این مسائل به معنای تضعیف قدرت تعیین کنندگی آمریکا به شمار می‌رود. علاوه بر این ترامپ بار‌ها از جنگ‌های آمریکا در خاورمیانه انتقاد کرده و آن‌ها را بیهوده دانسته است.

نتیجه
لاف جنگی ترامپ را نباید چندان جدی گرفت. وی در یک سال گذشته بار‌ها ایران را تهدید کرده و بلافاصله عقب نشینی کرده است. در شرایط کنونی ایران موفق شده نخستین ماهواره نظامی را به فضا پرتاب کند و همین مسئله باعث خشم آمریکا شده و ترامپ را به هذیان گویی واداشته است. از سوی دیگر ترامپ سعی دارد نگاه افکار عمومی را از ناکارآمدی دولت آمریکا در زمینه مبارزه با کرونا منحرف کند. به همین دلیل نباید لاف جنگی ترامپ را جدی دانست. همچنین شکست‌های پی در پی آمریکا در برابر ایران نشان دهنده این است که آمریکا به دنبال رویارویی نظامی با ایران نیست چرا که تجربه پایگاه عین الاسد به درسی تاریخی برای واشنگتن تبدیل شده است.

نویسنده: یوسف نوری

انتهای پیام/