محمدرضا سلمانی عبیات پژوهشگر تاریخ اسلام، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، ۲۸ شعبان را روز بزرگداشت شیخ بهایی عنوان کرد و گفت: شخصیت شیخ بهایی در پیشرفت دوره صفویه نشانگر آن است که او از جایگاهی والا مهم و ارزشمند در بین علمای شیعه بهره‌مند بود.
او با بیان اینکه شیخ بهاءالدین عاملى اسطوره‌ای تکرار نشدنی در تاریخ علم محسوب می‌شود، اظهار داشت: بررسی شیوه زندگی و منش اخلاقی و هنر علمی آن هم آن عالم بزرگوار نشان می‌دهد که ایشان دایرة المعارفی از علوم نقلی و عقلی و اسلامی بوده اند.
سلمانی عبیات با بیان اینکه محمد بن عزّالدین حسین متخلص به بهائی و معروف به شیخ بهائی فقیه و دانشمند ذوالفنون قرن دهم و یازدهم است، ادامه داد: خاستگاه او جَبَع یا جباع، از روستا‌های جبل عامل بوده و نسبت «جبعی» در حواشی بعضی از تألیفات شیخ بهائی و جدش، شمس الدّین محمدبن علی، ذکر شده است.
این پژوهشگر تاریخ اسلام بیان کرد: بنابر گفته که نسب شناسان، نسبِ او به حارث هَمْدانی (متوفی ۶۵) از اصحاب حضرت علی علیه السّلام می‌رسد.
او با بیان اینکه شیخ بهایی عالمی متبحر فقیهی دانشمند شاعری توانا و شخصیتی شایسته و ماهر در علوم فنی و مهندسی بود، ذعان داشت: تخلّص شعری او بهائی، برگرفته از لقبش بوده و اشعار او شعر‌های مذهبی، دینی، اخلاقی و شایسته توجه بود.
محمدرضا عبیات با عنوان بهائی پس از مرگ پدرش در ۹۸۴، در بحرین، به امر شاه طهماسب به هرات رفت و به جای او به شیخ الاسلامی هرات منصوب شد و افزود: این اولین منصب رسمی شیخ بهایی بود در حالی که والاترین مقام او شیخ الاسلامی درباره صفویه و به امر شاه عباس صورت پذیرفت.
این پژوهشگر تاریخ گفت: شیخ بهائی علی رغم آمد و شد در دربار، از معاشرت با تودة عوام، حتی دراویش و معرکه گیر‌های اصفهان، رویگردان نبود و به تعبیر خودش «میل قلندری» داشت.
او بیان کرد: او بسیار بخشنده بود و سرایی بزرگ داشت که پناهگاه یتیمان و محرومان و مکانی برای نگهداری و تربیت اطفال بی سرپرست بود.
سلمانی عبیات گفت: شهرت علمی و موقعیت اجتماعی بهائی شاگردان بسیاری را در محضرش گردآورد علامه امینی، کامل‌ترین گزارش از اسامی شاگردان شیخ و راویان او را گردآوری کرده است. او از ۹۷ نفر با ذکر منبع و ترتیب الفبایی نام می‌برد که مشهورترین آن‌ها محمدتقی مجلسی، محمد محسن فیض کاشانی، صدرالمتألهین شیرازی هستند.
این نویسنده تاریخی، بهائی در زمینه معماری نیز بسیار متبحر بود، ادامه داد: ساخت و طراحی مساجد و مناطق و میدان‌های متعدد همچون نقش جهان و نظارت در جهت ساخت و توسعه حرم رضوی از جمله اقدامات مهم عمرانی او بود.
سلمانی عبیات اظهار داشت: شیخ بهایی در سال ۱۰۳۱ و در سن ۷۴ سالگی درگذشت و در حرم مطهر رضوی در جوار ثامن الحجج مدفون گردید.
انتهای پیام/گ