دانستنی‌هایی درباره انواع مختلف عوامل بیماری‌زا

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، پاتوژن‌ها به روش‌های مختلفی از جمله هوا، رابطه جنسی، خون و دیگر مایعات بدن یا مدفوع منتقل می‌شوند.

انواع پاتوژن‌ها

به طور معمول پاتوژن‌ها در یکی از چهار دسته ویروس، باکتری، قارچ و انگل قرار می‌گیرند. باید به این نکته اشاره داشت که تمام ویروس ها، باکتری ها، قارچ‌ها و انگل‌ها موجب بیماری نمی‌شوند.

ویروس ها: این عوامل عفونی میکروسکوپی نیازمند یک میزبان زنده برای تکثیر و رشد هستند. پاتوژن‌های ویروسی این هدف را با ورود به بدن انسان و حمله به یک سلول، مکانی که تکثیر ویروسی رخ می‌دهد و سپس به سلول‌های دیگر گسترش می‌یابد، محقق می‌کنند. ویروس‌ها فاقد غشا سلولی و متابولیسم هستند. نمونه‌های ویروس از بیماری‌های خفیف، مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزای معده تا موارد شدید، مانند ویروس نقص سیستم ایمنی انسان (HIV) و هپاتیت C را شامل می‌شوند.

باکتری ها: بسیاری از باکتری‌ها موجب بیماری نمی‌شوند و از این رو، پاتوژن محسوب نمی‌شود، اما برخی دیگر در این دسته قرار می‌گیرند. این ارگانیسم‌های میکروسکوپی معمولا در اشکال میله ای، مارپیچی یا کروی دیده می‌شوند. باکتری‌ها معمولا از نظر اندازه بزرگ‌تر از ویروس‌ها هستند. آن‌ها دارای هسته هستند، اما بر خلاف یک سلول یوکاریوتی، غشا سلولی اطراف آن را فرا نگرفته است. از نمونه‌های عفونت‌های باکتریایی می‌توان به گلودرد استرپتوکوکی، عفونت‌های دستگاه ادراری و بیشتر ذات الریه‌ها اشاره کرد.

برخی عفونت‌های ویروسی، مانند آنفلوآنزا و HIV می‌توانند موجب مشکلات ایمنی شده و ممکن است فرد را هرچه بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های باکتریایی سازند.

قارچ ها: مخمر و کپک از انواع قارچ‌هایی هستند که می‌توانند موجب بیماری در انسان شوند. قارچ‌ها یوکاریوت هستند، به این معنی که سلول‌های آن‌ها حاوی هسته همراه با ترکیبات دیگر است که درون غشا‌هایی محصور شده اند. قارچ‌هایی که موجب بیماری می‌شوند، یوکاریوتی هستند، اما اغلب دارای دیواره‌های سلولی ساخته شده از کیتین هستند. عفونت‌های قارچی می‌توانند از موارد خفیف مانند پای ورزشکار و عفونت ناخن تا موارد شدید مانند هیستوپلاسموزیس، آسپرژیلوز، موکورمایکوز را شامل شوند. عفونت‌های قارچی که زندگی فرد را در معرض خطر قرار می‌دهند احتمال بیشتری دارد در بیمارانی با سیستم ایمنی ضعیف، به عنوان مثال، در نتیجه سرطان، پیوند عضو، یا بیماری‌های شدید دیگر، رخ داده و ممکن است برای درمان به دریافت دارو‌های ضد قارچ مانند آمفوتریسین نیاز داشته باشند.

انگل ها: همانند انواع دیگر پاتوژن ها، این ارگانیسم‌ها به یک میزبان نیاز دارند و انرژی (غذا) مورد نیاز خود را از آن دریافت می‌کنند که اغلب طی این فرآیند موجب بیماری می‌شوند. انگل‌ها گروهی از ارگانیزم‌ها هستند که شامل پروتوزوا (تک سلولی) و چندسلولی (هلمینت ها، اکتوپارازیت ها) می‌شوند. از انگل‌های بیماری‌زا در انسان می‌توان به کرم نواری که موجب انسداد گوارشی، کم خونی یا اختلال در سیستم عصبی و مغز می‌شود، پلاسمودیوم که موجب مالاریا می‌شود، و اکتوپارازیت ها، مانند جرب و شپش، که روی پوست زندگی می‌کنند، اشاره کرد. برخلاف پاتوژن‌های دیگر، بسیاری از اکتوپارازیت‌ها با چشم غیر مسلح نیز قابل مشاهده هستند.

دفاع در برابر پاتوژن‌ها

پزشکی مدرن روش‌های بسیاری برای مقابله با پاتوژن‌ها را ارائه می‌کند که از آن جمله می‌توان به واکسن ها، آنتی بیوتیک ها، و قارچ کش‌ها اشاره کرد، اما بدن انسان نیز به مکانیزم‌های بسیاری برای دفاع در برابر پاتوژن‌ها و بیماری‌های ناشی از آن‌ها مجهز شده است. به عنوان مثال، سیستم ایمنی و انواع مختلفی از سلول‌ها مانند لکوسیت ها، نوتروفیل‌ها و پادتن‌ها که توسط بدن تولید می‌شوند، امکان مقابله با پاتوژن‌ها را فراهم می‌کنند.

افزون بر این، برخی از نشانه‌های بیماری مانند عطسه و سرفه، در واقع تلاش بدن برای دفع پاتوژن‌ها از خود است. همچنین، تب در شرایطی که به عنوان یک نشانه بیماری تصور می‌شود، در واقع یکی از روش‌های بدن برای افزایش دمای خود به سطحی غیر قابل تحمل برای برخی از پاتوژن‌ها است. این یک مکانیزم دفاعی واکنشی است که می‌تواند به نابودی پاتوژن‌ها و بازیابی سلامت بدن کمک کند.

منبع: عصر ایران

انتهای پیام/