به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد، همه ساله در فصل بهار و هنگام رویش گیاهان خوراکی و دارویی بهاره، مردم به ویژه روستاییان به دامن طبیعت رفته و برداشت این گیاهان را از دامان طبیعت و کوهپایه‌های منطقه به منظور تامین بخشی از نیاز‌های غذایی خانواده و منبعی برای کسب درآمد فصلی آغاز می‌کنند.
در این فصل مردم به سبب رنگ و طعم و بوی گیاهان خوراکی بهاری آن را جایگزین مواد پروتئینی می‌کنند و همزمان با زنده شدن دوباره طبیعت ذائقه خود را تغییر می‌دهند.
با تلاش زنان و مردان روستایی که خود یار دیرینه طبیعت هستند، هر روز بخشی از گیاهان خوراکی جمع آوری شده از دامان طبیعت و کوهپایه‌های منطقه برداشت و روانه بازار شهر می‌شود تا گوشه‌ای از بازار مهاباد با این گیاهان رونق بگیرد.
در مهاباد یکی از میادین این شهر به خرید و فروش این نوع گیاهان اختصاص یافته و خریداران و فروشندگان زیادی در این بازار هستند و گیاهانی که از مناطق روستایی آورده می‌شود ابتدا توسط این افراد خریداری و پس از جداسازی ضایعات و قسمت‌های اضافه با بسته بندی به مصرف کنندگان فروخته می‌شود.
کاک علی یکی از فروشندگان گیاهان بهاری در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد،گفت: این روز‌ها فروش این گیاهان خوراکی منبع درآمد خوبی برایمان شده است به طوری که برداشت این گیاهان به عنوان راهی برای امرار معاش خود و خانواده ما تبدیل شده است.
آناهید کارشناس تغذیه و رژیم درمانی شهرستان مهاباد در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد،گفت: گیاهان بهاری به سبب اینکه دارای کالری کم هستند برای افرادی که دارای اضافه وزن یا بیماری‌های کبدی و قند خون باشند، بسیار مفید است.
او افزود: کنگر، شنگ، ترشک، اسفناج و سیر کوهی، گل آقا (گیلاخه)، کوزه له، نعناع، ریواس از گیاهان خوراکی و لذیذ و مورد پسند ذائقه مهابادی‌ها به شمار می‌رود که برای تهیه غذا استفاده می‌شود و باعث تنوع بخشی به سفره غذایی خانوار‌ها می‌شود.
آناهید با اشاره به اینکه این گیاهان علاوه برطعم و مزه بسیار خوب،در ارتقای سلامتی خانواده‌ها هم مؤثر است، افزود: گیاهان بهاری را در این فصل مصرف کرده و از فریز کردن و مصرف آن در فصل‌های دیگر به دلیل از بین رفتن خواص خودداری کنید.
او به خواص برخی از گیاهان اشاره کرد و ادامه داد: ریواس به عنوان منبعی از ویتامین ک ۱ سرشار از مواد مغذی ضروری است و جگر یا همان کبد انسان را از گرمای زیاد مصون می‌دارد، ریواس مانند سایر میوه‌ها و سبزیجات سرشار از فیبر است و از این لحاظ با پرتقال، سیب و کرفس قابل مقایسه است.
گل آقا یا گیلاخه گیاهی با خاصیت ضد عفونی کننده روده‌ها بوده و برای معالجه روماتیسم و بیماری‌های کبدی مفید است و ضماد آن برای نرم کردن ورم‌ها بسیار مفید است و همچنین ترشح ادرار را زیاد می‌کند.
کنگر ضدعفونی کننده، اشتهاآور، تب بر و هضم کننده غذاست و مصرف آن باعث تقویت دستگاه گوارش می‌شود، برگ آن قلب را نیز تقویت می‌کند؛ کنگر در درمان یرقان، نارسایی کبد و کم خونی مؤثر بوده و از کبد در برابر سموم شیمیایی محافظت می‌کند.
با وجود اینکه هر سال بر اثر چیدن و برداشت بی رویه و خارج از فصل این نوع گیاهان زیان‌های جبران ناپذیری به طبیعت وارد می‌شود، اما به دلیل خواص درمانی و فواید آن بر تعداد مصرف کنندگان آن هرساله افزوده می‌شود.
هرچند در دهه های اخیر این گیاهان در فصل بهار بازار را پر رونق کرده است اما برداشت آن‌ها مهارت ویژه‌ای را می‌طلبد و کار چندان ساده ای نیست. حفظ و نگهداری ذخایر گیاهی برعهده مردم است به ویژه کسانی که برای جمع آوری این سبزی های معطر کوهی به کوه و دشت می‌روند.
پاتو رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان مهاباد در گفت و گو با گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد،گفت: شهرستان مهاباد رویشگاه ۲۱ نوع گیاه خوراکی بهاری است که رعایت اصول مناسب برای تداوم رویش گیاهان نقش مهمی در حفظ و نگهداری این ذخایر دارد.
پاتو افزود: هرچند آمار دقیقی از میزان برداشت گیاهان خوراکی در این شهرستان وجود ندارد، اما هرساله به هنگام فصل بهار هزاران کیلوگرم از انواع گیاهان خوراکی به بازار‌های محلی و استان‌های همجوار عرضه و ارسال می‌شود.
رضایی رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی گفت: آذربایجان غربی رویشگاه ۵۲۰ گونه از گیاهان دارویی است که ۷۰ تا ۱۰۰ گونه از این تعداد گیاهان خوراکی است.
او افزود: از مجموع هشت هزار گونه گیاهی کشور، آذربایجان غربی بیش از یک هزار و ۴۰۰ گونه را در خود جای داده است.
کاک احمد یکی از بومی های منطقه که برای چیدن گیاهان به کوه رفته است در گفت و گو با گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد،گفت: من هرساله در موقع برداشت گیاهان بهاری به همراه دوستانم به کوهستان می روم و برداشت این گیاهان را انجام می دهیم؛ این کار علاوه بر لذت بخش بودن و تغییر در روحیه باعث آشنایی بیشتر با این گیاهان می‌شود. اما امسال برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا به تنهایی چیدن گیاهان را انجام می‌دهم.
او افزود:لازم است برای چیدن این نوع گیاهان از ابزار مناسب استفاده کرد تا از تخریب و آسیب به سایر گونه‌های گیاهی که در کنار این گیاهان خوراکی رشد کرده اند، جلوگیری شود.
کاک حامد یکی دیگر از روستاییان که برای چیدن پونه به کوه رفته بود در گفت و گو با گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد،می‌گوید: نحوه برداشت این گیاهان را از مادر و پدرانمان یاد گرفتیم و آن‌ها را برای مصرف خانگی می‌چینیم.
در بسیاری از مواقع عملیات برداشت گیاهان به صورت گروهی انجام می‌شود و با توجه به اینکه گیاهان خوراکی بیشتر به صورت خام و تازه خوری مصرف می شود، با شیوع ویروس کرونا و سرایت این بیماری در بین مردم، امکان انتشار آلودگی در تمام مراحل بهره برداری تا مصرف گیاهان خوراکی دور از انتظار نخواهد بود.
در شرایط فعلی توصیه می‌شود در اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی و کمک به جلوگیری از گسترش کرونا ویروس در بین بهره‌برداران و جوامع محلی که بزرگترین سرمایه انسانی در حوزه منابع طبیعی هستند به توصیه‌های کارشناسان بهداشت توجه جدی داشته باشیم و همه نکات بهداشتی را رعایت کنیم.
انتهای پیام/ ن
گزارش از مینا نادرحیته