به گزارش خبرنگار حوزه تئاتر گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، سال ۱۳۹۸ یکی از سال‌های پرچالش تئاتر بود. سالی که اتفاقات مختلفی در آن رقم خورد و هر کدام از آن اتفاق‌ها چهره تئاتر را غمگین‌تر کرد. تئاتر همواره با مشکلات مختلفی رو به رو بوده که هر کدام از این مشکلات به بی توجهی مسئولان به این عرصه هنری برمی‌گردد، اما تئاتر در سال ۹۸ مشکلاتی را به خود دید که شاید انتظار آن را نداشت.
هر ساله در تئاتر با مسائل مختلفی رو به رو می‌شویم که در این گزارش نگاهی مختصر به آن‌ها می‌اندازیم تا بتوانیم تئاتر کشور را در یک سال بررسی کنیم.
توقیف نمایش ها
توقیف نمایش‌ها در تئاتر حرف تازه‌ای نیست، نمایش‌های بسیاری در طول سال روی صحنه می‌روند که هر کدام ارزش‌های خود را دنبال می‌کنند، حال برخی از این ارزش‌ها با فرهنگ ایرانی تطبیق ندارد و با بی توجهی مخاطبان و حتی اعتراض آن‌ها مواجه می‌شود. اما تئاتر در سال ۹۸ با تعداد نمایش‌های توقیفی کمتری مواجه شد که این موضوع به دقت بیشتر شورای ارزیابی و نظارت بر تئاتر در انتخاب آثار نمایشی بازمی گردد.
نمایش «عروس مردگان» به کارگردانی امیدرضا سپهری پس از ۶ شب اجرا توقیف شد که مدیرکل هنرهای نمایشی دلیل آن را رعایت نکردن برخی تذکر‌ها پس از بازبینی حین اجرا خبر داد اما این نمایش با اصلاحات صورت گرفته اجرای خود را از سر گرفت.
نمایش «عاشقانه های خیابان» به کارگردانی شهرام گیل آبادی مدیرعامل خانه تئاتر نیز از نمایش های توقیفی امسال بود که دلیل توقیف را محتوای ضداخلاقی بیان کردند.
نمایش «مولن‌روژ» حسین پارسایی نیز توقیف شد, نمایشی که به گفته برخی حاوی مسائل غیراخلاقی بوده است و گروه در بیانیه‌ای آن را به برنامه‌ریزی‌ها و اکران فیلم «قسم» ربط می‌دهد. در حالی که مدیر شورای نظارت از توقیف نمایش گفته بود.
نمایش «امشب اینجا» به کارگردانی مژگان خالقی هم به دلیل رعایت نکردن موازین اخلاقی به لیست نمایش‌های توقیفی سال ۹۸ پیوست.
حضور سلبریتی ها
چند سالی است که تهیه کنندگان تئاتر برای فروش بیشتر از بازیگران چهره سینمایی برای کار‌های تئاتری استفاده می‌کنند البته ناگفته نماند که برخی از این بازیگران خاک خورده تئاتر هستند، اما برخی دیگر به واسطه شهرت خودشان در سینما وارد تئاتر شده اند. حال به حضور سلبریتی‌هایی که در سال ۹۸ روی صحنه تئاتر رفتند، می‌پردازیم.
مهدی پاکدل در نمایش «وقتی کبوتر‌ها ناپدید شدند» , آزاده صمدی در نمایش «رویای یک شب نیمه تابستان» و «بداهه» , امیر جدیدی، علی شادمان و الناز حبیبی در نمایش «شاه ماهی» , ارژنگ امیر فضلی در نمایش «نینوچکا» , هوتن شکیبا در نمایش «اسلو» و «قهوه قجری» , بهناز جعفری در نمایش «صدای آهسته برف» , مهراوه شریفی نیا و بهنوش طباطبایی در نمایش «مری پاپینز» , ستاره پسیانی و رضا کیانیان در نمایش «بداهه» ,سعید پورصمیمی در نمایش «آواز قو» , برزو ارجمند در نمایش «رگ» ,پژمان جمشیدی در نمایش «فرانکنشتاین» , مارال فرجاد در نمایش «دریاچه قو» , هدایت هاشمی و مه لقا باقری در نمایش «بوقلمون» , نوید محمدزاده در نمایش «بیگانه در خانه» و «قهوه قجری» ,لیلا بلوکات در نمایش «ماسک» ,میلاد کی مرام، نازنین بیاتی، شقایق دهقان، مهران احمدی، نیکی کریمی و امیر جعفری در نمایش «عروس مردگان», محسن تنابنده و احمد مهران فر در نمایش «مولن روژ»
تماشاخانه ها
در سال ۹۸ شاهد بازسازی تماشاخانه‌های سطح شهر بودیم. سالن اصلی تئاتر شهر با دانش دانشجویان و تحصیل کرده‌های دانشگاه شریف بازسازی شد که امکانات بسیاری با فناوری‌ها و دست آورد‌های ایرانی به این مجموعه اضافه شد.
از طرفی سالن هامون (باران سابق) نیز بعد از چند ماه بازسازی با مدیریت هادی حجازی‌فر کار خود را آغاز کرد.
ادغام هنرهای معاونت هنری
یکی از تصمیماتی که در سال ۱۳۹۸ میان مدیران معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گرفته و موج اعتراض‌های هنرمندان خصوصا هنرمندان تئاتر را به همراه داشت، خبر ادغام هنرهای نمایشی، هنرهای تجسمی و موسیقی بود. انتشار این خبر موج زیادی را به همراه داشت و بسیاری از هنرمندان را نگران کرد، زیرا هنرهای نمایشی از آن دست هنر‌هایی است که همواره مورد بی مهری مدیران قرار گرفته است حال اگر این سه هنر با هم تلفیق شوند، معلوم نیست که آینده آن‌ها خصوصا آینده تئاتر چه خواهد شد. این خبر در مرداد ماه منتشر شد، اما با گذشت هشت ماه از آن هنوز تصمیمی که برای آن گرفته شده، اعلام نشده است.
شفافیت مالی
شهرام کرمی مدیر مرکز هنرهای نمایشی که استعفا خود را این سمت اعلام کرده است، گفته بود که بدهی اداره کل هنرهای نمایشی حدود ۸ میلیارد تومان و او پیگیر مطالبات گروه‌های تئاتری است، اما همچنان گروه‌های نمایشی بسیاری طلب‌های خود را دریافت نکرده اند و همچنان منتظر این پیگیری‌ها هستند. با این وجود مرکز هنرهای نمایشی هنوز شفافیت مالی جشنواره بین المللی تئاتر فجر را اعلام نکرده که این موضوع سوال‌های بسیاری را ایجاد کرده است. این در حالی است که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید بسیاری بر شفاف سازی مالی دارد، اما به نظر می‌رسد مرکز هنرهای نمایشی به شفاف سازی‌های مالی بی توجه است. با این حال انتظار می رود پیش از پذیرش استفاء شهرام کرمی از سوی معاونت هنری بخشی از شفافیت های مالی خصوصا بحث جشنواره تئاتر فجر را روشن و آن را اعلام کند.
بخشنامه های تئاتر
در طول سال نمایش‌های فراوانی در تماشاخانه‌های مختلف اجرا می‌روند که هر کدام موضوعی را روایت می‌کنند، اما برخی از این نمایش‌ها با داشتن مجوز اجرا، موازین و قوانین را راعایت نکرده و با چند شب اجرا به لیست توقیفی‌ها می‌پیوندند. حال این سوال مطرح می‌شود که شواری ارزیابی و نظارت بر تئاتر این موارد را در حین بازبینی دیده و مجوز را صادر کرده یا اجرای این نمایش‌ها در سالن‌ها با اجرای روز بازبینی متفاوت است؟
در پی اخبار اعلام شده از توقیف نمایش‌ها، اعتراض هنرمندان و ... مرکز هنرهای نمایشی بخشنامه و دستورالعمل‌هایی مرتبط با صدور مجوز اجرا صادر کردنداما این بخشنامه با واکنش تندی از سوی تئاتری‌ها مواجه شد، بنابراین تصمیم به اصلاحات این بخشنامه گرفته شد البته با گذشت چند ماه هنوز جزییات بخشنامه جدید اعلام نشده است.
جشنواره بین المللی تئاتر فجر و استعفا یک مدیر
سی و هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر زیر سایه جشنواره فیلم فجر برگزار شد که البته این دوره از جشنواره تئاتر مورد هجمه انصراف‌های هنرمندان و گروه‌های تئاتر که همواره خود را حامی و عضوی از خانواده تئاتر می‌دانند، رو به رو شد. هنرمندانی که دم از تئاتر می‌زدند از مهم‌ترین جشنواره تئاتری سال انصراف دادند. در پی این انصراف‌ها نادر برهانی برند دو نامه خطاب به تئاتری‌ها نوشته و آن را به همدلی دعوت کرد، با این وجود این دوره از جشنواره با تعداد کمی از گروه‌های نمایشی کار خود را به پایان رساند.
بعد از ایام جشنواره تئاتر فجر تماشاخانه‌ها میزبان اجرای نمایش‌های جدیدی شدند. گروه‌های نمایشی بسیاری هم برای ماه آخر سال برنامه ریزی کرده بودند، اما این اجرا‌ها پایانی نداشت، زیرا با شیوع بیماری کرونا در کشور کلیه برنامه‌های فرهنگی و هنری تعطیل شدند. این بیماری گروه‌های نمایشی را غافل گیر و به برنامه‌های مالی آن‌ها ضرر بسیاری وارد کرد البته این موضوع فقط شامل گروه‌های نمایشی در حال اجرا نیست و برنامه‌های اجرا در فروردین و اردیبهشت را نیز تحت شعاع قرار می‌دهد.
تئاتری‌ها همواره خواستار حمایت از سوی مدیران و مسئولان هستند، اما گویی مدیران نیم نگاهی هم به این هنر ندارند. با وجود شیوع بیماری و تعطیلی تماشاخانه‌ها، هنرمندان خواستار حمایت بیشتر هستند تا بتوانند بحشی از ضرر‌های مالی خود را جبران کنند که البته باید دید برنامه مسئولان برای جبران خسارت‌های وارد شده چه خواهد بود.
با وجود مشکلات فراوانی که این روز‌ها برای تئاتر ایجاد شده، شهرام کرمی استعفا خود از مدیریت مرکز هنرهای نمایشی را اعلام کرده است. گفته می‌شود این استعفا به دلیل سختی‌های کار و محدودیت‌های موجود بوده، اما از شهرام کرمی به عنوان هنرمندی که سال‌ها در عرصه تئاتر فعالیت داشته انتظار می‌رفت تا در روز‌ها سخت تکیه گاه تئاتر باشد و تئاتری‌ها را تنها نگذارد.
انتهای پیام/