به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، ابریشم در کشور عمدتاً به عنوان ماده خام برای تولید فرش‌های دستباف، به ویژه فرش ابریشمی و نیز ماده اولیه برخی از صنایع نساجی به کار می‌رود.
از گذشته‌های دور پرورش کرم و تولید رشته‌های ابریشم یکی از مهم‌ترین منابع درآمد در بعضی از استان‌های کشور از جمله گیلان، گلستان، قزوین و چهارمحال و بختیاری بود که قدمت بسیاری در برخی استان‌ها دارد.
پرورش کرم ابریشم که به عنوان فعالیت نوغانداری از آن یاد می‌شود، از پیشینه چهار هزار و ۵۰۰ ساله در جهان برخوردار است، موضوعی که طبق آمار‌ها در حال حاضر جایگاه ایران را در رتبه هشتم قرار داده است.
آمار‌های جهانی نشان می‌دهد، تولید نخ ابریشم در چین معادل ۱۷۰ هزار تن و کشور هند ۲۸ هزار و ۵۲۳ تن، از کل تولید نخ ابریشم در جهان رتبه‌های اول و دوم دنیا را به خود اختصاص داده اند.
با این حال بعضی از مشکلات و کم توجهی به این صنعت بومی موجب شد تا طی سال‌ها این مهم کمتر مورد استقبال قرار بگیرد.
علی رغم توسعه کشاورزی در زمینه‌های مختلف در چهارمحال و بختیاری، نوغانداری از زمینه‌های مغفول مانده در این استان است که می‌تواند به افزایش اشتغالزایی و ثروت آفرینی این استان کمک کند.
اما گویی باز هم نوبت به شکوفایی نوغانداری رسیده و خبر‌ها حکایت از آن دارد که در راستای طرح پایلوت توسعه مشاغل خانگی، کلاس‌های آموزش این صنعت در جهاد دانشگاهی چهارمحال و بختیاری برگزار شده است.
موضوعی که در صورت تداوم آموزش ها، می‌تواند رونق دوباره را به این صنعت قدیمی و سنتی بازگرداند.
آب و هوای مرطوب و خنک در کنار وجود توتستان‌ها از جمله مزایایی به شمار می‌رود که می‌توان از آن‌ها برای تولید کرم و رشته‌های ابریشم استفاده کرد.
با رونق گرفتن مشاغل خانگی یکی از کار‌هایی که دوباره در حال شکوفا شدن است صنعت نوغانداری و پرورش کرم ابریشم است.
بهرام گلرنگ یکی از کارشناسان مرکز توسعه نوغانداری کشور در گفتوگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان در شهرکرد، اظهار داشت: چهارمحال و بختیاری ظرفیت‌های خوبی در توسعه نوغانداری دارد و با توجه به شرایط آب و هوایی مساعد، این استان می‌تواند بخشی از نیاز کشور به نخ ابریشم را تأمین کند.
او با اشاره به اینکه آب و هوای مرطوب و خنک بهترین شرایط برای پرورش پیله کرم ابریشم است افزود: چهارمحال و بختیاری دارای هوایی مطبوع در بهار است که زمینه‌ای مستعد برای نوغانداری در این استان است.
گلرنگ اضافه کرد: در این میان، هزینه کم مواد اولیه و خرید تضمینی از مهم‌ترین شاخصه‌ها و مزایایی به شمار می‌رود که نوغانداری می‌تواند برای گسترش کسب و کار‌های خانگی مناسب باشد.
او ادامه داد: مرکز توسعه نوغانداری هر ساله تخم کرم ابریشم را به استان‌های متقاضی سراسر کشور ارسال کرده و پیله ابریشم را از آن‌ها خریداری می‌کند.
گلرنگ با بیان اینکه دبیرخانه مشاغل خانگی جهاد دانشگاهی استان چهارمحال و بختیاری در ترویج کسب و کار‌های خانگی از جمله نوغانداری، نقش خوبی را ایفا می‌کند گفت: این دبیرخانه می‌تواند زمینه‌های ورود نوغانداری در سطح گسترده به چهارمحال و بختیاری را ایجاد کند.
سیروس رضایی رئیس جهاد دانشگاهی چهارمحال و بختیاری نیز با اشاره به استقبال خوب از راه اندازی و توسعه نوغانداری در این استان، نوغانداری را یکی از مشاغل خانگی با بازدهی بالا دانسته و گفت: جهاد دانشگاهی استان آمادگی آموزش نوغانداری، فروش تخم کرم ابریشم و هماهنگی برای فروش پیله ابریشم به علاقه‌مندان و متقاضیان در استان را دارد.
او در گفتوگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان در شهرکرد، اظهار داشت: به رغم توسعه کشاورزی در زمینه‌های مختلف در استان، نوغانداری از زمینه‌های مغفول مانده در چهارمحال و بختیاری است که می‌تواند به افزایش اشتغالزایی و ثروت آفرینی استان کمک کند.
محمدرضا قلعه امام قیسی مدیر اجرایی طرح نوغانداری در جهاد دانشگاهی چهارمحال و بختیاری با اشاره به قرارداد میان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و جهاد دانشگاهی در قالب طرح الگوی نوین توسعه مشاغل خانگی گفت: این نهاد به منظور اجرای فاز یک (شناسایی شغل‌های مزیت دار و معرفی آن به مردم استان) طرح نوغانداری (پرورش کرم ابریشم) را برای نخستین بار در استان به متقاضیان راه اندازی کسب و کار‌های خانگی معرفی کرده است.
تولید کننده کرم ابریشم در چهارمحال و بختیاری هم با اشاره به بازدید‌های کارشناسان مرکز توسعه نوغانداری کشور از ظرفیت‌های موجود در استان افزود: مساعد بودن استان برای طرح نوغانداری تأیید شد و این شغل به صورت آزمایشی در اتاق اداری محل کار (جهاد دانشگاهی) و پنج منزل مسکونی در سطح استان آغاز شده و پس از گذشت ۴۵ روز تلاش، اولین پیله‌های با کیفیت استان تولید شد.
قلعه ادامه داد: خوشبختانه این طرح با استقبال بی نظیر مردم به ویژه فارغ التحصیلان دانشگاهی روبرو شد، به طوری که در فاصله کمتر از بیست روز ۳۰۰ نفر در آموزش‌های تئوری و عملی این شغل خانگی شرکت کردند و همچنان تقاضا برای برگزاری این دوره به ویژه در شهرستان‌ها ادامه دارد.
این تولید کننده کرم ابریشم در استان اضافه کرد: با هدف اجرای آزمایشی و کسب تجربه عملی، ۳۰۰ هزار تخم نوغان بین شرکت کنندگانی که در کارگاه‌های آموزشی حضور داشتند توزیع شد و فرآیند پرورش لاروها، تحت نظارت و هدایت کارشناسان دبیرخانه طرح الگوی نوین توسعه مشاغل خانگی جهاد دانشگاهی در سطح استان در حال انجام است.
قلعه گفت: با توجه به استقبال مطلوب مردم، جدید و بکر بودن این شغل در استان، مساعد بودن شرایط آب و هوایی، آغاز به کار کارخانه در حال تأسیس تبدیل پیله به نخ ابریشم در استان، پیش بینی می‌شود این حرفه جدید اشتغال قابل توجهی را به صورت مستقیم و غیر مستقیم در استان ایجاد کند.
او حداقل فضای مورد نیاز برای راه اندازی، با حداقل هزینه و امکانات، زود بازده بودن، ارزش افزوده بالا، بازار فروش تضمینی و ریسک پایین را از جمله مزیت‌های منحصر به فرد راه اندازی این شغل خانگی می‌داند و افزود: لازمه توسعه و فراگیر شدن این شغل، کمک به ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز از سوی دستگاه‌های اجرایی مرتبط است که در حال حاضر تنها زیرساخت مورد نیاز، برنامه ریزی و کمک در ایجاد توتستان در حد وسیع است.
قلعه ادامه داد: به طور مثال یک بسته تخم نوغان که حاوی حدود ۲۵ هزار تخم بوده و حداکثر قیمت تمام شده آن حدود ۱۰ دلار است، تحت حمایت و پشتیبانی مرکز توسعه نوغانداری کشور به صورت یارانه‌ای توزیع می‌شود، نیازمند حدود ۲۴ متر مربع فضای مسقف بوده که پس از طی شدن ۴۵ تا ۵۰ روز فرآیند پرورش، حدود ۳۵ کیلو پیله تَر تولید می‌کند که با قیمت امروز حداقل دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ارزش افزوده آن خواهد بود.
مدیر اجرایی طرح با بیان اینکه سازمان جهاد کشاورزی و اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان، حمایت خود را از طرح نوغانداری و متقاضیان آن اعلام و اضافه کرد: جهاد دانشگاهی به عنوان عامل توسعه طرح نوغانداری در استان، آماده ارائه خدمات آموزشی و مشاوره شغلی در این زمینه به علاقمندان خواهد بود.
حسن رحمانی مدیر طیور و پرورش کرم ابریشم و زنبور عسل چهارمحال و بختیاری در گفتوگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان در شهرکرد، اظهار داشت: برای نخستین بار چهار هزار اصله نهال توت در راستای توسعه نوغانداری در استان توزیع شد.
او افزود: کرم ابریشم در زمان‌هایی از تاریخ، یکی از درآمد‌های سبد خانوار برخی کشاورزان شهرستان طارم بود، ولی به مرور زمان و به دلایل متعددی رغبت کشاورزان برای پرورش کرم ابریشم کاسته شد.
رحمانی اضافه کرد: نوغانداری یا پرورش کرم ابریشم و تولید فرآورده‌های ابریشمی از جمله فعالیت‌های جانبی است که در کنار فعالیت‌های اصلی کشاورزان می‌تواند طی یک دوره کوتاه مدت (حدود ۴۰ روز) ضمن ایجاد انگیزه اقتصادی و به کارگیری بخشی از نیروی کار روستاها، درآمد مناسبی را برای روستانشینان این شهرستان فراهم کند.
او سرمایه گذاری اندک، کوتاه بودن دوره پرورش و حضور همه افراد خانواده از کودکان تا میانسالان، را از جمله مزایای نوغانداری بیان کرد و ادامه داد: تأمین زیرساخت‌ها و مجوز پرداخت اعتبار برای تجهیز کارگاه، توزیع نهال اصلاح شده توت به مقدار کافی به طور کاملاً رایگان در اسفند ماه هر سال، توزیع لارو و تخم کرم ابریشم، ارائه مشاوره مقدماتی و تکمیلی، از جمله کار‌های در دست اقدام سازمان جهاد کشاورزی در راستای توسعه نوغانداری است.
در پایان اینکه نوغانداری با قدمت و سابقه بالایی که در دیگر مناطق کشورمان دارد، می‌تواند به عنوان بهترین شغل جانبی در دیگر مناطق و شهرستان‌های دیگر نیز به ویژه در روستاها با برگزاری کلاس‌های ترویجی و آموزشی و حمایت‌های لازم در راستای توانمندسازی اقتصادی هر خانواده اشاعه و ترویج داده شود.
نجات صنعت نوغانداری و ابریشم کشور در گرو ایجاد مشوق‌های مؤثر برای جلب نظر کشاورزان، تلفیق دستاورد‌های نوین علمی و اجرای پژوهش‌های کاربردی در این حوزه است.
صنعت نوغانداری و ابریشم با توجه به ظرفیت و قابلیت بسیار بالا در زمینه ایجاد درآمد و اشتغال برای خانوار‌ها به ویژه خانوار‌های روستایی باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد و مسئولان باید برای حفظ نسل جوان در روستاها و جلوگیری از مهاجرت آن‌ها و همچنین توسعه روستاها در راستای رونق دوباره این صنعت تلاشی مضاعف کرده و بسته‌های حمایتی خود را ارتقا دهند.
انتهای پیام/ف