فاطمه زهرا (س)؛ تجسم لطیف‌ترین مادرانه‌های تاریخ

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، واژه مادر، مترادف عشق است؛ مهری بی‌انتها که دل‌ها را به بند می‌کشد و اسیر می‌کند. واژه‌ای به غایت زیبا که در سراسر عالم، در میان هر نژاد و قومی، معنای واحدی دارد و یادش، قطرات اشک را بر گونه‌ها جاری می‌کند. عشق مادر، مثالی بی‌بدیل از مهرورزی بی‌توقع است؛ مادر کلمه جاودانی است که نورش، دل‌های تاریک را روشنی می‌بخشد، قلب‌های زنگار گرفته را جلا می‌دهد و طنین دلنواز آوایش، گوش را می‌نوازد و وجود را زنده می‌کند.

توصیف مادر و مهر او، در ردیف دشوارترین کار‌های عالم است؛ چگونه می‌توان از مهری سخن گفت که تعریف و بیانش، با واژه‌ها امکان ندارد؛ زبان الکن است در برابر این همه شکوه و زیبایی. حال اگر قرار باشد از بهترین مادر همه دوران‌ها بگوییم، کارمان به مراتب سخت‌تر خواهد شد. فاطمه (س)، سرور بانوان جهان و بلکه همه آدمیان، بهترین مادری است که پروردگار به نوع بشر ارزانی داشته و فرزندان او، بهترین فرزندانی هستند که این کره خاکی به خود دیده است. به راستی که نام گذاری روز ولادت ریحانه‌النبی (س) به نام روز مادر، انتخابی درخور و شایسته ستایش است. در ادامه این نوشتار، برآنم تا شما خوانندگان گرامی را از جاده تاریخ بگذرانم، به عصر حیات ظاهری فاطمه زهرا (س) ببرم و جلوه‌هایی از مهر مادری بهترین مادر تاریخ را به شما خوبان هدیه کنم.

لالایی‌هایی که درس می‌دهند
زندگانی فاطمه زهرا (س) در منزل امیرمؤمنان (ع)، به لحاظ اقتصادی و معیشتی، درگیر محدودیت‌های بسیار بود؛ اما او در ذهن فرزندانش، چنان جایگاه معنویت و محبت را ترسیم می‌فرمود که آن ها، هرگز بار محدودیت و محرومیت‌های اقتصادی را بر دوششان احساس نمی‌کردند. این آموزه‌های مهرآمیز، با لالایی‌های پر مهر و مادرانه آغاز می‌شد؛ ابن شهرآشوب در جلد سوم کتاب ارزشمند «مناقب»، بخشی از یک لالایی را که زهرای اطهر (س) برای فرزند گرامی‌اش، امام حسن مجتبی (ع) می‌خواند تا او را بخواباند، آورده است: «اشبه اباک یا حسن / واخلع عن الحق الرسن / واعبد ال‌ها ذا المنن / و لا توال ذا الاحن»؛ حسن‌جان! مانند پدرت باش، حق را از بند اسارت رها کن، خدایی پر فضل و احسان را بپرست و با دشمنان کینه‌توز دوستی و از آن‌ها پیروی مکن. فاطمه (س)، این لالایی را می‌خواند و فرزندش را نوازش می‌کرد؛ واژه‌های پرمهر و مادرانه‌ای که حَسَن‌پرور بود.

معلم مهربان
حضرت زهرا (س) در راه تربیت فرزندان، عشق و عقلانیت را درآمیخته بود. هیچ‌گاه از فرزندانش جدا نمی‌شد و بار تربیت آن‌ها را به دوش فرد دیگری نمی‌گذاشت؛ تنها افرادی که می‌توانستند در تربیت فرزندان زهرا، علیهم‌السلام، حضور مؤثری داشته باشند، رسول‌خدا (ص) و امیرمؤمنان (ع) بودند. ساعات حضور علی (ع) در خانه و سخن گفتن‌های پر مهر او با فاطمه (س)، زیباترین لحظات عمر فرزندان گرامی آن‌ها را رقم می‌زد؛ زهرای اطهر (س) که در سخنوری توانا بود، با کلام شیرین خود، برای فرزندانش شعر می‌سرود و هنگامی که آن‌ها را در آغوش می‌گرفت، شعر را برایشان می‌خواند. ابن‌شهرآشوب نقل کرده است که آن بانوی بزرگوار، در حالی که حسین (ع) را در آغوش کشیده بود، برای او می‌خواند: «انت شبیه بأبی / لست شبیه بعلی»؛ حسین‌جان! تو شبیه پدرم، رسول‌خدا (ص) هستی، نه شبیه پدرت علی (ع) و امیرمؤمنان (ع) با شنیدن این بیت، لبخندی بر لب می‌نشاند و نشاطی پر از مهر و صفا، فضای خانه کوچک آن‌ها را فرا می‌گرفت. فاطمه (س) با این سخنان هم مهرورزی و شوخی‌های مؤدبانه را به فرزندانش آموزش می‌داد و هم، فضای تعلیم و تربیتی را که می‌توانست خشک و بی روح به نظر برسد، تلطیف می‌کرد و تعالیم الهی اسلام را، چون شربتی شیرین، به کام فرزندان خود می‌ریخت.

آموزش عملی
روایت آموزش‌های مادرانه فاطمه (س)، تنها به عرصه بیان و کلام خلاصه نمی‌شود. چطور می‌توان انسان کامل را تنها روایت کننده خوبی‌ها دانست و بس! رفتار مادر در خانه، الگویی ماندگار و ماندنی در ذهن فرزندان است؛ رفتار او بسیار بیشتر از گفتارش، در یاد نوباوگان می‌ماند و در ذهن آن‌ها نهادینه می‌شود. در روایت‌هایی که حسنین (ع) از مادر بزرگوارشان نقل می‌کنند، رفتار همیشه بر گفتار تقدم دارد؛ آن‌ها آداب مهرورزی را بیشتر از رفتار مادر آموخته‌اند. یعقوبی، در جلد دوم تاریخ خود، از تلاش فاطمه (س) برای آرام کردن خانواده برادر شوهرش، جعفر بن ابی‌طالب، پس از شهادت وی در جنگ موته سخن گفته است؛ زهرا (س) تا سه روز برای خانواده آن شهید والامقام غذا می‌برد و با آن‌ها می‌گریست و دلداری‌شان می‌داد؛ شیوه‌ای که با تحسین و تکریم پیامبرخدا (ص) همراه شد. بی‌تردید، فرزندان این لحظات پر احساس و سراسر مهربانی را با تمام وجود درک می‌کردند. فاطمه (س)، عبادت را عملاً به فرزندان خود آموزش می‌داد؛ روایت ارزشمند امام حسن مجتبی (ع) و نقل حدیث گرانسنگ «الجار ثم الدار»، مشهورتر از آن است که نیاز به بازگو کردن آن باشد. علامه مجلسی در جلد ۷۵ بحارالانوار، روایتی را از فاطمه زهرا (س) نقل کرده است؛ آن حضرت پیوسته به اطرافیان و از جمله فرزندانش می‌فرمود: «بِشْرٌ فِى وَجْهِ الْمُؤْمِنِ یُوجِبُ لِصَاحِبِهِ الْجَنَّةَ»؛ خوش‌رویی مؤمن، بهشت را بر او واجب می‌کند. آن بانوی یگانه، در محیط خشک و بی‌روح عربستان آن دوران که زنان را بی‌مقدار می‌شمردند و کودکان را حقیر، طبق سنت نبوی، به فرزندانش یاد می‌داد که شرط ورود مؤمن به بهشت، خوش‌رویی اوست. تردیدی نیست که رفتار بانوی بزرگوار اسلام (س) و همسرش، امیرمؤمنان (ع) در منزل، تحت تأثیر همین آموزه‌های عالی قرار داشت و همین رفتار‌ها بود که روح‌های بزرگی مانند حسنین (ع) را پرورش داد؛ عالی‌ترین نمونه تربیت انسانی که در همه جوانب، رشدی به کمال یافته و تأثیر نیکو و جاودانه‌اش بر جهان اطراف، بی‌بدیل و بیرون از توصیف است.

منبع: خراسان

انتهای پیام/