حرکت کشور در مسیر پیشرفت به تلاش و مجاهدت در عرصه‌های گوناگون نیاز دارد و هرکس به سهم خود باید گامی در این مسیر سخت بردارد، پیمودن این مسیر به شناخت مسائل و مشکلات کشور و هم چنین روحیه و توان مدیریت جهادی نیاز دارد.
ظهور اردوی جهادی، ظهور پیشرفت
یکی از این عرصه‌های پیشرفت مبتنی بر منافع مناطق محروم، حرکت‌های جهادی است که در قالب اردوی جهادی به منصه ظهور رسید.
اردو‌های جهادی مجموعه فعالیت‌هایی است مبتنی بر اندیشه‌های اسلامی انقلابی و بومی که در آن تعدادی از دانشجویان، طلاب حوزه‌های علمیه، دانش‌آموزان یا دیگر اقشار، خودجوش و داوطلبانه در مناطق محروم کشور حاضر می‌شوند و با هدف محرومیت‌زدایی به عرضه انواع خدمات اعم از فرهنگی، آموزشی، تحصیلی و اقتصادی می‌پردازند؛ لذا این حرکت می‌تواند چه در حوزه اجتماعی به معنای عام یعنی شبکه روابط اجتماعی که اقتصاد و فرهنگ را نیز شامل می‌شود و چه در حوزه سیاسی که شامل روابط شبکه قدرت است، کارکرد‌هایی داشته باشد؛ بدین دلیل که فردی که در منطقه محروم یا کمتر بهره‌مند، حضور می‌یابد به مثابه سفیر کار و تلاشی است تا با تکیه بر روحیه جهادی حرکت در مسیر رسیدن به قله‌های اهداف انقلاب اسلامی را به پیش برد.
رضا دهقان مسئول قرارگاه جهادی امام رضا علیه‌السلام در استان مازندران می‌گوید: «اگر به سال‌های گذشته نگاه کنیم می‌بینیم که روحیه جهادی و باور جهادی نسل به نسل و سینه به سینه منتقل شده تا به امروز رسیده است.»
وی ادامه می‌دهد: «ما این روحیه جهادی را از شهدا گرفته ایم، شاید قبلاً فضای رسانه‌ای مانند امروز نبود، اما به معنی نبودن کار جهادی هم نبود بلکه از زمان‌های خیلی قبل عزیزانی را داشتیم که به دنبال جهاد در مناطق محروم بودند.»
دهقان می‌افزاید: «کافی است افراد مانند ایام اربعین حسینی فقط یک بار طعم شیرین خدمات رسانی اردوی جهادی را بچشند قطعا برای دفعات بعد بی‌تاب خواهند شد و ما به کرات می‌بینیم هر کسی که برای یک بار به این اردو‌ها می‌آید حضور او مستمر شده و دفعات بعد هم او را در اردو می‌بینیم.»
مسئول قرارگاه جهادی امام رضا علیه‌السلام در استان مازندران تصریح می‌کند: «با روحیه و باور‌های عزیزان ما در دفاع مقدس و ترکیب آن با تکنیک‌ها و تخصص الان، می‌توانیم کشور را به رشد و تعالی برسانیم.»
وی اضافه می‌کند:» دستی که نیازمندی را کمک می‌کند انگار دست خداست و خدا به این فرد و این افراد توجه ویژه خواهد داشت.»
دهقان تاکید می‌کند: «فراموش نکنیم هر کجا که کار دست مردم بود دیدیم به درستی پیش رفت، به این معنی که هر کجا تعریف میز و صندلی یا رئیس و مرئوسی نکردیم آن کار به بهترین شکل ممکن انجام شد، اکنون در همین گروه‌های جهادی که ما هستیم تعریف مال این است که همه ما مانند یک دانه‌های تسبیح هستیم که می‌خواهیم کاری انجام دهیم و آن کسی که مسئول است مانند دیگر افراد بوده، فقط مدیریت و ساماندهی انجام می‌دهد و هدف او پیشبرد کار‌ها است.»
از ابتدای سال ۹۸ تاکنون ما دو ماه و نیم آن را درگیر موضوع سیل بودیم، سیل خوزستان در ابتدای سال و امروز نیز سیل سیستان و بلوچستان و اکنون نیز که با شما صحبت می‌کنم در روستای آباد در شهرستان فنوج حضور دارم، روستایی که ۷۰ کیلومتر از فنوج فاصله داشته و راهی صعب‌العبور دارد، بدون شک سیل امروز سیستان حکمتی داشت و آن این بود که فقر مردم دیده شود.»
سنگرسازان بی‌سنگر
اردیبهشت سال ۵۸ دانشجویان بسیاری همچنان آماده اعزام به مناطق محروم بودند و با همفکری میان دانشگاه‌های کشور طرحی هم ارائه شد برای تشکیل یک سازمان منظم جهادی. این طرح را شهید بهشتی به اطلاع رهبر انقلاب رساند و در ۲۷ خرداد ۵۸ امام (ره) فرمان تشکیل جهاد سازندگی را صادر کردند؛ «برای اینکه خرابی‌هایی را که در طول مدت حکومت جائر پهلوی در مملکت ما حاصل‌شده است ترمیم کنیم و بحمدالله ملت ما راجع به سازندگی مهیا بودن خود را اعلام کردند.»
جنگ تحمیلی که شروع شد اردو‌های جهادی اولویت تازه‌ای یافت؛ جهادگران رفتند به جبهه‌ها. جهاد سازندگی سال ۶۲ شد وزارتخانه جهاد سازندگی و اعضایش هم شدند «سنگر سازان بی‌سنگر»؛ امام (ره) این لقب را به آنان داد.
دلیل این اتفاقات هم نقش مؤثرشان در جنگ تحمیلی بود و فداکاری و شجاعت شگفت‌آوری که از خود نشان می‌دادند برای ساخت سنگر‌ها و استحکامات جنگی زیر آتش توپ و خمپاره دشمن. جهاد سازندگی در جبهه یک قرارگاه مرکزی داشت و ۵ قرارگاه عملیاتی شامل قرارگاه‌های کربلا، رمضان، نجف، حمزه سیدالشهدا (ع) و نوح نبی (ع).
۶ تیپ مهندسی هم داشت و ۳ گردان در مناطق جنگی و ۴۵ گردان مستقل در استان‌های مختلف؛ از سنگر می‌ساختند تا جاده و خاک‌ریز و استحکامات و پل. افتخاراتشان هم کم نبود؛ از ساخت پل بعثت روی اروندرود تا پل شناور ۱۴ کیلومتری خیبر و جاده سیدالشهدا (ع) و جاده رملی و پل شناور خضر که در پیروزی رزمندگان ایران در عملیات‌های حساس نقش مهم داشتند.
جهاد سازندگی طی سال‌های دفاع مقدس ۳۱۰۰ شهید و ۸۹۰۰ جانباز تقدیم انقلاب کرد.
ناگفته نماند جهاد سازندگی از همان ابتدای راه‌اندازی در جامعه جایگاهی مهم داشت. تصویری نمادین از آن نیز در سال ۶۱ آمد پشت اسکناس بیست تومانی.
با پایان جنگ تحمیلی، اردو‌های جهادی دوباره به شهر‌ها و روستا‌ها بازگشت برای ترمیم خرابی‌های جنگ و توسعه روستایی. این اردو‌ها زیر نظر «گروه بسیج سازندگی» در دفتر مشارکت و بسیج مردمی وزارت جهاد سازندگی اجرا می‌شد. با این‌حال اردو‌های جهادی کم شده و از رونق افتاده بود. سال ۷۹ نیز وزارت جهاد سازندگی با وزارت کشاورزی ادغام شد و تحت عنوان وزارت جهاد کشاورزی.
در واقع دهه ۷۰ دهه افول اردو‌های جهادی بود. اما در همین دوره هم ستاره‌های درخشان بودند؛ یکی‌شان حاج عبدالله والی. وی که از سال ۶۱ در ۲۷۰ روستای کم‌جمعیت و محروم بشاگرد در استان هرمزگان مشغول رفع کمبود‌ها بود در دهه ۷۰ از شور و جنبش نیفتاد و اردو‌های جهادی دانشجویی به بشاگرد را برگزار می‌کرد.
شعله‌ای که حاج عبدالله نگذاشت بمیرد در سال ۷۹ باهمت و توجه رهبر معظم انقلاب به مشعلی برای نسل‌های بعد تبدیل شد. در این سال با دستور مقام معظم رهبری تشکیلات جدید «بسیج سازندگی» راه‌اندازی شد برای استفاده حداکثری از توان و همیاری جوانان برای عمران و آبادانی کشور و در واقع بسیج سازندگی جایگزین جهاد سازندگی شد.
به گزارش فارس جهادگران طی این سال‌ها همواره آرام و بی‌سروصدا مشغول خدمت بوده‌اند و اردو‌های جهادی همیشه برقرار بوده است. گاهی هنگام بروز حوادث طبیعی نظیر زلزله رودبار و منجیل در سال ۶۹ و زلزله بم در سال ۸۲ و زلزله اهر و ورزقان در سال ۹۱ و زلزله کرمانشاه در سال ۹۶ اسمشان بر سر زبان‌ها افتاده به خدمت و فداکاری. باقی وقت‌ها گمنام بوده‌اند انگار. در سیل سراسری ایران در سال ۹۸ نیز بیش از ۵۳۰۰ گروه جهادی برای کمک شتافتند؛ در میانشان بیش از ۹ هزار دانشجو و حدود ۲۰۰ گروه جهادی بانوان بودند.
اکنون نیز این جهادگران در استان سیستان و بلوچستان بدون هیچ چشم داشتی با روح پاک خود مشغول به خدمات‌رسانی هستند.
بساز تا ساخته شوی!
برخلاف تصور عمومی کمتر از یک‌سوم گروه‌های جهادی در حوزه عمرانی فعال‌اند و امروزه در حوزه‌های بهداشت و درمان، صنعت، آموزش، فرهنگ، فنی و حرفه‌ای، تکنولوژی، اشتغال و استارت آپ‌ها گروه‌های جهادی کارآمد داریم. اردو‌های جهادی توسط اقشار مختلف جامعه نظیر پزشکان و دندان‌پزشکان و معلمان و معماران و طلاب و مهندسان کشاورزی و دامپزشکان برگزار می‌شود و ۳۰ درصد اردو‌های جهادی نیز توسط بانوان در بخش‌های فرهنگی و اجتماعی و آموزشی برپا می‌شود.
حامد مقدم مسئول قرارگاه جهادی امام رضا علیه‌السلام در استان سیستان و بلوچستان می‌گوید: «فلسفه اردو‌های جهادی که در نقاط مختلف کشور به ویژه در مواقع بحرانی شکل گرفته در اصل با این شعار پیش می‌رود که بساز تا ساخته شوی.»
وی ادامه می‌دهد: «مقام معظم رهبری نیز روی جهاد بسیار تاکید دارند و معتقد هستند که پیشرفت کشور در گرو مدیریت و کار جهادی است و همان طور که مستحضر هستید پس از پیروزی انقلاب اسلامی و شروع جنگ تحمیلی مشکلات زیادی به وجود آمد، اما به واسطه مدیریت جهادی کار‌ها پیش رفت، اما در یک دهه به دلیل آنکه سکولار‌ها و افراد خاص در مراکز آموزش عالی کشور حضور پیدا کرده و فرهنگ غرب را تزریق کردند کمی فرهنگ جهادی کمرنگ شد.»
مقدم ادامه می‌دهد: «این فرهنگ ناب باید بیش از گذشته احیا شود و ما می‌توانیم با وجود جوان‌های انقلابی که داریم فرهنگ و روحیه جهادی را رواج دهیم. یکی از این راه‌ها اردو‌های جهادی و کمک‌رسانی است، هنگامی که شخص به این عرصه ورود پیدا می‌کند خواه ناخواه با رفتار‌هایی که مشاهده می‌کند با فرهنگ جهادی آشنا می‌شود ویک تجربه عملی در بحث جهادی را به دست می‌آورد.»
مسئول قرارگاه جهادی امام رضا علیه‌السلام تصریح می‌کند: «تن‌ها راه نجات کشور از مباحث غرب‌گرایانه و مشکلاتی که داریم مدیریت جهادی است. قرارگاه جهادی امام رضا علیه‌السلام تقریباً قریب به یک سال و نیم است که در استان سیستان و بلوچستان فعالیت داشته و با مسجد محوری و با استفاده از سامانه‌های آنلاین و داده‌های مشخص، محرومین واقعی در استان را شناسایی می‌کند و در چهار حوزه عمران، آموزشی، اشتغال و بهداشت و درمان این افراد ورود پیدا می‌کند.»
وی اضافه می‌کند:» ما اکنون چهار سامانه داریم که یکی از آن‌ها به اسم سامانه سایه است که افراد پس از اینکه وارد آن می‌شود و شناسایی می‌شوند نیازشان برطرف می‌شود در اصل این کار اتصال نیاز نیازمند و توان توانمند است که طرف هرگونه خدمات که به یک شخص می‌دهد را می‌تواند تا لحظه آخر آن را رصد کند.»
دهقان تصریح می‌کند:» و اکنون بالغ بر ۱۶ هزار نفر ثبت سامانه هستند. در استان بیشترین تمرکز بچه‌ها بر روی‌اشتغال‌زایی و توانمند کردن خانواده‌هاست سیل اخیر با توجه به اینکه قرارگاه جهادی تجربه خوزستان و لرستان را داشت بدون آنکه هیجانی عمل کرده و به ارسال کالا بپردازد به شناسایی مناطقی پرداخت که مفقود مانده و یا کمتر کسی به آن ورود کرده است.»
وی تاکید می‌کند: «اکنون نیز قریب به بیست روز است که در منطقه فنوج مشغول فعالیت هستیم. این روستا تلفات بالایی از دام داشته، یکی از دلایل این تلفات نداشتن جایگاه‌های مناسب برای دام بود؛ بنابراین ما پس از ورود و شناسایی علاوه‌بر آنکه روزانه طبخ غذا برای آن‌ها داشتیم شروع به ساخت و ساز واحد‌های مسکونی و جایگاه بزرگی برای دام کردیم.»
مسئول قرارگاه جهادی امام رضا علیه‌السلام به طور کلی هدفمان از کار‌های زیربنایی است همچنین دامپزشکان ما نیز در این مناطق مستقر شدند، چرا که پس از تلفات دامی بسیاری از دام‌ها نیز مریض شدند، در نتیجه مبحث پایش و درمان دام را هم به صورت جهادی پیگیری خواهیم کرد. ناگفته نماند که تیم‌های دندانپزشکی و درمانی ما برای این مردم نازنین نیز خدمات‌رسانی خواهند کرد. به دنبال این هستیم که پس از اتمام ساخت و ساز‌هایی که در این مناطق شروع کردیم خدمات ما به صورت اشتغال‌زایی باشد تا بتوانیم کار‌های مفیدی را در این زمینه صورت دهیم.»
کشور در انتظار مدیریت جهادی
«محسن حججی» جهادگری بود که مدافع حرم شد. این یعنی یک مدل موفق در هر عرصه‌ای وجودش پر ثمر است؛ بنابراین برای پیشرفت کشور در عرصه‌های مختلف نیز نیازمند حضور جهادی مدیران و مسئولان هستیم.
به برکت انقلاب اسلامی که باعث شد پرده‌های حجاب و طاغوت کنار رفته و بار دیگر مفاهیم قرآن و اسلام بر جان مردم بتابد شاهد بودیم که حرکت‌های حماسی و خودجوش مردمی مسیر کشور را تحت تاثیر خود قرار دادند که نمونه بارز آن را در ۸ سال دفاع مقدس شاهد بودیم.
بدون شک مدیریت جهادی بدون چشم داشتن به منصب و جایگاه می‌تواند مسئولینی را پای کار بیاورد که از مردم و برای مردم کار می‌کنند تا ان‌شاء‌الله بتوانیم اهداف تعالی‌بخش انقلاب اسلامی را حقیقت بخشیم.
منبع: کیهان
انتهای پیام/