سعید رستگاری، مدیرکل دفتر برنامه، بودجه و تحول اداری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این نشست، مهم‌ترین عناصر استقرار نظام بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد، برنامه‌ریزی، هزینه‌یابی و مدیریت عملکرد دانست.
وی با اشاره به اینکه نظام بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد یک نظام مدیریتی برای ارتقای کارایی است، گفت: در این نظام می‌بایست اعتبارات بودجه‌ای بر مبنای عملکرد واحدهای سازمانی در راستای تولید محصولات و یا دستیابی به پیامدها تخصیص یابد.
رستگاری به اهداف این نظام اشاره کرد و افزود: تغییر رویکرد از تمرکز بر ورودی‌ها به خروجی‌ها، برقراری ارتباط شفاف میان خروجی‌ها و پیامدها، تبدیل ابزار بودجه به ابزاری برای برنامه‌ریزی اقتصادی، اختصاص اعتبارات بودجه‌ای در ازای ارائه خدمات و استانداردسازی خدمات از اهداف این نظام به شمار می‌رود.
مدیرکل دفتر برنامه، بودجه و تحول اداری درخصوص نحوه اجرای متناسب این نظام با تکالیف قانونی گفت: تعیین اهداف و سیاست‌ها، تعیین برنامه‌های اجرایی سالیانه، تعیین سنجه عملکرد و تعیین قیمت تمام شده فعالیت‌ها از خط مشی‌هایی است که در اجرای این نظام بایستی مورد توجه قرار گیرد.
وی به پیامدها و نتایج حاصله از این نظام اشاره کرد و افزود: استقرار نظام نظارت مالی متناسب با شرایط تخصیص اعتبارات بر اساس هزینه تمام شده، محاسبه سالانه هزینه سرانه تربیت نیروی انسانی، افزایش بهره‌وری و استقرار نظام کنترل مراحل انجام کار از نتایج اجرای نظام بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد است.
رستگاری درخصوص اقدامات انجام شده در حوزه آموزش عالی گفت: طراحی و پیاده‌سازی سامانه جامع بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد برای اولین بار در دانشگاه شیراز به عنوان دانشگاه پایلوت انجام شد و بهای تمام شده اولیه ۲۶ دانشگاه برای درج در قانون بودجه سال ۱۳۹۷ برآورد شد و زیرسیستم بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد در سامانه آموزش عالی (HES) طراحی گردید.
وی درخصوص چالش‌های این نظام افزود: تنوع برنامه‌ها، تنظیم بودجه عملیاتی، انطباق واحدهای مجری با عناوین تشکیلات، بخش حسابداری و مالی و ایجاد سامانه‌های یکپارچه اداری و مالی از چالش‌های این نظام به شمار می آید.
رستگاری در زمینه اقدامات لازم در سال ۱۳۹۹ گفت: هزینه‌یابی، تنظیم بودجه عملیاتی، بازنگری فرآیندها، تطبیق حساب‌های بودجه‌ای، انتخاب سامانه و ایجاد ارتباط لازم بین سامانه بودجه‌ریزی در موسسات با سامانه آموزش عالی از مهم‌ترین اقدامات سال جدید می‌باشد.
غلامرضا گرایی‌نژاد رئیس امور آموزش عالی تحقیقات و فناوری سازمان برنامه و بودجه کشور نیز در این نشست درباره موضوع بررسی استقرار نظام بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد (PBB) اظهار داشت: امروزه به تغییر دیدگاه و حرکت به سمت بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد نیاز داریم چرا که این شیوه کارایی، اثربخشی و پاسخ‌گویی را به ارمغان می آورد.
وی با اشاره به اینکه هدف مشترک تمامی کشورها استقرار نظام ودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد است، گفت: مراحل بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد شامل سه بخش مدیریت عملکرد، هزینه‌یابی فعالیت‌ها و استخراج فعالیت‌های مبتنی بر برنامه‌های اجرایی است.
گرایی‌نژاد عنوان کرد: برای مدیریت عملکرد به شاخص‌هایی برای کارایی و اثربخشی و صرفه‌جویی نیاز داریم. مبحث بعدی در خصوص این است که آیا باید استقرار به شکل قانون تصویب شود یا خیر؟ در آمریکا اصلاح قانون رویه است. در کانادا آمیزه‌ای از قانون و عرف و در انگلیس راهبردها بدون تصویب قانون است.
وی در ادامه افزود: درخصوص میزان پوشش استقرار سوالی که مطرح می‌شود این است که باید پوشش جامع باشد یا جزئی؟ اصلاح یک باره و ناگهانی بهتر است یا تدریجی؟ بایستی مزایا و معایب اجرای یک باره و تدریجی بررسی شود. ما در ایران اجرای تدریجی را مدنظر داریم. درباره به‌کارگیری اطلاعات عملکردی باید این نکته را مدنظر قرارداد که کشورها در قبال اطلاعات عملکردی متفاوت عمل کرده‌اند. باید بررسی کنیم که اطلاعات عملکردی را چگونه به قانون بودجه ببریم؟
گرایی نژاد با اشاره به انواع بودجه‌ریزی عملکردی خاطرنشان کرد: شکل نخست بودجه‌ریزی عملکردی نمایشی است. شکل دوم بودجه‌ریزی اطلاعات عملکردی و سوم بودجه‌ریزی عملکردی مبتنی بر فرمول است. در حالت سوم، محصول را به تامین مالی متصل می‌کند. این حالت بیشتر در کشورهای شمال اروپا کاربرد داشته است.
وی در ادامه تجربه موسسات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در زمینه بودجه را مورد بررسی قرار داد و همچنین در خصوص پیش‌بینی پروژه‌های خاتمه‌پذیر و اعتبارات طرح های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای آموزش عالی در سال ۹۸ -۹۹ سخن گفت.
رئیس امور آموزش عالی تحقیقات و فناوری سازمان برنامه و بودجه کشور درخصوص فهرست کنترل و نظارت اجرای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد گفت: این فهرست شامل برنامه ریزی، هزینه‌یابی و … می شود. بودجه‌ریزی عملکردی ما مبتنی بر نمایشی است. نمایشی در اینجا به معنای تظاهر نیست بلکه به معنای شفافیت وضعیت است.
وی در پایان درخصوص ویژگی‌های تبصره آموزش عالی، تحقیقات و فناوری گفت: استفاده بهینه از درآمدهای اختصاصی و توجه ویژه به طرح مدیریت سبز در دانشگاه‌ها از جمله این ویژگی‌ها هستند.
جمشید اسماعیلی، مدیرکل اداره کل نظارت بر طرح های عمرانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تاکید کرد: طرح‌های عمرانی دانشگاهی و نگهداری از آنها یکی از ضروریات اجتناب‌ناپذیر توسعه مراکز آموزش عالی هستند.
وی با ارائه گزارشی تحت عنوان " راهبردهای نظارتی و حمایتی در پروژه‌های عمرانی دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری" با اشاره به وسعت بسیار زیاد طرح‌های عمرانی از نظر موقعیت جغرافیایی، تعداد و مقیاس، تنوع ظرفیت و کاربری اظهار داشت: طرح‌های عمرانی دانشگاهی نیازمند مدیریت مستمر، هوشمندانه و عالمانه از نظر برنامه‌ریزی، طراحی، اجرا، بهره‌برداری و نگهداری است.
مدیرکل اداره کل نظارت بر طرح‌های عمرانی وزارت علوم افزود: مدیریت طرح‌های عمرانی به خصوص از نظر حقوقی باید دقیق و خدشه‌ناپذیر باشد وضروری است همه عوامل دخیل در موفقیت پروژه هم‌سو و اولویت‌های طرفین موزون باشند زیرا منشاء عدم توافق هرچه باشد می‌تواند منجر به ادعا، اختلاف و افزایش زمان و هزینه پروژه گردد.
اسماعیلی هدف از راهبردهای نظارتی و حمایتی در پروژه های عمرانی دانشگاه‌ها را کمک به کاهش مشکلات مراکز آموزش عالی و پژوهشی وافزایش کیفیت اجرای پروژه‌های عمرانی و بهبود عملکرد فضاهای کالبدی عنوان کرد و گفت: کاهش هزینه‌ها در اجرای پروژه‌های عمرانی، نگهداری و تعمیرفضاهای کالبدی، تکمیل به موقع و صحیح پروژه‌های در دست اجرا، توجه به سیاست‌های دولت در جهت اقتصاد مقاومتی، توسعه پایدار و چالش‌های ملی و بین المللی و بالاخره توجه به ظرفیت‌های بالقوه قانون، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مصوب هیات امناء از دیگر اهداف راهبردهای نظارتی و حمایتی در پروژه‌های عمرانی است.
وی با بیان اینکه برای رسیدن به موقع به اهداف پروژه لازم است ریسک‌های پروژه شناسایی، کنترل و به طور مناسب منتقل و مدیریت شود، گفت: طراحی و اجرای پروژه‌های عمرانی، نگهداری و تعمیرات، مشکلات حقوقی، تعریف مأموریت‌های جدید و مشکل تملک در دانشگاه‌ها ازموضوعات مهم در زمینه طراحی و اجرای پروژه‌های عمرانی و فضاهای کالبدی است.
اسماعیلی با بیان اینکه مقررات ملی ساختمان وساماندهی و مناسب‌سازی فضاهای دانشگاهی از موضوعات مهم در زمینه طراحی و اجرای پروژه‌های عمرانی و نگهداری و تعمیر فضاهای کالبدی دانشگاه‌ها است، گفت: در این زمینه می‌توان به مواردی از قبیل توجه به نیازهای جانبی جامعه دانشگاهی شامل امکانات ورزشی، فرهنگی و فوق برنامه، مناسب سازی ساختمان ها و اماکن برای افراد مختلف جامعه مخصوصاً معلولین، توسعه پایدار و مدیریت سبز، به سازی و مقاوم سازی ساختمان ها، مرمت بناهای تاریخی و پدافند غیر عامل اشاره کرد.
اسماعیلی در خصوص راهبردهای پیش‌بینی شده در زمینه راهبردهای نظارتی و حمایتی پروژه‌های عمرانی دانشگاهی گفت: تلاش برای تامین اعتبار پروژه‌های در دست اجرا، تأمین قطعی منابع مالی کل پروژه قبل از شروع، خودداری از اضافه زیر بنا غیر عادی خارج از موافقت نامه، اشکال در جابجایی اهمیت اجرای پروژه با جابجایی مسئولین ومشخص کردن درآمدهای اختصاصی در بودجه تفصیلی از جمله این راهبردهاست.
وی همچنین استفاده از کارشناسان حقوقی در تنظیم قراردادها و ملحقات و منضمات آن، اقدام به موقع و مناسب در دفاع از حقوق کارفرما، ایجاد تعامل بین کارشناسان فنی و حقوقی، توجه به شرایط خاص فنی، مالی و حقوقی هر پروژه و مدیریت آن و تسلط کامل به نوع و میزان تعهدات متقابل کارفرما و پیمانکار را از دیگر موارد راهبردی در این خصوص عنوان کرد.
اسماعیلی همچنین در پایان سخنان خود مواردی از قبیل تعریف و تصویب پروژه‌های عمرانی دانشگاه‌ها بر حسب طرح جامع و تفضیلی هر دانشگاه به ترتیب اولویت طرح، اولویت بندی طرح‌ها، برنامه‌ها و پروژه‌ها با در نظر گرفتن فرصت‌ها و تهدیدها، تامین منابع مالی پروژه و تعیین نسبتاً منطقی مدت تأمین مالی پروژه، عدم انحراف از اهداف و متراژ در طراحی و اجرای پروژه‌ها در قالب موافقت‌نامه، اصلاح شرایط مناقصات متناسب با تخصیص اعتبارات، دقت در انتخاب مشاور و پیمانکار با مناسب‌ترین قیمت پیشنهادی، انجام مراحل طراحی با دقت بالا توسط مشاورین توانمند و کنترل مراحل طراحی مطالعات و برآوردهای اولیه با دقت بسیار بالا، اصلاح سیستم تخصیص اعتبارات و دریافت‌ها و زمان‌بندی مراحل اجرایی پروژه‌ها براساس تخصیص اعتبارات را به عنوان پیشنهاداتی سازنده و کاربردی در راهبردهای نظارتی و حمایتی در پروژه های عمرانی دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری مطرح کرد.
انتهای پیام/