مردم ایران که مردمی مذهبی و با فرهنگ اسلامی بودند این طرح را مخالفت علنی با عقاید خود دانستند و به مقابله با آن برخاستند، در تاریخ ۵ بهمن‌ماه این دستور طرح کشف حجاب توسط والی کرمان اجباری اعلام شد و به همه شهر‌های همجوار و تحت فرمانروانی او ارسال شد.
رژیم برای اینکه این طرح موجب پذیرش عامه مردم قرار گیرد دانش‌آموزان و فرهنگیان را برای اجرای آن مناسب دانستند و برای علنی‌کردن، این طرح را در مدارس دخترانه اجباری کردند تا جایی که بسیاری از خانواده‌های مقید و مذهبی کرمان دختران خود را به مدرسه نفرستادند و معلمان و کارمندان دولت را موظف کردند در جشن‌ها با خانواده و بدون حجاب حضور یابند.
از همان ابتدای کار مشخص بود این طرح نزد مردم مقید و مذهبی کرمان توفیقی به‌دست نمی‌آورد به‌طوری که طی نامه‌ای والی کرمان به محمود جم اعلام می‌کند غیر از چند نفر محصل مابقی با چادر به دبیرستان می‌آیند، علما و بزرگان کرمان فرهنگیان و کسبه بازار در مقابل این طرح ضددین رضا شاه ایستادند.
سیدمحمدعلی گلاب‌زاده مدیر مرکز کرمان‌شناسیدر گفت‌وگویی با خبرنگار فارس در کرمان با توجه به اسناد موجود در این مرکز به جزئیات کشف حجاب پرداخت که در ذیل به آن می‌پردازیم.
گلاب‌زاده اظهار داشت: روزگار کشف حجاب یکی از دشوار‌ترین سال‌ها و روزگاری بود که زنان جامعه ما آن را تجربه کردند، مادر من تعریف می‌کرد که «خانه ما در کنار مسجد ملک بوده دشواری ما به‌گونه‌ای بود که برای رفتن به حمام مشکل داشتیم و در آن زمان اینگونه نبود که هر خانه‌ای حمامی جدا داشته باشد بلکه تنها حمامی در آن زمان در محله ما بود همین حمام گنجعلی‌خان بود، حمام زنانه که پشت حمام گنجعلی‌خان امروزه هم مکانی برای گردشگری شده است».
مدیر مرکز کرمان‌شناسی ادامه داد: مادرم می‌گفت «ما برای رفتن به حمام با زنان همسایه‌ها قرار گذاشته بودیم از پشت بام‌های خانه‌ها که به هم وصل بود خود را با سختی و مشقت به حمام زنانه گنجعلی خان می‌رساندیم چرا اگر در کوچه و خیابان با حجاب حضور پیدا می‌کردیم به زور چادر و حجاب را پاسبانان و عمال رژیم پهلوی از سر ما در می‌آوردند بار‌ها اتفاق می‌افتاد که با رفتار وحشیانه‌ای زیر مشت و لگد، حجاب را از سر زنان و دختران به زور در می‌آوردند».
وی ابراز داشت: از آن‌جایی که مردم کرمان روی مسئله حجاب حساسیت قابل توجهی داشتند و باور و اعتقادشان بر حجاب بود و از پایه و استوانه آئینی آن‌ها به شمار می‌رفت، بنابراین در بسیاری از موارد ترجیح می‌دادند در خانه بمانند و از منزل بیرون نروند.
رژیم هرگز موفق به کشف حجاب نزد عشایر کرمان هم نشد
پدر کرمان‌شناسی بیان کرد: رژیم اصرار داشت که حتما همسران مسئولان بدون حجاب در مراکز و مجامع مختلف حضور پیدا کنند و جشن‌ها و اجتماعات شبانه‌ای راه‌اندازی کرده بودند که کارمندان دولت و معلمان حتما با همسران و دختران در اینجا بدون حجاب حضور یابند.
وی خاطرنشان کرد: من در چند سند که در کرمان‌شناسی موجود است مشاهده کرده‌ام که از تهران، نامه نوشته‌اند به کرمان که چرا مسئولان در این جشن‌ها حضور پیدا نمی‌کنند و اگر حضور پیدا می‌کنند بدون همسران و دختران خود هستند و چرا برخی از مسئولان که حضور دارند با همسران خود با حجاب کامل آمده‌اند بنابراین دستورات شدیدی صادر می‌شد که بر این افراد و خانواده‌های آن‌ها فشار زیادی می‌آورند و تهدید می‌شوند که اگر این کار را انجام ندهند برخورد‌های بدتری با آن‌ها صورت می‌گیرد.
گلاب‌زاده با اشاره به اینکه رژیم حساسیت زیادی بر روی زنان عشایر داشت، تصریح کرد: اگر چه عشایر بر اساس سنت‌های خود به‌گونه خاصی سر خود را می‌پوشاندند، اما رژیم به مسئولان عشایری توصیه کرده بود که اجازه ندهند این‌ها سنت را ادامه دهند و پایبند به حجاب باشند و روسری و چارقدی که دارند باید کنار بگذارند که هرگز موفق نشدند این طرح را در بین عشایر به جز موارد معدودی عملی کنند.
وی اضافه کرد: در مدارس هم مردم و دختران با این دشواری‌های کشف حجاب روبه‌رو بودند و زمینه‌های تشویق و تشویش فراهم می‌کردند.
علمای کرمان هیچکدام زیر بار این دستور خفّت‌بار نرفتند
پدر کرمان‌شناسی گفت: زمانی که فرمانده لشکر رضاخان می‌رود پیش محمدرضا مجتهدکرمانی که دستور صریحی درباره تایید کشف حجاب بدهد و فرمان رضاشاه را به مرحله عمل در بیاورد، در مرحله اول محمدرضا مجتهدکرمانی نمی‌پذیرد در مرحله بعد با توجه به فشاری که به این عالم کرمانی می‌آورند او دستان خود را بالا می‌گیرد و می‌گوید «بفرما این چهار مثقال خونی که در رگ‌های من است را شما بریزید، ولی از من نخواهید زیر بار چنین دستور ضددینی بروم و چنین فرمانی را صادر نمی‌کنم».
وی اظهار کرد: همچنین سیدعلی موسوی که امروز در صحن مسجد جامع فضایی به‌نام وی نامگذاری شده، حاضر می‌شود به زرند تبعید شود، اما هیچگونه همکاری با این دستور رضاخان به‌عمل نیاورد.
گلاب‌زاه طی توضیحاتی گفت: آراسته، فرماندار وقت کرمان هم بار‌ها در نامه‌های متعدد به مرکز به این موضوع می‌پردازد که طرح کشف حجاب در کرمان هیچگونه توفیقی به‌دست نیاورد و خانم‌ها همچنان با چادر در معابر عمومی در حال تردد هستند.
وی بیان داشت: وقتی حکومت رضاشاه بنا را بر این می‌گذارد که این طرح را به اجرا در بیاورد آن هم با آن همه مجازات و برخورد‌هایی که در آن روزگار وضع کرده بود، نمی‌شود گفت طرح به‌طور کامل شکست خورده بوده؛ بر اساس مستندات در دست ما این طرح آن‌گونه که رژیم می‌خواست موفق نشد و در ادامه با شکست کامل مواجه شد.
منبع: فارس
انتهای پیام/