رویترز در خبری جعلی و کذب و بدون استناد به مدارک درست و روشن ادعا کرد که ۱۵۰۰ نفر در جریان آشوب اخیر در ایران کشته شده‌اند. این در حالی است که حتی سازمان عفو بین‌الملل با آن همه سابقه انتشار گزارش ضد ایرانی در گزارشی در ۱۶ دسامبر گفته بود حدود ۳۰۰ نفر در این اغتشاشات جان خود را از دست داده‌اند. این بلوف رویترز آنقدر غیرواقعی بود که حتی برخی رسانه‌های غربی که می‌خواستند روی موج ایجاد شده پس از گزارش رویترز سوار شوند به مشکل برخوردند.
از زمان انتشار گزارش رویترز، بخشی از فعالیت‌های خبرگزاری‌های غربی به برجسته‌سازی این گزارش اختصاص داشته است و برای فضاسازی ضمن دعوت از کارشناسان به تحلیل و تبیین اوضاع از نگاه خود پرداختند و تلاش برای تشکیل پرونده حقوق بشری علیه جمهوری اسلامی ایران را در اولویت قرار دادند.
این حجم از فعالیت ضدایرانی صرفا بر اساس انتشار خبری غیر واقعی است که البته واکنش برخی از مدعوین این برنامه‌ها را در پی داشت و حتی علیرضا نامور حقیقی، تحلیلگر سیاسی و استاد تاریخ دانشگاه تورنتو در پاسخ به سوال مجری بی‌بی‌سی که از اعتبار خبرگزاری رویترز می‌گفت به سابقه انتشار گزارش‌های دروغ از سوی رویترز اشاره کرد و گفت: چندی پیش رویترز با انتشار عکس و فیلمی از یکی از باشگاه‌های بانوان خبر داد که این افراد فنون رزمی یاد می‌گیرند تا به صدور انقلاب کمک کنند و بعد‌ها خود رویترز با اعلام نادرستی خبرش از انتشار آن عذرخواهی کرد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد که اساسا انتشار اخبار جعلی و کذب در یک رسانه خارجی اتفاقی بعید و غیر ممکن نیست و حتی در رسانه‌های آمریکایی هم این سابقه وجود دارد.
مهدی فضائلی، کارشناس مسائل رسانه از به‌کارگیری چنین روشی از سوی رویترز به عنوان تکنیک دروغ بزرگ یاد کرده و در فضای مجازی نوشته است: «دروغ بزرگ توصیه مشاور هیتلر و ابزار نازی‌ها در جنگ جهانی دوم بود. این تکنیک امروز از سوی رسانه‌های لیبرال مانند رویترز، بی‌بی‌سی و رادیو فردا به‌صورت حداکثری در حال استفاده است.»
سابقه خبرسازی‌های ضدایرانی در رویترز
البته خبرسازی‌های جعلی رویترز فقط مربوط به انتشار خبر کذب مرتبط با موضوع کشته‌شدگان آشوب آبان نیست بلکه نگاهی به گذشته کاری این رسانه نشان می‌دهد که رویترز در طول دهه گذشته همواره سعی کرده با انتشار خبرهای دروغ علیه فعالیت‌های جمهوری اسلامی ایران در داخل و خارج نسبت به نظام و انقلاب اسلامی فضا سازی کند.
نمونه‌های متعددی از این رویکرد خبری نامعتبر رویترز را می‌توان به عنوان شاهد مثال ذکر کرد.
در شهریور ۹۳ زمانی که مذاکرات برای انعقاد برجام در حال برگزاری بود رویترز جنگ روانی به‌راه انداخت و مدعی شد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به زودی گزارشی مبنی بر کم‌کاری ایران در پاسخ به ابهامات درباره فعالیت‌های اتمی این کشور منتشر می‌کند. این در حالی بود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی فعالیت‌های هسته‌ای ایران را تایید کرده بود.
در فروردین ۹۴ خبر رویترز مبنی بر همکاری ایران و اسرائیل در جلسات سازمان منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای منتشر شد. بلافاصله وزارت خارجه ایران ضمن تکذیب خبر، این نوع کار رسانه‌ای را نماد بارز تحریف واقعیت‌ها و اقدامی غیر معمول و غیر حرفه‌ای و آن را در راستای خبررسانی مغرضانه رژیم صهیونیستی و حامیان آن علیه برنامه مشارکت هدفمند و مبتنی بر منافع ملی کشورمان دانست.
در تیر ۹۵ هم قبل از اینکه بان کی مون دبیرکل وقت سازمان ملل اولین گزارشش درباره روند اجرای برجام را منتشر کند، رویترز پیش‌نویس اولیه‌ای شامل اتهام‌زنی‌های متعدد و تهدید کشورمان برای محدود کردن توانمندی‌های دفاعی منتشر کرد و نام بان کی مون را روی آن الصاق کرد. خبری که کذب بودن آن بلافاصله با انتشار گزارش دبیر کل وقت سازمان ملل معلوم شد. این شیوه خبرسازی داد وزیر امور خارجه کشورمان را که تلاش می‌کند رویکردی متعادل نسب به رسانه‌های خبری غربی داشته باشد درآورد و وی در سوم تیر ۹۷ گفت: «بدانید که خبرگزاری رویترز روزی ۵۰ خبر دروغ راجع به اقتصاد ایران تولید می‌کند».
۳۱ خرداد سال جاری بعد از شوکی که به ایالات متحده آمریکا به خاطر ساقط شدن گلوبال هاوک پهپاد ۲۰۰ میلیون دلاری از سوی سامانه بومی سوم خرداد وارد شد، رویترز تلاش کرد که با انتشاری خبری دروغ از فشار روانی وارده به مقامات آمریکایی بکاهد. رویترز در این خبر مدعی شده بود که ترامپ بواسطه یک مقام عمانی به ایران پیام فرستاد که فرصت محدودی برای مذاکره وجود داد و اگر ایران پاسخ مثبت ندهد باید منتظر حمله قریب الوقوع آمریکا باشد. این لاف‌زنی‌های خبری هم البته با تکذیب مقامات ایرانی به جایی نرسید و حتی یک مقام ارشد آمریکا در گفتگو با واشنگتن پست ارسال پیام از سوی دولت آمریکا به ایران را تکذیب کرد. ادعای دیگر رویترز انتشار خبری درباره شلیک تک‌تیرانداز‌های مرتبط با ایران به معترضان عراقی از قول دو منبع امنیتی بی‌نام این کشور بود. ادعایی که بلافاصله از سوی مقامات عراقی تکذیب شد.
در ۳۱ آگوست ۲۰۱۸ رویترز در گزارشی مدعی شد که موشک‌های بالستیک ایران به عراق منتقل شده تا تحویل گروه‌های شیعی این کشور شود و از این طریق دشمنان منطقه‌ای‌اش را هدف قرار دهد. این خبر هم همان طور که انتظار می‌رفت با تکذیب شدید مقامات ایرانی و عراقی روبرو شد.
در دوم اکتبر ۲۰۱۹ این رسانه در گزارش اختصاصی خود ادعای عجیب معطلی یک میلیون تن غلات در بنادر ایران را به دلیل تحریم‌های آمریکا و ناتوانی تهران در پرداخت پول کالا‌های اساسی خود مطرح کرد و این بار هم استنادش به منابع گمنام بود و بعدا تکذیب شد.
در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۹ خبرگزاری رویترز در گزارشی اعلام کرد که مسؤولیت حمله به آرامکو و تاسیسات نفتی عربستان بر عهده سپاه پاسداران بوده و این عملیات در هماهنگی با رهبر انقلاب صورت گرفته است. همین خبر در کنار سایر فضاسازی‌های سیاسی و رسانه‌ای غرب تا مدت‌ها مورد سوءاستفاده دشمنان ایران اسلامی بود، اما گزارش رسمی دبیر کل سازمان ملل متحد نشان داد که هیچ نشانه روشنی از دخالت ایران در این حمله وجود ندارد.
منافقین، منبع خبری رویترز
در ماجرای اخیر و انتشار گزارش رویترز درباره کشته شدن ۱۵۰۰ نفر در حوادث اخیر اگرچه به سرعت از سوی رییس مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی کشورمان تکذیب شد، اما جالب است که بدانیم منبع گزارش رویترز جایی نیست جز گروهک تروریستی منافقین!
پیش از رویترز، در ۱۶ دسامبر (۲۵ آذر) سایت معاند «شورای ملی مقاومت ایران» در گزارشی با استناد به آمار ارائه شده از سوی منافقین مدعی شد که ۱۵۰۰ تن جان خود را در حوادث آبان از دست دادند. در گزارش مذکور، منافقین حتی بدون هیچ گونه مدرک و سندی آمار دقیقی هم از جان باختگان در استان‌های مختلف ایران منتشر کرده بودند!
ضرورت اطلاع‌رسانی داخلی
مرور نمونه‌ها و سوابق خبرهای جعلی رویترز علیه ایران، حاکی از این حقیقت است که رسانه‌ای به نام رویترز با آن سابقه خبری، براساس تصمیم‌سازی‌هایی که از سوی مراکز قدرت و ثروت غربی و صهیونیستی صورت می‌گیرد از هیچ کاری برای تغییر معادله بازی به ضرر ایران خودداری نمی‌کند.
در کنار همه جو سازی‌های رسانه‌های غربی بویژه رویترز و همکاری مشترک آن‌ها با مقامات سیاسی آمریکا و اروپا برای پیش بردن پروژه ایران هراسی، اما باید به این نکته هم توجه داشت اساسا پیشگامی در اطلاع‌رسانی شفاف درباره وقایع و رخداد‌های داخلی می‌تواند به عنوان مهمترین گام در عرصه مقابله با اخبار کذب و دروغ باشد.
بعد از رخداد آبان سال جاری، خبرگزاری‌های غربی از هیچ تلاشی برای تحت تاثیر قرار دادن افکار عمومی داخل و خارج از ایران فروگذار نبود‌ه‌اند. به‌ویژه آنکه با انتشار آمار‌های جعلی در مورد تعداد کشته شدگان این حادثه و مقایسه آن با سایر تجمات مشابه در سایر کشور‌ها سعی در مشوش کردن اوضاع داشته‌اند. از این رو به نظر می‌رسد که مقامات امنیتی، اطلاعاتی و قضایی برای جلوگیری از تشدید این فضا باید مانع از به دست گیری فضا از سوی رسانه‌های غربی شوند.
حسین شمسیان / فعال رسانه‌ای
رویکرد رسانه‌ای که از دشمن در فضای مجازی و رسانه‌های سنتی در رابطه با حوادث آبان مشاهده می‌کنیم نشان می‌دهد که ماجرا برای آن‌ها بسیار موضوعیت دارد و حاضرند همه حیثیت و سابقه چند ده ساله رسانه‌ای مثل رویترز را پای این اتفاق بگذارند و هر طور شده شرایط را آنطور که مطابق میلشان است پیش ببرند.
این آنقدر برایشان اهمیت دارد که دیگر منبع خبر برای یک رسانه حرفه‌ای مانند رویترز اهمیت ندارد. در فعالیت رسانه‌ای، یک رسانه زرد ممکن است خبر بدون منبع منتشر کند، اما یک رسانه حرفه‌ای تا وقتی به ضریب اطمنیان بالایی درباره منبع خبر خود نرسد اقدام به انتشار آن نمی‌کند.
با اینحال مشاهده می‌کنیم خبرگزاری رویترز یک خبر مجعول را با منبع مجعول منتشر می‌کند و با یک جهش عجیب و غریب نسبت به هم طیفی‌های خود، عدد ۱۵۰۰ کشته را برای جانباختگان حوادث اخیر اعلام می‌کند این در حالی است که منابع قبلی که آن‌ها هم در ضدیت با جمهوری اسلامی چیزی کم نداشتند آماری در حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر را اعلام کرده بودند؛ بنابراین ما باید به پیام بسیار مهم این ماجرا برسیم که چه موضوع مهمی در پس این ماجراست که ارزش بر باد دادن حیثیت و آبروی یک رسانه حرفه‌ای مانند رویترز را دارد.
پیام آن این است که آن‌ها می‌خواهند به هر قیمتی که شده آتشی را که پس از گرانی بنزین برافروخته و البته خاموش شد دوباره ایجاد کنند و این مساله برایشان به هر قیمتی می‌ارزد.
البته ذکر این نکته نیز ضروری است که وقتی مجموعه سیستم اطلاع‌رسانی ما و مجموعه‌های درگیر ماجرا از جمله امنیتی، رسانه‌ای و حقوقی، با مردم صحبت نمی‌کنند و در راستای شفاف‌سازی اقدام نمی‌کنند میدان را باز می‌گذارند که رسانه‌ای، چون رویترز هرچه می‌خواهد بگوید و اخبار جعلی با استفاده از خلآ موجود در اذهان بنشیند در حالی که اگر ما خودمان روایت اول را بیان کنیم بقیه اگر هم بخواهند کاری کنند باید با روایت ما چالش کنند نه اینکه آن‌ها روایت اول را بگویند و ما مجبور شویم در حالت تدافعی با آن‌ها مقابله کنیم. متاسفانه این ضعفی است که وجود دارد و ما از آن آسیب زیادی می‌بینیم.
مردم ما برخلاف آنچه برخی غربی‌ها می‌خواهند وانمود کنند نسبت به رسانه‌های انقلاب اعتماد بالایی دارند، اما متاسفانه با آن‌ها دیالوگ برقرار نمی‌شود و همین مساله راه را برای فضاسازی رسانه‌های خارجی باز می‌کند.
نیازمند تغییر در مدیریت رسانه‌ها هستیم
حسین قاسمی / کارشناس مسائل امنیتی
ماجرای دروغ‌پراکنی اخیر رویترز و ریشه‌های آن را از چند منظر می‌توان بررسی کرد.
از یک سو باید اذعان کرد که رسانه‌های ما در رقابت با رسانه‌های خارجی از وضع مطلوبی برخوردار نیستند و ضعف رسانه‌های داخلی، فضا را برای دروغ‌پراکنی رسانه‌های غربی از جمله رویترز فراهم می‌کند. متاسفانه در شرایط فعلی مدیران رسانه‌ای و کسانی که سیاست‌های بالادستی رسانه‌ای را تعیین می‌کنند شجاعت و ابتکار لازم ندارند که یکی از دلایل آن، حضور مدیران رانتی در برخی رسانه‌هاست.
ما برای مقابله با بحران‌ها و جنگ رسانه‌ای علیه کشور، نیاز به تغییر اساسی در مدیران رسانه‌ای داریم. در حال حاضر از نیرو‌های قوی و حرفه‌ای در بدنه رسانه‌ای کشور برخورداریم و اگر بتوان این نیرو‌های متخصص را از دست مدیران ناکارامد خلاص کرد توان لازم برای جنگ رسانه‌ای وجود دارد.
نکته دیگر این است که مجموعه رسانه‌ای ما باید تغذیه اطلاعاتی شود و این ضعف وجود دارد که در یک ماه اخیر این تغذیه صورت نگرفته است. اکنون هم ملاحظه می‌کنیم بعد از ۴۰ روز هنوز اطلاعات لازم به رسانه‌ها داده نشده و نیرو‌های دلسوز و انقلابی به خاطر نداشتن اطلاعات لازم، کف فضای مجازی دارند آسیب می‌بینند.
البته در موضوع مشخص آمار ۱۵۰۰ کشته که از سوی رویترز ادعا شده، باید گفت انتشار آمار دقیق و اعلام اسامی کشته‌ها، فرایند زمانبری است. اول باید تعداد جانباختگان و چگونگی مرگ آن‌ها بررسی شود. دوربین‌ها باید چک شود و با افراد حاضر در صحنه مصاحبه شود و سوابق آن‌ها بررسی شود و سپس گزارش دقیقی به مردم داده شود. دستگاه‌های اطلاعاتی ما هنوز در مرحله تحقیقات هستند و تحقیقات هنوز کامل نشده است.
منبع: جام جم
انتهای پیام/