حجت الله ایوبی در ابتدای این مراسم با تقدیر از برپایی این رویداد خطاب به اساتید و دوستداران ادبیات اظهار داشت: اینجا شما صاحب‌خانه هستید و خوشحالم این محفل اینجا برگزار می‌شود.
وی با بیان اینکه ما آموزه‌های زیادی داریم که در تاریخ شاید رگ و ریشه هایش گم شده است عنوان کرد: ریشه‌های بسیاری از آیین‌ها در فرهنگ ایران اسلامی است.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران توضیح داد: مردم ایران به بهانه‌های مختلف به دنبال ایجاد شادی هستند و حتی برای کاشت و برداشت هم آیین‌هایی دارند که در فرهنگ و آداب و رسوم به آن اشاره شده است.
ایوبی ادامه داد: شمس می‌فرماید شادی همچو آبِ لطیفِ صاف به هر جا می‌رسد در حال شکوفه‌ی عجبی می‌روید. غم همچو سیلابِ سیاه به هر جا که می‌رسد، شکوفه را پژمرده می‌کند و آن شکوفه که قصدِ پیدا شدن دارد، نهلد که پیدا شود. در فرهنگ ما بهانه‌های مختلف برای باهم بودن و گفتگو و شادی کردن وجود دارد.
وی گفت: شب یلدا غیر از دیدار و گفتگو، فضایی برای شعر و کتابخوانی است. شعر در زبان ما جاری است و کمتر ملتی را سراغ داریم که اینگونه شعر و ادب بر زبان مردمش جاری باشد؛ اساتید با زبان شعر و پدران با فرزندانشان با زبان شعر سخن می‌گویند. افتخار می‌کنیم در شب یلدا حافظ می‌خوانیم و پند و اندرز‌ها می‌شنویم. گستره ادبیات فارسی ایران بسیار زیاد است تا جایی که اشعار خیام به روسی توسط ۱۴۰ مترجم، ترجمه شده است و در این سرزمین همه خیام می‌خوانند.
استاد مهدی محبتی استاد دانشگاه و پژوهشگر نیز در این مراسم اظهار داشت: می‌توان در یک نگاه یلدا را به عنوان یک اسم و واژه بررسی کرد و دید چه شاعرانی از آن استفاده کرده اند. نوع برخورد دوم آن است که یلدا یک رمز است. با مفاهیم کهن می‌توان از آن به عنوان افتخاری در گذشته یاد کرد و همچنین کارکرد امروزی آن را دریافت.
وی ادامه داد: یلدا به عنوان نماد تلاش دائمی انسان‌ها در جنگ پیوسته سیاهی و سپیدی است و این مهم مختص فرهنگ ما نیست و در کشور‌های شرقی این مهم دیده می‌شود. در گزاره‌های زرتشت آمده است که هزاره ظلمت با هزاره نور می‌جنگد و یلدا تجسم لحظه آخر سیطره سیاهی است.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: در اسلام نیز ظلمات و نور بسیار مورد توجه است و در فرهنگ‌های عبری نیز به این مهم اشاره شده است و همه ملت‌های متمدن برای آنکه بگویند پایان شب سیه سپید است این مهم را آفریده اند و ادامه دادند.
محبتی ادامه داد: در دوره اسلامی، مهم‌ترین کسانی که به سیاهی و سپیدی می‌پردازند شاعران هستند. شاعران در گذشته زبان گویای مردم خودشان بودند و مانند امروز خیلی در کناره نبودند. وی از نگاه مولانا نسبت به مساله سیاهی و سپیدی، ترسیمی ارائه کرد.
به گفته این استاد دانشگاه، در آثار مولوی، ۴ پرده سیاه در هستی در نظر گرفته می‌شود و سالک باید این ۴ لایه را پاره کند و به نور برسد.
محبتی توضیح داد: لایه اول در نگاه عرفانی، وجود است و در این نگرش، جهان بر اساس ماده است و اساس ماده تیره است و جز رگه‌هایی از نور از آن نمی‌توان پیدا کرد. در لایه دوم و در دل این جامعه، مردمان هستند که در غفلت هستند مگر آنکه با تلاش، خود را به رگه‌های نور پیوند دهند.
وی تاکید کرد: در لایه سوم، در دل جامعه، مساله جسم است و حجاب سوم محسوب می‌شود. برای رهیدن از این پرده سوم باید نفس را آرام کرد. حجاب چهارم نفس است و کسی از این چهار حجاب می‌تواند رها شود که مسیر متعالی را طی کند تا به نور برسد و نور را باید کسب کرد. در عین حال حافظ وجود را خاکستری می‌بیند و در گزاره‌های مختلفی این را مطرح می‌کند.
عبدالمحمود رضوانی از اساتید دانشگاه و مترجم آثاری نفیس همچون گلستان نیز اظهار داشت: واژه یلدا ریشه سریانی دارد و زیرمجموعه زبان سامی است و از زیرمجموعه زبان‌های آفریقایی و آسیایی است.
وی ادامه داد: یلدا به معنای تولد است؛ میلاد خورشید و مهر و میترا. دو روز در سال داریم که شب و روز یکسان است، اما دو روز داریم که انقلاب تابستانی و زمستانی است. در ابتدای زمستان، بلندترین شب و کوتاه‌ترین روز را داریم و در تابستان این فضا برعکس است.
این استاد دانشگاه با اشاره به استفاده از یلدا در ادبیات فارسی تاکید کرد: روز بعد از شب یلدا، "خُر روز" یا "روز خورشید" نامیده می‌شد؛ این روز، روز ویژه‌ای بوده و کهتری و مهتری معنایی نداشته است. در این روز کسی به کسی دستور نمی‌داده و همه کار‌ها را داوطلبانه انجام می‌دادند و خونریزی حتا ذبح ممنوع بوده و دشمنان ایران در این روز دست از جنگ می‌کشیدند و گاه این آتش‌بس یک روزه دائمی می‌شده است.
رضوانی توضیح داد: بسیاری در این روز از ترس گناه کاری نمی‌کردند. سرو برای ایرانیان مقدس است، زیرا جلوی زمستان مقاومت می‌کند و یلدا در حیطه اسطوره شناسی هم وارد شده است.
میخاییل آنسیموف مدیر کانون گسترش فرهنگ پارسی «حافظ» استان چلیابینسک روسیه مهمان روس این مراسم نیز اظهار داشت: از استان شلوینسک آمدم و برای من ادبیات فارسی بسیار لذت بخش است.
جمعیت ما نژاد کردی و تاجیک هستند و فارسی زبانان بسیارند و ۳ میلیون جمعیت داریم. من‌طرفدار زبان فارسی هستم و این زبان را در این استان گسترش می‌دهیم. دوست دارم بیشتر با فرهنگ ایرانی آشنا شوم و این افتخار بزرگی برای من است. وی در ادامه به زبان روسی حافظ خوانی کرد.
عبدالمهدی مستکین مدیر گروه فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو- ایران نیز در این باره با بیان اینکه یلدا قدمتی بالغ بر ۳ هزار سال دارد توضیح داد که سبب چیست در طولانی‌ترین شب سال شادمانی می‌کنیم.
وی با اشاره به حکایتی از سهروردی عنوان کرد: مقصود از یلدا صرفا نشستن نیست. آزمون‌های زمستان و خزان و تابستان و بهار همچو جان در پی می‌آیند. زمانی از یلدا می‌توانید بهره‌مند شوید که با طلوع خورشید سیاهی شما از بین برود وگرنه هر شب و روز ما یلداست. زمانی که به جدال با نفس کافرکیش بروید می‌توانید از تیرگی بروید.
انتهای پیام/