ما می‌خواهیم در گفتگو‌هایی به موضوع «ادبیات کامنتی» بپردازیم و ببینیم چرا در مکالمات و گفتگو‌های مجازی تا این حد، کم‌ظرفیت، بی‌تحمل و بی‌منطق می‌شویم و دیگران را با مجموعه‌ای از واژه‌های تمسخرآمیز می‌نوازیم.
به این نکته هم توجه داریم که در فضای مجازی، هویت واقعی افراد معلوم نیست و می‌توانند بدون شناسنامه به دیگران حمله کنند و در بی‌اخلاقی‌ترین مواجهات، طرف مقابل را به گوشه رینگ ببرند.
در این گفتگو، چرایی تزلزل اخلاقی در «ادبیات کامنتی» را با مجید ابهری استاد دانشگاه و متخصص علوم رفتاری در میان گذاشته است.
ابهری با تأکید بر اینکه فضای مجازی همراه با خود عوارض و آسیب‌هایی را وارد جامعه کرده که در مقابل محاسن و امتیازات آن بسیار بیش‌تر بوده است، گفت: یکی از نقاط ضعف در فضای مجازی، ضعف سواد اینترنتی و کمبود آن است. کاربران به عنوان تماشاچیان و برخی دیگر به عنوان وب‌گردان وارد حساب‌های دیگران می‌شوند و با گذاشتن کامنت یا توصیه اولاً ممکن است که به فرد یا جامعه اهانت کنند و ثانیاً بسیاری از فرزندان ما تبدیل به اقیانوسی به عمق یک بند انگشت شده‌اند. یعنی در همه ابعاد هنری، سینمایی، ورزشی، خودرو، فوتبال و ... اظهارنظر می‌کنند. در حالی که یک نفر نمی‌تواند در همه این موضوعات دارای تخصص و دیدگاه باشد.
وی با اشاره به اینکه کاربران جوان و نوجوان ایرانی علاقه کم‌تری به استفاده از ابعاد علمی و فنی فضا مجازی دارند، افزود: متأسفانه برخی کاربران تصور می‌کنند ابتدا باید با وارد شدن به حساب کاربران دیگر توصیه و نظری ارائه دهند، بلکه اگر این کار را نکنند کسر شأن آن‌هاست. در حالی که قرار نیست انسان برای هر موضوعی اظهارنظر کند و یا در حد یک صاحب نظر ارائه طریق کند. انسان می‌تواند در یک یا دو مورد، تسلط ریز به مسائل داشته باشد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه فقدان سواد اینترنتی و کمبود آن باعث شده است افراد به خود اجازه دهند در تمام زمینه‌ها همچون متخصص اظهار نظر کنند، درباره چرایی این موضوع گفت: علت این است که فضای مجازی و اینترنت همچون بلای ناگهانی بدون آموزش و بسترسازی فکری به جامعه ما هجوم آورد. اگر قبل از ورود، به فرزندانمان آموزش‌های لازم داده می‌شد، شاید این همه هکر و مزاحم اینترنتی نداشتیم. حداقل هر کسی در رشته تخصصی خود وارد می‌شد و اظهار نظر می‌کرد و از اینترنت به عنوان دام دوست‌یابی استفاده نمی‌کرد.
وی ادامه داد: در حال حاضر باید رسانه‌ها این موضوع را به بحث بگذارند و اجازه ندهند فضای مجازی در کشور ما از جاده اصلی خود خارج شود. متأسفانه اکثر کاربران ظرفیت و تحمل انتقاد یا نظر مخالف را ندارند. این موضوع به تربیت خانوادگی افراد برمی‌گردد، وقتی فرزندان در درون خانواده با قربان و صدقه رشد می‌کنند و کم‌ترین انتقاد و مخالفتی را اقدامی علیه خود قلمداد می‌کنند، در جامعه، این گونه افراد همیشه توقع تشویق و ترغیب را دارند و هیچ نظر مخالفی را برنمی‌تابند.
ابهری با تأکید بر اینکه باید از خانواده و رسانه‌ها شروع کرد و روحیه انتقادپذیری و پذیرش نظر مخالف را به جوانان آموخت، تصریح کرد: «زنده باد مخالف من!» فقط یک شعار تو خالی است که در زمان انتخابات استفاده می‌شود وگرنه در عمل چندان کاربری ندارد.
وی با بیان اینکه هویت تقلبی در فضای مجازی راه را برای سوءاستفاده اشخاص باز گذاشته است، افزود: هویت تقلبی و جعلی در فضای مجازی یکی از علل بددهانی و یا خروج از چارچوب اخلاق اجتماعی است. جالب اینجاست که همان افرادی که در فضای مجازی، کینه‌توزانه و نامحترمانه نظر می‌گذارند در زندگی اجتماعی، شاید اشخاص مودب و مبادی آدابی باشند. چرا که در فضای مجازی به علت ناشناخته ماندن صاحبِ نظرات، هرکس هرچه دلش می‌خواهد می‌گوید. در این صورت است که بی‌ادبی در فضای مجازی حاکم شده و الگوی نازیبای نوجوانان می‌شود.
این استاد دانشگاه راهکار گسترش روحیه نقد و متخلق بودن به اخلاق در فضای مجازی را تببین جایگاه خانواده دانست و اظهار داشت: اول باید از خانواده شروع کرد. صداوسیما باید برنامه‌هایی به صورت فیلم و سریال، برنامه‌های گفت‌وگومحور در زمینه آداب حضور در فضای مجازی تولید و پخش کند؛ وگرنه نسلی پرورش خواهیم داد که هرزه‌گردی و هرزه‌گویی جزو مشخصات اصلی آ‌ن‌ها در فضای مجازی خواهد بود.
منبع: فارس
انتهای پیام/