به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، همه چیز در لبنان در حال رسیدن به نقطه صفر است و شاید آشوب و بلوا دوباره آغاز شود. پس از آنکه لبنان با استعفای نخست وزیر از سِمَت نخست وزیری روند جدیدی را دنبال کرد، استعفای تدریجی نامزد‌های نخست‌وزیری بار دیگر این کشور را در مقابل یک نام قرار داد و آن سعد حریری است. این موضوع گمانه‌زنی‌های فراوانی را درباره چگونگی رسیدن به این نقطه ایجاد کرده است؛ آیا حریری در میان جریان‌های سیاسی نفوذ دارد؟ روابط وی با طرف‌های خارجی نقش دارد یا اینکه برخی طرف‌های منطقه‌ای همچون عربستان در حال بازی کردن نقش مخرب در سیاست لبنان هستند؟
مدت‌هاست از بحران لبنان می‌گذرد و با وجود همه هشدار‌ها در زمینه اینکه اقتصاد این کشور در آستانه فروپاشی است، اقدام ملموسی برای خروج از بحران مشاهده نمی‌شود. مردم معترض به اوضاع اقتصادی و فساد، به ویژه نخبگان سیاسی لبنان همچنان در خیابان‌ها حضور دارند و حکومت با وجود استعفای حریری، در تشکیل دولت جدید ناتوان بوده است؛ استعفایی که در نتیجه استمرار تظاهرات خیابانی محقق شد.
بیشتربخوانید: حریری در بن‌بست؛ درجازدن روند سیاسی لبنان
حریری عامل بن‌بست سیاسی در لبنان
نکته قابل تأمل آنجاست که از روز بعد استعفای حریری، «نخست‌وزیر مستعفی» خود به بن‌بست سیاسی در لبنان تبدیل شد و هرگاه جریان‌های سیاسی برای رایزنی درباره تشکیل کابینه وارد گود می‌شدند، بخشی از صحبت‌هایشان به موضوع حریری اختصاص می‌یافت. منابع لبنانی گاهی از احتمال بازگشت وی سخن می‌گفتند و گاهی از وی به‌عنوان فردی یاد می‌کردند که تمایلی برای بازگشت به نخست‌وزیری ندارد.
سعد حریری، نخست‌وزیر مستعفی لبنان
وقتی به دلایل موضوع در هر دو دسته مراجعه کنیم متوجه می‌شویم رهبران برخی جریان‌های سیاسی بی‌میل نیستند با به میان کشیدن شروط ادعایی حریری برای بازگشت به قدرت؛ نام وی را همچنان بر سر زبان‌ها نگه دارند و این‌گونه جلوه دهند که اگر کسی برای نامزدی نخست‌وزیری نبود، گزینه آخر حریری است. «ایلی الفرزلی»، معاون رئیس مجلس لبنان ازجمله کسانی است که تلاش می‌کند نام حریری را بر سر زبان‌ها نگه دارد. وی روز گذشته در اظهار نظری گفت: حریری صلاحیت تشکیل دولت را دارد و طیف اهل سنت وی را به‌عنوان رئیس فراکسیون بزرگ پارلمانی (المستقبل) انتخاب کرده است.
همین فضای سنگین حاکم بر نامزدی نخست‌وزیری می‌تواند به‌عنوان عامل یا چالشی برای دیگر نامزد‌ها تلقی شود که با پیشنهادات متنوع، از درخواست نامزدی خود کناره‌گیری کنند. سناریویی که در هفته‌های اخیر در لبنان دنبال شده، اعلام این موضوع است که جریان‌های سیاسی در آستانه توافق بر سر تشکیل کابینه قرار دارند؛ ولی به جای رسیدن به یک نام واحد، نامزد‌ها یک به یک کنار رفتند تا نام حریری باقی بماند. ابتدا «بهیج طبارة»، سیاستمدار و وزیر اقتصاد اسبق لبنان کناره‌گیری کرد، سپس «محمد الصفدی» تاجر لبنانی و در ادامه، «سمیر الخطیب» کنار کشیدند تا فقط یک نفر مأمور تشکیل کابینه باشد و آن حریری است.
الصفدی به جای حریری کناره‌گیری کرد و خطیب گفت که باید نامزد مورد توافق جریان‌های اهل سنت برجسته شود؛ نامزد مورد توافق اهل سنت نیز تاکنون فردی جز حریری نیست.
حریری برای بازگشت به قدرت دیگر همان فرد گذشته نیست و شروطی دارد که می‌تواند سیاست آینده لبنان را تحت تأثیر خود قرار دهد. ازجمله شروط حریری این است که میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان وی را به‌عنوان نامزد اصلی جریان‌های اهل سنت به رسمیت بشناسد و جایگزینی نداشته باشد!
یعنی دیگر نام‌هایی همچون صفدی و خطیب مطرح نباشند و کابینه تحت اشراف وی تشکیل شود. این شرط راه را برای هرگونه یک‌جانبه‌گرایی در آینده لبنان از سوی جریان‌های اهل سنت باز می‌گذارد و دیگر جریان‌ها را به حاشیه می‌راند.
سمیر الخطیب، نامزدی که به نفع حریری کناره‌گیری کرد
تشکیل دولت تکنوکرات، شرط دیگری است که حریری برای بازگشت به قدرت مطرح کرده است که جریان‌های شیعی همچون حزب‌الله و جنبش امل با آن به شدت مخالفت کرده‌اند، زیرا می‌تواند در انتخابات آینده خسارت بزرگی به نامزدی جریان‌های غیر اهل سنت وارد کند و سیاست لبنان را مدت‌ها تحت تأثیر خود قرار دهد.
نباید از نظر دور داشت که در حوزه داخلی، حزب‌الله و جنبش امل با وجود مخالفت با برخی شروط حریری، خواهان باقی ماندن وی در رأس قدرت هستند و یکی از دلایل آن این است که همچون پیش از دوره تظاهرات و آشوب‌ها، می‌توانند در صحنه سیاسی لبنان تأثیرگذار باشند و امور را در دست بگیرند و حامی ثبات در حکومت هستند.
نقش عربستان در تحولات سیاسی لبنان
موضوعی که بیش از هر چیز صحنه سیاسی لبنان را با پیچیدگی مواجه می‌کند، مداخله‌های کشور‌های عربی ازجمله عربستان است. با وجود بحران سال ۲۰۱۷ در لبنان و ابهاماتی که همچنان بر سر ارتباط حریری با عربستان وجود دارد، نخست‌وزیر مستعفی لبنان همچنان «مرد شماره یک عربستان در بیروت» است و اگر حمایت‌های آن‌ها نبود، شاید شخص دیگری از جریان المستقبل نخست‌وزیر لبنان شده بود.
سعد الحریری - سلمان بن عبدالعزیز
سعودی‌ها همچون عراق، خواهان تشکیل حکومت تکنوکرات در لبنان هستند و این موضوع نمی‌تواند شرط شخصی حریری برای بازگشت به قدرت باشد. طبعاً تناسب مواضع حریری با آمال و آرزو‌های سعودی‌ها برای سیطره بر کشور‌های منطقه و ناامن جلوه دادن کشور‌های حامی محور مقاومت باعث شده است تا با وجود پاره‌ای اختلافات، محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان همچنان برای نخست‌وزیری وی چراغ سبز نشان دهد. اگر تشکیل حکومت تکنوکرات محقق شود، باید شاهد کم‌اثر شدن نقش جریان آزاد ملی (حزب میشل عون)، حزب‌الله و جنبش امل باشیم.
نقش غربی‌ها در نخست‌وزیری حریری
غربی‌ها نیز همچون عربستان تمایل دارند شخصیت سست‌عنصری همچون حریری در رأس قدرت باقی بماند تا با تشر‌های خود بتوانند بر حزب‌الله فشار وارد کنند. آن‌ها برای اینکه حریری در قدرت باقی بماند تلاش کردند در پاریس جلسه‌ای برگزار کنند تا «دولت نجات ملی» تشکیل دهند. جلسه‌ای که البته تاکنون در تشکیل آن و اجماع بر سر بند‌های آن موفقیتی به دست نیاورده‌اند.
به‌طور دقیق نمی‌توان آینده سیاسی لبنان را ارزیابی کرد، ولی احتمالاً سعد حریری نخست‌وزیر لبنان خواهد شد و تظاهرات مردم لبنان در اعتراض به فساد مقامات دولتی افزایش خواهد یافت، مگر اینکه حریری طبق توافق با جریان‌های غیر اهل سنت مسیری را بپیماید که علاوه بر قطع دست مداخله‌جویان خارجی، میزان سهم داشتن دیگر جریان‌ها در کابینه جدید لبنان افزایش یابد.
منبع: آنا
انتهای پیام/