به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، یک تفکر ساده در هر وضعیت جنگی وجود دارد و آن هم این است که اگر بخواهید دشمنی را هدف قرار بدهید باید به هر شکلی بتوانید آن را دیده یا به هر وسیله ای، از موقعیت آن مطلع باشید. گاهی دشمن، سرباز پیادهای در فاصله بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ متری از شماست که با چشم غیر مسلح آن را دیده و با سلاح انفرادی همراه خود به سمت آن آتش کرده یا شاید هم از ماهوارهای در جو زمین حرف میزنیم که با رادارها یا سیستمهای اپتیک بسیار نیرومند شناسایی شده و موشکی به سمت آن شلیک میشود.
در هر صورت به نوعی نیاز به موقعیت یابی و هدف گیری پیش از شلیک دارید، اما در شناورها و در پهنه آبی دریا، جبر جغرافیایی و وضعیت کروی زمین باعث میشود که رادار و سیستمهای اپتیک شناورها برای شناسایی و رصد اهداف دچار مشکلاتی باشند. برخی از شناورهای بزرگتر با داشتن سکوی راداری بلندتر نسبت به برخی همتایان کم ارتفاع، از برتریهایی برخوردار هستند، اما این مشکل کم و بیش گریبان کلیه شناورهای نظامی دنیا را گرفته است.
اما برای حل این مشکل چه باید کرد؟
بحث هدف گیری توسط یک واحد ثانویه و انتقال اطلاعات به حامل اصلی سیستم سلاح، به شکلی از سالهای جنگ سرد خصوصا در بحث هدایت موشکهای کروز برد بلند جریان داشت. اتحاد جماهیر شوروی در این میان از جمله کشورهای پیشتاز بود که طیف گستردهای از موشکهای کروز برد بلند ضد کشتی را در اختیار گرفت که در بردهای متفاوتی توسعه پیدا کرده بودند. برای به روز رسانی اطلاعات وضعیت هدف، شورویها روی شبکه گستردهای از هواپیماهای گشت دریایی تا ماهوارهها را به کار میگرفتند.
اگر از علاقمندان و دنبال کنندگان مباحث راداری باشید حتما با اصطلاح OTH یا ماورء افق آشنا شده اید؛ رادارها و سامانههای هدف یابی و هدف گیری که توان کشف اهداف در فواصل بالاتر از حد معمول را فراهم میکنند. در بحث رادارهای زمین پایه در این بخش معمولا با رادارهای بسیار بزرگ و البته گران قیمتی رو به رو هستیم که وظیفه کشف و هشدار اولیه را بر عهده دارند، اما در بحث رزم دریایی،ای بسا حتی یک پهپاد هم بتواند نیاز در این بخش تامین کند.
این مسئله امروز در بسیاری از نیروهای مدرن دریایی دنیا مورد بحث بوده و روشهای مختلفی برای حل آن پیشنهاد شده است. جنگندهها و هواپیماهای گشت دریایی سرنشین دار، ماهوارهها و البته پهپادها از جمله وسایلی هستند که در نقش کشف و شناسایی اهداف در محیط دریایی به کار میآیند. به عنوان مثال، در حال حاضر نیروی دریایی آمریکا از پهپادهای مختلفی برای انجام این عمل مثل سری MQ-۴ C، سری MQ-۸ B و حتی جنگندههای سوپر هورنت و ماهوارهها بهره میبرد.
پهپاد MQ-۸ B
از دیگر طرحهای حال حاضر نیروی دریایی آمریکا برای هدایت آتش نیروی دریایی استفاده از جنگندههای پنهانکار سری اف ۳۵ است که با نفوذ به درون منطقه دشمن اطلاعات لازم را کسب کرده و در اختیار واحدهای عملیاتی قرار دهند که البته این امر ریسکهای مختلفی را به همراه دارد. اما باز هم در بسیاری از نیروهای مسلح دنیا، استفاده از پهپادهای مدرن برای هدفگیری اهداف دریایی، امری حائز اهمیت محسوب میشود.
البته این هدف گیری میتواند در شکل راداری یا اپتیکی باشد که آنچه در این میان نیاز است داشتن واحد لازم در منطقه و توانایی ارسال زنده اطلاعات به واحد اصلی است تا با استفاده از آن اقدام به هدف گیری و شلیک بکند.
پلیکان عمود پرواز به کمک نداجا میآید
طی روزهای اخیر در مراسمی که به مناسبت روز نیروی دریایی ارتش در ستاد این نیرو برگزار شده بود، از پهپاد عمود پرواز پلیکان رونمایی شد. هرچند که هفته قبل از ان، فرمانده نیروی دریایی ارتش در جریان یک گفتگوی رسانهای به آماده شدن این پهپاد عمود پرواز اشاره کرده و گفته بود که با کمک این هواپیمای بدون سرنشین بحث هدف گیری درباره اهدافی در فاصله دورتر نیز ممکن میشود.
این پهپاد با استفاده از چهار موتور عمودپرواز و یک موتور پیشران پرقدرت توانایی نشست و برخاست عمودی از روی شناور در حال حرکت را دارد. مولتی روتورها که معروفترین شاخه آنها یعنی کوآدروتورها یا کوآدکوپترها هستند همانند بالگردها به صورت عمودی توانایی نشست و برخاست دارند و ترکیب آنها با پیکربندی هواپیما هم نیاز به باند پرواز را از میان برداشته و هم امکان بهره بردن از قابلیتهای پروازی هواپیما را در فاز پیمایشی یا کروز از مراحل پرواز ایجاد میکند. این راهکار منتخب نیروی دریایی ارتش برای رسیدن به یک پهپاد شناسایی از نوع هیبریدی (ترکیبی) قابل به کارگیری بدون دردسرهای سازوکارهای مکانیکی و نیوماتیکی و ... روی عرشه شناورهای این نیرو بوده است.
پهپاد عمود پرواز نداجا در حال عملیات از روی شناور
طبق تصاویر و اطلاعات منتشر شده، این پرنده در ابتدا با استفاده از چهار موتور همزمانشده خود که بهصورت عمود پرواز است از شناور جدا و پس از آن با استفاده از الگوی خودکار طراحیشده در سامانه پرواز خودکار، طی فرآیند محاسبهشده بدون برهم خوردن تعادل و سقوط ناگهانی پرنده وارد فاز کروز یا حرکت افقی میشود. این فرآیند بههنگام برگشت پرواز از مأموریت شناسایی خود و نشستن بهروی کشتی بالعکس اجرا میشود.
پهپاد پلیکان
در حال حاضر درباره مشخصات پروازی یا تواناییهای دقیق این پهپاد اطلاعات و عدد مشخصی در دسترس نیست، اما نگاهی به ظاهر پلیکان نشان میدهد که شاید برای طراحی و ساخت آن به نوعی از پهپاد مهاجر ۲ الگو گرفته شده باشد. در این صورت منطقی خواهد بود اگر حدود برد پروازی حدود ۱۰۰ کیلومتر و ارتفاع پروازی بین ۳ تا ۵ کیلومتر را برای آن در نظر بگیریم. اتفاقا پلیکانها نیز جزو پرندگان غول پیکر دنیای طبیعت محسوب میشوند که در بعضی از آن ها، طول بال به ۳ متر میرسد و دارای ارتفاع پروازی بلندی هستند که بعضا به ۱۰ هزار پا نیز میرسد یعنی حدود ۳ کیلومتر.
یکی دیگر از وجوه تمایز این پهپاد شناوری، مقاومت آن در برابر نفوذپذیری بههنگام فرود بر سطح آب است که به این پرونده این امکان را میدهد تا در شرایط اضطراری بدون آسیب روی آب فرود آمده و بازیافت شود.
عملکرد بیبدیل این سامانه بدون سرنشین در انجام عملیات خودکار و در شرایط نامتعارفی که پرندههای باسرنشین قادر به انجام مأموریت نباشند و همچنین عدم نیاز آن به تأسیسات و زیرساختهای گسترده و پرهزینه جهت بهرهبرداری، نیروی دریایی ارتش را بر آن داشته تا از این پرنده در راستای انجام مأموریتهای محوله خود در یگانهای شناور و آبهای دوردست تحت کنترل عملیاتی خود استفاده کند.
پهپادهای کوچک با سرعتهای نچندان بالا در سالهای اخیر بارها و بارها نشان دادند که میتوانند در شبکههای راداری و پدافندی نفوذ کرده، تصاویر لازم را تهیه کنند و یا حتی به انجام حمله بپردازند. مشخصا چند لحظه دیدن هدف و البته ارسال اطلاعات آن به یگان مادر، برای پلیکان ایرانی کفایت میکند تا ماموریت خود را به انجام رسانده و علاوه بر افزایش برد سیستمهای موشکی، در بحث آتش بارهای توپخانه دریایی نیز دقت گلولههای ناوهای نداجا را کاملا بهبود بخشد.
ساختار پرواز و فرود این پهپاد جدید نیروهای مسلح کشورمان به گونهای است که میتواند از اکثر شناورهای دارای موشک نیروی دریایی ارتش به پرواز درآمده و در محدوده ۱۰۰ کیلومتری ممکن، به اجرای عملیات شناسایی و کمک به شلیک موشک بپردازد که همین امر، کمک میکند با چنین ابتکاری، دست قوی و مقتدر موشکی نداجا، بلندتر و دقیقتر از قبل باشد.
منبع: مشرق
انتهای پیام/