به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از سنندج ، اینکه علم جزء لوازم توسعه است و اگرعلم وفن آوری نباشد توسعه‌ای نخواهد بود، تردیدی نیست پس ضرورت و لازمه توسعه در هر جامعه‌ای علم و پژوهش است.
مقام معظم رهبری دربدو ورود به دهه پنجم انقلاب باصدور بیانیه گام دوم که شامل ۷ رویکرد اساسی است مسیری رابرای آینده نظام ترسیم کردند وبرای تقویت روند روبه رشد کشور واصلاح خلاء‌های موجود، با نگاه آسیب شناسانه وروبه جلو، نقاط قدرت و ضعف کشور را در مسیر اصلی خود شناسایی و نقشه راه را نشان دادند.
اولین رویکرد در این بیانیه «علم وپژوهش» است دانشی که معظم له در بسیاری از سخنان خود به اهمیت آن اشاره فرموده وآن را آشکارترین وسیله عزت وقدرت یک کشورمی دانند.
باشگاه خبرنگاران جوان در مصاحبه‌ای اختصاصی با دکتر مهدی حاتمی عضوگروه حقوق دانشگاه کردستان به تبیین وتشریح علم و پژوهش به عنوان یکی از ابعاد مهم این سند راهبردی و وظایف دانشگاه‌ها در راستای پیشبرد اهداف آن پرداخته است که درادامه می‌خوانید.
مهدی حاتمی عضوگروه حقوق دانشگاه کردستان، با نگاهی گذرا به پیشینه تاریخی علم ودانش کشور قبل وبعد از انقلاب اسلامی گفت: کشورما به دلیل حکومت‌های بی لیاقت وکوته اندیش، درسده‌های گذشته از قافله علم جاماند و دچار عقب افتادگی علمی شد بطوری که تا قبل از انقلاب تنها تعداد اندکی از مردم که عمده آنان نیز مرد بودند، توانایی خواندن ونوشتن داشتند.
او گفت: در دوران پس از انقلاب باتوجه به اقدامات صورت گرفته در راستای ایجادعدالت درتمامی بخش‌ها و ملاک قراردادن سه اصل دسترسی آسان، عدالت توزیع وعدالت اقتصادی درنظام آموزشی، هم اکنون شاهدافزایش تعداد دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و رشد چشمگیر دانشجویان و محصلین درسطح کشور هستیم.
او افزود: اما اینکه علم وفن آوری زیربنا و محور باشد و کار‌های کشور بر اساس علم و فن آوری تصمیم گیری شود، خیلی فاصله داریم و با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری این راه طی شده با همه اهمیتش فقط یک آغاز بوده و برای دستیابی به قله‌ها باید از «مرز‌های کنونی دانش» در مهمترین رشته ها عبور کنیم.
او گفت: جبران عقب ماندگی‌های علمی درکشور فقط از طریق "جهش علمی"، "انقلاب‌های معرفتی" و"بهره گیری از راه‌های میان بر"ممکن است.
او گفت: دانشگاه در تفکرمقام معظم رهبری مسیر روبه قله‌های علمی و دانش را طی می‌کند به طوری که دانشگاه و دانشگاهیان را در تمام مسائل علمی، سیاسی وپژوهشی دارای صلاحیت ورود می‌دانند و با تاکید برانجام کار کارشناسی شده در راستای تحقق اینگونه مسائل، مدیریت جهادی توسط مسئولین در دانشگاه‌ها را به عنوان اصل کلی نظام مدنظر قرارمی دهند.
دکتر حاتمی گفت:دانشگاهی مد نظر مقام معظم رهبری است که سیاست زده نیست، یعنی دانشجو را دارای شم سیاسی می‌دانند اما این که گروه‌های مختلفی که مطامع سیاسی نامطلوبی دارند بخواهند دانشگاه را تحت تاثیرمنافع خود قرار دهند، نمی‌بینند.
او گفت: اساسا وظیفه دانشگاه این است که تولید علم کنند و انتظار هم این است که دانشجویان حرکت جدید خود را در حوزه دانش، علم وفن آوری، صنعت شروع کنند.
این کارشناس مسائل حقوقی در دانشگاه کردستان با بیان اینکه مقام معظم رهبری علم وپژوهش را یک سرفصل می‌دانند و به اقتصاد دانش بنیان توجه می‌کنند، گفت: یکی از سرفصل‌هایی که دانشجویان و اساتید برای همکاری دارند استفاده از ظرفیت‌های حوزه دانش، علم وفن آوری در مباحث اجرایی کشور است.
او گفت: شرکت‌های دانش بنیان یکی از جهت گیری‌هایی است که دانشجویان به همراه اساتید خود می‌توانند در تشکیل آنها تلاش کنند.
حاتمی در ادامه با اشاره به توجه مقام معظم رهبری به جوانان و خطاب قرار دادن آنان در گام دوم انقلاب گفت: در زمان ستم شاهی از نسل جوان به عنوان نسل سر گردان یاد می‌شد، اما امروز نسل آینده ساز و قدرتمند بیان می‌شود.
او افزود: جوانان طی سال‌های گذشته توانسته اند بر سرعت رشد علمی کشور و کسب جایگاه‌های برتر دنیا در فناوری‌های تک و لبه‌های دانش مانند سلول‌های بنیادی، نانو، فضا و امثال این‌ها بیفزایند و جوانان به تجربه ثابت کرده اند در صورت به دست گرفتن امور، نتایج شگفت انگیزی به بارمی آورند.
او گفت: جوانان برای ورود به مباحث علم ودانش در دانشگاه‌ها ابتدا باید مسیر درست را برای دستیابی به رشته مناسب انتخاب کنند مسیری که بستر‌های آن باید توسط مسئولین وزارت علوم، کارشناسان و محققین جهت استعدادیابی جوانان فراهم شود تا جوانان بتوانند با شناسایی استعداد‌های خود در عرصه‌هایی که علاقمند و مستعد هستند و با انتخاب رشته‌هایی که برای کشور و هم برای جامعه جهانی مفید و کارآمد است حرکت کنند یعنی دانشگاه باید محلی برای تولید علم در زمینه‌های مختلف باشد، نه تولید مدرک.
او در ادامه گفت: متاسفانه نهاد‌های آموزشی فاقد یک نظام استعدادیابی منسجم هستند بنابراین خانواده به عنوان نهادی تربیتی در جامعه در استعدادیابی فرزندان خود نقش بسیارمهمی را ایفا می‌کنند.
حاتمی گفت: زمینه شکوفایی استعداد جوانان بعداز خانواده و مدرسه در دانشگاه ایجاد و سپس وارد عرصه‌های عملی می‌شود و این تلاش هدفمند در راستای رشد و تعالی و پیشرفت علمی نوعی امید آفرینی در جوانان است.
این استاد دانشگاه کردستان با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب درکنار علم، پژوهش و قدرت پژوهندگی، جوانان را به معنویت و اخلاق توصیه کرده اند، گفت: توسعه در عرصه‌های علمی و پژوهشی کشور باید از نوع علم اخلاق مدار باشد و اصولی که در این زمینه مدنظر نظام مقدس جمهوری اسلامی است علم ودانشی ست که درخدمت انسان وانسانیت است.
او با تاکید بر تهذیب و توجه به مبانی اخلاقی و تحصیل برای دانشجویان افزود: شعور معنوی و وجدان اخلاقی در جامعه هر چه بیشتر رشد کند برکات بیشتری هم به بار می‌آورد.
او گفت: کشور ما از نظر ظرفیت‌های طبیعی و انسانی، کم نظیر است و بسیاری از این ظرفیت‌ها با غفلت دست اندرکاران تا کنون بی استفاده و یا کم استفاده مانده است که همت‌های بلند و انگیزه‌های جوانان انقلابی خواهند توانست آنها را فعال در پیشرفت مسائل مادی و معنوی کشور به معنی واقعی جهش ایجاد کند.
او افزود: چنانچه حرکت علمی ما درونی و بومی نباشد توقف درمدار وابستگی دنباله روی ادامه یابد هرگز به شکوفایی و بالندگی حقیقی دست نخواهیم یافت پس در این مسیر، علم را باید اساس وزیر بنای پیشرفت قرار دهیم برای در نوردیدن مرز‌های علمی گام‌های بسیاربلند و تعیین کننده برداریم و علم را در مسیر تکاملی اش پیش ببریم.
او در ادامه افزود: با استناد بر فرمایشات رهبر فرزانه انقلاب، باید انتظارات از اقشار مختلف جامعه ودانشجویان در این بیانیه تبیین و با بهره برداری از ظرفیت‌های استفاده نشده، خودسازی، جامعه پردازی و ایجاد تمدن نوین اسلامی به عنوان چشم انداز گام دوم انقلاب قدم‌ها را محکم‌تر و استوارتر برداشت.
حاتمی گفت: آنچه در مجموع فرمایشات مقام معظم رهبری از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار است، مسئله محور بودن دانشگاه‌ها است.
او گفت: دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به عنوان بازوی تحقیق و پژوهش باید راه گشای مسائل مشکلات جامعه باشد و مسائلی که در جامعه مطرح می‌شود در داخل دانشگاه مورد کنکاش قرار بگیرند.
این کارشناس مسائل حقوقی در دانشگاه کردستان با بیان اینکه مقام معظم رهبری علم و پژوهش را یک سرفصل می‌دانند و به اقتصاد دانش بنیان توجه می‌کنند، گفت: یکی از سرفصل‌هایی که دانشجویان و اساتید برای همکاری دارند استفاده از ظرفیت‌های حوزه دانش، علم وفن آوری در مباحث اجرایی کشور است.
او گفت: اساسا وظیفه دانشگاه این است که تولیدعلم کنند و انتظار هم این است که دانشجویان حرکت جدید خود را در حوزه دانش، علم و فن آوری، صنعت شروع کنند.
او در ادامه مطرح کرد: شرکت‌های دانش بنیان یکی از جهت گیری‌هایی است که دانشجویان به همراه اساتید خود می‌توانند در تشکیل آنها تلاش کنند.
حاتمی با اشاره به رویکرد بومی سازی علوم در کشور که بسیار هم مورد تاکید مقام معظم رهبری است، گفت:هدف از این رویکرد پایش و ارزیابی نظریه‌های است که در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های علوم انسانی مورد بررسی مجدد قرارمی گیرد و علوم را بطور کامل و نافع به جامعه ارائه می‌دهد.
او افزود: دانشگاهی مطلوب است که با ارتباط گیری و پاسخگویی به نیاز‌های مردم بستر را برای امیدآفرینی در جامعه فراهم کند.
حاتمی بیان کرد: در حال حاضر مشکلات عمده‌ای که در دانشگاه‌ها در حوزه علم وپژوهش وجود دارد نگرش اساتید و دانشجویان دانشگاه‌ها به علم و پژوهش با ملاک و معیار کشور‌های خارجی و چاپ مقالات درمجلات و منابع آنان است که باعث می‌شود اساتید خارجی با اجرای دست آورد‌های ما از منافعش بهره ببرند.
او خاطرنشان کرد: اساتید ونخبه‌های دانشگاهی می‌توانندبا استفاده از تجربیات علمی خود در زمینه‌های مختلف درمورد مسائلی قلم بزنند که با ایجاد تغییراتی در راستای توسعه کشور به بهبود شرایط زندگی مردم نیز کمک کنند.
این استاد دانشگاه کردستان شجاعت علمی، نوآوری، پرهیز از نگاه تقلیدی به پیشرفت‌های غرب و اعتماد به نفس فردی وعلمی را از ویژگی‌های لازم اساتید در دانشگاه‌ها در گام دوم برشمرد وبیان کرد: اگر اساتید و دانشجویان دانشگاه‌ها این توانایی‌ها را در خود ببینند و با ورود به عرصه‌های مختلفی همچون فن آوری، صنایع و حوزه علوم انسانی، بستر یک حرکت عظیم علمی در داخل کشور فراهم می‌شود.
عضو گروه حقوق دانشگاه کردستان گفت: در دوران قبل از انقلاب دانشمندان و اساتید ما از شجاعت علمی لازم برخوردار نبودند بنابراین اختراع، پیشرفت یا تولید علمی هم در کشور وجود نداشت بنابراین برای رفع نیاز‌های خود علم را از کشور‌های دیگر وارد می‌کرد و آنها نیز علم دست چندم را با زرق و برق خاصی به مردم ارائه می‌کردند.
حاتمی در ادامه با ارزیابی وضعیت موجود علمی در کشور گفت: اکنون نزدیک به دو دهه است در زمینه پیشرفت علم وفن آوری قدم‌های خوبی همچون رستاخیز علمی، توجه به استعداد‌های جوانان و کسب رتبه‌های برترملی و بین المللی در زمینه‌های مختلف علمی و پژوهشی توسط نخبه‌های دانشگاهی برداشته شده و حرکت‌های خوبی را شروع کرده ایم که اگر ادامه پیدا کند و آن را تقویت کنیم به یک نظام وچرخه تکمیل شده دست خواهیم یافت.
او ادامه داد: تولیدات علمی ما با شتاب بی نظیری در دنیا در حال ارتقاء است چرخه پژوهش راه افتاده و تولید علم درحال انجام است و فن آوری ما در حال توسعه پیداکردن است.
حاتمی گفت: امروز ایران در بسیاری از زمینه‌های پزشکی حرف برای گفتن دارد و پیشرفت‌های هسته‌ای و کسب رتبه‌های برتر در ماراتن‌های علمی، کسب رتبه شانزدهم دربیش از دویست کشورجهان، ۱۱ برابر شتاب رشد متوسط علم در جهان و کسب جایگاه‌های برتر اساتید در جهان اسلام، چاپ مقالات و ارتباط گیری دانشگاه در عرصه‌های کشاورزی، عمرانی، خدماتی و پزشکی همه و همه حکایت از کشوری دارند که در سایه تحریم‌های شدید جهانی و ممانعت‌ها و سنگ اندازی‌های بسیار به اینجا رسیده است.
او بیان کرد: برخی در دنیا این موفقیت‌ها را نمی‌خواهند، اما به اجبار ایران را به عنوان قدرت بزرگ منطقه پذیرفته اند.
عضو گروه حقوق دانشگاه کردستان گفت: مقام معظم رهبری در فرمایشات خود با اشاره به رویکرد مدیریت جهادی و اعتقاد به اصل «ما می‌توانیم» به عنوان عامل عزت و پیشرفت ایران در تمام عرصه‌ها پرداخته اند.
حاتمی با اشاره به تحمیل تحریم‌های ظالمانه دشمنان بر کشور طی دهه‌های گذشته گفت: در شرایط تحریم حساسیت‌هایی در کشور شکل گرفت که ما از نقاط ضعف، قدرت و قوت داخلی کشور آگاه کرد و توانستیم با تکیه بر توان و پتانسیل‌های داخلی، خود را کار آزموده‌تر رو به جلو ببریم.
او افزود: اگر کشور برای رفع نیاز‌های خود دست به دامن کشور‌های بیگانگان شود قطعا با کوچکترین اصطحکاک و تنش سیاسی دچار مشکلات فراوانی خواهد شد پس اگر می‌خواهیم کشور به توسعه دست یابد در وهله اول باید حداکثر استفاده را از منافع و منابع داخلی داشته باشیم تا درمسائلی که جنبه راهبردی و استراتژیک دارد از حیث توان و پتانسیل داخلی به کشور‌های دیگر وابسته نباشیم چرا که راه حل تمام مشکلات در داخل کشور یافت می‌شود.
عضو گروه حقوق دانشگاه کردستان گفت: پس اساتید و نخبه‌های دانشگاهی باید با اتکاء به قدرت اعتماد به نفس یا همان اصطلاح «ما می‌توانیم» با انجام کار‌های خلاقانه و نوآورانه در عرصه‌های مختلف علمی وپژوهشی این وابستگی‌ها را به حداقل برسانند و با اتکاء به منابع ظرفیت‌های موجود، کشور را در مسیر ترقی و پیشرفت قرار دهند.
او یادآوری کرد: در چنین شرایطی جوانان کارآفرین نیز به عنوان افراد مولد کار، از طریق خودسازی، شکستن محاصره تبلیغاتی، پرورش نهال امید به آینده و راندن ترس ، نومیدی در خود و دیگران و با تمدن سازی همراه با پژوهش، تحقیق و تولید علم می‌توانند جامعه را تحت تاثیر اراده و پشتکارشان قرار دهند تا شاهد بروز یک تمدن و یک تفکر بزرگ علمی در کشور باشیم.
حاتمی در پایان خواستار ایجاد خط مش‌های جهادی در اداره کشور به منظور اجرای صحیح این بیانیه توسط قوای سه گانه شد و افزود: محوریت «علم وپژوهش» در گام دوم انقلاب باید در چهار چوب یک سند الزام آور و مد نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی به یک تصویب نامه تبدیل شود و در عین حال وزارت علوم وتحقیقات با گزارش دهی و تشکیل کمیته‌هایی در این زمینه منویات و شاخص‌های علم وپژوهش مقام معظم رهبری را اجرایی کنند.
واما...
با توجه به فراز و فرود‌های ۴۰ سال گذشته ارتباط، حرکت سازماندهی شده و بهره مندی از ظرفیت‌های موجود در مراکز دانشگاهی، می‌تواند گام مهمی برای نقش آفرینی جوانان دانشجو در مسیر انقلاب باشد و بیانات و راهکار‌های مقام معظم رهبری در مورد «علم و پژوهش» به عنوان یک سند راهبردی در بیانیه گام دوم انقلاب شاه کلیدی است در دست نخبه‌های دانشگاهی و جوانان انقلابی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی برای دستیابی به موفقیت‌ها و فتح قله‌های دانش و ترقی و امید آفرینی در جامعه.
پس جوانان باید شانه‌های خود را زیر بار این مسئولیت عظیم قرار دهند و با بهره گیری از تجربه‌ها و عبرت‌های گذشته کار آزموده‌تر و با انگیزه‌تر پا به عرصه‌های علمی گذاشته و بخش دیگری از «جهادبزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ» را آغاز کنند.
انتهای پیام/م
گزارش از فاطمه محمدی