به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، طبیعی است که تحرک یکی از نکات مهم و کلیدی برای هر نیروی نظامی محسوب شود، لذا در نیروهای زمینی و خصوصا شاخه زرهی و خودرویی این مسئله بسیار مهم‌تر و چشم گیرتر خواهد بود. در عین حال، مسئله افزایش تحرک از جمله بحث‌هایی است که به صورت همیشگی توسط فرمانده کل قوا نیز روی آن تاکید شده و می‌توان آن را جزو مهمترین دستورات ایشان به کلیه یگان‌های نیروهای مسلح قلمداد کرد. حتما بسیاری از کاربران و خوانندگان این مطلب در زمان عبور از جاده‌های بیرون شهر شاهد کامیون‌هایی بوده اند که تانک ها، نفربر‌ها یا توپ‌های خودکششی بر پشت آن سوار شده و در حال نقل و انتقال هستند.
بر این اساس، کشنده‌های تانک‌ها و خودرو‌های زرهی بخشی بسیار مهم و البته کمتر شناخته شده در یگان‌های رزمی زرهی به حساب می‌آیند که نقش بسیار قابل توجهی در افزایش قدرت جابجایی یگان‌ها بازی می‌کنند. در مرحله اول شاید این سوال برای شما پیش بیاید که اصولا چرا وقتی یک تانک توان حرکت دارد نیازی به یک خودرو برای حمل یک وسیله متحرک دیگر است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که در این بخش چند فاکتور مهم مورد توجه قرار می‌گیرد. اولا در زمان استفاده از تانک بر‌ها می‌توان معمولا مسافت‌های بیشتری را در زمان کمتر و البته با مصرف سوخت کمتری طی کرد. هر چه سرزمین شما گسترده‌تر یا حجم یگان‌های زرهی و مکانیزه شما بیشتر باشد این مسئله بیشتر خود را نشان می‌دهد. مسئله بعدی این که تانک‌ها و خودرو‌های زرهی نیز چه در مدل‌های چرخ دار و چه شنی دار مثل خودرو‌های معمولی دارای عمر مشخصی در بخش شنی و چرخ‌ها هستند.
تصور کنید یگانی که برای مثال در اطراف شهر قزوین حضور دارد دستور می‌گیرد که به سرعت خود را به خوزستان برساند، در این شرایط باید چند صد کیلومتر طی شود و مشخصا اگر تانک‌ها راسا این مسیر را طی کنند فشار زیادی به شنی‌ها وارد شده و باعث میشود زمان تعویض آن‌ها زودتر از حد معمول سر برسد. این پروسه نسبت به تعویض چرخ‌ها بسیار زمان بر‌تر و البته پر هزینه‌تر است و می‌تواند ناگهان در میان یک عملیات رزمی تعدادی از تانک‌ها و زره پوش‌های نیروهای خودی را از وضعیت عملیاتی خارج کند.
مسئله بعدی لزوم حفظ سلامت جاده‌ها است. فراموش نکنید که جاده‌ها در نقش رگ‌های حیاتی یک کشور هستند و از مسافران، کالا، نیروی نظامی و اصولا هر چیزی که لازم است با وسایل نقلیه غیر ریلی از روی زمین منتقل شود به نوعی نیاز به جاده دارند. در صورت حضور تانک‌ها به صورت مستقیم در روی جاده‌ها به علت وزن بالا و البته شکل شنی‌ها آسیب به جاده حتمی بوده و این مسئله هزینه‌های زیادی را برای دولت آن کشور ایجاد می‌کند و در عین حال ممکن است در شرایط حساس باعث حتی غیر عملیاتی شدن بخشی از مسیر جاده‌ای شود که خود یک مسئله بسیار خطرناک در زمان درگیری خواهد بود.
روایتی از خرید سوال برانگیز ارتش طاغوت!
بعد از مطرح کردن یک کلیات از لزوم و چرایی داشتن ناوگانی از کشنده‌ها برای قوای زرهی، به وضعیت ایران می‌پردازیم. در این میان باید به یک تجربه تلخ تاریخی در ابتدا اشاره کرد تا بدانیم در ابتدای این مسیر در کجا قرار داشتیم. پیش از این در گزارشی که توسط گروه دفاعی مشرق به رشته تحریر درآمده بود به مشکلات بی پایان و تراژدی خرید تانک چیفتن از انگلستان در دوره پهلوی دوم اشاره کردیم، ولی مشکلات در این بخش به تانک هم منتهی نشد.
محمد رضا پهلوی در راستای سیاست راضی کردن همه ابرقدرت‌ها از خود در کنار خرید‌های هنگفت تسلیحاتی از غرب خرید‌هایی نیز از اتحاد شوروی و کشور‌های شرق اروپا داشت. یکی از این خرید‌ها تانک بر‌های سری ماز ۵۳۷ بود. این خودرو‌ها برای حمل تانک‌هایی با وزن ۵۰ تن طراحی شده بودند و مشخصا برای حمل تانک‌های روسی در آن دوران گزینه‌ای مناسب بودند. در ایران هم اگر بحث تانکی مثل ام ۶۰ مطرح بود شاید بتوان این تانک بر را گزینه‌ای مناسب عنوان کرد، ولی چیفتن با وزن ۵۶ تن یک مشکل بزرگ محسوب می‌شد و البته چیفتن در حال بدل شدن به تانک اصلی ارتش ایران بود. ماز‌های ارتش توان حرکت دادن چیفتن را داشتند، ولی ۶ تن بار اضافه فشار شدیدی را به موتور و قطعات کشنده‌ها وارد کرده و استهلاک آن‌ها را افزایش می‌دادند. تانک چیفتن که خود وسیله‌ای دارای مشکل در بخش پیشران بود در بحث نقل و انتقال نیز به مشکل خورده بود.
کشنده ماز ۵۳۷ در سال‌های دفاع مقدس در حالی که یک قبضه توپ خودکششی ام ۱۰۹ را حمل می‌کند
مرحوم اصغر قندچی در کنار یکی از کشنده‌های ماز ارتش
با شروع جنگ تحمیلی و نیاز مبرم کشور به خودروی تانک بر نزاجا با مشکلات فراوانی رو به رو شد. ارتشی که به دلیل سیاست‌های دولت موقت و ماجرای کودتای نقاب شدیدا ضربه خورده و در عین حال پشتیبانی کشور‌های سازنده را نیز از دست داده و حالا بخشی از وسایل آن هم در بهترین شرایط دچار مشکلات ریشه‌ای بود. در این جا اصغر قندچی از فعالان معروف صنعتی در بخش خودرو‌های سنگین به میدان آمد و با تعویض موتور کشنده‌های ماز با نمونه‌های ماک ساخت آمریکا خون تازه‌ای در رگ‌های یگان‌های ترابری نزاجا تزریق کرد. به هر تقدیر و با هر مشکل ۸ سال جنگ تحمیلی گذشت، ولی درس‌های آن به قیمتی بالا در ذهن فرماندهان ایرانی باقی ماند.
تلاش برای رسیدن به کشنده‌های بهتر
در ابتدای کار بعد از تمام شدن جنگ تحمیلی یکی از گزینه‌های در دسترس در آن زمان یکی ارتقاء کشنده‌های موجود از قبل مثل برنامه ببر ۴۰۰ بر اساس طرح ماز ۵۳۷ و دیگری بهره برداری از کشنده‌های موجود تجاری در بازار‌های جهانی بود که صنایع دفاعی و نیروهای مسلح به نوعی ترکیبی از هر دو روش را در این بخش پیش گرفتند.
کشنده سامانه باور ۳۷۳ به اسم ذوالجناح
با پیشرفت کار‌ها در بخش دفاعی و خصوصا اضافه شدن بخش موشکی، نیاز به کشنده‌ها در کلاس‌های مختلف پیش از پیش افزایش پیدا کرده و نیاز به کار‌های ریشه ای‌تر در این بخش احساس شد. از جمله طرح‌های بومی در بحث کشنده‌های موشکی می‌توان به سری ذوالجناح استفاده کرد که امروزه نسل جدید برای حمل سامانه باور ۳۷۳ مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما در بخش تخصصی برای تانک‌ها شاهد یک حرکت خوب از طرف نزاجا بودیم.
ایرانیان با کیان ۷۰۰ از آمریکا سبقت گرفتند
تانکبر «کیان۷۰۰» ساخت فرماندهی تولید و بهینه سازی شهید زرهرن نیروی زمینی ارتش در جریان بازدید روز شنبه ۱۸ آبان سرلشکر محمد باقری رئیس ستادکل نیروهای مسلح از این فرماندهی رونمایی شد. این تانکبر با قدرت موتور ۷۰۰ اسب بخار و قدرت کشندگی ۲۰۰ تن، قابلیت حمل ۲ دستگاه تانک ۶۰ تنی را بر روی کشنده فوق سنگین «سلیمان-۳» دارد. وزن تانکبر «کیان۷۰۰» ۱۷۷۰۰ کیلوگرم بوده و تعداد محور‌های آن ۱+۳ و ۱۲ دنده است.
این تانک بر توان حمل هم زمان دو تانک اصلی میدان نبرد را به وزن حدودی ۶۰ تن برای هر تانک دارد. در دنیای امروز مرسوم نیست که یک تانک بر به طور همزمان دو تانک آن هم در این تناژ وزنی را با خود حمل کند، ولی در هر صورت این مهم توسط کیان ۷۰۰ ایرانی قابل اجراست.
کشنده کیان ۷۰۰ در حالی که دو تانک چیفتن نیز بر روی کفی کشنده آن قرار دارد
کشنده آمریکایی ام ۱۰۷۰.
اما نکته جالب در این میان سبقت گرفتن ایران از ارتش آمریکا در این بخش است. تانک بر اصلی عملیاتی ارتش آمریکا مدل ام ۱۰۷۰ ساخت شرکت اوشکوش آمریکاست. این تانک بر سنگین آمریکایی از موتوری با قدرت ۵۰۰ اسب بخار بهره برده و می‌تواند در نهایت تا ۸۰ تن بار را حمل کند. این کشنده توان حمل یک دستگاه تانک آبرامز را به راحتی دارد و البته در مقایسه با کیان ایرانی در رده‌های پایین تری در بخش قدرت موتور و توان حمل قرار می‌گیرد.
این تانک بر آمریکایی از ۵ دنده اتوماتیک بهره برده و وزن آن در حدود ۱۸۵۹۰ کیلوگرم است. این خودرو به کشور‌های عراق، مصر، عربستان، امارات، مراکش، اردن، عمان و انگلیس نیز صادر شده است.
مقایسه دو کشنده ایرانی و آمریکایی
رونمایی از کیان ۷۰۰ نشان دهنده بروز یک بلوغ و پیشرفت پرش گونه در توانایی تحرک واحد‌های رزمی نیروی زمینی ارتش است و اگر به گذشته نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که در ۴۰ سال اخیر چه مسیر طولانی در این بخش سپری شده و از مشکل داشتن برای انتقال یک تانک، حالا امروز به انتقال مطمئن دو تانک به صورت همزمان رسیده ایم.
منبع:مشرق
انتهای پیام/