عبد الباری عطوان در رأی الیوم نوشت: قرار است رجب طیب اردوغان اواسط این ماه در سفری رسمی و در پاسخ به دعوت دونالد ترامپ، همتای آمریکایی خود به واشنگتن برود، اما سه مسئول ترکیه‌ای تأکید کردند در اعتراض به اینکه مجلس نمایندگان آمریکا کشتار ارامنه را «نسل کشی» اعلام و تهدید کرد آمریکا، ترکیه را تحریم می‌کند، شاید این سفر لغو شود. علت دیگر که کم اهمیت‌تر و کم خطرتر نیست و احتمال لغو این سفر را بیشتر می‌کند پیام ترامپ بود که نهم ماه گذشته در اعتراض به حمله ترکیه به مواضع کُرد‌ها در شمال سوریه به رئیس جمهور ترکیه داد و حاوی کلمات توهین آمیز بود. ترامپ، اردوغان را لجوج و احمق توصیف و تهدید کرده بود اقتصاد ترکیه را نابود می‌کند که این رفتار در عُرف‌های بین المللی رفتاری بی‌سابقه و برخلاف معیار‌های دیپلماتیک در تعامل سران کشورهاست به خصوص اگر به این مسئله توجه کنیم که دو کشور در ناتو متحد هم هستند و روابط راهبردی آن‌ها از بیش از ۸۰ سال پیش ادامه دارد.
ترکیه در این خصوص دو دیدگاه دارد: اول اینکه می‌گوید اردوغان این سفر را در موعد مقرر آن انجام خواهد داد زیرا نمی‌خواهد هیچ تنشی در روابط با دولت ترامپ به وجود آورد که تأثیری منفی بر اقتصاد ترکیه داشته باشد؛ اقتصادی که این روز‌ها با بحرانی بزرگ مواجه است. آنچه این دیدگاه را تأیید می‌کند این است که اردوغان از تصمیم خود مبنی بر مخالفت با استقبال از هیئت آمریکایی صرف نظر کرد. این هیئت دو هفته پیش به ریاست مایک پنس، معاون رئیس جمهور آمریکا و مایک پمپئو، وزیر خارجه این کشور به ترکیه سفر کرد و اسماعیل دمیر، رئیس سازمان صنایع دفاعی ترکیه در اظهاراتی ناگهانی و در زمانی حساب شده گفت به سبب اختلاف با روسیه بر سر بخش‌های فناوری، شاید زمان تحویل دومین محموله از موشک‌های اس ۴۰۰ روسیه به ترکیه به تعویق بیافتد و شاید این تأخیر به منظور فراهم کردن فضایی بهتر برای سفر اردوغان به واشنگتن و حفظ همین مقدار کم ارتباط با دولت آمریکاست که اساسا با قرارداد موشک‌های اس ۴۰۰ بین روسیه و ترکیه مخالف است.
دوم: از دیدگاه اردوگاهی که لغو سفر اردوغان را به واشنگتن تأیید می‌کند احتمال لغو این سفر زیاد است؛ زیرا اردوغان با پیام ترامپ و محتوای آن احساس کرد شدیدا به او توهین شده است و آشکارا درباره این اهانت صحبت کرد و گفت پاسخ به آن در شرایط کنونی اولویت نیست، اما حتما در زمان مناسب به آن پاسخ داده خواهد شد و و از دیدگاه کسانی که مخالف سفر اردوغان به واشنگتن هستند بعید نیست که این سفر کلا لغو شود.
بیشتر بخوانید: اردوغان نامه ترامپ را به سطل آشغال انداخت
سفر اردوغان به واشنگتن بدون دادن هرگونه امتیازی به خواسته‌های آمریکا مبنی بر خارج کردن نیرو‌های ترکیه از سوریه و رویارو نشدن با نیرو‌های سوریه دموکراتیک که متحد واشنگتن هستند و نیز دست نکشیدن از قرارداد موشک‌های اس ۴۰۰، شاید روابط را با کشور میزبان و مشخصا ترامپ، وخیم‌تر کند و نرفتن اردوغان هم به این سفر و به عبارت بهتر تحریم آن، شاید رویارویی بین دو کشور را تشدید و اعمال تحریم‌های آمریکا را علیه ترکیه به عنوان اولین گام تسریع کند و شاید به لغو عضویت آن در ناتو منجر شود.
«سلیمان صویلو» وزیر کشور ترکیه تهدید کرد همه اعضای داعش و حتی اعضایی را که تابعیت آن‌ها لغو شده به کشورهایشان از جمله کشور‌های آمریکایی و اروپایی خواهد فرستاد و گفت ترکیه یک هتل برای اقامت این افراد نیست و پیش از او نیز اردوغان، اشاره کرده بود در صورتی که کشورش به حمایت مالی و سیاسی دست نیابد دروازه‌های مهاجرت به اروپا را در برابر پناهندگان سوری مقیم ترکیه باز می‌کند که این مسئله اشاره دارد به اینکه احتمال وقوع تنش بین کشور‌های غربی و ترکیه وجود دارد و این آمادگی هست که از همه برگه‌های برنده در رویارویی با آن استفاده شود.
عطوان ادامه داده است: در حالی که تعداد دوستان ترکیه کم می‌شود افزایش تعداد دشمنان آن این روز‌ها روندی فزاینده دارد و ملحق شدن آمریکا به آن‌ها نیازمند تغییراتی در سیاست خارجی این کشور است و اولین اقدام در این خصوص باید به سمت شرق و مشخصا سوریه باشد زیرا سناریوی ضعیف کردن ترکیه که آمریکا سعی کرد آن را درباره سوریه هم اجرا کند، آنکارا را تهدید می‌کند.
انتهای پیام/