به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، سوره لقمان سی و یکمین سوره قرآن است و در جزء بیست و یکم آن قرار دارد.
این سوره از سوره‌های مکی قرآن است؛ وجه تسمیه سوره لقمان از آیه دوازدهم آن برگرفته شده است. نام لقمان دو بار در این سوره به کار رفته و در هیچ سوره دیگری نیامده است. این سوره به دلیل آنکه حاوی اندرز‌های لقمان به فرزندش است، لقمان نامیده شده است.
سوره لقمان ۳۴ آیه، ۵۵۰ کلمه و ۲۱۷۱ حرف دارد و هفدهمین سوره‌ای است که با حروف مقطعه آغاز شده است و ششمین سوره از سوره‌های هفتگانه لامات است که با حروف رمزی و مقطعه «الم» آغاز می‌شوند. سوره لقمان از سوره‌های مثانی و مقداری کمتر از یک حزب است. برخی معتقدند دو آیه ۲۷ و ۲۸ این سوره در مدینه نازل شده است.
برخی از مفسران معتقدند خداوند سوره روم را با آیاتی که بر نبوت پیامبر اسلام (ص) دلالت داشته، به اتمام رسانیده و در ادامه همان مطلب سوره لقمان را با سخن گفتن از قرآن آغاز می‌کند.
در فضیلت قرائت این سوره آمده است، هر شخصی سوره لقمان را بخواند؛ در قیامت لقمان با او دوست بوده و ده برابر اجر فردی که به خوبی‌ها عمل کرده و از بدی‌ها دوری نموده، به او پاداش داده می‌شود.
فایل صوتی تلاوت سوره لقمان با صدای عباس امام جمعه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خدای بخشاینده مهربان
الم ﴿١﴾
الف، لام، میم. (۱)
تِلْکَ آیَاتُ الْکِتَابِ الْحَکِیمِ ﴿٢﴾
این است آیات کتاب حکمت‌آموز، (۲)
هُدًى وَ رَ‌حْمَةً لِّلْمُحْسِنِینَ ﴿٣﴾
[ که براى نیکوکاران رهنمود و رحمتى است، (۳)
الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَ هُم بِالْآخِرَ‌ةِ هُمْ یُوقِنُونَ ﴿٤﴾
همان کسانى که نماز برپا مى‌دارند و زکات مى‌دهند و هم ایشانند که به آخرت یقین دارند. (۴)
أُولَـٰئِکَ عَلَىٰ هُدًى مِّن رَّ‌بِّهِمْ ۖ وَ أُولَـٰئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿٥﴾
آنانند که از جانب پروردگارشان از هدایت برخوردارند و ایشانند که رستگارانند. (۵)
وَ مِنَ النَّاسِ مَن یَشْتَرِ‌ی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَن سَبِیلِ اللَّـهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَیَتَّخِذَهَا هُزُوًا ۚ أُولَـٰئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِینٌ ﴿٦﴾
و برخى از مردم کسانى‌اند که سخن بیهوده را خریدارند تا مردم را بى هیچ دانشى از راه خدا گمراه کنند و راه خدا را به ریشخند گیرند؛ براى آنان عذابى خوارکننده خواهد بود. (۶)
وَ إِذَا تُتْلَىٰ عَلَیْهِ آیَاتُنَا وَلَّىٰ مُسْتَکْبِرً‌ا کَأَن لَّمْ یَسْمَعْهَا کَأَنَّ فِی أُذُنَیْهِ وَ قْرً‌ا ۖ فَبَشِّرْ‌هُ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ ﴿٧﴾
و چون آیات ما بر او خوانده شود، با نِخوت روى برمى‌گرداند چنانکه گویى آن را نشنیده یا گویى در گوشهایش سنگینى است؛ پس او را از عذابى پر درد خبر ده. (۷)
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِیمِ ﴿٨﴾
در حقیقت کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده‌اند باغهاى پر نعمت خواهند داشت (۸)
خَالِدِینَ فِیهَا ۖ وَ عْدَ اللَّـهِ حَقًّا ۚ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿٩﴾
که در آن جاودان مى‌مانند؛ وعده خداست که حق است و هموست شکست‌ناپذیر سنجیده‌کار (۹)
خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَ‌وْنَهَا ۖ وَ أَلْقَىٰ فِی الْأَرْ‌ضِ رَ‌وَاسِیَ أَن تَمِیدَ بِکُمْ وَ بَثَّ فِیهَا مِن کُلِّ دَابَّةٍ ۚ وَ أَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنبَتْنَا فِیهَا مِن کُلِّ زَوْجٍ کَرِ‌یمٍ ﴿١٠﴾
آسمان‌ها را بى‌هیچ ستونى که آن را ببینید خلق کرد و در زمین کوههاى استوار بیفکند تا مبادا زمین شما را بجنباند و در آن از هر گونه جنبنده‌اى پراکنده گردانید و از آسمان آبى فرو فرستادیم و از هر نوع گیاه نیکو در آن رویانیدیم. (۱۰)
هَـٰذَا خَلْقُ اللَّـهِ فَأَرُ‌ونِی مَاذَا خَلَقَ الَّذِینَ مِن دُونِهِ ۚ بَلِ الظَّالِمُونَ فِی ضَلَالٍ مُّبِینٍ ﴿١١﴾
این خلق خداست اینک]به من نشان دهید کسانى که غیر از اویند چه آفریده‌اند؟ هیچ! بلکه ستمگران در گمراهى آشکارند (۱۱)
وَ لَقَدْ آتَیْنَا لُقْمَانَ الْحِکْمَةَ أَنِ اشْکُرْ لِلَّـهِ ۚ وَ مَن یَشْکُرْ فَإِنَّمَا یَشْکُرُ لِنَفْسِهِ ۖ وَ مَن کَفَرَ فَإِنَّ اللَّـهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ ﴿١٢﴾
و به راستى لقمان را حکمت دادیم که: خدا را سپاس بگزار و هر که سپاس بگزارد تنها براى خود سپاس مى‌گزارد و هر کس کفران کند در حقیقت خدا بى‌نیاز ستوده است (۱۲)
وَ إِذْ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ وَ هُوَ یَعِظُهُ یَا بُنَیَّ لَا تُشْرِ‌کْ بِاللَّـهِ ۖ إِنَّ الشِّرْ‌کَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ ﴿١٣﴾
و یاد کن هنگامى را که لقمان به پسر خویش در حالى که وى او را اندرز مى‌داد گفت: اى پسرک من، به خدا شرک میاور که به راستى شرک ستمى بزرگ است (۱۳)
وَ وَصَّیْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَیْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَ هْنًا عَلَىٰ وَ هْنٍ وَفِصَالُهُ فِی عَامَیْنِ أَنِ اشْکُرْ لِی وَ لِوَالِدَیْکَ إِلَیَّ الْمَصِیرُ ﴿١٤﴾
و انسان را در باره پدر و مادرش سفارش کردیم؛ مادرش به او باردار شد سستى بر روى سستى و از شیر باز گرفتنش در دو سال است آرى، به او سفارش کردیم که شکرگزار من و پدر و مادرت باش که بازگشت همه به سوى من است. (۱۴)
وَ إِن جَاهَدَاکَ عَلَىٰ أَن تُشْرِ‌کَ بِی مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا ۖ وَ صَاحِبْهُمَا فِی الدُّنْیَا مَعْرُ‌وفًا ۖ وَاتَّبِعْ سَبِیلَ مَنْ أَنَابَ إِلَیَّ ۚ ثُمَّ إِلَیَّ مَرْ‌جِعُکُمْ فَأُنَبِّئُکُم بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿١٥﴾
و اگر تو را وادارند تا در باره چیزى که تو را بدان دانشى نیست به من شرک ورزى از آنان فرمان مبر ولى در دنیا به خوبى با آنان معاشرت کن و راه کسى را پیروى کن که توبه‌کنان به سوى من باز مى‌گردد؛ و سرانجام بازگشت شما به سوى من است، و از حقیقت آنچه انجام مى‌دادید شما را با خبر خواهم کرد. (۱۵)
یَا بُنَیَّ إِنَّهَا إِن تَکُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْ‌دَلٍ فَتَکُن فِی صَخْرَ‌ةٍ أَوْ فِی السَّمَاوَاتِ أَوْ فِی الْأَرْ‌ضِ یَأْتِ بِهَا اللَّـهُ ۚ إِنَّ اللَّـهَ لَطِیفٌ خَبِیرٌ ﴿١٦﴾
اى پسرک من اگر عمل تو هموزن دانه خردلى و در تخته‌سنگى یا در آسمان‌ها یا در زمین باشد خدا آن را مى‌آورد که خدا بس دقیق و آگاه است. (۱۶)
یَا بُنَیَّ أَقِمِ الصَّلَاةَ وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُ‌وفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنکَرِ وَ اصْبِرْ عَلَىٰ مَا أَصَابَکَ ۖ إِنَّ ذَٰلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ ﴿١٧﴾
اى پسرک من نماز را برپا دار و به کار پسندیده وادار و از کار ناپسند باز دار و بر آسیبى که بر تو وارد آمده است شکیبا باش این حاکى از عزم و اراده تو درامور است (۱۷)
وَ لَا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاسِ وَ لَا تَمْشِ فِی الْأَرْ‌ضِ مَرَ‌حًا ۖ إِنَّ اللَّـهَ لَا یُحِبُّ کُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ ﴿١٨﴾
و از مردم به نخوت رخ برمتاب و در زمین خرامان راه مرو که خدا خودپسند لافزن را دوست نمى‌دارد. (۱۸)
وَ اقْصِدْ فِی مَشْیِکَ وَ اغْضُضْ مِن صَوْتِکَ ۚ إِنَّ أَنکَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِیرِ ﴿١٩﴾
و در راه رفتن خود میانه‌رو باش و صدایت را آهسته‌ساز که بدترین آواز‌ها بانگ خران است. (۱۹)
أَلَمْ تَرَ‌وْا أَنَّ اللَّـهَ سَخَّرَ لَکُم مَّا فِی السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِی الْأَرْ‌ضِ وَ أَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَ‌ةً وَ بَاطِنَةً ۗ وَ مِنَ النَّاسِ مَن یُجَادِلُ فِی اللَّـهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ لَا هُدًى وَ لَا کِتَابٍ مُّنِیرٍ ﴿٢٠﴾
آیا ندانسته‌اید که خدا آنچه را که در آسمان‌ها و آنچه را که در زمین است مسخر شما ساخته و نعمتهاى ظاهر و باطن خود را بر شما تمام کرده است و برخى از مردم در باره خدا بى آنکه دانش و رهنمود و کتابى روشن داشته باشند به مجادله برمى‌خیزند (۲۰)
وَ إِذَا قِیلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنزَلَ اللَّـهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَیْهِ آبَاءَنَا ۚ أَوَلَوْ کَانَ الشَّیْطَانُ یَدْعُوهُمْ إِلَىٰ عَذَابِ السَّعِیرِ ﴿٢١﴾
و چون به آنان گفته شود: آنچه را که خدا نازل کرده پیروى کنید مى‌گویند: نه! بلکه آنچه که پدرانمان را بر آن یافته‌ایم پیروى مى‌کنیم آیا هر چند شیطان آنان را به سوى عذاب سوزان فرا خواند؟ (۲۱)
وَ مَن یُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّـهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْ‌وَةِ الْوُثْقَىٰ ۗ وَ إِلَى اللَّـهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ ﴿٢٢﴾
و هر کس خود را در حالى که نیکوکار باشد تسلیم خدا کند قطعا در ریسمان استوارترى چنگ درزده و فرجام کار‌ها به سوى خداست (۲۲)
ومَن کَفَرَ فَلَا یَحْزُنکَ کُفْرُ‌هُ ۚ إِلَیْنَا مَرْ‌جِعُهُمْ فَنُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا ۚ إِنَّ اللَّـهَ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿٢٣﴾
و هر کس کفر ورزد نباید کفر او تو را غمگین گرداند بازگشتشان به سوى ماست و به حقیقت آنچه کرده‌اند آگاهشان خواهیم کرد در حقیقت خدا به راز دل‌ها داناست. (۲۳)
نُمَتِّعُهُمْ قَلِیلًا ثُمَّ نَضْطَرُّ‌هُمْ إِلَىٰ عَذَابٍ غَلِیظٍ ﴿٢٤﴾
ما آنان را اندکى برخوردار مى‌سازیم سپس ایشان را در عذابى پر فشار درمانده مى‌کنیم (۲۴)
وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْ‌ضَ لَیَقُولُنَّ اللَّـهُ ۚ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّـهِ ۚ بَلْ أَکْثَرُ‌هُمْ لَا یَعْلَمُونَ ﴿٢٥﴾
و اگر از آن‌ها بپرسى:چه کسى آسمان‌ها و زمین را آفریده است؟ مسلما خواهند گفت: خدا بگو: ستایش از آنِ خداست ولى بیشترشان نمى‌دانند (۲۵)
لِلَّـهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْ‌ضِ ۚ إِنَّ اللَّـهَ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ ﴿٢٦﴾
آنچه در آسمان‌ها و زمین است از آن خداست در حقیقت خدا همان بى‌نیاز ستوده صفات است (۲۶)
وَ لَوْ أَنَّمَا فِی الْأَرْ‌ضِ مِن شَجَرَ‌ةٍ أَقْلَامٌ وَ الْبَحْرُ یَمُدُّهُ مِن بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَّا نَفِدَتْ کَلِمَاتُ اللَّـهِ ۗ إِنَّ اللَّـهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ ﴿٢٧﴾
و اگر آن چه درخت در زمین است قلم باشد و دریا را هفت دریاى دیگر به یارى آید سخنان خدا پایان نپذیرد قطعا خداست که شکست‌ناپذیر حکیم است (۲۷)
مَّا خَلْقُکُمْ وَ لَا بَعْثُکُمْ إِلَّا کَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ ۗ إِنَّ اللَّـهَ سَمِیعٌ بَصِیرٌ ﴿٢٨﴾
آفرینش و برانگیختن شما در نزد ما جز مانند آفرینش یک تن نیست،که خدا شنواى بیناست (۲۸)
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّـهَ یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَ یُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِ‌ی إِلَىٰ أَجَلٍ مُّسَمًّى وَ أَنَّ اللَّـهَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ ﴿٢٩﴾
آیا ندیده‌اى که خدا شب را در روز درمى‌آورد و روز را نیز در شب درمى‌آورد، و آفتاب و ماه را تسخیر کرده است که هر یک تا وقت معلومى روانند و نیز خدا به آنچه مى‌کنید آگاه است؟ (۲۹)
ذَٰلِکَ بِأَنَّ اللَّـهَ هُوَ الْحَقُّ وَ أَنَّ مَا یَدْعُونَ مِن دُونِهِ الْبَاطِلُ وَ أَنَّ اللَّـهَ هُوَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ ﴿٣٠﴾
این ها همه دلیل آن است که خدا خود حق است و غیر از او هر چه را که مى‌خوانند باطل است و خدا همان بلندمرتبه بزرگ است (۳۰)
أَلَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْکَ تَجْرِ‌ی فِی الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللَّـهِ لِیُرِ‌یَکُم مِّنْ آیَاتِهِ ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِّکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ ﴿٣١﴾
آیا ندیده‌اى که کشتی‌ها به نعمت خدا در دریا روان مى‌گردند تا برخى از نشانه‌هاى قدرت خود را به شما بنمایاند؟ قطعا در این[قدرت نمایى براى هر شکیباى سپاسگزارى، نشانه‌هاست (۳۱)
وَ إِذَا غَشِیَهُم مَّوْجٌ کَالظُّلَلِ دَعَوُا اللَّـهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ فَمِنْهُم مُّقْتَصِدٌ ۚ وَ مَا یَجْحَدُ بِآیَاتِنَا إِلَّا کُلُّ خَتَّارٍ کَفُورٍ ﴿٣٢﴾
و چون موجى کوه‌آسا آنان را فرا گیرد خدا را بخوانند و اعتقاد خود را براى او خالص گردانند ولى چون نجاتشان داد و به خشکى رساند برخى از آنان میانه‌رو هستند و نشانه‌هاى ما را جز هر خائن ناسپاسگزارى انکار نمى‌کند (۳۲)
یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَ‌بَّکُمْ وَ اخْشَوْا یَوْمًا لَّا یَجْزِی وَالِدٌ عَن وَلَدِهِ وَ لَا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَن وَالِدِهِ شَیْئًا ۚ إِنَّ وَعْدَ اللَّـهِ حَقٌّ ۖ فَلَا تَغُرَّ‌نَّکُمُ الْحَیَاةُ الدُّنْیَا وَ لَا یَغُرَّ‌نَّکُم بِاللَّـهِ الْغَرُ‌ورُ ﴿٣٣﴾
اى مردم از پروردگارتان پروا بدارید و بترسید از روزى که هیچ پدرى به کار فرزندش نمى‌آید و هیچ فرزندى نیز به کار پدرش نخواهد آمد آرى، وعده خدا حق است زنهار تا این زندگى دنیا شما را نفریبد،و زنهار تا شیطان شما را مغرور نسازد (۳۳)
إِنَّ اللَّـهَ عِندَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ یَعْلَمُ مَا فِی الْأَرْ‌حَامِ ۖ وَ مَا تَدْرِ‌ی نَفْسٌ مَّاذَا تَکْسِبُ غَدًا ۖ وَ مَا تَدْرِ‌ی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْ‌ضٍ تَمُوتُ ۚ إِنَّ اللَّـهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ ﴿٣٤﴾
در حقیقت، خداست که علم به قیامت نزد اوست و باران را فرو مى‌فرستد و آنچه را که در رحمهاست مى‌داند و کسى نمى‌داند فردا چه به دست مى‌آورد و کسى نمى‌داند در کدامین سرزمین مى‌میرد در حقیقت، خداست که داناى آگاه است (۳۴)
انتهای پیام/