از آن روز‌هایی که داشتن هنر بازیگری برای فعالیت در این عرصه حرف اول را می‌زد، خیلی دور شده ایم و هر کسی با بند «پ» یا جیب پر از پول به یکباره اسم و رسمی به هم می‌زند و به اصطلاح به چهره مشهور بدل می شود یا به جمع سلبریتی‌ها می‌پیوندد.
هرج و مرج در این عرصه این روز‌ها آنقدر فراگیر شده که بازی بازیگران، نوع پوشش و رفتار‌های آنها هر روز تیتر یکی از رسانه‌ها می‌شود. در مورد اخیر به دلیل پوشش خارج از عرف یکی از بازیگران در اکران خصوصی یکی از فیلم‌ها، پای مجلس و وزیرارشاد هم به میان کشیده شد.
رفتار‌های گروه‌های مرجع و سلبریتی‌ها آنقدر مهم و زیر ذره بین است که نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد، اما اینکه چه میزان با سلبریتی‌های حرفه‌ای مواجه هستیم که انتظارات جامعه را در سطح مطلوب برآورده کنند، نکته بسیار مهمی است.
سعید مستغاثی کارشناس سینما در گفتوگو با خبرنگار گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: سینمای ایران از مملکت و مردم ایران جداست. وقتی ۴ و ۵ درصد از مردم بیشتر به سینما نمی‌روند؛ یعنی سینما هیج ربطی به مردم و سرزمین ایران ندارد و تافته جدابافته است. وقتی موضوع اصلی که صنعت سینماست، اینگونه باشد؛ طبیعی است که آدمها، لباس‌ها و سر و شکل آنها به همان سمت و سو برود و با جامعه مطابقت نداشته باشد.
وی افزود: سینما توجهی به اتفاقات کشور از جمله راهپیمایی اربعین، سیل بهاری، زلزله، افتخارات، تقابل، درگیری‌ها و حصر اقتصادی ندارد. انگار نه انگار این اتفاقات در کشور می‌افتد؛ سینمایی‌ها ساز خودشان را می‌زنند و تافته جدا بافته از مردم هستند. این در حالی است که آمریکا دغدغه مردمش را نشان می‌دهد و وفادار به آنهاست؛ سینمای ما کدامیک از دغدغه‌های مردم ما را به تصویر می‌کشد؟ کدامیک از فراز و نشیب‌ها و قهرمانی‌ها و افتخارات تاریخی را به تصویر کشیده است؟ ما داد می‌زنیم که سینما دغدغه مردم را داشته باشد و به مردم برسد، اما در هر سال و در بین ۸۰ و ۹۰ فیلم می‌بینیم که ۳ الی ۴ مورد چنین ویژگی‌هایی را دارند و به دغدغه‌های مردم نمی‌پردازند، به عبارت دیگر بقیه فیلم‌ها اصلا ربطی به ایران و مردمش ندارد.
وی با اشاره به رفتار و اظهار نظر‌های برخی سلبریتی‌ها برای خودنمایی گفت: برخی سلبریتی‌ها با اظهار نظر سیاسی یا با لباس‌های غیر متعارف و ابراز نظر‌های غیر اسلامی می‌خواهند خودشان را مطرح کنند. باید توجه داشت که ما در مملکت سلبریتی نداریم و آنها شبه سلبریتی هستند؛ معنای سلبریتی این است که مورد شناخت اکثریت مردم و محبوب مردم باشد؛ ولی اکثریت مردم هنرپیشه‌های ما را نمی‌شناسند. از این رو نمی‌توان اسم سلبریتی روی آنها گذاشت.
مستغاثی ادامه داد: انسان‌های نوکیسه و شبه سلبریتی‌ها می‌خواهند خودشان را به نوعی نشان بدهند. وقتی فیلم آنچنانی بازی نکرده اند و آنچنان هم مطرح نشده اند، به ناچار خود را با لباس‌های نامتعارف نشان می‌دهند؛ قشر نوکیسه‌ای که از پول‌های باد آورده و رانت خواری و دلالی به جایی رسیده حالا در این محیط قرار گرفته اند و جوگیر شده اند.
وی با بیان اینکه ایده آل در سینما این است که سلبریتی ما سواد داشته باشد، ادامه داد: آنها اغلب بی سواد هستند؛ وقتی یکی از آنها می‌گوید فعال معدنی و یا وقتی حقوق قضایی را با «غ» و «ذال» می‌نویسد، یعنی اغلب آنها جزو بی سواد‌ترین اقشار جامعه هستند و پایین‌ترین آی کیو‌ها را دارند. این افراد خودشان را جلوی دوربین‌ها می‌نمایانند و جلوه گری می‌کنند. وقتی اولین پایه فرهنگ در آنها وجود ندارد و کاملا بی سواد هستند، چه انتظاری می‌توان از آنها در پوشش، لباس و رعایت مد داشت.
حمید قبادی کارشناس مد هم درباره اهمیت پوشش لباس بازیگران به ما می‌گوید: همه با نگاه ارزشی و با نگاه اجتماعی و فرهنگی، صرف نظر از نگاه دینی اعتقاد داریم همه آحاد جامعه و گروه‌های مرجع باید لباس مناسب بپوشند؛ چون خواسته یا ناخواسته الگو و تاثیرگذار هستند و می‌توانند در جامعه یک رفتار نامناسب یا در مقابل رفتار‌های مثبت و ارزشی را توسعه بدهند.
وی با بیان اینکه پوشش هنرمندان یک رفتار اجتماعی محسوب می‌شود و رفتار شخصی نیست، ادامه داد: برخی ممکن است بگویند چه کار به پوشیدن ما دارید؛ در حالی که از لباس به عنوان یک عنصر اجتماعی و فرهنگی یاد می‌شود. این یک مسئله شخصی نیست و در جامعه تاثیرگذار است. به ویژه که هنرمندان و افراد شناخته شده مرجع هستند و باید به این موضوع توجه داشت.
قبادی درباره اهمیت تطبیق مد با چارچوب‌های فرهنگی جامعه گفت: مد باید در چارچوب مسائل فرهنگی کشور‌ها و آموزه‌های اجتماعی و فرهنگی باشد و طبیعتاً مدی در ایران مورد تایید است که واجد این ویژگی‌ها و شرایط فرهنگی و اجتماعی کشور‌ها باشد.
وی گفت: مسئله پوشش دو بخش دارد؛ یکی خود طرح و دیگری نحوه استفاده از آن لباس و ملحقات آن؛ مثل پوشش سر و دیگر الحقات. ما در طراحی لباس کمتر مشکل داریم و می‌توانیم بگوییم همه گروه‌های مرجع به خصوص هنرمندان عزیز و بازیگران می‌توانند یک هنرمند طراح لباس را در کنار خودشان داشته باشند.
وی افزود: مشکلات ما از نظر طراحی لباس کمتر است؛ البته نه اینکه مشکل نداشته باشیم. ما نمونه ای داشتیم که طراح در طراحی لباس اشتباه کرده است؛ یعنی به اقتضائات عمومی توجه نکرده و طرحی را استفاده کرده که شاید مناسب نبوده. اما این موارد استثناء است و عموما می‌توان گفت که طراحان خوب کنار بازیگران و هنرمندان تئاتر و موسیقی و حتی ورزشکاران قرار گرفته اند. منتهی نکته مهم نحوه استفاده از آن لباس است. یک لباس مناسب طراحی می‌شود، ولی خوب و مناسب از آن استفاده نمی‌شود. در نمونه اخیر هم داشتیم که شکل بسیار نامناسبی در پوشش سر استفاده شده است.
این کارشناس مد ادامه داد: نحوه بهره برداری و هماهنگی در پوشش و اجزای لباس بسیار مهم است؛ بعضاً ما می‌بینیم تناقضاتی وجود دارد که ما از آن به عنوان نامناسب پوشی و پوشش نامتعارف یاد می‌کنیم. این موضوع متاسفانه زحمات هنرمندان طراح را هم مخدوش می‌کند. به جایی می‌رسیم که می‌گوییم طراحی نداریم یا طراحی کافی نیست. نمی‌گویم مشکلی نداریم ولی اصل مشکل در نحوه استفاده از لباس است.
قبادی با بیان اینکه ضرورت توجه بیشتر هنرمندان به مناسب پوشی باید پیگیری شود، گفت: ۵ یا ۶ سال است که هنرمندان طراح درجه یک در کشور حضور دارند و نسبت به اصول اجتماعی توجیه هستند و می‌دانند در حوزه لباس اجتماع چه طرحی را باید داشته باشند.
وی ادامه داد: تمکین از اصول هنری و اصول طراحی یک اصل است؛ بهتر است هنرمندان از رفتار شخصی دست بردارند و حالا که جایگاه طراحی در کشور اهمیت پیدا کرده و جایگاه هنر طراحی لباس مورد توجه ویژه قرار گرفته، از طرحی که به دست آنها می‌رسد، مناسب استفاده بکنند.
قبادی گفت: مناسب پوشی، هماهنگ پوشی و توجه به اصول اجتماعی نکته‌ای است که هنرمندان باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند؛ چطور ما از مردم عادی انتظار داریم که لباس مناسب بپوشند؛ این درخواست به مراتب از هنرمند بیشتر است. شنیده ام که یک هنرمند اصرار می‌کند من این لباس را می‌خواهم؛ در واقع برخی هنرمندان بر چیزی که نامناسب است، اصرار می‌کنند. حتی طراح ما اصرار می کند که این نه به چهره تو می آید و نه به آن محیطی که می‌خواهی بروی و نه با اقتضای کشور همخوانی دارد. ما حتی نمونه‌ای داشتیم که جامعه به آن نمونه لباس خندیده است. از این رو هنرمندان اجازه بدهند که طراحان، هنر خودشان را نشان دهند. علم طراحی به عنوان یک علم جهانی مطرح است و در کشور ما هم مراکز علمی متعددی در این زمینه فعالیت می‌کنند و هنر طراحی را آموزش می‌دهند.
جعفر بای جامعه شناس هم درباره جایگاه سلبریتی ها در فرهنگ و جامعه به خبرنگار ما گفت: بازیگران عناصری تاثیرگذار هستند و جایگاه اثربخشی را می‌توانند ایفا کنند؛ در کشور ما برخی متاسفانه یا جایگاه تاثیرگذاری خود را نمی‌دانند یا تعمداً کارهای ناهنجار انجام می‌دهند. اگر رفتار آنها مطابق هنجار‌های پذیرفته شده اجتماعی باشد، تاثیر مثبت و فوق العاده خوبی خواهد داشت، اما اگر بر خلاف هنجار‌های پذیرفته شده اجتماعی حرکت بکنند، اثر منفی دارد.
این کارشناس اجتماعی معتقد است: حضور متناقض آنها در جامعه و در میهمانی‌ها دوگانگی است و اثرات سوئی برای مردم به همراه دارد. در دیگر کشور‌ها بازیگر با رفتار‌های دوگانه مورد طرد اجتماع قرار می‌گیرد و از سوی جامعه مذمت می‌شود؛ جامعه همانطور که در تشویق و و در بعد محبوبیت افراد تاثیرگذار است، می‌تواند در سرکوب و طرد هم تاثیر گذار باشد. اما جامعه ما از این قدرت اجتماعی تا حالا بهره برداری نکرده است.
انتهای پیام/