به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، به یقین ویترین هر برنامه تلویزیونی دکور آن است. بخش مهمی از هر برنامه که می‌تواند گویای همه چیز درباره برنامه مورد نظر باشد. به‌خصوص در مناسبت‌های مختلف که دکور نقش مهمی را می‌تواند در انتقال حس به مخاطب ایفا کند. گرچه طراحان دکور در تلویزیون به تعداد انگشتان یک دست می‌رسد و با توجه به اهمیتی که این مقوله دارد، اما به دلیل مشکلات بودجه و شرایط تولید اغلب آنچه در ذهن طراحان دکور خلق می‌شود کمتر به مرحله اجرا می‌رسد.
با این حال هنوز هم برخی از برنامه‌های تلویزیونی به دلیل دکور مناسب و جذاب و چشم‌نوازی که دارند توانسته‌اند مورد توجه مخاطبان قرار گرفته و عنوان دکور برگزیده را از آن خود کنند. از جمله دکور ویژه‌برنامه تحویل سال شبکه دو سال ۹۱ که احسان علیخانی مجری آن برنامه بود و مهدی هاشمی طراحی دکور آن را برعهده داشت. اما نکته مهم در این میان سرنوشت دکور‌هایی است که با هزینه‌های هنگفت و تلاش بسیار طراحان ساخته می‌شود و پس از استفاده در یک برنامه چند ماهه و حتی چند هفته‌ای به مرحله بازیافت می‌رسد و به نوعی می‌توان گفت پول‌هایی است که به هدر می‌رود. از این رو جام‌جم گزارشی پیرامون این موضوع داشته و با یکی از طراحان دکور پرکار و یک تهیه‌کننده گفت‌وگویی داشته که در ادامه می‌خوانید:
چالش دکور
دکور بخش مهمی از یک برنامه تلویزیونی محسوب می‌شود. اما گاهی به قدری جنجال‌برانگیز می‌شود که می‌توان گفت از خود برنامه مهم‌تر می‌شود! به عنوان مثال تا زمانی که برنامه «ماه عسل» روی آنتن می‌رفت، همه کنجکاو بودند که ببینند ماه عسل امسال چه دکوری دارد. این قضیه برای احسان علیخانی، تهیه‌کننده برنامه هم خیلی مهم بود.
از این رو پیمان قانع، رنگ‌ها و المان‌های متفاوتی را همه‌ساله در طراحی دکور این برنامه به کار می‌برد. یا برنامه «تب تاب» که با توجه به مضمون برنامه دکور خاصی داشت.
اگر کمی به عقب‌تر برگردیم، در سال‌های گذشته دکور برنامه‌های «کوله‌پشتی» و «نیمرخ» هم به دلیل فضایی که ایجاد کردند، جزو دکور‌های به‌یادماندنی محسوب می‌شوند؛ بنابراین بحث دکور به قدری برای تهیه‌کننده‌ها اهمیت دارد که حتی همه‌ساله برای ویژه‌برنامه‌های تحویل سال هم از این نظر وارد یک رقابت جدی می‌شوند.
بازیافت یا زباله؟!
برنامه‌های پربیننده، یکی پس از دیگری تولید و پخش شده و دکور آن‌ها پس از پایان پخش، دکور‌ها زباله می‌شوند. این سرنوشت اغلب دکور‌های برنامه‌های تلویزیونی است. در این میان برخی اگر خوش‌شانس باشند، تبدیل به بازیافت می‌شوند. البته برخی دکور‌ها هم حاصل مواد ضایعات و بازیافتی هستند. از جمله یکی از فصل‌های برنامه پرمخاطب «خندوانه» که بهراد جوانبخت مدیر هنری، طراح دکور و لوگوی برنامه از مواد پلاستیکی یکبار مصرف بازیافتی دکور شکیل و جالبی را طراحی کرد که اولین دکور بازیافتی دنیا محسوب می‌شود. دکور این فصل از برنامه خندوانه را می‌توان به عنوان یکی از مقرون‌به‌صرفه‌ترین دکور‌های صحنه دانست که علاوه بر فرهنگسازی استفاده درست و بازیافت زباله‌ها به ما نشان می‌دهد که می‌توان با کمترین هزینه دکوری زیبا و تاثیرگذار داشت. با این حال اغلب دکور برنامه‌های تلویزیونی دور ریخته می‌شوند و طبق گفته طراحان دکور به هیچ عنوان قابل استفاده برای برنامه‌های دیگر نیستند.
محدودیت بودجه دست طراح را می‌بندد
مهدی هاشمی یکی از طراحان دکور حرفه‌ای است که سالهاست با برنامه‌های بسیاری همکاری داشته است؛ از جمله برنامه‌های پربیننده‌ای، چون فرمول یک، خندوانه، دورهمی، برنده‌باش، هوش برتر و وقتشه. ضمن این‌که او نخستین طراح دکوری در تلویزیون است که برای نخستین بار طراحی نورپردازی در دکور را انجام داد.
وی در پاسخ به این سوال که تا چه حد طراحان دکور برنامه‌های تلویزیونی نگاهی جدی نسبت به این کار دارند گفت: طراحان دکوری که در حال حاضر در ایران فعالیت می‌کنند، قطعا هر کدام نگاه جدی به این مقوله دارند. اما این‌که تا چه حد به کار خود اهمیت می‌دهند مساله مهمی است. من فکر می‌کنم همه طراحان تلاش خود را به کار می‌گیرند تا کار خوبی ارائه بدهند. اما باید دید کار خوب از نظر هر کسی چه معنایی دارد و این‌که صرفا زیبایی ملاک طراحی خوب است یا معنا و مفهومی در پشت این زیبایی وجود دارد. من فکر می‌کنم به‌جز تعداد معدودی از دوستان T نگاه سایر همکاران در این زمینه مدلسازی یا کپی از دکور برنامه‌های دیگر است. برای من جالب است که آن‌هایی که مدلسازی یا کپی‌برداری می‌کنند، هیچ واکنشی را برنمی‌انگیزند. وی ادامه داد: من هر کاری را که انجام می‌دهم، به لحاظ موضوعی مطالعه می‌کنم تا دکور به لحاظ مفهومی ارتباط بارزی با برنامه داشته باشد. ضمن این‌که تلاش می‌کنم المانی از یک بنای تاریخی داشته باشد. به نظرم خیلی مساله مهمی است که دکور ریشه دار باشد.
طراح دکور برنامه «پشت صحنه» همچنین درباره تاثیرات منفی تحریم و بالا رفتن قیمت‌ها روی کار خود نیز عنوان کرد: درخصوص بحث هزینه‌ها نکته‌ای که وجود دارد با توجه به برنامه‌ریزی‌های مالی که انجام می‌شود، مبلغی که از طرف شبکه یا تهیه کننده برای این بخش از کار در نظر گرفته می‌شود، اساسا مبلغ کم و ناچیزی است؛ با توجه به این‌که ما یک دکور را خلق می‌کنیم و صفر تا صد آن را می‌سازیم؛ بنابراین مواد مصرفی برای چگونگی طراحی ما نقش مهمی دارد. نکته‌ای که در این میان وجود دارد این است که در این زمینه دست ما خیلی بسته است. نکته مهم‌تر این‌که حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد از بودجه‌ای که برای دکور تعیین شده، هزینه ساخت دکور می‌شود. از طرف شبکه یا تهیه‌کننده وقتی بودجه‌ای اعلام می‌شود، در حقیقت دست طراح دکور بسته می‌شود. با توجه به این‌که هر طراحی هم دستمزد متفاوتی با دیگری دارد که به تجربه و رزومه او برمی گردد؛ بنابراین وقتی ما وارد یک چالش مالی این چنینی می‌شویم، عملا دست ما بسته می‌شود. به این دلیل دوستانی که کار ارزیابی انجام می‌دهند، در این زمینه دچار اشتباه می‌شوند و بودجه‌ای را که برای این کار تعیین می‌کنند، برای دکور کافی نیست.
هاشمی در ادامه درباره سرنوشت دکور‌ها بعد از پایان برنامه‌ها نیز توضیح داد: دکور یک برنامه که ساخته شده، عملا برای استفاده در برنامه‌های دیگر نشدنی است و این امکان وجود ندارد. فقط به درد بازیافت می‌خورد. من فکر می‌کنم تنها راه ممکن این است که به جای ساخت مثلا صد برنامه، ۶۰ برنامه با کیفیت بالا بسازیم، اما به مدت طولانی تری روی آنتن باشد تا هزینه‌ای که صرف ساخت و طراحی دکور‌ها شده هدر نرود. البته با این تفاوت که به لحاظ کیفی برنامه‌های بسیار خوب و با مفهوم و جذابی باشد که قابلیت چند سال روی آنتن بودن را داشته باشد. چون در همه جای دنیا این اتفاق می‌افتد و برخی برنامه‌ها به صورت طولانی مدت پخش می‌شود.
پایان برنامه، پایان یک دکور است
احسان ارغوانی تهیه‌کننده برنامه‌هایی چون: امروز هنوز تموم نشده، امروزی‌ها، شهر باران و به وقت شب و بوی عیدی درباره هزینه ساخت دکور برنامه‌های تلویزیونی به جام‌جم گفت: واقعیت این است با توجه به افزایش قیمت‌ها بیشتر اوقات تهیه‌کننده از کد‌های دیگر برای رفع مشکل بودجه کمک می‌گیرد. یعنی به نوعی از مخارج دیگر کم می‌کنیم تا به هزینه دکور اضافه کنیم. به عنوان مثال از دستمزد مجری کم می‌کنیم تا به دکوری که می‌خواهیم برسیم.
وی درباره زمانی که صرف ساخت دکور می‌شود هم توضیح داد: از زمان طرح و ایده تا اجرا و ساخت دکور حدود یکی دو ماه کار به طول می‌انجامد. البته من فقط با یکی دو نفر در این زمینه همکاری می‌کنم؛ بنابراین ایده‌هایم را با طراح مطرح می‌کنم و متناسب با آنچه که در مشورت به توافق رسیده‌ایم، درباره کم و کیف کار گپ می‌زنیم تا به مرحله ساخت برسد.
ارغوانی همچنین درباره سرنوشت دکور برنامه‌ها نیز بیان کرد: متاسفانه به این دلیل که ما استودیویی برای جمع‌آوری دکور‌ها نداریم، بعد از هر برنامه دکور‌ها تخریب می‌شود و اصلا قابل استفاده برای برنامه‌های دیگر نیست. ضمن این‌که باید هزینه هم بکنیم تا دکور‌ها را از استودیو خارج کنند و دور بریزند. وی که این روز‌ها در تدارک یک برنامه و یک مسابقه هم هست، در پایان گفت: واقعیت این است که دنیا به سمت و سویی رفته که در برنامه‌های تلویزیونی دکور چیزی به معنای چوب و تخته و آهن نیست و بیشتر به سمت نمایشگردیواری و طراحی نور رفته است. متاسفانه به دلیل این‌که ما استودیو‌هایی نداریم که مجهز به نمایشگر دیواری باشد، ناچاریم به سمت همان چوب و تخته برگردیم. اگر این امکان برای ما هم در استودیو‌ها وجود داشت، می‌توانستیم دکور‌های امروزی و شیک با کمترین هزینه نسبت به دکور‌های چوبی داشته باشیم. از طرفی در این صورت می‌توانند دکور‌های ماندگاری هم باشند. اما وقتی این امکانات را نداریم مجبوریم با چوب کار کنیم و پس از پایان برنامه هم دکور را دور بریزیم.
منبع: روزنامه جام جم
انتهای پیام/