پاسخ به سؤالات رایج علمی که همیشه ذهن‌تان را درگیر کرده‌اند

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، اگر تا به حال به این فکر کرده اید که چرا وقتی به حمام یا استخر می‌روید انگشت هایتان چروک می‌شود یا اینکه چرا همیشه تولد‌ها را با کیک جشن می‌گیریم، باید بدانید برای این سؤالات و بسیاری از سؤالات دیگری که همیشه ذهن تان را به خود مشغول کرده اند، جواب‌هایی علمی وجود دارد. در ادامه به تعدادی از این سؤالات و پاسخ‌های علمی مطرح شده برای آن‌ها می‌پردازیم.

۱- چرا انگشت هایمان در آب چروک می‌شود؟

شاید تصور کنید به خاطر جذب آب به پوست تان است که انگشت هایتان چروک می‌شود، اما ماجرا چیز دیگری است. دانشمندان از دهه‌ی ۱۹۳۰ پی برده اند کسانی که عصب‌های انگشتان آن‌ها آسیب دیده این حالت را تجربه نمی‌کنند، یعنی مسأله بر سر جذب آب به پوست نیست. در واقع این عروق خونی زیر پوست هستند که منقبض می‌شوند، مسأله‌ای که از قرار معلوم یک برتری تکاملی است که به دست گرفتن چیز‌های خیس را برای ما راحت‌تر می‌کند. دانشمندان در تحقیقی پی بردند افرادی که انگشت‌های آن چروکیده شده بود، در مقایسه با کسانی که انگشت‌های آن‌ها چروک نخورده بود، سریع‌تر می‌توانستند تیله‌های درون آب را در دست بگیرند (اما در مورد گرفتن اشیاء خشک هیچ برتری‌ای نداشتند.

۲- چرا گربه‌ها علاقه‌ی خاصی به رفتن داخل جعبه‌ها دارند؟

گربه‌ها این کار را می‌کنند تا احساس امنیت کنند. جالب آنکه این مسأله فقط در مورد گربه‌های خانگی صدق نمی‌کند و گربه‌های بزرگ طبیعت هم دوست دارند جایی پنهان شوند که کسی نتواند پنهانی خودش را به آن‌ها برساند و غافلگیرشان کند. حتی در مواردی دیده شده که ببر‌ها و دیگر گربه‌های بزرگ، درست مثل گربه‌های خانگی، خود را در جعبه‌هایی که برای آن‌ها به اندازه‌ی کافی بزرگ بودند پنهان می‌کردند.

۳- نقطه‌های کوچک سیاه رنگ روی پنجره‌ی ماشین‌ها چه کاربردی دارند؟

این نقطه‌های کوچک و قاب سیاه رنگ دور پنجره‌ها تزئینی نیستند. قدمت استفاده از این نقطه‌ها به دهه‌ی ۱۹۵۰ برمی گردد، یعنی زمانی که خودروساز‌ها برای محکم کردن پنجره‌ی ماشین ها، به جای قاب فلزی، از چسب استفاده می‌کردند. این قاب و نقطه‌های سیاه رنگ را روی شیشه‌ی پنجره‌ها رنگ می‌زدند تا جای چسب‌ها را بپوشانند. این نقطه ها، اما حالا فقط برای تزئین پنجره‌ها استفاده نمی‌شوند، بلکه به کنترل دما کمک می‌کنند. در زمان ساخت خودرو، شیشه‌ها حرارت داده می‌شوند تا خم شوند و در قاب پنجره‌ها جا بگیرند. بخش‌هایی از شیشه که رنگ مشکی خورده اند زودتر از باقی قسمت‌ها داغ می‌شوند. این نقاط سیاه رنگ کمک می‌کنند حرارت به شکل یکنواخت تری پخش شود و شیشه کج و معوج نشود.

۴- چرا سکسکه می‌کنیم؟

باو کنید یا نه، سکسکه شاید یک ویژگی تکاملی باشد که از اجداد ماهی گونه‌ی ما به ما به ارث رسیده باشد. در زمان وقوع سکسکه، ماهیچه‌هایی که از آن‌ها برای تو دادن نفس استفاده می‌کنیم منقبض می‌شوند و همزمان تار‌های صوتی ما توسط زبان و سقف دهان بسته می‌شوند. سکسکه در انسان‌ها هیچ کارکرد مشخصی ندارد، اما در دو زیست‌ها الگوی مشابهی وجود دارد که برای آن‌ها مزیت‌هایی دارد. بچه قورباغه‌ها در مرحله‌ای که هم شش دارند و هم آبشش، وقتی زیر آب نفس می‌کشند، دهان خود را پر از آب می‌کنند، دهانه‌ی شش‌ها را می‌بندند و بعد از طریق آبشش‌های خود آب را بیرون می‌دهند. هم در انسان‌ها و هم در دوزیست ها، سیگنالی که آغازگر سکسکه است، از ساقه‌ی مغز نشأت می‌گیرد.

۵- چرا گوش ماهی‌ها صدای اقیانوس می‌دهند؟

صدایی که از درون گوش ماهی‌ها می‌شنویم صدای اقیانوس نیست. شکل خاص گوش ماهی‌ها باعث می‌شود نویز محیط در آن‌ها باقی بماند و انعکاس پیدا کند و فرکانس‌های خاصی تقویت شود، در نتیجه وقتی یک گوش ماهی را به گوش خود می‌چسبانید، درواقع پژواک صدا‌های خاموش اطراف تان را می‌شنوید. کاسه‌ها و بطری‌های خالی هم می‌توانند چنین حالتی را ایجاد کنند.

۶- چرا آپاندیس داریم؟

به ندرت پیش می‌آید به آپاندیس خود فکر کنیم _ساختار کوچکی که در نزدیکی ابتدای روده‌ی بزرگ قرار دارد_ مگر اینکه عفونت کند و احتیاج به جراحی اضطراری پیدا کند. از زمان چارلز داروین، نظریه پرداز مشهور، بسیاری این عقیده را دارند که آپاندیس بقایای یک اندام گوارشی است که از یکی از مراحلی تکاملی قبلی ما به جا مانده و دیگر استفاده‌ای ندارد. با این حال، در سال‌های اخیر دانشمندان متوجه شده اند بسیاری از دیگر پستانداران (از جمله کوالا‌ها و سگ‌های آبی) هم آپاندیس دارند. این اندام کوچک شاید بخشی از سیستم ایمنی ما باشد و با ذخیره‌ی باکتری‌های مفید دستگاه گوارش، به بدن کمک می‌کند بتواند از خود دفاع کند.

۷- چرا همیشه فقط یک سمت ماه را می‌بینیم؟

ماه هر جای محورش که باشد، ما اینجا روی زمین همیشه فقط یک روی آن را می‌توانیم ببینیم. علت این مسأله قفل جزر و مدی زمین بر روی ماه است. این بدان معنی است که نیروی کشندی یا جزر و مدی زمین باعث می‌شود ماه با همان سرعتی که به دور زمین می‌گردد، به دور محور خودش بگردد. ۲۷ روز طول می‌کشد تا ماه یک بار به دور محور خود بگردد و دقیقاً ۲۷ روز هم زمان می‌برد تا ماه یک دور کامل به دور زمین بزند. بشر نتوانسته بود سمت دیگر ماه را ببیند تا سال ۱۹۵۹ که سفینه‌ی فضایی شوروی به نام لونا اولین عکس‌ها از سمت دیگر ماه را تهیه کرد و دانشمندان متوجه شدند آن روی دیگر ماه بسیار متفاوت است. تصاویر نشان داد در سمت دیگر ماه چند دریای بزرگ از مواد مذاب مانند آن‌هایی که در سمت پیدای ماه هستند و همینطور گودال‌های بسیار بیشتری وجود دارد.

۸- چرا می‌خوابیم؟

گرچه هنوز به چیز زیادی در مورد مکانیزم واقعی خواب پی نبرده ایم، اما دیگر می‌دانیم چرا به آن نیاز داریم. از قرار معلوم مغز ما به یک تعطیلی موقت نیاز دارد تا بتواند کارایی اش را حفظ کند و به ویژه، ارتباطات عصبی‌ای را تثبیت کند که امکان یادآوری چیز‌هایی که یاد گرفته ایم را برای ما فراهم می‌کنند. علاوه بر این، ما به مضرات کمبود خواب هم پی برده ایم. کمبود خواب بلند مدت می‌تواند باعث توهم، روان پریشی، بیماری‌های قلبی و اختلال در سیستم ایمنی بدن شود. به گفته‌ی دانشمندان، تمام سیستم‌های فیزیولوژیک بدن و تک تک اعمال مغز با خوابیدن تقویت و در صورت کمبود خواب، تضعیف می‌شوند.

۹- چرا بعضی‌ها چپ دست هستند؟

حدود نود درصد از انسان‌ها راست دست هستند و معلوم نیست که چرا کماکان جمعیت غالب را دارند. اگر چپ دست بودن یک برتری تکاملی مهم بود، تعداد بیشتری از انسان‌ها از آن برخوردار می‌بودند و اگر هم یک ضعف آشکار بود، به طور کامل از بین می‌رفت. دانشمندان در جدیدترین اظهار نظر خود بیان کرده اند که ژن‌های بسیار زیاد و مختلفی روی چپ دست یا راست دست شدن ما تأثیر می‌گذارند. تحقیقات نشان داده بسیاری از این ژن‌ها در تقارن چپ-راستی بدن نقش دارند و وقوع جهش‌های خاصی می‌تواند باعث جا به جایی غیر معمول اندام‌ها در بدن شود (مثلاً قلب به جای اینکه سمت چپ باشد، در سمت راست بدن رشد کند.)

۱۰- آیا چپ دست ها، چپ پا هم هستند؟

احتمال راست پا بودن افراد راست دست بیشتر از احتمال چپ پا بودن افراد چپ دست است. در مجموع، در اغلب آدم‌ها احتمال راست دست، راست پا و راست چشم بودن بیشتر است.

۱۱- پرنده‌ها مقصد کوچ شان را چطور پیدا می‌کنند؟

چهل درصد از گونه‌های پرندگان هر ساله از نقطه‌ای به نقطه‌ای دیگر کوچ می‌کنند و در این سفر طولانی چیزی حدود ده‌ها هزار کیلومتر راه طی می‌کنند (پرستو‌های قطبی هر ساله نزدیک به ۸۰،۵۰۰ کیلومتر را از یک قطب کره‌ی زمین به قطب دیگرش طی می‌کنند). پرنده‌های مهاجر قادرند مقصد خود را از هر نقطه‌ای پیدا کنند، حتی وقتی دانشمندان آن‌ها را به جای ناآشنایی بردند تا کوچ خود را از آنجا آغاز کنند. اما آن‌ها چطور این کار را انجام می‌دهند؟ تحقیقات بیان می‌کند بعضی پرندگان آوازخوان از نوعی نقشه‌ی مغناطیسی برای جهت یابی در مسافت‌های طولانی استفاده می‌کنند، اما هنوز کسی نمی‌داند آن‌ها چطور می‌توانند میدان مغناطیسی زمین را تشخیص دهند.

۱۲- چرا چراغ‌های راهنمایی و رانندگی سبز، زرد و قرمز هستند؟

رنگ قرمز بلندترین طول موج را در میان تمامی رنگ‌های طیف نور مرئی دارد و به همین دلیل راحت‌تر از بقیه‌ی رنگ‌ها از فاصله‌ی دور قابل تشخیص است. مدت‌ها پیش از آنکه سر و کله‌ی ماشین‌ها پیدا شود، در سیستم‌های راه آهن از رنگ قرمز به عنوان علامت توقف استفاده می‌شد. برای قطار‌ها ابتدا از رنگ سفید برای اعلام مجاز بودن حرکت استفاده می‌شد. اما احتمالاً در آن دوران مهندسین راه آهن مشکلات زیادی برای تشخیص آن از نور ستارگان و دیگر منابع نوری داشتند. به همین دلیل رنگ سبز جای سفید را گرفت. در عبور و مرور هم ابتدا از رنگ زرد به عنوان علامت توقف استفاده می‌شد، چون در مقایسه با قرمز، تشخیص آن در شب راحت‌تر بود. اما با گسترش استفاده از رنگ‌های بازتابی، چراغ خیابان‌ها و چراغ جلوی ماشین ها، رنگ زرد جای خود را به قرمز داد. در میان رنگ‌هایی که از دور به راحتی تشخیص داده می‌شوند، زرد بعد از قرمز، جایگاه دوم را دارد، به همین دلیل به عنوان علامت هشدار به چراغ‌های راهنمایی اضافه شد.

۱۳- چرا حلقه‌ی ازدواج را در انگشت چهارم دست چپ می‌اندازیم؟

قدمت سنت انداختن حلقه‌ی ازدواج در انگشت چهارم دست چپ به دوران مصر باستان برمی گردد. مصری‌ها حلقه‌ی ازدواج را نماد جاودانگی می‌دانستند و اعتقاد داشتند در انگشت حلقه یک «عصب ظریف» وجود دارد که به قلب می‌رسد. ما حالا می‌دانیم که قلب فقط یک اندام با وظیفه‌ی پمپاژ خون است، اما در دوران باستان، قلب را مرکز احساسات در انسان می‌دانستند. یونانیان و رومی‌های باستان هم رسم مشابهی داشتند و سنت استفاده از انگشت حلقه را برای ما باقی گذاشتند.

۱۴- چرا در تولد‌ها کیک می‌خوریم؟

ما «اختراع» جشن تولد را درواقع مدیون مصریان باستان هستیم. آن‌ها روز تاجگذاری فرعون‌ها به دست خدایان را «تولد» دوباره‌ی آن‌ها این بار، اما به شکل یک خدا می‌دانستند و معتقد بودند این روز باید جشن گرفته شود. یونانیان باستان هم این سنت را وام گرفتند و تصمیم گرفتند با یک خوراکی شیرین این جشن را هر چه بهتر برگزار کنند. آن‌ها به افتخار آرتمیس، الهه‌ی ماه، شیرینی‌های پایی به شکل ماه درست می‌کردند و برای آنکه کیک‌ها مثل ماه بدرخشند، آن‌ها را با شمع‌های روشن تزئین می‌کردند. شمع‌های تولد از اینجا به وجود آمدند. از آنجایی که مواد لازم برای درست کردن یک کیک بسیار هزینه بردار بود، این سنت در میان مردم متداول نبود تا در حدود انقلاب صنعتی که این مواد وفور بیشتری پیدا کردند و مقرون به صرفه‌تر شدند.

۱۵- چرا رنگ پارچه جین آبی است؟

تا به حال به این فکر کرده اید که چرا تقریباً همه‌ی جین‌ها طیفی از آبی هستند؟ این خواص شیمیایی رنگ آبی بود که باعث شد این رنگ برای پارچه‌ی جین انتخاب شود. بیشتر رنگ‌ها در دما‌های بالا به درون پارچه نفوذ می‌کنند و به این ترتیب به پارچه می‌چسبند، اما رنگ نیلی طبیعی‌ای که از آن برای پارچه‌ی جین استفاده می‌شد فقط به بیرون نخ‌های پارچه می‌چسبید. جین‌های نیلی هر چه بیشتر شسته شوند کمرنگ‌تر می‌شوند و تار و پود آن‌ها سست‌تر می‌شوند و به همین دلیل به نظر می‌رسد که جا باز کرده اند. مردم از نرمی پارچه‌های جا باز کرده‌ی جین بسیار خوششان آمد و همین مسأله باعث محبوبیت فوری جین‌ها شد.

۱۶- جیب‌های کوچک شلوار‌های جین به چه دردی می‌خورند؟

جیب‌های کوچک شلوار‌های جین شاید حالا کاملاً بی مصرف به نظر برسند، اما در دهه‌ی ۱۸۰۰ میلادی کاربرد خاصی داشتند. به این جیب‌ها در واقع جیب ساعت گفته می‌شد، چون برای آن در نظر گرفته شده بود که مرد‌ها جای امنی برای قرار دادن ساعت‌های جیبی خود داشته باشند. قدمت این جیب‌ها به زمان تولید اولین شلوار جین برند Levi’s برمی گردد که در سال ۱۸۷۹ روانه‌ی بازار شد.

۱۷- چرا روزنامه‌های قدیمی زرد می‌شوند؟

اگر تا به حال روزنامه‌ی قدیمی‌ای دیده باشید، احتمالاً متوجه شده اید که رنگ آن‌ها برخلاف روزنامه‌های نو، زرد شده است. رنگ کاغذ روزنامه‌ها در اثر فرآیندی به نام اکسایش دستخوش تغییر می‌شود. وقتی روزنامه‌ها در معرض هوا و نور خورشید قرار می‌گیرند، این فرآیند شیمیایی باعث می‌شود کاغد نور خورشید را به میزان بیشتری به خود جذب کند و رنگ آن از سفید به زرد تغییر پیدا کند.

منبع:روزیاتو

انتهای پیام/