کارشناس مسائل خاورمیانه گفت:اگر سعودی‌ها پیام شلیک ۱۰ پهپاد یمن را نگیرند، حمله بعدی انصارالله گسترده‌تر خواهد بود.
باشگاه خبرنگاران جوان حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی، فاطمه زهرا نصراللهی؛ بامداد روز شنبه (۱۴ سپتامبر) نیرو‌های یمنی در واکنش به ادامه جنایت‌های ائتلاف متجاوز علیه مردم این کشور، تاسیسات آرامکو عربستان را هدف حمله پهپادی قرار دادند که این امر کاهش ۵۰ درصدی تولید نفت ریاض را به دنبال داشت.
در همین رابطه خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، با سعد الله زارعی کارشناس مسائل خاورمیانه، مصاحبه‌ی تفصیلی انجام داد.
کمپانی‌های تسلیحاتی به عنوان انبار ذخیره عربستان عمل می‌کنند/
شورای امنیت و سازمان ملل بخشی از سازوکار جنگ در منطقه ما هستند
باشگاه خبرنگاران جوان: حدود پنج سال است که ریاض، یمن را مورد حمله قرار می‌دهد و غرب و سازمان‌های بین المللی سکوت اختیار کرده اند، اما زمانی که یمنی‌ها به دفاع مشروع از خود می‌پردازند٬ آمریکا به صورت علنی از آنها حمایت می‌کند. دلیل این سکوت و در مقابلش حمایت‌های واشنگتن از عربستان را چه می دانید؟
زارعی: باید باور کنیم که در مقابل ما نه یک کشور٬ بلکه یک جبهه کامل قرار دارد که از جنبه‌های حقوقی متکی به سازمان ملل و شورای امنیت بوده و از نظر سیاسی متکی به انواعی از ائتلاف ها، از لحاظ اقتصادی متکی بر ساختار‌های قوی اقتصاد بین الملل و از حیث فرهنگی متکی بر انواع رسانه‌ها است. همچنین این جبهه در بعد امنیتی هم بر یک سلسله جنگ افزار و طراحی‌های نظامی تکیه دارد.
جنگ صنعا مبتنی بر قطعنامه سازمان ملل است در نتیجه این سازمان خارج از قاعده به حساب نمی آید بلکه بخشی از سازوکار جنگ در منطقه ماست. علاوه براین جنگ عربستان علیه یمن هم در ۶ فروردین ماه ۱۳۹۴ آغاز شد و این قطعنامه هم در تاریخ ۲۵ فروردین همان سال صادر شده است و براساس آن جنگ ریاض علیه صنعا مشروع معرفی می شود و از محاصره، بستن فرودگاه و دریا همچنین محاصره زمینی یمن پشتیبانی و کشور‌ها را مکلف می‌کند که هر محموله‌ای که از زمین، دریا و هوا قصد حرکت به سمت صنعا را داشت بازرسی و متوقف کنند.
برمبنای قطعنامه سازمان ملل هر اقدامی که کمکی به مردم یمن در زمینه غذا، دارو، مصالح و جنگ افزار محسوب شود، ممنوع است و کشور‌های دنیا را مامور می کنند تا جلوی این مسائل را بگیرند، پس شورای امنیت و سازمان ملل بخشی از سازوکار جنگ در منطقه ما هستند. در رابطه با ائتلاف ها هم آمریکا با اروپای یک ائتلافی دارند، همچنین واشنگتن با کشور‌های عربی هم ائتلافی دارند، که این ها هم در خدمت جنگ سعودی قرار دارد.
همینطور در بعد جنگ افزار ها هم سعودی‌ها گویا چک سفید امضاء از کمپانی‌های فروش سلاح دارند، زیرا محموله‌هایی که بر سر مردم یمن ریخته می‌شود، در پایان اقدام صورت حسابش برای سعودی‌ها کشیده می‌شود، یعنی دستور این است که بدون آنکه قبلا درباره قیمت جنگ افزاری توافقی بین سعوی‌ها و مثلا انگلیسی‌ها انجام شده باشد٬ محموله را در اختیار عربستان ریاض می گذارند، یعنی کمپانی‌های تسلیحاتی در به عنوان انبار ذخیره عربستان عمل می‌کنند؛ بنابراین نباید توقع داشته باشیم که جنگی که غرب و ریاض بر سر آن توافق کرده باشند٬ در زمانی که به سمت کشتار مردم بی گناه پیش می رود٬ دست از حمایت های خود بردارند. جنایاتی از قبیل اتفاقاتی که سعودی‌ها هر روز در بازار ها، مساجد، بیمارستان، مدارس، خیابان‌ها و خانه‌های یمنی انجام می‌دهند و تمامشان هم مخالف با کنواسیون‌های بین المللی و جنایت جنگی است.
ترامپ چند روز گذشته در توجیه حمایت‌هایی که از عربستان می‌کند گفت که هیچ جای دیگری وجود ندارد که کالا‌های ما را با قیمت بالا بخرد و ما بتوانیم هر کالایی را به آنجا صادر کنیم، پس این موضوع یعنی این جنگ یک جریان توافق شده است. نکته جالب این جاست که ملت یمن که در محاصره قرار گرفته است توانست، دست برتر را در این صحنه داشته باشد و این موضوع همان چیزی است که کمر تمام این‌ها را می‌شکند و به آنها ثابت می‌کند که ائتلاف‌ها و اتحاد سرنوشت ساز که منطقه در آینده نیست بلکه عزم ملت‌ها سرنوشت آنها را در این منطقه تعیین می‌کند.
بن سلمان با ژست مخالفت با وهابیت در صدد کسب محبوبیت است
باشگاه خبرنگاران جوان: محمد بن سلمان در ابتدای تصدی ولیعهدی وعده داد که تا سال ٢٠٣٠ اقدامات جدیدی انجام می‌دهد تا به زعم خود نشان دهد٬ با پیشینیان خود فرق دارد و در همین راستا هم اقداماتی مانند دادن اجازه خروج از کشور به زنان بدون اذن همسر را عملیاتی کرد، اما همچنان به جنایت خود در یمن ادامه می‌دهد. نظر شما در رابطه با تضاد‌های رفتاری آل سعود چیست؟ به باور شما عملیات اخیر انصارلله تا چه حد بر بلند پروازی‌های بن سلمان تاثیر داشته است؟
زارعی: اظهارات محمد بن سلمان در مورد اعطای آزادی در جامعه عربستان سوءتفاهمی به وجود آورده است. زیرا برخی تصور کرده اند که قرار است از لحاظ آزادی‌ها و مسائل مرتبط با حقوق و اختیارات افراد در ریاض اتفاقی بیافتد و بن سلمان آغازگر سلسله اصلاحات اجتماعی خواهد بود. این تصور که برخلاف نظر وهابیت و جو عمومی خاندان سعودی شاهد تغییرات بنیادبن در این کشور خواهیم بود واقعیت ندارد.
اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که چرا ولیعهد سعودی چنین موضوعاتی را مطرح کرده است باید به شرایط زمانی نگاه کنیم؛ بن سلمان حدود دو سال پیش این مسئله را مطرح کرد، در آن زمان رسما در محافل سیاسی گفته می‌شد که جنگ عربستان علیه یمن نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت و سعودی‌ها نخواهند توانست وضعیت را به نفع خوشان تغییر دهند٬ از این حیث فشار بسیار زیادی روی بن سلمان وجود داشت. همچنین از داخل آل سعود هم این زمزمه بلند شد که وقتی شما به پیروزی نمی‌رسید چرا چنین جنگ پر هزینه ای را ادامه می‌دهید؟ در نتیجه بن سلمان ناگزیر شد تعدادی از این افراد را بازداشت و اموالشان را مصادره کرده و بگوید که اگر سکوت اختیار نکنید شما را از هست و نیست ساقط می‌کنیم.
در چنین فضایی بن سلمان برای اینکه وضعیت مناسبی برای خود در جامعه فراهم کرده و خلع فقدان حمایت از درون خانواده را پر کند، سلسله موضوعاتی که از قدیم در عربستان مطرح بود را بیان کرد. بعد از مدتی هم شاهد بودیم که مسئله خاشقچی پیش آمد و فشار‌ها بر روی ولیعهد عربستان افزایش یافت. در نتیجه او احتیاج بیشتری به سخن گفتن از این موضع پیدا کرد که قرار است به زن‌ها آزادی‌های بیشتر داده شود و جامعه ریاض از مذهبی به سمت شکل غیر مذهبی حرکت خواهد کرد. این حرف چند مخاطب داشت بخشی از مخاطبان آن داخلی بودند چراکه وهابیت در جامعه عربستان محبوبیتی ندارد و از ۱۹ میلیون نفر جمعیت ریاض تنها نیم درصد را وهابی‌ها تشکیل می‌دهند٬ یعنی حتی تمام حنبلی‌ها، وهابی نیستند و تمام کسانی که در ریاض، قصیم و وائل زندگی می‌کنند هم وهابی به حساب نمی آیند.
جمعیت وهابی در عربستان حداکثر نیم درصد جمعیت عربستان را تشکیل می دهد و این نیم درصد تعیین هویت می کند حتی در منطقه شافعی نشین عربستان در تابلو‌های مساجدشان فتوای علمای وهابی نصب شده است خب این‌ها شافعی اند حنبلی هم نیستند که فقه حنبلی بخواهد بر آنجا حاکم باشد. نه تنها در داخل عربستان بلکه در تابلوی اعلانات مساجد قطر و کویت فتوای علمای وهابی را می‌بینیم البته در یمن هم تا پیش از این مسائل همین بود درحالی که آنها زیدی بودند. درحالی که زیدی‌ها شعبه‌ای از شیعه بودند، بنابراین معلوم است که وهابیت در آنجا محبوبیت ندارد و این یک زمینه‌ای بود که بن سلمان می‌خواست با ژست مخالفت با وهابیت برای خود در محیط داخلی کشور کسب محبوبیت کند.
فضای بین المللی و منطقه‌ای هم که به دلیل افراط گرایی‌های گروه‌هایی نظیر داعش و النصره در جبهه مقابل تفکر وهاب قرار داشت بنابراین سخن گفتن از یک موضع ضد وهابی برای منطقه هم یک نوید به حساب می‌آمد از جمله برای ایران. در سطح بین المللی همین فضا حاکم بود به همین جهت ولیعهد عربستان گمان کرد می‌تواند یک برگی را روی میز بگذارد و به عنوان یک برگ قاطع و حل کننده مسئله جلو ببرد، ولی این سکه تقلبی است یعنی خود بن سلمان اعتقادی به آزادی ندارد و یکی از نمونه های آن قتل خاشقچی بود.
خاشقچی مخالف سعودی ها نبود بلکه در موضوعاتی انتقاد داشت، اما آنها یک منتقد ملایم را به قتل رساندند، بنابراین مشخص است که اظهارات تاکتیکی بود، ولی متاسفانه این تاکتیک حتی در ایران هم به این عنوان که بالاخره جامعه عربستان در حال رفتن به جامعه سکولاریسم به مفهوم رایج آن است در حالی که چنین نبود، بلکه کل سیستم عربستان همین الان هم سکولار و حتی وهابیت هم سکولار است. مگر از احکام شریعت در عربستان غیر از اینکه تعدادی از فقها را گردن بزنند چیز دیگری اجرا می‌شود؟ کجای آنجا اسلام است، بنابراین آن جا پیش از این هم سکولار بود.
آرامکو بزرگترین شرکت نفتی دنیا ترکیب آمریکایی_سعودی دارد
باشگاه خبرنگاران جوان: آرامکو قلب تپنده صنعت عربستان بود و انصارالله یمن به دنبال دفاع از خود به تازگی آن جا را مورد حمله قرار داده است که این موضوع تاثیر بسیاری در تولید نفت ریاض در برداشت. شما اهمیت و اثر گذاری آرامکو در اقتصاد جهانی، همچنین نقش آن در آینده عربستان سعودی را چطور ارزیابی می‌کنید؟ همچنین مهمترین پیامد اقتصادی اقدام انصارالله به عربستان چیست؟ برخی معتقد هستند که یمنی‌ها حمله‌ای نکرده اند بلکه اقدامات آنها دفاع و عمل متقابل بوده است. شما چه نظری دارید؟
زارعی: در واقع آرامکو به یک تعبیری بزرگترین شرکت نفتی دنیا به حساب می‌آمد و هنوز هم به حساب می‌آید، یعنی اولین شرکت نفتی دنیا آرامکو است که ترکیب آمریکایی_سعودی دارد و اصالتا هم متعلق به واشنگتن است. به عبارت دیگر آمریکا مدیر عامل و مسئول آرامکو را انتخاب و مقررات آن جا را تعیین می‌کند، بنابراین یک شرکت بزرگ آمریکایی به حساب می آید و از آنجایی که سعودی‌ها بزرگترین منبع ذخایر نفت دنیا را در اختیار دارند، آرامکو شرکتی بود که می‌توانست ادعا کند طی دهه‌های آینده هم سیطره بر مسائل نفتی را حفظ خواهد کرد، درنتیجه این موقعیت با توجه به اینکه چیزی در حدود ۱۰ میلیون بشکه نفت در روز در اینجا استخراج و حدودا همین مقدار هم صادر می‌شد(نفت در داخل عربستان مصرف زیادی ندارد برخلاف ایران که تقریبا نیمی از استخراجمان صرف مصارف داخل می‌شود) بنابراین ۱۰ میلیون استخراج یعنی حدود ۱۰ میلیون صادرات.
با این تفاسیر می توان فهمید که چنین موقعیتی از چه درجه‌ای از حساسیت برخوردار است و این حساسیت بالا چه اقتضایی می‌کند. در واقع سیستم‌های امنیتی بسیار پیچیده باید از چنین تاسیساتی مراقبت کند و می‌دانیم که سیستم دفاعی که در منطقه حریص و بقیق تعبیه شده بود از سیستم دفاعی ریاض پیشرفته‌تر بود، لذا این مسئله که سیستم تهاجمی یمنی‌ها ۱۰۵۰ کیلومتر مسیر را طی کند و ۱۰ هواپیما پهپاد بیاید و وارد این منطقه شود سپس هر ۱۰ پهپاد هم بمب‌های خود را روی مخازن نفتی خالی کنند و بعد از آن سعودی‌ها و آمریکایی‌ها از این رویداد باخبر شوند، افتضاح بسیار بزرگی به خصوص برای آمریکایی به حساب می آید، چراکه این خسارت یک خسارت معنوی دراز مدت در بردارد. اعتبار تجهیزات آمریکایی در اینجا زیر سوال رفته است، لذا می‌بینیم که روس ها با زرنگی در این افتضاح بحث تجهیزات اس ۳۰۰ و اس ۴۰۰ خود را مطرح کردند.
یمن به فناوری بسیار پیشرفته دست پیدا کرده است/
ایران به هر میزان از فناوری دسترسی یابد در اختیار متحدین خود قرار می‌دهد
باشگاه خبرنگاران جوان: ناکامی سامانه‌های دفاعی پاتریوت عربستان (ساخت آمریکا) در برابر موشک‌های یمنی، بی اعتمادی به تسلیحات آمریکایی را بیشتر کرده است، برخی این رویداد را نشان از شکست تسلیحاتی آمریکا می‌دانند. تحلیل شما چیست؟ (ایران هم پهپاد آمریکا را به راحتی زد) این تصاویر رنگ باخت)
زارعی: پاسخ به این مسئله دو چیز است یکی اینکه واقعا آن چیز‌هایی که در تبلیغات به عنوان توانمندی سیستم‌های دفاعی آمریکایی مطرح می‌شد، واقعیت نداشته و دروغ بود. مطلب دوم این است که واقعا یمنی‌ها به یک فناوری بسیار پیشرفته دست پیدا کرده این موضوع مهمی است که یک چنین دانشی وجود دارد. ما کتمان نمی‌کنیم که دانش تولید سلاح‌ها و پهپاد‌های یمنی را ما در اختیار آنها قرار دادیم، آموزش و نمونه‌های اولیه را یمنی‌ها در کنار ما در ایران و زیر نظر مهندسین ما تولید کرده اند و تهران هم به آن افتخار می‌کند. ولی این ۱۰ پهپاد داخل یمن ساخته شده است.
موشک‌هایی که گاهی مسیر ۱۰۰۰ کیلومتری را طی کرده و نقطه‌ای را هدف می گیرند٬ همگی داخل یمن تولید شده است.آمریکایی٬ اروپا و روسیه هنگامی که به نقطه‌ای از توانمندی می‌رسند آن علم را به عنوان یک ابزار قوی اقتصادی که به شدت باید از آن مراقبت شود و به هیچ وجه نباید در دسترس دیگری قرار بگیرد نگاه می‌کنند همچنین مسائل انسانی در اینجا کنار می‌رود، ولی جمهوری اسلامی ایران به هر میزان فناوری را در اختیار داشته باشد متحدین خود را هم محروم نخواهد کرد.
باشگاه خبرنگاران جوان: یکی از نماینده‌های انصارالله در پیامی اعلام کرد که روسیه هم حق دارد مانند سایر کشور‌ها و ترکیه پیشنهاد اس ۳۰۰ و اس ۴۰۰ بدهد و موردی ندارد. تحلیل شما چیست؟
زارعی: آقای محمد علی الحوثی با این پیام خود به آقای پوتین طعنه زد. در واقع در صحبت‌های پوتین دو نکته وجود داشت اول اینکه ما شما را به گفت‌وگو دعوت می‌کنیم که مورد استقبال یمنی‌ها قرار گرفت و سپس خطاب به عربستان گفت که ما حاضریم به شما اس ۳۰۰ و اس ۴۰۰ بفروشیم که این جمله اش از سوی یمنی‌ها با واکنش مواجهه شد.
فشار یمنی‌ها در روز های آینده برای رسیدن به پایان جنگ بیشتر می‌شود
باشگاه خبرنگاران جوان: دلیل خاصی داشت که در این برهه یمنی‌ها تاسیسات آرامکو را مورد هدف قرار داده اند؟
زارعی: در حقیقت جنگ یمن باید متوقف شود، استراتژی یمنی‌ها بر این امر مبتنی است که هرچه سریعتر جنگ را متوقف کنند و این منطق درست، انسانی و سیاسی است و همه هم آن را تایید می‌کنندکه صلح باید آغاز شود. همچنین آقای محمد علی الحوثی گفت که ما یک سلاح به نام صلح داریم که از اس ۳۰۰ و اس ۴۰۰ بالاتر است، این صلح یعنی جنگ را متوقف و گفت‌وگو در درون یمن برای تعیین تکلیف آینده یمن آغاز شود و ما انصارالله و مردم یمن آمادگی داریم در فرایند شکل دهی به یک قدرت اجماعی در جامعه یمن کمک کنیم. همچنین هرچه جلوتر برویم حتما فشار یمنی‌ها برای رسیدن به ختم جنگ بیشتر می‌شود، یعنی اگر الان سعودی‌ها پیام شلیک ۱۰ پهپاد را نگیرند که پیام آن متوقف شدن جنگ است، مسلما حمله بعدی گسترده‌تر و فاصله زمانی حمله بعدی کمتر و به فاصله یک یا دو هفته اتفاق می‌افتد و بدون شک ضربه سنگین‌تر و خسارت‌ها سعودی بیشتر از حمله روز شنبه به دو مرکز تولید نفت بقیق و حریص است.
پایان جنگ یمن آغاز پرسش‌های فلج کننده مردم و سیستم حکومتی عربستان از خاندان بن سلمان خواهد بود
باشگاه خبرنگاران جوان: آیا ریاض پیام موشک‌های یمن را گرفته است یا اینکه به جنگ افروزی‌های خود ادامه خواهد داد؟
زارعی: به نظر من سعودی‌ها دچار مخمصه شدند و باید جواب پس بدهند. به این معنا که ختم جنگ برای عربستان کار آسانی نیست که شب تصمیم به توقف جنگ بگیرند و صبح فردا آن را عملی کنند، در واقع پایان جنگ یمن آغاز پرسش‌های بسیار بزرگ و فلج کننده از سوی مردم و سیستم حکومتی عربستان از بن سلمان و این خاندان خواهد بود و این سوال حتما از ولیعهد سعودی و پدر او فراتر خواهد رفت و هیات حاکمه عربستان را مورد سوال قرار خواهد.
وقتی جنگ شروع شد انصارالله ۴ استان صنعا، عمران، حجه و صعده را در اختیار داشت، در حال حاضر که حدود ۴ و نیم سال از جنگ گذشته تعداد استان‌های یمن از ۴ به ۱۰ رسیده است.همچنین از استان زیدیه نشین به استان‌های شافعی نشین یعنی سنی نشین گسترش پیدا کرده است. روز آغاز جنگ انصارالله محتاج آرپی جی_۷ بود، سیستم پدافندی و آفندی نداشت، ولی امروز پهپاد‌های برد بلند، مهاجم و موشک برد ۵۰۰ هزار کیلومتر را تولید می‌کند، وضعیت بسیار فرق کرده است.
اگر آن روز سعودی‌ها جنگیده اند و گفتند که یمن امنیت را از ما سلب و امنیت آینده مارا به خطر انداخته اند، الان وقتی بخواهد جنگ را تمام کند، چه بگویند؟ مخاطرات افزایش پیدا کرد یا کاهش؟ مخاطرات افزایش یافت، پس چرا جنگ متوقف شد؟ این‌ها سوالاتی است که به هیچ وجه نمی‌توانند پاسخ دهند، لذا خاندان سلمان نه تنها عربستان را بلکه رژیم سعودی را قربانی حفظ خودشان در قدرت می‌کنند.
یک نفرباید به سعودی ها بفهماند که هر روزی که شما پایان جنگ را به تاخیر می اندازیذ مشکلات‌تان بیشتر می شود. حمله به منطقه شمال دریای سرخ که در نهم رمضان اتفاق افتاد، حملات به الشیبه در ۱ ماه پیش و هدف قرار دادن حریص و بقیق نشان می دهد که سعودی‌ها و آمریکایی‌ها اگر درست فکر کنند قبل از آنکه مشکلاتشان بیشتر شود باید به جنگ پایان دهند.
اجلاس‌های سه جانبه ایران، روسیه و ترکیه در حد کمک به سوریه موثر است
باشگاه خبرنگاران جوان: با توجه به سفر رئیس جمهور کشورمان به آنکارا برای پنجمین نشست سران سه کشور، اهمیت چنین نشستهایی را برای برقراری ثبات در منطقه و بویژه سوریه چطور ارزیابی می‌کنید؟
زارعی: حل مسائل منطقه ما حتما در فرایند داخلی اتفاق می‌افتد یعنی مسائل سوریه را سوری‌ها می‌توانند حل کنند و همین اتفاق هم در حال رخ دادن است، در واقع بوکمال، حلب، دیرالزور، غوطه شرقی دمشق، بخش‌هایی از قنیطره، شیخ مسکین، سویدا بخش‌های شمالی استان حما کوه‌های شرقی استان لاذقیه را خود مردم سوریه آزاد کرده اند البته ما هم کمک کردیم؛ بنابراین باید فرایند صلح، بازسازی و همکاری در داخل سرزمین‌ها شکل بگیرد و دیگران هم در این راستا کمک کنند.
اجلاس سه جانبه ایران، روسیه و ترکیه در حد کمک موثر است، ولی اگر همین اجلاس بخواهد تبدیل به دخالت در حقوق مردم سوریه شود جواب نمی‌دهد چراکه کسی استقبال نخواهد کرد و متاسفانه اجلاس‌های سه جانبه ما گاهی بوی مداخله غیر مشروع در امور مردم سوریه می‌دهد. آن جایی که پای مسئله قانون اساسی وسط می‌آید این موضوع جلوه پر رنگ تری پیدا می‌کند.
به چه مناسبتی باید در نشست های سه جانبه سه کشور خارجی راجع به قانون اساسی سوریه مطرح شود. این سوال مهمی است چراکه در آن جا دولت سوریه حضور ندارد پس چرا باید مسئله قانون اساسی او مطرح شود و چرا ما باید استقبال کنیم از اینکه صحبت کردن راجع به اساسی‌ترین مسائل سوریه در خارج از این کشور مطرح شود. در واقع این انتقادی است که کشور ما به ترکیه و روسیه دارد لذا به نظر من این موارد اصل نیستند یعنی مذاکرات سه جانبه دیدار روسای جمهور ایران، ترکیه و روسیه نیست که آینده ترکیه را رقم می‌زند که اگر هم رقم بزند، غلط است. بلکه تلاش‌های داخلی و خواسته‌های درونی سوریه این کار را انجام خواهد داد. به نظر من اندازه این مذاکرات سه جانبه را نباید بیش از اندازه طبیعی اش مورد توجه قرار داد.
مامویت اجلاس آستانه و سوچی به پایان رسیده است
باشگاه خبرنگاران جوان: یکی از موضوعاتی که در دستور کار مذاکرات روند آستانه قرار دارد، خارج کردن تروریست‌ها از ادلب و تدوین قانون اساسی جدید سوریه است. باتوجه به اینکه گفته می‌شود این دور از مذاکرات اهمیت زیادی دارد لطفا گام‌های برداشته شده در این مسیر و روند تدوین قانون اساسی این کشور را برای ما شرح بدهید؟
زارعی: من به عنوان یک کارشناس صحبت می‌کنم و دیپلمات نیستم، بنابراین می‌توانم موافق چیزی باشم که به طور رسمی جمهوری اسلامی ایران دنبال می‌کند یا با آن مخالفت کنم در نتیجه تاکید می‌کنم که موضع شخصی خودم را بیان می‌کنم.
از منظر کارشناسی اجلاس سه جانبه آستانه در سوچی در رابطه با مسائل امنیتی به بن بست رسیده است چراکه بر سر مسئله آتش بس توافق کرده اند ولی عملا در ادلب این امر محقق نشد و دولت ترکیه به عنوان یک ضلع از آن حمایت نمی‌کند. در حال حاضر در ادلب یکی از موانع عملیاتی ارتش سوریه، ترکیه است. آنکارا نمی‌خواهد ارتش در ادلب مسلط و مستقر شود بنابراین می‌توانیم بگوییم در بعد امنیت بخشی به ادلب و شمال سوریه اجلاس‌های آستانه به بن بست خورده است.
از حیث حقوق بشری هم شاهد هستیم که در اینجا اتفاقی نیوفتاده است. ادلب تحت سیطره تروریست ها قرار دارد، امکان رساندن کمک‌های انسانی به مردم در محاصره قرار گرفته ادلب، وجود ندارد، یعنی ۳ میلیون شهروندی که در ادلب مستقرند هیچ دسترسی به خارج ندارند و هیچ گونه حمایت خارجی موثری هم از آن صورت نمی‌گیرد، درحالی که یکی از فهرست‌های مطرح شده در اجلاس‌های سوچی و آستانه مسئله کمک‌های انسانی بوده است، بنابراین گمان می‌کنم وقت آن رسیده است که یک فرمول جدیدی را در خصوص مسائل انسانی و امنیتی سوریه پیشنهاد و دنبال کنیم.
مامویت اجلاس آستانه و سوچی به پایان رسیده است و باید فکر تازه‌ای مبتنی بر حل مسائل باقی مانده در داخل سوریه کرد. نزدیک به ۲ سال است که ما منتظریم طبق گفته اردوغان یک اتفاق طبیعی بدون خون ریزی بیوفتد یعنی مخالفین در یک فرایند دموکراتیک سلاح خود را تحویل دهند، اما در عمل یک قدم هم به این سمت نرفتیم و هیچ اتفاقی نیوفتاده است بلکه تنها ۲ سال وقت تلف شده است، همچنین تروریست‌ها به اندازه ۲ سال بر میزان آمادگی‌های خود اضافه کردند و این یعنی باید فرمول جدیدی برای ادامه مسائل سوریه در نظر گرفته شود.
اجلاس آستانه و سوچی چندان رضایت بخش نبوده است
باشگاه خبرنگاران جوان: برخی نگرانی ها این وجود دارد که ترکیه همچنان نیرو‌های خود را در مرز سوریه افزایش می‌دهد٬ این درحالی است که بخشی از مذاکرات بین ترکیه، روسیه و ایران بحث به رسمیت شناختن بحث حریم مرزی از سوی سوریه است، این موضوع که شما می‌گویید مذاکرات سوری_ سوری دنبال شود٬ ولی این را هم نمی‌توان نادیده گرفت که به هر حال در پاره‌ای از مذاکرات باید ترک‌ها را هم مجاب کردکه مجددا حملاتی را ترتیب ندهند.
زارعی: آیا مذاکرات سوچی سبب شده که از دامنه مداخلات ترکیه در خاک سوریه کاسته شود؟ یا در عمل آنکارا مناطق بیشتری را تصرف کرده است؟ مناطقی که طی دو سال گذشته ارتش ترکیه در اختیار گرفته در خلال اجلاس و نشستهایی بوده که برای برقراری آتش بس برگزار می شدند، حال سئوال این است که آیا ترک‌ها داوطلبانه و تحت رژیم مذاکرات سیاسی حاضر هستند به مرز‌های خودشان، برگردند ؟ به عقیده من اجلاس آستانه و سوچی در متقاعد کردن آنکارا به رعایت حقوق مردم، حق حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه تا الان نتیجه‌ای در بر نداشته است.
به نظرمن ارتش سوریه باید سرزمین‌هایشان را آزاد کند و بهتر است به اجلاسی که در خارج از مرز‌های آنها برگزار می شود چشم نداشته باشند.
حضور مقتدی صدر در کنار رهبری از توجه جریان های فعال عراق به ایران حکایت می کند
باشگاه خبرنگاران جوان:حضور مقتدی صدر در حسینیه امام خمینی و بیت رهبری را چطور ازیابی می‌کنید؟ پیش‌تر شایعاتی وجود داشت که گویا با انتشار تصاویرمقتدی صدر در کنار مقام معظم رهبری رنگ باخت.
زارعی: این موضوع بسیار مهم بود، چراکه مسائل زیادی در منطقه تغییر کرده است و امروز در عراق تنها افرادی که به عنوان شرکای ما در تشکیل دولت محسوب می شدند بر جمهوری اسلامی ایران تکیه نکرده اند بلکه افرادی خارج از این قاعده که یکی از آنها هم مقتدی صدر بود به ایران توجه دارند.
حضور مقتدی صدر در کنار رهبری به ما نشان داد که تمام جریان‌های فعال در عراق (نه فقط شیعیان بلکه کرد‌ها و سنی‌ها ) به ایران توجه دارند .
رییس گروهی که گردهمایی های آنچنانی را در عراق تحت عنوان تظاهرات ضد فساد برگزار و گاهی هم وضع دولت را مرتعش می‌کرد، امروز در ایران در حال گفت‌وگو و دیدار با رهبری است. در حقیقت برخی سفر مقتدی صدر به عربستان را نشانه این می دانستند که ایران دچار در عراق با دردسر روبرو خواهد شد و دولت شیعه بغداد در معرض نوعی تزلزل و فروپاشی است، اما حضور مقتدی صدر در کنار مقام معظم رهبری نشان داد که این حرف‌ها مبنای درستی نداشت.
بیشتر بخوانید:آمریکایی‌ها بر فشار حداکثری به ایران دل بسته‌‌اند/ هر مذاکره‌ای منتهی به وضعیت بهتر نمی‌شود/ روابط تهران و واشنگتن بعد از برجام بدتر شد
انتهای پیام/