«اپرای عروسکی عاشورا» در امتداد تعزیه شکل گرفت/ نمایش‌های عروسکی زبانی جهانی دارند

بهروز غریب پور طراح و کارگردان «اپرای عروسکی عاشورا» در خصوص اجرای این اپرا، به خبرنگار حوزه تئاتر  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: من یکی از نقاط ضعف اپرای ایرانی پیش از انقلاب را تقلید صددرصدی از اپرای غربی می‌دانم. بعد از انقلاب سالیان سال واژه اپرا به کار برده نمی‌شد و به نظر می‌رسید این واژه سوغات فرنگ است و نباید به آن پرداخت؛ بنابراین «اپرای عروسکی عاشورا» در امتداد نوعی اپرا شکل گرفت که در سرزمین ما قدمت چهارصد الی پانصد ساله دارد که با نام تعزیه شناخته می‌شود.

وی افزود: بر این اساس اپرا‌های ایرانی را به روی صحنه می‌برم؛ بنابراین لازم است بر اساس ردیف‌های آغازین، موسیقی ایرانی و متون ایرانی کار را پیش ببرم. در بروشور مکبث دومین اثر گروه تئاتر عروسکی آران بیانیه‌ای را نوشتم شامل این که چه مشابهتی بین اپرای جهانی و تعزیه وجود دارد و اپرای ما باید دارای چگونه مختصاتی باشد.

غریب پور با اشاره به اهداف اجرای اپرا بیان کرد: اولین هدف ما قرار گرفتن در امتداد سنت تاریخی مان بود؛ دومین هدف ما این بود که اپرای عروسکی به شرط وجود نیرو و بازی دهندگان خلاق، امکانی را در اختیار کارگردان و طراح صحنه قرار دهد که حتی اجرای زنده هم قادر به انجام آن نیست و آن بخشی از مختصات تعزیه به نام حرب (جنگ) است. در حرب تعداد زیادی اسب به کار برده می‌شود و باید اسب‌های تعزیه در فضای بسیار وسیعی به کار گرفته شوند و بسیاری از تکایا بخش حرب را به دلیل نبود پیش نیاز‌های جانبی برای نگهداری و حرکت اسب‌ها و... ندارند.

وی ادامه داد: بنابراین خلاقیت‌هایی که در نمایش عروسکی به کار برده می‌شود، یکی از دلایل انتخاب این نوع از نمایش بود. از طرفی ما مشکلاتی در اجرای نمایش‌های زنده داریم؛ همواره زنان حضور نداشتند و مردان آواز‌ها را می‌خواندند و از طرفی هم یکی از دلایل حرام اعلام کردن تعزیه این بود که نباید صورت انبیا و اولیا دیده شود. در «اپرای عروسکی عاشورا» چهره وجود دارد، اما چهره عروسک‌ها نورانی شده و دیده نمی‌شود؛ بنابراین امکانات و امتیازاتی که نمایش عروسکی دارد من را به اجرای اپرای عاشورا به شکل عروسکی ترغیب کرد.

غریب پور در خصوص استقبال تماشاگران از «اپرای عروسکی عاشورا» گفت: هر سال که «اپرای عروسکی عاشورا» به روی صحنه می‌رود بازخورد‌ها بسیار عالی است. اجرای ما در تهران سال قبل محدود بود، زیرا باید به بابل می‌رفتیم. در بابل هم استقبالی بی نظیر از «اپرای عروسکی عاشورا» شد؛ بنابراین «اپرای عروسکی عاشورا» نه تنها در تهران بلکه در شیراز، بابل، فرانسه، ایتالیا و لهستان روی صحنه رفته و بازخورد خوبی دریافت کرده است.

کارگردان «اپرای عروسکی عاشورا» درخصوص اجرای اپرا در خارج از ایران گفت: اجرا در خارج از کشور باید براساس تقاضای موسسه یا تئاتر صورت بگیرد، اما مشکل ما این است که هیچ کدام از تئاتر‌های دنیا صحنه ثابتی مانند تالار فردوسی ندارند و ما باید هشت تن تجهیزات را با خود ببریم؛ بنابراین موسسه‌ای که میزبان ما خواهد بود باید برای تامین مالی سی نفر از اعضای گروه و ساز‌های سنگین اپرا اعلام آمادگی کند. در غیر این صورت اجرا در خارج از ایران امکان پذیر نیست.

وی در خصوص اجرای نمایش‌های عروسکی برای تمامی رده‌های سنی گفت: سال‌هاست مخاطبان می‌دانند که متون و موسیقی انتخابی من و نوع اجرایم برای کودکان نیست؛ ولی در هر اجرا خانواده‌هایی هستند که برای تربیت فرهنگی کودکان خود از سنین پایین آن‌ها را به سالن نمایش می‌آورند. این اتفاق از غرب شروع شد و تصور این است که نمایش‌های عروسکی مختص کودکان است، ولی در شرق، نمایش‌های عروسکی سابقه دیرینه‌ای دارند و بیشتر در انتقال مفاهیم معنوی و حتی داستان‌های خیال انگیز برای بزرگسالان به کار می روند.

غریب پور در پایان گفت: در هند، اندونزی، ژاپن و ... نمایش عروسکی محفلی برای انتقال موثرترین پیام‌های معنوی است. با توجه به اینکه سایقه زیادی در اجرای نمایش‌های عروسکی کودک دارم، اما اعتقاد دارم که این موضوع که نمایش‌های عروسکی فقط مختص کودکان بوده، اشتباه است و نمایش‌های عروسکی زبانی برای تمام اقشار است.

انتهای پیام/

چرا «اپرای عروسکی عاشورا» روی صحنه رفت؟