به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، همه کودکان، اما مثل هم نیستند؛ کودکان کار و خیابان، کودکان نیازمند و کودکان بیمار هم وقتی تابستان می‌آید، حال و هوایشان فرق می‌کند و برای همین هم است که انجمن‌ها و خیریه‌هایی که در حوزه کودکان کار می‌کنند، هرسال برنامه‌هایی را برای آن‌ها درنظر می‌گیرند و هرکدام به فراخور اهداف‌شان گروهی از این کودکان را تحت‌پوشش قرار می‌دهند و برنامه‌هایی را اجرایی می‌کنند.
از شهربازی تا پارک آبی
داستان «انجمن حمایت از کودکان کار» از سال ١٣٨١ شروع شده و توانسته در نقاط مختلف مراکزی راه‌اندازی کند تا کودکان بیشتری تحت‌پوشش قرار گیرند. «انجمن حمایت از کودکان کار» مثل بسیاری از انجمن‌ها و نهاد‌های غیردولتی و غیرانتفاعی با تعدادی جوان که دغدغه آموزش کودکان را داشتند، کارش را شروع کرد؛ جوانانی که هر هفته در کنار کودکان کار دروازه‌غار بودند تا به آن‌ها درس بیاموزند و حالا این کار‌ها به عهده مراکزی است که در محله «هرندی»، «بازار»، «خاوران» و «مولوی و مرکزی در «بم» فعالند؛ مراکزی که در مجموع به ١١٢٧ کودک کار و تحت آسیب خدمات‌رسانی می‌کند؛ سوادآموزی، مهارت‌آموزی، توانمندسازی، بالابردن عزت‌نفس در کودکان، توزیع یک وعده غذای گرم روزانه، خدمات بهداشتی، درمانی، مددکاری و روانشناسی. مرکز خاوران این انجمن، ١٥٠ کودک را تحت‌پوشش دارد؛ کودکانی که شرایط رفتن به مدارس دولتی را ندارند. «ما کودکان پایه اول تا نهم را طی‌سال داریم، بچه‌هایی که یا بازمانده از تحصیلند یا مدرک لازم برای ثبت‌نام در مدارس دولتی را ندارند، البته بچه‌های کار یا در معرض کار و همین‌طور کودکان بدسرپرست هم هستند. پایه‌های نهضت سوادآموزی را هم برای بچه‌های بزرگتر که نتوانسته‌اند آموزشی ببینند، داریم؛ کودکان ١٠ تا ١٥سال.»
رحمانی، مدیر مرکز خاوران با اشاره به کلاس‌ها و آموزش‌های انجمن طی سال تحصیلی می‌گوید: «طی سال، کلاس‌های حرفه‌آموزی در کنار تحصیل به کودکان ارایه می‌شود؛ کلاس‌های خیاطی، کامپیوتر، کتابخوانی، زبان انگلیسی، کارگاه‌های مهارت زندگی و کارگاه‌هایی برای ایدز و حفاظت جنسی.»
«انجمن حمایت از کودکان کار» در طول تابستان و با توجه به اوقات‌فراغت بیشتر کودکان کلاس‌های حرفه‌آموزی را همچنان ادامه می‌دهد: «علاوه بر این، کلاس‌ها و کارگاه‌هایی که طی سال داریم؛ کلاس‌های خیاطی، گلدوزی، خمیربازی برای کودکان کم‌سن‌وسال‌تر، مهارت نقاشی و خطاطی و کارگاه بازی برای هوش هشتگانه هم به برنامه‌های انجمن اضافه می‌شوند. اردو‌های تابستانی هم بخشی از برنامه‌های انجمن هستند. اگرچه این اردو‌ها بیشتر از طریق خیرین و حامیان تدارک دیده می‌شوند.»
«در همین یک‌ماه و خرده‌ای که از تابستان می‌گذرد، کودکان تحت‌پوشش انجمن، یک روز میهمان شهربازی کوروش‌مال بودند و همین چند روز پیش در سینمایی برنامه عمو فیتیله‌ای‌ها را تماشا کردند. یکی از حامی‌ها، برنامه پارک آبی پارس را تدارک دیده بود که بچه‌ها استقبال بالایی از آن داشتند.» رحمانی با اشاره به این‌که رده سنی کودکان انجمن از ٧ تا ١٨سال است و هر دو جنس را تحت‌پوشش دارند، ادامه می‌دهد: «کلاس‌های تابستانی از اول تیرماه تا آخر شهریور دایر هستند و به‌طور متوسط همه روز در مرکز کلاس‌ها برپا هستند و از برنامه‌های تفریحی هم استقبال می‌کنیم. بیشتر کودکان از کلاس‌ها و کارگاه‌ها استقبال زیادی می‌کنند و برای رفتن به اردو هیجان‌زده‌اند. در مرکز بم، کلاس‌های تابستانی مختص دختران و پسران برگزار می‌شود. کلاس‌های این مرکز با استقبال بسیار خوبی مواجه شده است. کلاس آموزش قرآن، نمددوزی، قلاب‌بافی و پته‌دوزی (ویژه دختران) ازجمله کلاس‌هایی است که در این مرکز دایر شده است. کارگاهی آموزشی هم برای پیشگیری از بعضی از بیماری‌های واگیردار در این مرکز برگزار شد.»
تربیت بچه‌ها با مهارت زندگی‌کردن
روشنای امید ایرانیان، خانه‌ای است برای جوانان. اگرچه این موسسه در کنار گروه هدف ١٨سال به بالا مراکز نگهداری برای کودکان ٩سال تا مقطع دبیرستان را هم دارد. یاوری، مدیرعامل مرکز تحصیل و مهارت‌آموزی کودکان را مهمترین هدف مجموعه می‌داند و می‌گوید: «مشکلات این کودکان سبب می‌شود اغلب آن‌ها از تحصیل باز بمانند، برای همین در سال تحصیلی معمولا پرداختن به درس آن‌ها از دغدغه‌های اصلی مرکز است و در همین راستا کلاس‌های تقویتی و زبان برگزار می‌شوند، البته کلاس‌های زبان در تابستان هم ادامه پیدا می‌کنند. این کلاس‌ها بسیار موثر بودند تا جایی که دوکودکی که از نظر ذهنی مناسب ادامه تحصیل شناخته‌شده بودند، حالا با همین کلاس‌ها دانشجو هستند.»
کلاس‌های ورزشی همچون شنا، تی‌آرایکس، والیبال و بدن‌سازی جزو برنامه‌های تابستانه «روشنای امید» هستند: «کلاس‌های ورزشی و هنری بسته به علاقه و تقاضای خود بچه‌ها برگزار می‌شوند. در کارگاه‌هایی که برگزار می‌شوند؛ نقاشی روی پارچه، چوب همین‌طور ساخت زیورآلات آموزش داده می‌شوند. البته خیاطی و شیرینی‌پزی برای بچه‌های دبیرستانی است که دوست دارند رشته دبیرستانی‌شان در زمینه دوخت‌ودوز و... باشد. کلاس‌هایی برپا می‌شوند تا بچه‌ها ساختن صنایع‌دستی را بیاموزند و محصولات‌شان را در نمایشگاه‌ها بفروشند، البته بعضی از این کلاس‌ها تنها مختص تابستان نیستند و طی سال تشکیل می‌شوند.»
سفر‌های خارج شهری یکی از پرطرفدارترین برنامه‌های مرکز است: «در همین مدتی که از تابستان گذشته، سفر هفت‌روزه به مشهد برپا شده، البته بچه‌ها دو روز هم به کاشان رفتند. مرکز برای عید هم بچه‌ها را یک هفته شیراز برد. علاوه بر اردو‌های خارج شهری، اردو‌های درون‌شهری هم جزو برنامه‌ها هستند؛ اردو‌های تفریحی که در آن‌ها گفتمان‌هایی صورت می‌گیرد. به‌عنوان مثال اردویی به مناسبت روز دختر داشتیم که جشنی برپا شد و هدایایی درنظر گرفته بودیم یا در روز تعامل با جهان ما اردویی داشتیم که علاوه بر جشن از روانشناسی دعوت کردیم تا بچه‌ها مشکلات‌شان را مطرح کنند و بیاموزند چطور با یکدیگر تعامل داشته باشند.»
گروه هدف دیگر موسسه، ١٨ساله‌هایی هستند که از بهزیستی مرخص می‌شوند و هیچ نوع مهارت زندگی و اجتماعی ندارند و نمی‌توانند شغلی برای خود دست‌وپا کنند: «درحال حاضر خانه دختران را داریم و یکی از اهداف‌مان این است که بتوانیم در آینده برای پسران هم این خانه‌ها را داشته باشیم؛ یعنی هر منطقه از تهران خانه‌های دختران و پسران را به نام خانه‌های مادری داشته باشیم.»وسسه کارش را با هفت دختر شروع کرده و حالا هرکدام از آن‌ها توانسته‌اند در کنار آموختن مهارت‌های زندگی، اجتماعی، شغلی برای خود دست‌وپا کنند، به‌طوری که یکی از آن‌ها مربی والیبال است و دیگری در مدرسه اوتیسم کار می‌کند و یکی از آن‌ها در ساخت طلا و نقره مهارت پیدا کرده و دیگر در فرودگاه امام (ره) شاغل است. «یکی از کار‌های مهمی که سخت در پی آن هستیم، راه‌اندازی مجموعه‌ای است که بتوانیم در آن کارگاه‌های مهارت‌آموزی را داشته باشیم تا بچه‌ها در کنار آموزش با بازار تعامل داشته باشند و در آینده بتوانند شغل و حرفه خودشان را راه‌اندازی کنند.»
لیگ پرشین برای پسران / مسابقات دوومیدانی برای دختران
قصه جمعیت امام علی (ع) با چند دانشجو و بیمارستان علی‌اصغر شروع شد و بعد به آیین کوچه‌گردانی به آن اضافه شد و حالا امروز در جایگاهی است که آموزش کودکان و مهارت‌آموزی‌شان برنامه‌هایی را تعیین می‌کند. مازیارفر، مدیر مرکز لب‌خط در مورد برنامه‌های این مرکز می‌گوید: «برپایی جشن‌ها، اردو‌ها و کلاس‌های آموزشی و فرهنگی و هنری جزو برنامه‌های همیشگی مرکز است و در تابستان هم ادامه دارند. یکی از اردو‌ها و جشن‌های مورد علاقه کودکان جشن کارنامه است که در آن به برگزیدگان تحصیلی طی جشنی مفصل، جایزه داده می‌شود و بعضی مقاطع هم به اردو می‌روند. این جشن برای ایجاد انگیزه در کودکان است تا در طول سال خوب درس بخوانند.»
برخی کودکان حاشیه‌نشین شهر علاوه بر نداشتن امکانات حداقلی، خانه‌های ناامن و پدر و مادر‌هایی که اغلب گرفتار اعتیادند، از آموزش لازم هم برخوردار نیستند. «بیشتر کودکان این مناطق با وجود قبولی پایه قوی ندارند، به‌طوری که ما دانش‌آموزی داریم که کلاس چهارم ابتدایی است، اما هنوز الفبا را نیاموخته و تنها پاس شده تا به کلاس بالاتر برود. یکی از برنامه‌های جمعیت برگزاری کلاس‌های درسی و پشتیبانی برای این کودکان است. فعالیت‌های فرهنگی- هنری، موسیقی، نقاشی و سفالگری و همین‌طور ورزشی هم بسته به روحیه بچه‌ها برگزار می‌شوند.»
کلاس‌های ورزشی جمعیت با توجه به استعداد و پشتکار بچه‌ها در سطوح ساده و پیشرفته برگزار می‌شوند. اگرچه استعدادیابی یکی از اهداف اصلی این کلاس‌های ورزشی است: «مسابقات لیگ پرشین مختص فوتبال است و تیم‌هایی از میان کودکان حاشیه شهر‌ها در آن شرکت می‌کنند؛ در سطوح نونهالان، نوجوانان و جوانان. دختران هم تیم‌های والیبال و دومیدانی را دارند، اگرچه شنا در میان دختران طرفداران زیادی دارد.»
مرکز لب‌خط ١٢٠ کودک و نوجوان را تحت‌پوشش دارد که از میان آن‌ها ٦٠نفر تحت آموزش مستقیم جمعیتند و مابقی توسط یکی از خدمات مانند فوتبال، کلاس‌های مهارت‌آموزی و... با انجمن در ارتباطند. «برنامه‌هایی که از آن‌ها صحبت شد، برنامه‌های همیشگی مرکز هستند، گرچه براساس نیاز بچه‌ها شاید تغییرات جزیی در آن‌ها به وجود بیاید، اما کلیت همین است. این مرکز کلاس‌های مهارت‌آموزی را هم در برنامه دارد، زیرا شرایط اقتصادی خانواده بعضی از این کودکان سبب شده آن‌ها ناچار به کار باشند، به همین منظور هم برای بچه‌ها و هم مادران‌شان کلاس‌های مهارت‌آموزی برگزار می‌شود تا درنهایت با آموزش‌های لازم به کارآفرینی آن‌ها منجر شود، البته جمعیت در فروش محصولات آن‌ها کمک می‌کند. این برنامه در تابستان‌ها شکل جدی‌تری به خود می‌گیرد.»
درس‌خواندن برای کودکان حاشیه شهر‌ها مسأله مهمی است تا جایی که از سنی به بعد به‌ویژه برای دختران شرایط به‌گونه‌ای است که باید برای درس‌خواندن بجنگند! «برای کمک به این کودکان اردو‌های درسی و کلاس‌های تقویتی اهمیت بالایی دارد، البته برنامه سینما و استخر و... هم هستند و مرکز سعی دارد به لینک‌هایی دسترسی پیدا کند تا به واسطه آن‌ها به شکل رایگان این تفریحات را برای کودکان مهیا کند، اگرچه حامیان هم هستند. در مدتی که از تابستان گذشته، علاوه بر برنامه‌های گفته‌شده اردوی سینما و آسمان‌نما برگزار شده، البته دختران به پارک زنان رفته‌اند و پسران اردوی کوهنوردی داشتند.»
سفر به مشهد در کنار درس و موسیقی
«کودکان فرشته‌اند» با دغدغه چند جوان شروع به کار کرد؛ زمانی که تعدادی دانشجو برای رنگ‌ورودادن به بیمارستان بهرامی رفتند تا روی دیوار‌های بخش کودکان سرطانی نقاشی‌هایی را به یادگار بگذارند، البته بعد از مدتی آموزش و روحیه دادن به کودکان جزو برنامه‌های این گروه شد تا رفته‌رفته بعضی از خانواده‌های این کودکان هم زیر پوشش این گروه دربیایند. حالا چندسالی است از آن روز‌ها می‌گذرد و «کودکان فرشته‌اند» توانسته در بعضی از بیمارستان‌ها مراکزی داشته باشد.
«خدمات این موسسه به کودکان بیمار، به‌ویژه کودکان بیمار بی‌بضاعت و بدسرپرست و بی‌سرپرست زیر ۱۶سال تعلق می‌گیرد. مهمترین شکل فعالیت این کمیته در بیمارستان‌ها به این صورت است که اعضای گروه به دیدن کودکان بیمار رفته و اگر کودکان بستری‌شده درحال تحصیل باشند، با آن‌ها درس خوانده و در روند آموزش، کمکشان می‌کنند، اما اگر سن آن‌ها زیر ۷سال باشد، برای این کودکان، موسیقی اجرا کرده و با آن‌ها بازی می‌کنند.»
نوروزی، مدیر روابط‌عمومی این موسسه در گفتن از فعالیت‌های این موسسه ادامه می‌دهد: «کودکان فرشته‌اند» نام موسسه خیر‌یه‌ای است که فعالیت خود را سال ۱۳٨٧ در زمینه کودکان آغاز کرده است. این موسسه از سال۹۵ ثبت‌ملی شد و هدف معنوی خود را کمک به درمان کودکان بیمار بی‌بضاعت و شادی آن‌ها و خانواده‌هایشان قرار داد. فعالیت‌های این خیریه شامل برگزاری جشن در مناسبت‌های مختلف و برگزاری تولد برای کودکان در بیمارستان، فراهم‌کردن شرایط تحصیل برای کودکان بیمار، تهیه دارو و فراهم‌کردن مایحتاج خانواده کودکان، بازسازی و تغییر دکور بیمارستان‌های کودکان، تهیه مسکن برای خانواده بیماران نیازمند و تجهیز بخش‌های بیمارستان‌هاست.»این موسسه در تمامی اعیاد به بیمارستان‌ها، کانون‌های اصلاح تربیت و بهزیستی سر می‌زند و برنامه‌هایی را برای کودکان اجرا می‌کند. این موسسه خیریه هم‌اکنون در سه شهر تهران، همدان و ساری مشغول به کار است و در ارومیه، سنندج و تبریز نیز درحال راه‌اندازی است.
یکی از برنامه‌های تابستانی «کودکان فرشته‌اند» سفر‌های زیارتی و تفریحی برای کودکانی است که به تازگی به سرطان مبتلا شده‌اند: «هرسال بچه‌هایی که به تازگی مبتلا به سرطان شدند، با شنیدن تعریف سفر‌های قبل مشتاقانه منتظر این سفر زیارتی و تفریحی هستند. در برنامه سفر مشهد زیارت حرم به صورت ویژه و خاص به همراه تفریحات شهربازی و برنامه‌هایی با انرژی جهت تسکین روحیه این عزیزان، دورشدن از فضای درمانی و حال خوب برای مادران این کودکان برنامه‌ریزی می‌شود.» در سال اول برگزاری این سفر، ۳۵نفر به مسافرت رفتند و با حمایت‌های صورت‌گرفته هرسال این کاروان بزرگ و بزرگتر شده است، به‌طوری که هفته گذشته ٢٣٠نفر از این کودکان به مشهد سفر داشتند.
منبع:شهروند
انتهای پیام/