به گزارش خبرنگار حوزه تئاتر گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، تئاتر یکی از هنرهای دیرینه در جهان است و همه روزه در اکثر شهرها در حال اجراست. تهران قطب تئاتر ایران است و به طور هفتگی حدود ۷۰ نمایش در تهران اجرا می‌شود. در شهر‌های دیگر کشور تعداد نمایش‌ها بسیار کم است و حتی بسیاری از مردم برای تماشای تئاتر خوب به تهران می‌آیند. در سال‌های اخیر توجه مردم عام به تئاتر بیشتر از گذشته شده، ولی باید گفت این توجه به حضور افراد چهره در تئاتر باز می‌گردد.
برخی از هنرمندان عرصه سینما که فیلم‌های پرفروشی از آن‌ها دیده می‌شود، روزی بازیگر تئاتر بوده اند و خود را متعلق به آن می‌دانند. در این میان ورود سرمایه گذاران سینمایی به تئاتر پای بسیاری از بازیگران عرصه سینما را به تئاتر باز کرد و زمانی که به پیشینه برخی از آن‌ها نگاه می‌شود، به قول معروف کمتر یا اصلاً خاک صحنه نخورده اند، ولی برای یک پروژه عظیم و سودمند تئاتری آن را قبول می‌کنند.
برای سرمایه گذارانی که پول‌های کلان خود را وارد تئاتر می‌کنند، چیزی جز بازگشت چندین برابری سرمایه مهم نیست. این‌ها تنها راه بازگشت سرمایه را استفاده از چهره‌های سینمایی می‌دانند و البته مخاطبانی به اسم بچه پولدار برای خرید بلیت‌های آن‌ها سر و دست می‌شکنند. مخاطبان دائمی تئاتر یا حتی افرادی که در سال برای تماشای پنج نمایش هزینه می‌کنند، کمتر تمایل به تماشای چنین نمایش‌هایی دارند و هزینه خرید یک بلیت نمایش به اصطلاح لاکچری را صرف خرید بلیت چهار یا پنج نمایش می‌کند که البته این کار کمک زیادی به رونق و تشویق هنرمندان تئاتری می‌کند.
این موضوع برای همگان روشن است که هنرمندان تئاتری در شرایط و وضعیت مناسبی نیستند و حمایت از آن‌ها بسیار کم است و سرمایه گذار و تهیه کننده نیز برای بازیگران و عواملی ناشناخته هزینه نمی‌کند. بسیاری از این هنرمندان در شرایطی سخت نمایشی را برای صحنه آماده می‌کنند، ولی زمانی که صحبت سالن نمایشی می‌شود، مدیران سالن‌ها به راحتی به این هنرمندان سالن اجاره نمی‌دهند و آن‌ها نیز سعی دارند با ورود چهره‌های سینمایی به تماشاخانه‌ها مردم بیشتری را جذب و هزینه‌های خود را تامین کنند. البته این مشکل تنها برای بازیگران تازه کار تئاتر مطرح نیست و هنرمندان قدیمی و پیشکسوت تئاتر نیز از این قائله مستثنی نیستند. در حال حاضر بسیاری از این هنرمندان قدیمی با مشکلات متعدد کار می‌کنند و اگر روی صحنه ظاهر نشوند، به راحتی به فراموشی سپرده می‌شوند و دیگر کسی از آن‌ها یادی نمی‌کند.
علیرضا حاتمی کارگردان، نویسنده و بازیگر تئاتر گفت: از نظر من مقصر این موضوع که تئاترهای با سلبریتی هر شب با ظرفیت پر فروش می‌روند، مردم هستند تا اهالی تئاتر. بسیاری از این تئاترهای سلبریتی دار کیفیتی ندارند؛ ولی مردم بلیت ۲۰۰ هزار تومانی آن را تهیه می‌کنند و این نمایش‌ها مدام تمدید می‌شود. به همین دلیل سرمایه گذاران در این شرایط ریسک نمی‌کنند و روی نمایش‌هایی با حضور افراد چهره سرمایه گذاری می‌کنند.
حاتمی با اشاره به اینکه مردم حمایتی از تئاتر‌ها نمی‌کنند، بیان کرد: مردم برای خرید بلیت‌های ارزان قیمت تئاتر مراجعه نمی‌کنند و البته در این میان بحث قضاوت مردم هم مطرح است؛ زمانی که تئاتری با بلیت ۲۰۰ هزار تومانی را می‌بینند، آن را تئاتر خوب، ولی نمایشی با بلیت ۲۰ هزار تومان را تئاتری بد قلمداد می‌کنند! به همین خاطر گروه‌های نمایشی فکر می‌کنند اگر قیمت بلیت نمایش را افزایش دهند و در اسامی بازیگران خود از افراد چهره استفاده کنند، نمایش فروش خوبی خواهد داشت.
حاتمی در خصوص اجاره سالن‌های نمایشی در تماشاخانه‌های خصوصی گفت: برخی از سالن‌های نمایشی قیمتی برای مثال ۱۰۰ میلیون تومان را به گروه‌ها اعلام می‌کنند که آن گروه توان پرداخت مبلغ را ندارد و این گروه نمایشی در این شرایط سخت نمی‌تواند کار کند. از طرفی سالنی نیز داریم که به اصطلاح از گروه‌های نمایشی حمایت می‌کند، اما این سالن رفاقتی کار می‌کند. به این معنا که در آن سالن، گروهی خاص مدام اجرا می‌روند و فرصتی به دیگر گروه‌ها داده نمی‌شود.
حاتمی در خصوص ورود سرمایه گذاران، پول‌ها و چهره‌های سینمایی به تئاتر اظهار کرد: لطمه این موضوع به تئاتر کشور این است که سلیقه مردم را جهت دار می‌کند. برخی از هنرمندان یا فوق ستاره‌ها در تئاتر و سینما به طور مستمر کار می‌کنند، ولی برخی از آن‌ها سال‌ها از تئاتر دور بوده و ناگهان وارد پروژه‌ای عظیم می‌شوند. استفاده از افراد چهره مردم را تشنه می‌کند. یعنی مردم ما چند کار با حضور چهره‌ها می‌بینند و دوباره انتظار دیدن این چهره‌ها را دارند.
وی افزود: حدود چهار یا پنج سال پیش گروه‌های نمایشی امیدی برای اجرا در سالن‌های خوب داشتند، ولی حال که اجرا در هتل‌های گران قیمت با حضور افراد چهره و بلیت‌های گران قیمت اضافه شده، این امید را از بین برده است.
حاتمی با اشاره به اینکه مشکلات قدیمی در تئاتر رو به گسترش است، گفت: پیش از این نیز افراد چهره و بلیت‌های گران در تئاتر وجود داشت، اما در سال‌های اخیر حضور سلبریتی‌ها بیشتر و قیمت بلیت‌ها نجومی شده است، اما مشکل اجاره سالن از مشکلات اصلی گروه‌های نمایشی است. برای نمونه سالنی که پیش از این ۱۰ میلیون تومان هزینه اجاره آن بود حال قیمت را به ۴۰ میلیون تومان افزایش دادند و همین جلوی کار گروه‌ها را می‌گیرد.
وی ادامه داد: ما سالن‌های نمایشی خوبی داریم که با گروه‌ها کنار می‌آیند، ولی باید در تئاتر درک وجود داشته باشد و مدیران در این شرایط اقتصادی دانشجو‌ها و هنرمندان تئاتری را درک کنند. اما متاسفانه برخی فقط پول را می‌شناسند و برایشان بیکاری گروه‌های نمایشی مهم نیست در حالی که این عزیزان جدا از تئاتر نیستند و خودشان هم روزی در این شرایط بوده اند.
علی صفری کارگردان، بازیگر و نویسنده تئاتر هم گفت: از نظر من مشکل اصلی تئاتر عدم حمایت مراکز دولتی از تئاتر است. در حال حاضر مرکز هنرهای نمایشی حمایت خاصی از تئاتر نمی‌کند. زمانی بود که گفتند خصوصی سازی در تئاتر اتفاق خوبی است، ولی این امر در تئاتر بدون نظارت پیش می‌رود. از طرفی مرکز هنرهای نمایشی به عنوان متولی تئاتر تنها نگاهی ممیزی به این هنر دارد و حمایتی از سالن‌های خصوصی نمی‌کند. بنابراین سالن‌ها با قیمت بالا سالن را در اختیار گروه‌ها قرار می‌دهند و همین امر نیز سبب ورشکستگی بسیاری از گروه‌های نمایشی شد.
وی ادامه داد: گرفتن سالن‌های دولتی تحت امر مرکز هنرهای نمایشی بسیار سخت است و برای گروه‌های نمایشی که آشنا و رابطه‌ای ندارند، راهی وجود ندارد. البته خانه تئاتر نیز قدرت و برنامه‌ای برای حمایت از تئاتر‌ها ندارد. در کل هنوز هم مشخص نیست که خانه تئاتر طی این سال‌ها به جز فعالیت‌های حاشیه‌ای کم اهمیت چه قدمی برای تئاتر برداشته است.
صفری با اشاره به اینکه برای گرفتن سالن‌های دولتی باید در صف‌های بدون ابتدا و انتها بایستیم، گفت: کارگردان‌هایی که عضو مرکز هنرهای نمایشی و خانه تئاتر هستند، سالانه حداقل یک الی دو اجرا در سالن‌های دولتی دارند؛ ولی این امکان برای گروه‌های نمایشی دیگر امکان پذیر نیست. چطور یک کارگردان که عضو خانه تئاتر است باید سالانه یک بلیت اجرا داشته باشد، آیا کیفیت هم ملاک این انتخاب قرار می‌گیرد؟
صفری با اشاره به اینکه ورود افراد سلبریتی که تجربه‌ای در تئاتر ندارند، سال‌ها پیش و با حضور پژمان جمشیدی اتفاق افتاد، اظهار کرد: ما از مخالفان ورود افراد سلبریتی به صحنه تئاتر بودیم و خیلی‌ها نیز نسبت به ما جبهه گرفتند که اتفاقا حضور سلبریتی‌ها گیشه تئاتر را رونق می‌بخشد، ولی این موضوع ذائقه مخاطب تئاتری را از بین برد. دستمزد‌های تئاتر را غیر منطقی بالا برد و جا را از بازیگران جوان به طور کامل گرفت. مرکز هنرهای نمایشی پایبند فروش است و سالن‌های خصوصی نیز افراد چهره می‌خواهند، زیرا حمایت مالی نمی‌شوند این در حالی است که سالن‌های دولتی نیز به دنبال چهره هستند. در حالی که بودجه از وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی دریافت می‌کنند و نیازی به فروش گیشه ندارند.
وی ادامه داد: اگر سلبریتی به اندازه یک دانشجوی تئاتر تمرین کند، آموزش ببیند و به مدت سه ماه به بالا مشغول تمرین یک اثر باشد؛ می‌توان حضورش را قابل قبول دانست، اما وقتی یک سلبریتی با دو هفته تمرین به اثری می‌رسد نباید انتظار معجزه روی صحنه داشت. ما سلبریتی‌هایی همچون نوید محمدزاده را داریم که از ابتدا تئاتر کار کرده و حال نیز در تئاتر و سینما موفق است؛ ولی چهره‌های مجازی و چهره‌هایی که با حاشیه وارد تئاتر شده اند به هنر نمایش ما لطمه وارد می‌کنند. باید گفت در حال حاضر نیز حدود ۲۰ نفز از آن‌ها روی صحنه فعلی تئاتر حضور دارند در حالی که اصول اولیه بازیگری را نمی‌دانند.
انتهای پیام/