به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ نشان داده ما پرستاران خوبی برای زمین نبودهایم و نیستیم. حالا هم که اوضاع آبوهوای زمین اورژانسی شده است، هنوز عمق فاجعه برای خیلی از ما بهدرستی قابلدرک نیست. در آینده باتوجه به شواهد موجود، بهبود در کار نخواهد بود، پس دستکم باید اوضاع را از چیزی که هست، بدتر نکنیم. توافقنامه آبوهوایی پاریس دقیقا چنین کارکردی دارد.
به موجب این توافقنامه کشورهای امضاکننده موظفند نقشی در کاهش آلایندههای جوی داشته باشند. این توافقنامه قرار است نگذارد میانگین دمای زمین تا پایان قرن حاضر میلادی بیش از ۵/۱ درجه افزایش پیدا کند. اما دانشمندان پیشبینی کردهاند اگر با همین فرمان پیش برویم و هوا را آلوده کنیم، بین سالهای ۱۴۰۹ تا ۱۴۳۱ شمسی/ ۲۰۳۰ تا ۲۰۵۲ میلادی از مرز ۵/۱ درجه افزایش دما عبور خواهیم کرد. شاید هنوز پیامدهای فاجعهبار چنین رخدادی برایتان باورپذیر نباشد. پس بیایید ده حقیقت تلخی را که از گرمشدن بیرویه زمین خبر میدهند با هم مرور کنیم.
تابستانها و زمستانها گرمتر شدهاند
بسیاری از کشورهای جهان در سالهای اخیر بهطرز بیسابقهای گرمتر شدهاند. به عنوان مثال آمارها نشان میدهد تابستان پارسال، گرمترین تابستان انگلیسیها از سال ۱۳۸۵/ ۲۰۰۶ بود. واکاوی دادههای هواشناسی تابستان ۲۰۱۸ بریتانیا نشان داد این قبیل موجهای شدید گرما تا حد زیادی از تغییرات آبوهوایی ناشی میشود. تحقیقات حاکی از آن است که موجهای شدید گرما قرار نیست حالاحالاها شرشان را کم کنند، اما فقط تابستان بریتانیا نیست که گرمتر شده است. زمستانهای این کشور هم بهطرز عجیبی از سرما فاصله گرفتهاند.
در هفتم اسفند ۹۷ و در ابتدای آخرین ماه زمستان، دمای نسبتا بالای ۲/۲۱ درجه سانتیگراد برای منطقه کیو گاردن لندن ثبت شد. زمستانهای گرمتر اتفاق خوبی برای حیاتوحش، بهخصوص پرندگان مهاجر و پستاندارانی نیست که به خواب زمستانی میروند. در این شرایط بقای گیاهان گلدار هم مورد تهدید خواهد بود.
جاکارتا پایتخت اندونزی در حال غرقشدن است
سطح آب دریاها با سرعتی قابلتوجه در حال بالا آمدن است. هر سال بهطور میانگین سه میلیمتر به ارتفاع سطح آب دریاها افزوده میشود. این پدیده را به دو علت میتوان نسبت داد. یکی انبساط گرمایی (هرچه اقیانوسها گرمتر شود، آب انبساط بیشتری پیدا میکند) و دیگری ذوبشدن یخچالها و صفحات یخی (این اتفاق موجب افزایش جریان آب میشود).
اگر یخهای جنوبگان و گرینلند کاملا ذوب شود، سطح آب دریاها در جهان حتی ممکن است تا ۶۵ متر هم بالا بیاید. این سناریو هرقدر هم نامحتمل به نظر برسد، باز قابلانکار نیست که تودههای یخی در مناطق قطبی سریعتر از پیش در حال ذوبشدن هستند و در همین حد هم زندگی قطبنشینها و ساکنان نواحی ساحلی تحت تأثیر قرار گرفته است.
برخی مناطق جاکارتا پایتخت اندونزی سالی حدود ۲۵ سانتیمتر زیر آب فرو میرود. از اینرو سران اندونزیایی در تلاشند مقدمات انتقال پایتخت از جاکارتا به منطقهای دورتر را فراهم کنند. در اقیانوس آرام هم حداقل هشت جزیره در یک قرن گذشته زیر آب رفتند. با ادامه این روند جزایری ازجمله تووالو و مارشال بهزودی از نقشه جهان محو خواهند شد.
در ۴۰ سال اخیر ۶۰ درصد جانوران از بین رفتهاند
سازمانهای فعال درزمینه حیاتوحش هر از چند گاهی گزارشهایی مبنی بر افت جمعیت گونههای جانوری منتشر میکنند که متأسفانه تحقیقات آنها معمولا هم به اقدامی کارساز برای نجات گونههای در معرض تهدید ختم نمیشود، اما میدانیم این موج انقراض به تغییرات آبوهوایی نامربوط نیست. تغییرات آبوهوایی بهعنوان سومین عامل تأثیرگذار در نابودی تنوع زیستی گزارش شده است. مصرف و بهرهبرداری بیرویه منابع زمینی و دریایی در جایگاههای پیشین قرار دارند.
حتی اگر دمای زمین فقط دو درجه سانتیگراد افزایش پیدا کند، باز هم ۵ درصد گونههای جانوری و گیاهی در معرض تهدید خواهند بود. گرمای شدید بهخصوص به صخرههای مرجانی صدمه میزند. سطح پوششهای مرجانی با دو درجه سانتیگراد افزایش، میانگین دمای زمین به تنها یک درصد میزان فعلی خواهد رسید و این یعنی از انقراض صخرههای مرجانی خیلی دور نیستیم.
انتشار کربن از سال ۲۰۱۱ با سریعترین روند رو به افزایش است
تغییرات آبوهوایی شدید سبب افزایش نیاز بشر به مصرف منابع انرژی شده است. در سال ۲۰۱۸ انتشار کربن بر اثر مصرف جهانی انرژی به میزان ۲ درصد جهش داشت و این سریعترین رشد انتشار کربن در هفت سال گذشته بوده است. فکر میکنید چرا؟
در سال گذشته وضعیتهای آبوهوایی غیرمعمول کم رخ نداده است. تمام روزهایی که دمای هوا از حد معمول خیلی گرمتر یا سردتر شد، مردم چارهای نداشتند جز اینکه بدی هوا را با روشنکردن سیستمهای سرمایشی یا گرمایشی قابلتحملتر کنند. درنتیجه استفاده از منابع زغالسنگ و گاز طبیعی در جهان برای تأمین انرژی مورد نیاز بالا گرفت. بخش انرژی هم که خود متهم انتشار دوسوم از کل کربن راهیشده به اتمسفر است.
جیره ۲۰۱۹ زمین را تا ۷ مرداد مصرف میکنیم
«روز بدهکاری به زمین» روزی نمادین برای هشدار نسبت به برداشت بیرویه منابع طبیعی است. تاریخ محاسبه شده این روز بهطور نمادین نشان میدهد مصرف منابع طبیعی زمین تا آن تاریخ در سال جاری بیش از ظرفیت زمین برای بازسازی منابع از دسترفته سال پیش است. این تاریخ هر سال جلوتر میافتد. این روز ۲۰ سال پیش در سال ۱۹۹۹ در ۲۹ سپتامبر (۷ مهر ۱۳۷۸) بود و امسال در ۲۹ جولای (۷ مرداد ۱۳۹۸). یعنی ما کل جیره امسالمان را تا هفتم مرداد برداشت خواهیم کردیم و بقیه برداشتهایمان تا انتهای سال فراتر از ظرفیت بازسازی زمین خواهد بود! برداشت منابع طبیعی بیش از ظرفیت بازسازی زمین موجب عواقب ناگواری ازجمله نابودی جنگلها، فرسایش خاک و افزایش انتشار دیاکسیدکربن خواهد شد و اینها در نهایت به تشدید گرمایش جهانی، خشکسالی، آتشسوزیهای جنگلی و بسیاری از پیامدهای آبوهوایی دیگر خواهد انجامید.
سطح کنونی دیاکسیدکربن در جو از هر زمان دیگری در تاریخ بشر بالاتر است
حسگرهای کار گذاشتهشده در رصدخانه مونا لوا در هاوایی از دهه ۱۳۳۰/ ۱۹۵۰ در حال اندازهگیری غلظت دیاکسید کربن موجود در اتمسفر زمیناند. این حسگرها در اردیبهشت امسال غلظت ۲۶/۴۱۵ ppm (قسمت در میلیون) را ثبت کردند. آخرین باری که غلظت دیاکسید کربن در اتمسفر زمین به این حد رسیده بود به بیش از سهمیلیون سال پیش برمیگردد؛ زمانی که سطح آب دریاها خیلی بالاتر از امروز بود و در جنوبگان درخت میرویید!
دانشمندان هشدار دادهاند که غلظت دیاکسید کربن بالاتر از ۴۵۰ ppm میتواند با پیامدهای آبوهوایی فاجعهبار و غیرقابلجبرانی همراه باشد. این را هم بدانید که از سال ۱۷۵۰ میلادی تاکنون، حدود نیمی از دیاکسید کربن راهیافته به جو در ۴۰ سال اخیر منتشر شده است.
تب دانگ بهزودی آمریکا را درگیر میکند
تب دانگ نوعی بیماری ویروسی است که از پشههای ناقل به انسان منتقل میشود و بهشدت هم در حال گسترش است. تاکنون ده هزار نفر از این بیماری تلف شدهاند و حدود صد میلیون نفر دیگر هر سال مورد تهدید قرار میگیرند. این بیماری از پشههای آئِدِس ایجِپتی منتقل میشود. هرچه زمین رو به گرمتر شدن میرود، امکان رشد و بقای این گونه پشهها مساعدتر میشود. محققان هشدار دادهاند اگر تدبیری برای گرمایش زمین اندیشه نشود، تب دانگ تا سال ۱۴۲۹/ ۲۰۵۰ میتواند به جنوبشرقی ایالات متحده و شهرهای ساحلی چین و ژاپن هم راه پیدا کند و قربانی بگیرد.
دوسوم رخدادهای آبوهوایی در ۲۰ سال گذشته تحت تأثیر فعالیتهای مخرب انسان بوده است
شمار وقوع سیل و بارانهای سنگین از سال ۱۳۸۳/ ۲۰۰۴ دو برابر شده است. شیوع گرمای شدید، خشکسالی و آتشسوزی هم در ۴۰ سال گذشته بیش از دو برابر افزایش یافته است. رخدادهای شدید آبوهوایی هرگز تنها از یک دلیل ناشی نمیشود. اما لازم است بدانید فعالیتهای مخرب بشری نقش بسزایی در تشدید وضعیتهای آبوهوایی دارد.
دانشمندان دریافتهاند ۶۸ درصد تمام رخدادهای شدید آبوهوایی براثر تغییرات جوی حاصل از فعالیتهای انسانی تشدید شدهاند. درواقع ردپای ما انسانها در تشدید بروز حوادثی همچون سیل و بارانهای سنگین و نیز خشکسالی بهوضوح مشهود است.
۱۲۰ هزار کیلومتر مربع از جنگلهای استوایی سال گذشته نابود شد
جنگلهای استوایی با سرعتی باورنکردنی در حال نابودی است. در هر دقیقه چیزی به اندازه ۳۰ زمین فوتبال از مساحت این جنگلها کاسته میشود. بخشی از این نابودی بهدلیل آتشسوزیهای طبیعی است، اما بخش زیادی هم از تخریبهای عمدی برای گلهداری و کشاورزی ناشی میشود. توسعه زمینهای کشت روغن پالم و سویا تاکنون عامل بسیاری از جنگلزداییها بوده است.
نابودی جنگلها کربن بیشتری راهی جو میکند. زیرا رشد درختان بهطور طبیعی مقداری از انتشار کربن را مهار میکند. وقتی جنگلها نابود میشود، کربنی که دههها ذخیره شده بود ناگهان در جو آزاد میشود و حالا ۱۱ درصد انتشار دیاکسید کربن در جهان بهدلیل همین نابودی جنگلهای استوایی است. اگر بخواهیم در سطح کشوری عوامل انتشار دیاکسید کربن را بررسی کنیم، میتوان گفت پس از چین و ایالات متحده بهعنوان بزرگترین تولیدکنندگان کربن در جهان جنگلزدایی در مناطق استوایی در جایگاه سوم قرار میگیرد.
بعید است اروپا قادر به تحقق اهداف انرژی در حوزه حملونقل باشد
برخی کشورهای اروپایی مانند بریتانیا در تلاشند تا سال ۱۴۲۹/۲۰۵۰ هیچ انتشار کربنی از جانب وسایل نقلیه در حال تردد نداشته باشند. یعنی دهها میلیون خودروی مصرفکننده سوخت فسیلی در این کشور باید جای خود را با خودروهای برقی عوض کنند. اما تحقق این هدف بهآسانی امکانپذیر نیست و بریتانیا باید مقادیر زیادی کبالت (در حد مصرف کل صنعت اروپا در سال) به کشور وارد و سهچهارم تولید لیتیوم در جهان را مصرف کند که در این حالت تقریبا به تمام تولید نِئودیمیم و حدود حداقل نیمی از تولید مس در جهان هم نیاز خواهد داشت.
با این اوصاف میبینید هشدارهای محققان هواشناسی نسبت به تغییرات شدید آبوهوایی شوخی نیست و وضع آبوهوای زمین براثر فعالیتهای انسانی مخرب واقعا رو به وخامت است. این وخامت نهتنها روی طبیعت و حیاتوحش تأثیر خواهد داشت، بلکه زندگی ما انسانها را هم دگرگون میکند.
منبع: جام جم
انتهای پیام/
حقایق هشداردهندهای که نشان میدهد باید هر چه زودتر برای نجات خودمان کاری کنیم